چرا خودروهای بدون راننده باید وجدان داشته باشند؟
خودروهای بدون راننده بهزودی به قسمتی از فضایی که در بزرگراهها مشاهده میکنیم تبدیل خواهند شد. علیرغم بهرهگیری از سطح بالای تکنولوژی در این خودروها، تحقیقات جدید انجام شده در خصوص عملکرد این ساختههای دست بشر در رویارویی با حوادث غیرقابل اجتناب (در قالب سوالاتی که بیشتر با وجدان و اخلاق! سروکار دارند) نگرانیهایی را ایجاد کرده است. این سوالات در واقع اهمیت اتخاذ تصمیمی مشخص توسط شرکتهای خودروساز را بیش از پیش یادآوری میکنند.
در تحقیقات انجام شده توسط Jean-Francois Bonnefon, Azim Shariff و Iyad محققان دبیرستان اقتصاد تولوز و دانشگاههای Oregon و MIT، این موضوع به طور کامل به چالش کشیده شده است.
این در حالی است که شواهد و قرائن مختلف، حکایت از کاهش میزان تصادفات و در پی آن کاهش تعداد مرگ و میر ناشی از حوادث (تا مقدار قابل تاملی) با متداول شدن استفاده از خودروهای بدون راننده دارند. با این وجود مواردی پیچیده تر وجود دارند که میتوان نمونهای از آنها را در قالب یک تصویر بیان نمود. همانگونه که در تصویر زیر مشاهده میکنید خودروی بدون راننده با شرایطی روبرو شده است که باید در خصوص زندهماندن عدهای و زندهنماندن! عدهای دیگر تصمیم بگیرد.
در موقعیت (a) خودرو میتواند در مسیر جاده باقی بماند و به افراد زیادی آسیب بزند و یا با انحراف باعث مرگ و یا واردن آمدن آسیب جدی به یک نفر شود. در موقعیت (b) خودرو میتواند میان باقی ماندن در مسیر و کشتن یک نفر یا انحراف از جاده و کشتن سرنشین خود یکی را انتخاب کند و نهایتا در مورد (c) خودرو باید میان کشتن تعداد نفرات بالا و یا کشتن سرنشین خود، تصمیمی اخلاقی بگیرد.
آنطور که در این مقاله عنوان شده، تصمیمگیری برای خودرو در چنین شرایطی یک الگوریتم چالشی بوده که به برنامهریزی از پیش تعیین شده نیاز دارد. این در حالی است که در لحاظ کردن تصمیمگیریهای اینچنینی باید به سازگاری با شرایط مختلف، اتخاذ اقدامی پیشگیرانه در جهت جلوگیری از خشم مردم و البته عدم پیروی از تصمیمگیریهایی که در نهایت باعث دلسردی افراد از این خودروها میشوند توجه کرد. لازم به ذکر است که تصمیمگیریهای یادشده به شرایطی مربوطند که در آنها نمیتوان از بروز آسیب و ضرر و زیان اجتناب کرد.
این در حالی است که موارد دیگری نیز ممکن است در تصمیمگیری نهایی تاثیرگذار باشند. به عنوان یک مثال ساده در صورتی که در یک سمت، فردی بالغ و در سمت دیگری کودکی خردسال قرارگرفته باشد آیا خودرو باید تصمیم خود را بر اساس این وضعیت (و این واقعیت که کودک، سن و سال بیشتری برای زندگی کردن در پیش رو دارد و یا فرد بالغ ممکن است سرپرست خانواده باشد!) تغییر دهد؟ حتی این امکان وجود دارد که شرکتهای سازنده، نسخههای مختلفی از خودروهای خود را با سطوح مختلف وجدان و آگاهی روانه بازار کنند. با این اوصاف آیا خریدار در صورت بروز حادثه، به علت انتخاب نسخه مورد نظرش بازخواست نخواهد شد؟
نویسندههای مقاله معتقدند بهترین پاسخها به پرسشهایی اینچنینی را میتوان در قالب نظرسنجیها مشاهده کرد. در واقع نظرسنجیهای مردمی بیانگر دیدگاه آنها در خصوص استانداردهای این خودروهای بدون راننده و عکسالعمل آنها در مقابل شرایط مختلف خواهد بود. به همین دلیل، سه نظرسنجی بهطور آنلاین برگزار شد و نتیجه این بود که خودروهای بدون راننده باید بهگونهای برنامهریزی شوند تا تلفات جانی به حداقل برسند!
اگرچه نتیجه این نظر سنجی، کلی و کلان است اما بدان معناست که شرکتکنندگان در این نظرسنجی آماده رویارویی با عکسالعملهای اتخاذ شده توسط این خودروهای بدون راننده را در شرایطی که نمیتوان از برخورد اجتناب کرد دارند. این در حالی است که تصمیمات یادشده ممکن است به قربانی شدن سرنشین یا سرنشینان خودرو منجر شود.
با این تفاسیر بهنظر میرسد اگرچه خودروهای بدون راننده میتوانند احتمال بروز تصادفات را حتی تا 90 درصد کاهش دهند اما آنچه در 10 درصد دیگر موارد روی میدهد همچنان به بررسی و تحقیق بیشتر نیاز دارد.
منبع : آی تی ایران