اسکات مک‌نلی؛ یک مدیر ثابت‌قدم

او هم‌بنیانگذار و مدیرعامل سابق شرکت سان مایکروسیستمز است.

ندا لهردی25 فروردین , 1401

قصه‌ها از کودکی راه‌شان را به دنیای ما باز کرده و همیشه آینه‌ای از خیال و حقیقت در برابر ما گذاشته‌اند. مرورِ حقیقت اما همان داستان تجربه‌ی زندگی‌های ناکرده است که اغلب آموختنی‌هایی با چاشنی جذابیت دارد. در این میان داستان زندگی آنهایی که مسیرشان را از دل دنیای تکنولوژی دنبال می‌کنند، پی‌رنگ متفاوتی دارد و هیچ شبیه داستان‌های کلاسیک نیست که در آنها موفقیت و شکست، فرمول یکسانی دارند. «پروفایل» قرار است روایت‌گر داستان مستند روزگار همین آدم‌ها باشد؛ آنهایی که نقش موثری در شکل‌گیری آنچه امروز به عنوان صنعت تکنولوژی می‌شناسیم، داشته و دارند؛ آنهایی که از انتخاب مسیر متفاوت نترسیدند؛ نه می‌خواستند قهرمان باشند و نه ضدقهرمان. «پروفایل» را هر هفته پنج‌شنبه‌ها در آی تی ایران بخوانید یا بشنوید.

تدوین و تنظیم پادکست: یاسمن سرهنگی

زندگی سرمشقی ندارد. در هر مسیر، فقط نقطه‌ی آغاز پیداست و با هیچ دستور و قاعده‌ای نمی‌توان به تصویری واضح از امتداد راه و نقطه‌ی پایان آن رسید. همین است که هیچ دو الگو و نمونه‌ی یکسانی وجود ندارند. می‌توانی پسر مدیر ارشد یک شرکت خودروسازی باشی و راه پدر را دنبال کنی، اما در نهایت از دره تکنولوژی سر در بیاوری و به یکی از مهم‌ترین مدیران آن تبدیل شوی. این قصه‌ی زندگی «اسکات مک‌نِلی» است؛ هم‌بنیانگذار و مدیرعامل سابق شرکت سان مایکروسیستمز (Sun Microsystems) که صنعت تکنولوژی را به خودروسازی ترجیح داد و این روزها همچنان دغدغه‌هایش را در اکوسیستم استارت‌آپی دنبال می‌کند.

بازگشت از راه پدر

ستاره‌ی اسکات مک‌نلی در سیزدهمین روز از ماه نوامبر سال 1954 در شهر کوچک کلومبوس در ایالت ایندیانا درخشید؛ جایی که به معماری مدرن و هنر چیدمان شهری شهرت دارد. او برخلاف اغلب مدیران صنعت تکنولوژی از دنیای برنامه‌نویس‌های آماتور و عشاق قطعات الکترونیک نیامده است. در عوض ریشه‌های او به تجارت بازمی‌گردند. مادرش یک زن خانه‌دار بود و پدرش یکی از مدیران ارشد شرکت خودروسازی «اَمریکن موتورز» (American Motors). شاید علاقه به فضای کار پدرش بود که باعث شد به دانشگاه هاروارد برود و دوره کارشناسی را در رشته اقتصاد به پایان برساند. اما هر چه بود، این علاقه آنقدر برای مک‌نلی جدی بود که آن را در استنفورد هم دنبال کرد. پس برای دوره کارشناسی ارشد به مدرسه کسب‌وکار این دانشگاه رفت و در رشته مدیریت بازرگانی از آنجا فارغ‌التحصیل شد. هر چند او دانشجوی بااستعداد و فعالی بود، اما همیشه ترجیح می‌داد خودش را به عنوان یک بازیکن حرفه‌ای گلف معرفی کند، چون عاشق این ورزش بود و همچنان هم آن را دنبال می‌کند.
اسکات مک‌نلی کارش را در کنار پدر و در شرکت اَمریکن موتورز آغاز کرد، اما این فقط نقطه‌ی آغاز بود و نتوانست آنطور که باید او را به ماندن در این صنعت مجاب کند. به همین خاطر بود که بعد از مدت کوتاهی به شرکت «اونیکس سیستمز» (Onyx Systems) رفت که یکی از اولین تولیدکنندگان میکروپردازنده‌های مبتنی بر سیستم‌های یونیکس (Unix) بود. مک‌نلی در این شرکت تا جایگاه مدیر تولید هم ارتقا پیدا کرد.

خورشیدی در دره تکنولوژی

در سال 1982 تازه شدن رگه‌های یک دوستی قدیمی در دانشگاه استنفورد، مسیر زندگی اسکات مک‌نلی را تغییر داد. «وینود خوسلا» همان دوست و همکلاسی قدیمی بود که از مک‌نلی خواست با او و «اندی بِکتولشیم» – که او هم فارغ‌التحصیل دانشگاه استنفورد بود- برای تاسیس و رهبری تجاری شرکت سان مایکروسیستمز همکاری کند. به این ترتیب بود که آنها در ماه فوریه سال 1984، همراه با «بیل جوی» این شرکت را به صورت رسمی راه‌اندازی کردند تا در کنار شرکت‌های دیگری مانند اپل و اوراکل، در موج اول شرکت‌های تکنولوژی نوظهور سیلیکون‌ولی در اوایل دهه 1980 قرار بگیرند. سان مایکروسیستمز سال‌ها به خاطر طراحی و تولید میکروپردازنده‌ها، سیستم عامل سولاریس و از همه مهمتر زبان برنامه‌نویسی جاوا شناخته می‌شد و یکی از بزرگ‌ترین و پیشروترین شرکت‌های تکنولوژی جهان به حساب می‌آمد؛ تا جایی که اسکات مک‌نلی معتقد است پیشرفت جریان توسعه وب و سرویس‌های مهم تحت وب، تا حد زیادی به کمک محصولات و ابزارهای سان مایکروسیستمز مانند جاوا و زبان نشانه‌گذاری XML، اتفاق افتاده است. مک‌نلی در سال 1984 به جای خوسلا بر صندلی مدیرعاملی شرکت سان تکیه کرد و تا روز بیست‌وچهارم ماه آوریل سال 2006، در این سمت باقی ماند تا شعار «شبکه، همان کامپیوتر است» این شرکت را به مدت بیست‌ودو سال ترویج کند. با این اوصاف او یکی از معدود مدیران عامل شرکت‌های بزرگ تکنولوژی است که توانست بیش از دو دهه جایگاه خودش را حفظ کند. در نهایت شرکت سان مایکروسیستمز در ماه آوریل سال 2009 با قیمت 7/4 میلیارد دلار به شرکت اوراکل فروخته شد.

یک گلف‌باز حرفه‌ای

اسکات مک‌نلی در سال‌های آخر کارش در سان مایکروسیستمز، استارت‌آپ «کوریکی» (Curriki) را تاسیس کرد که خدمات آموزش آنلاین را به کودکان، دانش‌آموزان، معلمان و والدین ارایه می‌کرد. از طرفی، مداومت و پشتکار مک‌نلی در شرکت سان، توجه و تحسین بسیاری از همکاران و رقبایش را برانگیخته بود. با این اوصاف بود که در سال 2010 و زمانی که شرکت سازنده موبایل نوکیا روزهای سختی را می‌گذراند، شایعاتی درباره احتمال انتخاب مک‌نلی به عنوان مدیرعامل این شرکت شنیده می‌شد. با این حال گویا هرگز چنین پیشنهادی به شکل رسمی مطرح نشد. در همان سال و پیش از آنکه فرآیند خرید شرکت سان توسط اوراکل تکمیل شود، مک‌نلی همراه با یکی دیگر از دوستانش استارت‌آپ «وِین» (Wayin) را بنیانگذاری کرد که در زمینه هوش رسانه‌های اجتماعی و مصورسازی فعالیت می‌کند. معرفی و آغاز به کار رسمی این شرکت با مرگ استیو جابز همراه شد و به همین خاطر چندان نتوانست توجه رسانه‌ها را جلب کند. با این همه، وِین شرکتی فعال در زمینه بازاریابی دیجیتال و دارایی‌های قابل بازیافت دیجیتال بود که در سال 2019 استارت‌آپ دیگری آن را خرید.
اسکات مک‌نلی به هاکی روی یخ و گلف علاقه زیادی دارد. او یک گلف‌باز حرفه‌ای است و همین علاقه‌اش باعث شد تا در سال 2017 به عنوان مشاور و سهامدار به استارت‌آپی فعال در این زمینه بپیوندد. او در حال حاضر همراه با همسر و چهار پسرش در نِوادا زندگی می‌کند و یکی از پسرانش در فهرست بهترین بازیکنان گلف جهان قرار دارد. مک‌نلی 67 ساله در یکی از آخرین مصاحبه‌هایش گفته است که تمایل چندانی به فعالیت در فضای اینترنت ندارد و ترجیح می‌دهد با پسرانش گلف بازی کند.

قسمت‌های قبلی پروفایل:

۱- آدام موسری؛ صدای رسای فیس‌بوک

۲- لینا خان؛ سردمدار مبارزه با انحصارطلبی

۳- ریما قریشی؛ یک مدیر بالفطره

۴- کریستیانو آمون؛ مدیر جدید و خندان کوآلکام

۵- اندی جیسی؛ مدیرعامل گران‌قیمت آمازون با تبار ایرانی

۶- آیلین لی؛ کاشف تک‌شاخ‌های سیلیکون‌ولی

۷- اریک یوآن؛ یک عاشق مصمم

۸- سوزان اثی؛ شیفته‌ی اقتصاد تکنولوژی

۹- امین ذوالفنون؛ از تار تا تکنولوژی

۱۰- جسیکا روزنورسل؛ مدیری با دغدغه‌های اجتماعی

۱۱- کریس یانگ؛ امید تازه‌ی مایکروسافت برای آینده