“توجه به این نکته ضروری است که لازمه مقابله با فساد تحقق حق دسترسي آزاد مردم به اطلاعات و خدمات دولت است كه اين مسئله تنها با فناوري اطلاعات و ارتباطات و دولت الكترونيك ممكن مي شود. اگر مردم دسترسي به رويه ها و فرآيندهاي انجام كار در دولت داشته باشند و نيز رابطه مردم با دولت الكترونيك شود زمينه سوء رفتار و فسادهاي اداري از بين مي رد”. این بخشی از اظهار نظر وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات است. برای آگاه شدن از روشهای که وزارت آی سی تی در راستای کاهش فساد اداری در نظر گرفته است گفت و گویی با محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات داشتهایم که شما را به خواندن آن دعوت میکنیم.
لزوم برگزاري همايش سلامت اداري و مبارزه با فساد چيست؟
برای هر دولت و حکومتی موضوع سلامت اداری مبارزه با فساد موضوع جدی است که به عنوان مطالبات ، از سوی مردم پیگیری می شود.تبعیض ، رانت خواری ، فساد اداری و جعل یکی از موضوعاتی است که حکومت اسلامی هیچ وقت تحمل نکرده است و در این راستا دکتر روحانی نیز قبل از زمان انتخابات و پس از دریافت مسئولیت به این رویکرد،توجه ویژه ای داشته اند.دولت تدبیر وامید مسئولیت را امانت میداند ودر همین راستا راستگویی و امانت داری، نسبت به مردم، همواره مورد توجه نظام ودولت تدبير و اميد است.
به نظر شما برای تحقق سلامت اداری و مبارزه با فساد چه باید کرد؟
براي ارتقاي سلامت اداري در كشور به دو اهرم فرهنگي و اجرايي نياز داريم. ما مي توانيم با معرفي و تقويت فرهنگ غني ايراني – اسلامي در بين كاركنان، فساد اداري را به حداقل رسانده و زمينه سلامت اداري را فراهم سازيم . البته اين اتقاق تنها براي كارندان و کارکنان ادارها صدق نمي كند بلكه بايد آن را در تمامي سطوح بالا و مياني سازمانها به كار گرفت تا هم مديران ارشد، هم مديران مياني و هم كاركنان نسبت به رعايت اصول اخلاقي در كارها ترغيب شوند. در فرهنگ ما شاخص هاي اخلاقي و ارزشي فراواني وجود دارد كه معرفي و تقويت آنها زمينه سلامت اداري را فراهم مي سازد از جمله آن مي توان به فرهنگ نقد پذيري اشاره نمود كه از شعارهاي انتخاباتي دولت تدبير و اميد بوده و هست . اين كه همه ما نقد پذير باشيم و به تذكرات و يا پيشنهادات ديگران توجه نماييم مي تواند زمينه تحول در همه زمينه ها و از جمله ارتقاء سلامت اداري را فراهم سازد .
اهرم اجرايي نيز به عنوان دومين اهرم تحقق سلامت اداري است. تقويت سيستم ارزيابي مخصوصا دريافت نظرات ارباب رجوع يكي از مهمترين ركن هاي اين امر است. همواره مردمي كه از بيرون ساختار اداري و اجرايي به كارهاي ما نگاه مي كنند مواردي را مي بيند كه ممكن است از چشم مديران وكاركنان دور باشد . جايگاه ديدگاههاي مردمي در همه بخشهاي دولت و از جمله وزارت ارتباطات بسيار بالاست.
نقش وز ارت تحت ریاست شما برای تحقق سلامت اداری و مبارزه با فساد چگونه می تواند باشد؟
وزارت ارتباطات در اين زمينه، هم در حوزه زيرساختي و هم در حوزه محتوايي مي تواند موثر باشد. از جمله شفاف سازي اطلاعات، ايجاد دولت الكترونيك، ايجاد شبكه ملي اطلاعات، نقشه راه الكترونيكي دستگاههاي دولتي، شناسايي هويت كاربران اينترنتي براي جلوگيري از استفاده های نابجا و غیر مجاز، ترغيب سازمانها و ادارات براي ايجاد پرتالهای ساده در دسترس مردم و … از فعاليت هاي مهم اين وزارت به شمار می رود.
از دولت الکترونیک به عنوان یک شاخص برای تحقق سلامت اداری نام بردید چگونه این مسئله می تواند در کاهش فساد اداری تاثیر داشته باشد؟
تحقق دولت الكترونيك و كم كردن حضور افراد و نيروي انساني زمينه كاهش بروكراسي ، كاهش روند و فرآيندها ، كاهش كغذ بازي و يكپارچه سازي خدمات را موجب مي شود كه خود منشاء اساسي سلامت اداري و مبارزه با فساد است و مانع از جعل اسناد مي شود. فراهم كردن زيرساخت هاي تحقق دولت الكترونيك بر عهده وزارت ارتباطات است كه در اين زمينه گام هاي مهم و موثري برداشته‌ايم. نقشه راه توسعه دولت الكترونيك به تصويب دو شوراي عالي فناوري اطلاعات و شوراي عالي اداري رسيده است براساس اين نقشه راه ضمن فراهم نمودن زمينه دسترسي مردم به خدمات، كليه فرآيندهاي بين دستگاه هاي اجرايي از الكترونيك در نظر داشته است. كليه استعلامات بين دستگاهي الكترونيك بايد شود كه متعاقب آن امكان جعل و سوء استفاده از بين مي رد
شما به موضوع شفاف سازي اطلاعات نيز به عنوان حوزه محتوايي اشاره داشتید در این خصوص توضیح دهید؟
فناوري اطلاعات با امكاناتي كه براي همه ذينفعان فراهم مي كند دسترسي آزاد به اطلاعات را تسهيل مي‌كند چرا که شفاف سازي و دسترسي مردم به همه اطلاعات دولت، باعث حذف رانت ها مي شود. امتيازات ويژه و هرگونه ارتباطات غير رسمي مي تواند مولد و بستر فساد باشد در صورت شفاف سازي اين موضوع از ميان مي رود. بعد از سال 88 كه قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات به تصويب رسيد اقدامي در جهت اجراي اين قانون انجام نگرفت تا در اين دولت ضمن تشكيل كميسيون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات كه اولين جلسه آن بعد از 5 سال از تصويب قانون برگزار شد و در ماه جاري آيين نامه اجرايي اين قانون نيز به تصويب دولت رسيد در اين آيين نامه كه الزامات تحقق اهداف قانون را بر شمرده است تكاليفي بر عهده دستگاه هاي اجرايي براي شفاف سازي فرآيندها و خدمات دولتي و نيز رقومي كردن اطلاعات قرار داده است. در اين آيين نامه الزام شده است كه پورتال هاي دستگاه هاي اجرايي تمامي اطلاعات غير طبقه بندي شده را در دسترس مردم قرار دهند و اين پورتال تا حد ممكن كاربردپذير و ساده طراحي شود. توجه به این نکته ضروری است که لازمه مقابله با فساد تحقق حق دسترسي آزاد مردم به اطلاعات و خدمات دولت است كه اين مسئله تنها با فناوري اطلاعات و ارتباطات و دولت الكترونيك ممكن مي شود. اگر مردم دسترسي به رويه ها و فرآيندهاي انجام كار در دولت داشته باشند و نيز رابطه مردم با دولت الكترونيك شود زمينه سوء رفتار و فسادهاي اداري از بين مي رود.
به نظر شما دستیابی به این گردش اطلاعات آزاد از چه راههای امکانپذیر است؟
دسترسي به اطلاعات و خدمات از همه ابزار ها وکانال های دسترسی شامل پورتال هاي دولتي, دفاتر پيشخوان و نيز موبايل راهكاري موثر در مقابله با فساد و ايجاد شفافيت اطلاعات امکانپذیر است و در عین حال ضريب نفوذ بالاي موبايل و نسل هاي جديد فرصتي براي تحقق آرمان دولت در كاهش فساد به شمار میروند.
كميسيون دولت الكترونيك و شوراي عالي فناوري اطلاعات در حال تدوين برنامه توسعه خدمات هويتي اشخاص حقيقي و حقوقي است كه با راهكارهاي فناوري اطلاعاتي ضمن ارائه خدمات دولتي تنها با هويت معلوم و تاييد شده امكان انكار ناپذيري تراكنش ها فراهم شده و تمامي خدمات ارائه شده بر اساس مقررات موجود امكان پيگيري داشته باشد. گفتنی است در همین راستا به زودي هيچ خدمت دولتي نخواهيم داشت كه گيرنده آن نامعلوم باشد و يا بر خلاف مقررات، از امكاناتي که بايد به صورت عادلانه در اختيار واجدين شرايط قرار گير، سوء استفاده شود.
شما به عنوان وزیر ارتباطات براي تحقق سلامت اداري تا کنون چه اقدام خاصي انجام دادهاید؟
از زمان تصدی بر این پست سعی کردهام در دو سطح اقداماتی را انجام دهم. اول در سطح خود وزارتخانه به منظور استفاده نظرات مردم و فعال نمودن جنبه هاي نظارتي سامانه 195 را راه اندازی کردیم که از این طریق بتوانیم نظرات مردمي در همه فعاليت ها و خدماتي كه ارايه مي دهيم دسترسي داشته باشيم. اين سامانه از طريق درگاههاي تلفني ، اينترنتي و … نظرات مردم را دريافت و پيگيري می کند.با اين سامانه مي توانيم نظرات مردمي را درباره همه فعاليت هاي حوزه ICT اين موضوع كه مردم چگونه اين حوزه را رصد و پيگيري مي كنند در دست داشته باشيم.
اما در سطح فرا بخشی توسعه دولت الکترونیکی به عنوان یکی از مأموریت های اصلی این این وزارتخانه تعریف شده است و به همین منظور تدوین نقشه راه توسعه دولت الکترونیکی ونیز مشارکت در اجرایی نمودن قانون انتشار ودسترسی آزاد به اطلاعات در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفته است و در همین مدت کوتاه نیز توفیقاتی حاصل شده است. مهمترین اصل در مقابله با فساد ایجاد نظام اداری شفاف ودولت پاسخگو ودر دسترس است.توسعه دولت الکترونیکی اقدامی مأثر وپیشگیرانه در مقابله با فساد است. در این دولت درکنار توسعه شبکه ملی اطلاعات توسعه دولت الکترونیکی از مهمترین مأمورین ها واولویت های وزارت ارتباطات به شمار میرود.
منبع : ایران
