لپتاپهای استوک؛ ارزان ولی معیوب
سیر صعودی قیمت لپ‌تاپ مدتی است که شروع شد؛ در واقع با شیوع ویروس کرونا و به دنبال آن فعالیت مجازی مدارس و بسیاری از ادارات، نیاز به ابزارهای دیجیتال شخصی بیشتر شد و به این ترتیب بود که قیمت لپ‌تاپ از سال ۹۸ رو به افزایش گذاشت. از طرفی، تورم ۴۰ درصدی سال گذشته هم به افزایش مضاعف قیمت لپ‌تاپ منجر شد. نگاهی به قیمت‌های بازار نشان می‌دهد که حتی قیمت برخی مدل‌های لپ‌تاپ نسبت به سال گذشته تا ۵۰ درصد افزایش داشته‌اند. همین موضوع باعث شد لپتاپهای دست‌دوم با اقبال بیشتری در بازار مواجه شوند. با افزایش نرخ تورم و بالا رفتن قیمت‌ها، کاربران به این نتیجه رسیدند که خرید این دستگاه‌ها باتوجه به امکاناتی که نسبت به مدل‌های نو – و گران‌تر- در اختیارشان قرار می‌دهند، مقرون به‌صرفه‌تر است. در حالی که لپتاپهای استوک به مثابه هندوانه‌های سر بسته‌ای هستند که اغلب مشکلات اساسی دارند و همچنین از آنجا که فاقد گارانتی هستند، تعمیر آنها هزینه زیادی را به خریداران تحمیل می‌کند؛ البته اگر قابل تعمیر باشند. این در حالی است که لپ‌تاپ‌ها محصولاتی مصرفی هستند که با گذشت زمان، تحت تاثیر ورود مدل‌های جدید و به‌روزتر به بازار، قرار می‌گیرند. احتمالا به همین دلیل هم هست که همزمان با رونق قاچاق کالاهای دیجیتال، واردکنندگان – رسمی یا غیررسمی- تلاش می‌کنند تا این محصولات را به سرعت وارد بازار کنند تا قبل از قدیمی و از رده خارج شدن، آن را بفروشند.
رئیس اتحادیه فناوران رایانه تهران اما علت رونق قاچاق لپ‌تاپ دست دوم را افزایش تعرفه‌های گمرکی می‌داند. محمدرضا فرجی‌تهرانی در این مورد به «ایسنا» گفته است: «علت رونق قاچاق لپتاپهای استوک از کشورهای اروپایی و امارات متحده عربی به ایران، افزایش هزینه‌های حقوق گمرکی است و اینکه هزینه تمام‌شده واردات این مدل لپ‌تاپ‌ها حدود هشت تا ۱۵ درصد ارزان‌تر از کالاهایی است که تاجران به شکل رسمی وارد کشور می‌کنند. همچنین به‌دلیل کاهش قیمت‌های تمام‌شده، میل خرید مردم برای خرید لپ‌تاپ دست دوم بیشتر شده است.» فرجی‌تهرانی درباره جزئیات عرضه و فروش این دستگاه‌ها گفت: «واردات تمام لپتاپهای استوک اروپایی قاچاق است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که برخی از این لپتاپهای استوک، به شکل آکبند و نو به مردم فروخته می‌شوند و متقاضیان بعد از استفاده از این لپ‌تاپ‌ها متوجه می‌شوند که این کالاها بعضا سوخته هستند. پیشنهاد ما به متقاضیان این است به جای خرید کالاهای استوک که عموما هشت تا ۱۵ درصد ارزان‌تر هستند، لپ‌تاپ گارانتی‌دار بخرند.»
رئیس اتحادیه فناوران رایانه تهران همچنین گفت: «مراجعه مردم به کمیسیون شکایت اتحادیه فناوران رایانه، بابت خرید لپتاپهای استوک زیاد بوده است؛ زیرا بخشی از این کالاها زمانی که به دست مصرف‌کننده می‌رسند، معیوب یا سوخته هستند. امیدواریم سختگیری‌ها و برخورد سازمان تعزیرات و وزارت صمت برای واردات لپتاپهای استوک و دست‌دوم بیشتر شود. در سال‌های گذشته قاچاقچی‌ها برای واردات کالاها ریسک کمتری می‌کردند، اما اکنون با وجود خط‌های اعتباری یک‌بار مصرف، این کالاها به سادگی از طریق صفحه‌های اینستاگرامی به متقاضیان فروخته و به آنها تحویل می‌شوند.» فرجی درباره مسوولیت و برنامه اتحادیه برای جلوگیری از توزیع و فروش کالاهای قاچاق، گفت: «اتحادیه فناوران بارها نسبت به واردات غیررسمی لپ‌تاپ استوک اروپایی به مسوولان هشدار داده، اما عدم توجه به این موضوع همچنان باعث تداوم فروش این کالا در فضای مجازی شده است.»
