قصه‌ها از کودکی راه‌شان را به دنیای ما باز کرده و همیشه آینه‌ای از خیال و حقیقت در برابر ما گذاشته‌اند. مرورِ حقیقت اما همان داستان تجربه‌ی زندگی‌های ناکرده است که اغلب آموختنی‌هایی با چاشنی جذابیت دارد. در این میان داستان زندگی آنهایی که مسیرشان را از دل دنیای تکنولوژی دنبال می‌کنند، پی‌رنگ متفاوتی دارد و هیچ شبیه داستان‌های کلاسیک نیست که در آنها موفقیت و شکست، فرمول یکسانی دارند. «پروفایل» قرار است روایت‌گر داستان مستند روزگار همین آدم‌ها باشد؛ آنهایی که نقش موثری در شکل‌گیری آنچه امروز به عنوان صنعت تکنولوژی می‌شناسیم، داشته و دارند؛ آنهایی که از انتخاب مسیر متفاوت نترسیدند؛ نه می‌خواستند قهرمان باشند و نه ضدقهرمان. «پروفایل» را هر هفته پنج‌شنبه‌ها در آی تی ایران بخوانید یا بشنوید.
آرمان و کمالِ مطلوب یا عرف و روال همگانی؛ هیچ‌کدام نمی‌توانند تعریف مشخصی داشته باشند و فرد به فرد کاملا متفاوت هستند. شاید بر اساس همین کلیشه‌های رایج، کار در شرکتی بزرگ و بین‌المللی مزیت تلقی شود، اما ممکن است چنین کاری برای یک نفر حتی خسته‌کننده و خفقان‌آور باشد. با این اوصاف است که موفقیت و شکست هم نسبی هستند و نمی‌توان تعاریف از پیش تعیین‌شده‌ای برای آنها در نظر گرفت. «ژانگ ییمینگ» هم زمانی فرصت کار در مایکروسافت را پیدا کرد، اما چند ماه بیشتر نتوانست دوام بیاورد و بلافاصله از آنجا بیرون آمد تا در یک استارت‌آپ مشغول به کار شود. او چند سال بعد استارت‌آپی را راه‌اندازی کرد که بعدها به ارزشمندترین استارت‌آپ جهان تبدیل شد و ییمینگ را به شهرت جهانی رساند.
گریزان از مایکروسافت
ژانگ ییمینگ در شهری کوچک به نام لانگیان در گوشه‌ای از استان فوجیان چین به دنیا آمد. او که هر سال در روز اول ماه آوریل تولدش را جشن می‌گیرد، امسال سی‌ونه ساله شد. ییمینگ در هجده سالگی به دانشگاه نانکای در شهر ساحلی تیانجین رفت که سومین شهر پرجمعیت چین بعد از شانگهای و پکن به حساب می‌آید. دانشگاه دولتی نانکای یکی از مشهورترین و بهترین دانشگاه‌های چین است و به همین دلیل ییمینگ تصمیم گرفت علاقه خودش به طراحی و ساخت قطعات الکترونیک را در آنجا دنبال کند. اما مدتی بعد ترجیح داد تحصیلاتش را در رشته مهندسی نرم‌افزار ادامه بدهد. او در طول دوران تحصیل با همسر آینده‌اش آشنا شد و در نهایت در سال ۲۰۰۵ از دانشگاه نانکای فارغ‌التحصیل شد.
در ماه فوریه سال ۲۰۰۶، ژانگ ییمینگ طعم اولین تجربه کاری‌اش را چشید و به عنوان پنجمین کارمند و اولین مهندس در وب‌سایت ارایه خدمات مسافرتی «کوژان» (Kuxun) مشغول به کار شد. یک سال بعد او ارتقا پیدا کرد و به سمت مدیر فنی این شرکت رسید. اما در سال ۲۰۰۸ و با سودای کار در دفتر مایکروسافت در چین، کوژان را ترک کرد. مایکروسافت اما نتوانست آنقدر که باید ییمینگ را جذب کند و حتی برای او فضایی یکنواخت و کلافه‌کننده داشت، تا جایی که تنها چند ماه توانست در آنجا بماند و سپس راهی استارت‌آپ دیگری شد. هر چند آن استارت‌آپ هم در زمان کوتاهی مسیر شکست را طی کرد، اما باعث نشد تصمیم ییمینگ برای باقی ماندن در اکوسیستم استارت‌آپی تغییری بکند. به این ترتیب او دوباره به کوژان بازگشت؛ آن هم درست در زمانی که این وب‌سایت در فرآیند فروخته شدن به شرکت اِکسپدیا (Expedia) قرار داشت که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های ارایه‌دهنده خدمات مسافرتی آنلاین به حساب می‌آید. ییمینگ سکان مدیریت تجارت جستجوی املاک وب‌سایت کوژان را به عهده گرفت و همزمان اولین استارت‌آپش را راه‌اندازی کرد. او این استارت‌آپ را که یک موتور جستجوی املاک بود، همراه با یکی از دوستانش به نام «لیانگ روبو» تاسیس کرد.
تولد بایت‌دنس در آپارتمان استیجاری
در اوایل سال ۲۰۱۲، ییمینگ و روبو آپارتمانی در پکن اجاره کردند و همراه با کارمندانشان به آنجا رفتند تا به طور کلی زمینه کاری‌شان را تغییر بدهند. آنها تصمیم داشتند اپلیکیشنی را توسعه بدهند که به کمک الگوریتم‌های بزرگ‌داده، اخبار را بر اساس اولویت‌های کاربران دسته‌بندی کند. این اپلیکیشن بعدها به نام «توتیائو» (Toutiao) ارایه شد. ژانگ در آن زمان به این نتیجه رسید که کاربران موبایل‌های هوشمند در چین برای پیدا کردن اطلاعات مورد نظرشان در اپلیکیشن‌های موجود، دچار مشکل هستند و غول موتور جستجوی بایدو هم نتایج جستجو را به شکلی آشفته و همراه با تبلیغات ناخواسته ارایه می‌کند. او معتقد بود که بهتر است به کمک هوش مصنوعی، محتوا را به شکل مرتبط با سوابق جستجوی کاربران ارایه کنند. این ایده نتوانست آنقدر که باید توجه سرمایه‌گذاران خطرپذیر را جلب کند. با این حال، مدتی بعد شرکت سرمایه‌گذاری بین‌المللی SIG (Susquehanna International Group) در این استارت‌آپ سرمایه‌گذاری کرد و به این ترتیب شرکت بایت‌دنس (ByteDance) در ماه مارس سال ۲۰۱۲ متولد شد.
بایت‌دنس در ماه آگوست همان سال اولین محصولش را که همان اپلیکیشن توتیائو بود، ارایه کرد؛ اپلیکیشنی که در طول دو سال توانست بیش از ۱۳ میلیون کاربر روزانه جذب کند و مورد توجه شرکت بزرگ سرمایه‌گذاری سکویا قرار بگیرد. هر چند سکویا در روزهای ابتدای کار بایت‌دنس، توجهی به تلاش ژانگ نکرده بود، اما بعد از دو سال تصمیم گرفت ۱۰۰ میلیون دلار در این شرکت سرمایه‌گذاری کند. همین پشتکار و خلاقیت ییمینگ باعث شد تا او در سال ۲۰۱۳ به فهرست مجله فوربس از سی مدیر برتر زیر سی سال جهان، راه پیدا کند.
الگوی مدیریت آمریکایی
ژانگ ییمینگ از ابتدا مایل بود فعالیت‌های بایت‌دنس را در سرتاسر دنیا گسترش دهد و برخلاف همتایان چینی خودش نمی‌خواست تنها به رشد در بازارهای داخلی قناعت کند. او اصرار داشت که بعضی محصولات بایت‌دنس مانند اپلیکیشن خلاقیت کاری لارک (Lark) با هدف بازارهای آمریکا، اروپا و ژاپن تولید شده‌اند. الگوی مدیریتی ییمینگ هم بیشتر شبیه به مدیران شرکت‌های تکنولوژی آمریکایی بود و به همان سبک و سیاق هر ماه دو جلسه با کارمندانش برگزار می‌کرد و برخلاف مدیران چینی، از آنها می‌خواست تا او را با عنوان رئیس خطاب نکنند. سپتامبر سال ۲۰۱۵، نقطه عطفی در تاریخ شرکت بایت‌دنس به حساب می‌آید؛ زمانی که اپلیکیشن به اشتراک‌گذاری ویدئوی تیک‌تاک منتشر شد. این اپلیکیشن در مدتی کوتاه به محبوبیت جهانی رسید. به این ترتیب یک سال بعد بایت‌دنس اپلیکیشن اشتراک ویدئوهای لب‌خوانی Musical. ly را با قیمت ۸۰۰ میلیون دلار خرید تا آن را با تیک‌تاک ادغام کند.
سال ۲۰۱۸ بایت‌دنس با بیش از یک میلیارد کاربران ماهانه فعال در اپلیکیشن‌هایش و ارزشی برابر ۷۵ میلیارد دلار، اوبر را کنار زد تا به ارزشمندترین استارت‌آپ جهان تبدیل شود.
بایت‌دنس در سال ۲۰۱۸ به دنبال شکایت اداره ملی رادیو و تلویزیون و اتهام مغایرت با ارزش‌های سوسیالیسم و اندیشه‌های شی جین‌پینگ، ناچار شد فعالیت اولین اپلیکیشن خودش را – که برنامه‌ای برای سرگرمی بود- متوقف کند. در همین سال اما بایت‌دنس با بیش از یک میلیارد کاربران ماهانه فعال در اپلیکیشن‌هایش و ارزشی برابر ۷۵ میلیارد دلار، اوبر را کنار زد تا به ارزشمندترین استارت‌آپ جهان تبدیل شود. یک سال بعد، ژانگ ییمینگ به فهرست مجله تایم از صد فرد تاثیرگذار جهان راه پیدا کرد.
هر چند بایت‌دنس در این سال‌ها برای فعالیت در آمریکا دچار مشکلات جدی بوده و حتی وزارت دادگستری ایالات متحده ییمینگ را سخنگو و وکیل مدافع حزب کمونیست چین خوانده است، اما این شرکت در سال ۲۰۲۰ توانست به ارزشی برابر ۱۸۰ میلیارد دلار برسد. ژانگ ییمینگ اما در ماه می‌سال ۲۰۲۱ از سمت خودش به عنوان مدیرعامل بایت‌دنس استعفا داد. او با در اختیار داشتن ۲۲ درصد از سهام این شرکت در حال حاضر ثروتی برابر ۵/۴۹ میلیارد دلار دارد و در جایگاه بیست‌وپنجم فهرست مجله فوربس از ثروتمندترین افراد جهان قرار گرفته است.
قسمت‌های قبلی پروفایل:
۱- آدام موسری؛ صدای رسای فیس‌بوک
۲- لینا خان؛ سردمدار مبارزه با انحصارطلبی
۳- ریما قریشی؛ یک مدیر بالفطره
۴- کریستیانو آمون؛ مدیر جدید و خندان کوآلکام
۵- اندی جیسی؛ مدیرعامل گران‌قیمت آمازون با تبار ایرانی
۶- آیلین لی؛ کاشف تک‌شاخ‌های سیلیکون‌ولی
۸- سوزان اثی؛ شیفته‌ی اقتصاد تکنولوژی
۹- امین ذوالفنون؛ از تار تا تکنولوژی
۱۰- جسیکا روزنورسل؛ مدیری با دغدغه‌های اجتماعی
۱۱- کریس یانگ؛ امید تازه‌ی مایکروسافت برای آینده
۱۲– ویتالیک بوترین؛ خالق اتریوم
۱۳- جن‌سن هوآنگ؛ یک مدیر هدفمند
۱۴ – ملانی پرکینز؛ ثروتمندترین زن جوان کارآفرین
۱۵- پت جلسینگر؛ ناخدای جدید اینتل
۱۶- الیزابت هولمز؛ ظهور و سقوط یک امپراطوری
۱۷- سوزان وجسیکی؛ ؛ قدرتمندترین زن در اینترنت
۱۸- کاتالین کاریکو؛ مبدع اولین واکسن کووید-19
۱۹- لیزا سو، یکی از بهترین مدیران صنعت نیمه‌رسانا
۲۰ – رید هستینگز؛ ایده‌پرداز صنعت سرگرمی مدرن
۲۱- سفرا کتز؛ در ستایش تجربه‌گرایی
۲۲- گویین شات‌ول؛ ستاره‌ی صنعت فضانوردی
۲۴- آیچا اِوِنز؛ ملکه‌ی صنعت خودروهای خودران
۲۵- امی هود؛ برگ برنده غول نرم‌افزاری جهان
۲۶- لیزا جکسون؛ سفیر اپل در حفاظت از محیط زیست
۲۷- آدام نیومن؛ زخم‌خورده‌ی جاه‌طلبی‌ها
۲۹- الیزابت چرچیل؛ در جستجوی ارتباطات مدرن
۳۰ – دمت موتلو؛ یک کارآفرین جسور
۳۱-جاش واردل؛ مبدع بازی آنلاین و پرطرفدار وردل
۳۲-کیتی هان؛ ملکه بازار رمز ارز
۳۳-برت تیلور؛ درخشش یک ذهن خلاق
۳۴-مارکس براونلی؛ اتاقی از آنِ خود
۳۵-اِوِن بلاس؛ سلطان افشای گجت‌ها
۳۶- مریسا می‌یر؛ افول یک ستاره
۳۷- تیم آرمسترانگ؛ مجذوب روزنامه‌نگاری دیجیتال
۳۸ -امید کردستانی؛ مرد چالش‌های سخت
۳۹- پریسا تبریز؛ قاتل باگ‌های امنیتی
۴۰ – جری یانگ؛ یک پیشاهنگ زیرک
2 دیدگاه ها