نقد و بررسی فیدیبوک

صبح روز شنبه هشتم اردیبهشت ماه بود که فیدیبو و دیجیکالا از اولین کتابخوان فارسی در ایران رونمایی کردند. از آنجا که علاقه به خواندن کتاب در ایران زبانزد خاص و عام است تصمیم گرفتیم تا نگاهی دقیق‌تر داشته باشیم به محصولی که برای این بازار عرضه شده است. فیدیبو نام کتابخوان خود را فیدیبوک گذاشته که به نوعی در مقابل «کیندل» شرکت آمازون قرار دارد و اولین مدل این دستگاه با نام Hannah F1 WiFi روانه بازار شده است. این دستگاه به صورت رسمی در دیجیکالا و شعبه‌های شهر کتاب با قیمت 549 هزار تومان به فروش می‌رسد. همراه این دستگاه هم یک کارت هدیه 100 هزار تومانی برای خرید کتاب از فیدیبو دریافت خواهید کرد که با وجود بیش از 24 هزار عنوان کتاب و مجله الکترونیکی در فیدیبو پیشنهاد جذابی برای اهل مطالعه است.

مرتبط: گزارش مراسم رونمایی از فیدیبوک در شهر کتاب

ببینید: جعبه گشایی از فیدیبوک

فیدیبو حتی تا قبل از ارایه کتابخوان سخت‌افزاری با ارایه اپلیکیشن‌های خوب بین علاقه‌مندان به کتاب مشهور بود. شاید موفقیت‌های این شرکت در توسعه نرم‌افزار کتابخوان فارسی بود که دیجی‌کالا را واداشت تا این شرکت را به طور کامل خریداری کرده و به مجموعه خود اضافه کند.

ویدیوی بررسی فیدیبوک را در ادامه می‌بینید:

طراحی

سال‌هاست محصول سخت‌افزاری با قابلیتی از شرکتهای ایرانی در بازار ندیده‌ایم . تقریبا شرایط تولید سخت‌افزار در ایران فراهم نیست و سالها قبل معدود شرکتهایی که در حوزه سخت‌افزارهای تکنولوژی در ایران کار می‌کردند هم به دلایل مختلف اقتصادی یا سیاست‌گذاری‌های نامناسب دولتی از دور خارج شدند.

در شرایط حاضر طبیعی است هر شرکت تکنولوژی در هر نقطه از جهان به فکر تولید سخت‌افزار باشد به سراغ بازار چین برود بازاری که تنوع مواد اولیه و تولید سخت‌افزار به همراه قیمت معقول تقریبا همه جهان را  به سمت خود متوجه کرده است. این کاری است که فیدیبو هم انجام داده و به نظر می‌رسد با توجه به قیمت نهایی محصول قابل قبولی به دستمان رسیده است. هم از روی بسته بندی و هم لمس فیدیبوک این احساس به شما دست می‌دهد که با محصول با کیفیتی مواجه هستید. زمانی که فیدیبوک را در دست می‌گیرید از همان لحظه اول شما را به یاد کیندل‌‌های آمازون می‌اندازد و این امر برای یک شرکت ایرانی که اولین محصول سخت‌افزاری خود را عرضه کرده یک افتخار محسوب می‌شود. فیدیبوک با ابعاد 159.5 در 118 میلی‌متر طراحی و ساخته شده است که ضخامتی برابر با 8 میلی‌متر و 190 گرم هم وزن دارد. این ابعاد برای یک کتابخوان بسیار مناسب است و باعث شده تا فیدیبوک به خوبی در دست جای بگیرد و با وزن 190 گرم برای مطالعه روی آن مشکلی نخواهید داشت.

در قسمت پایین، پشت، سمت چپ و سمت راست فیدیبوک هیچ دکمه یا پورتی قرار ندارد. پورت مشترک اتصال به کامپیوتر و شارژر دستگاه در بالای آن و در میان «دکمه خاموش و روشن» و «محل کارت حافظه» قرار گرفته است. اگر به دستگاه از روبه‌رو نگاه کنید، متوجه 3 دکمه می‌شوید. دکمه‌های سمت چپ و راست برای ورق زدن صفحه هستند که می‌توانید در تنظیمات مشخص کنید کدام دکمه شما را به صفحه بعد و قبل ببرد. در پایین هم یک دکمه بازگشت وجود دارد که شما را به یک مرحله قبل‌تر بازمی‌گرداند تا در نهایت به صفحه خانه برسید.

صفحه نمایش

مهمترین بخش هر کتابخوان بی‌شک صفحه نمایش آن است. تکنولوژی به کار رفته در کتابخوان‌ها با موبایل یا تبلت بسیار متفاوت است. در موبایل، تبلت و صفحه نمایش‌های مشابه از LCD یا LED استفاده می‌شود که شفافیت بسیار بالایی دارند اما به چشم شما هم آسیب می‌زند و نمی‌شود زیاد به آن خیره شد و مطالعه کرد. اما در کتابخوان‌ها از تکنولوژی جوهر الکترونیک  E-Ink استفاده می‌شود که امکان تولید رنگ در آن فعلا وجود ندارد و همه‌چیز خاکستری است اما به هیچ‌عنوان چشم شما را اذیت نمی‌کند. البته هر صفحه‌ای را که ورق بزنید جوهر الکترونیکی باید روی در محل خاص خود و صفحه مخصوصی قرار بگیرد و این کار کمی زمان بر است اما ذات این تکنولوژی این گونه است که البته در ازای آرامشی که چشم شما دارد کاملا ارزش کمی تحمل را دارد.

صفحه نمایش لمسی فیدیبوک 6 اینچ است که اندازه رایج بین کتابخوان‌ها است. رزولوشن صفحه نمایش فیدیبوک 756 در 1024 پیکسل است و قابلیت نمایش 212 پیکسل در هر اینچ را دارد. این یکی از ضعف‌های فیدیبوک است که کیفیت صفحه نمایش آن بسیار پایین است. برای مثال کیندل پیپروایت مدل 2015 یا کیندل ویج کیفیت تصویر 300 پیکسل در هر اینچ و رزولوشن 1080 در 1440 را دارند که این اختلاف کیفیت به وضوح مشهود است. البته در مقابل باید به قیمت هم توجه کرد به این دلیل که فیدیبوک از نصف قیمت کیندل هم ارزان‌تر است. نکته دیگر که بعد از چند روز استفاده به چشم می‌خورد خطاهای تاچ دستگاه است. مثلا زمانی که می‌خواهید چیزی برای جست‌وجو تایپ کنید با خطاهای تاچ مواجه می‌شوید برای مثال ممکن است یک حرف را مجبور باشید چند بار بزنید تا کار کند و یا ممکن است اشتباهی حرف کناری انگشت شما تایپ شود که البته مورد دوم بسیار به ندرت پیش می‌آید.

پردازش

سرعت پردازش هم یکی از پارامترهای مطرح برای کتابخوان‌های الکترونیکی است. درست است که با توجه به پیشرفت تکنولوژی ما انتظار نداریم برای پردازش یک دستگاه منتظر بمانیم، اما نباید این نکته را فراموش کرد که صفحه‌نمایش کتابخوان‌ها تکنولوژی متفاوتی با موبایل و تبلت دارد و سرعت ورق زدن صفحات نیاز به صبر بیشتری دارد. اما جدا از این تفاوت فیدیبوک یک پردازنده دو هسته‌ای با فرکانس 1 گیگاهرتز و 512 مگابایت حافظه رم دارد. این اعداد در تئوری بسیار شبیه به سخت‌افزار آمازون است اما در عمل فاصله زیادی حس می‌شود. برای مثال کیندل پیپروایت هم پردازنده‌ای 1 گیگاهرتزی با 512 مگابایت رم دارد اما سرعت کارکردن آن بسیار بالاتر از فیدیبوک است. این مشکل ممکن است حتی نرم‌افزاری باشد و فیدیبو با آپدیت عملکرد کتابخوان خود را افزایش دهد. یکی از مواردی که به سرعت پردازش کمک فراوان می‌کند نرم‌افزار است. آمازون مدام کیندل‌های خود را نرم‌افزاری آپدیت می‌کند تا هم ایرادات برطرف شود و هم سرعت دستگاه افزایش پیدا کند. به نظر می‌رسد فیدیبو هم روی آپدیت نرم‌افزاری حساب باز کرده  با اینکه هنوز کمتر از یک ماه از معرفی آن می‌گذرد اما اولین آپدیت فیدیبوک برای کاربران آماده نصب شدن است.

امکانات

یکی از مشکلاتی که نسل‌های پیشین کتابخوان‌ها داشتند نور بود. به دلیل استفاده از تکنولوژی جوهر الکتریکی، این صفحه‌نمایش‌ها هیچ نوری از خود ندارند و در تاریکی هیچ چیزی نمی‌توانید ببینید، به همین دلیلی اگر اهل مطالعه قبل از خواب هستید باید یک چراغ مطالعه یا چراغ گیره‌ای داشته باشید. البته آمازون این مشکل را شش سال پیش برطرف کرد و حالا دیگر نیازی به این کار نیست و با فرانت لایت (لامپ‌های کوچکی در اطراف صفحه در داخل دستگاه) شما از همراه داشتن نور بی‌نیاز هستید. در مدل ویج به بعد هم آمازون یک سنسور در دستگاه قرار داد تا میزان نور این فرانت لایت‌ها با محیط هماهنگ باشد. خوشبختانه این ویژگی مهم در فیدیبوک هم قرار داده شده و در جاهایی که نور کم باشد می‌توانید از فرانت لایت استفاده کنید.

همه این امکانات برای خواندن کتاب و مجلات الکترونیکی فراهم شده‌اند و اگر شما فروشگاه مناسبی نداشته باشید این دستگاه بدون استفاده است. آمازون آرشیو بی‌انتهایی از کتاب و مجله دارد که متاسفانه خرید از آن برای ما ایرانی‌ها کار ساده‌ای نیست. مشکل بعدی آمازون کمبود کتاب‌های فارسی است و تقریبا می‌توان گفت اگر می‌خواهید کتاب فارسی بخوانید کیندل گزینه مناسبی نیست و به خوبی از زبان فارسی پشتیبانی نمی‌کند.از طرف دیگر برای خرید کتاب از آمازون برای کیندل نیاز به اکانت متصل به حساب ارزی دارید که با توجه به تحریم‌ها گرفتن آن کار ساده‌ای نیست و برای خرید هم هزینه دلاری باید بپردازید. اینجا مهمترین مزیت فیدیبوک خودنمایی می‌کند که آرشیو بسیار خوبی با بیش از 24 هزار نسخه دارد و می‌توانید بسیاری از کتاب‌های محبوب خود را قانونی بخرید و مطالعه کنید.

زمانی که یک سرویس سخت‌افزاری وارد بازار می‌شود یکی از نگرانی‌ها پشتیبانی و گارانتی است. اگر کیندل یا کتابخوان‌های دیگری که در ایران نمایندگی رسمی ندارند بخرید و دستگاه دچار مشکل شود تقریبا هیچ گارانتی کاملا مطمئنی وجود ندارد. فیدیبوک برای این مشکل در همه دستگاه‌ها یک کارت گارانتی 18 ماهه دیجیکالا قرار داده است تا در صورت بروز مشکل، پشتیبانی لازم انجام شود. همچنین این دستگاه مجهز به رم میکرو اس دی تا ظرفیت 64 گیگابایتی  است و از فرمت‌های متنی   TXT, PDF, EPUB, mobi و فرمتهای تصویر JPG, BMP, PNG, GIF پشتیبانی می‌کند.

در فیدیبوک جای یکی از مهمترین امکانات مورد نیاز این روزهای یک کتابخوان یعنی بلندگو یا هدفون خالی است به خصوص که میدانیم شرکت فیدیبو از اواخر سال گذشته کار روی کتاب‌های صوتی را آغاز کرده و تعدادی از کتابهای صوتی را حالا میتوان روی اپلیکیشن فیدیبو روی موبایل یا  تبلت خریداری کرد. فیدیبوک اما از این قابلیت مهم بی بهره است هرچند میتوان تصور کرد که مدیران فیدیبو برای جلوگیری از افزایش هزینه تمام شده محصول این امکان را روی آن قرار نداده‌اند و اتفاقا در این زمینه شبیه نسخه‌های اولیه کیندل عمل کرده‌اند. (‌هم اکنون نسخه گرانقیمت OASIS  کیندل به امکانات پخش صوتی مجهز است) .

قیمت فیدیبوک

 قیمت 549 هزارتومان طبیعتا برای کاربران عادی هم بسیار قابل توجه است هرچند فیدیبو با گذاشتن 100 هزارتومان هدیه خرید کتاب قیمت اصلی دستگاه را 449 هزارتومان معرفی می‌کند.  شکی نیست با همین قیمت و حتی بدون در نظر گرفتن افزایش نرخ ارز طی هفته‌های اخیر قیمت فیدیبوک بسیار ارزان‌تر از رقبای آمازونی خودش است با این حال می‌توان تصور کرد فیدیبو چه فرصتی برای کاهش قیمت محصول برای قشرهای خاص مثلا مانند دانشجویان یا دانش آموزان در ایران دارد فرصت فیدیبوک ناشی از موقعیت این محصول در دسترسی به تعداد قابل توجهی از کتب از یکسو و علاقه کاربران به محصول تکنولوژیک دارد و به همین دلیل فیدیبو در حال حاضر مشابه هیچ شرکت دیگری نیست.

مزیت‌ها

قیمت مناسب ( در مقایسه با رقبای موجود)

پشتیبانی کامل از زبان فارسی

طراحی، به‌ویژه دکمه‌های ورق زدن صفحه

18 ماه گارانتی دیجیکالا

ضعف‌ها

کندی پردازنده

ضعف در تاچ

کیفیت پایین صفحه نمایش

کلام آخر

برای جمع‌بندی اگر کتاب‌های فارسی را می‌خوانید و دوست دارید زبان کتابخوان شما هم فارسی باشد در حال حاضر تنها گزینه شما فیدیبوک است. البته این تنها گزینه به معنی ضعف در فیدیبوک نیست. در مجموع فیدیبوک کتابخوان خوش‌دست و با طراحی خوب است که کیفیت صفحه‌نمایش آن از کیندل پایین‌تر است اما قیمت آن هم بسیار کمتر است. کتاب‌های الکترونیک نسبت به کتاب‌های کاغذی ارزان‌ترند ضمن اینکه میتوانید کل کتابخانه‌تان را همیشه همراه خود داشته باشید.

اگر هم اهل خواندن کتاب‌های انگلیسی، فرانسه، آلمانی یا هر زبانی به‌غیر از فارسی هستید و حداقل توان پرداخت 1 میلیون و 200 هزار تومان را برای کتابخوان دارید، در این صورت گزینه مناسب شما کیندل پیپروایت است و از آن لذت بیشتری خواهید برد.

در پایان باید بگوییم کشور ما نیازمند مطالعه بیشتر مردم است و گفته می‌شود سرانه مطالعه برای هر ایرانی کمتر از 10 دقیقه در سال است. شاید باید امیدوار باشیم با حضور محصولاتی چون فیدیبو میزان مطالعه در کشور رشد کند.

#بیشتربخوانیم