راکت اینترنت یک شرکت آلمانی است که مالکیت استارتاپ‌های متعددی را در چند کشور جهان در اختیار دارد. این شرکت استارت‌آپ‌هایی را راه‌اندازی می‌کند که با الگوبرداری از نمونه‌هایی که پیش از این در حوزه تکنولوژی (به ویژه در بازار آمریکا) به موفقیت رسیده‌اند. به همین دلیل این شرکت را کپی کننده استارتاپ‌های موفق می‌نامند.
تاریخچه راکت اینترنت
اولیور سامور موسس راکت اینترنت و دو برادر دیگرش به نام‌های الکس و مارک از دو دهه پیش راهکارهای جدیدی را وارد حوزه تکنولوژی کردند. پس از راه‌اندازی موفق Alando که در واقع استارت‌آپ کپی‌شده از روی eBay به حساب می‌آمد، این خانواده ، شرکت جدیدی به نام Jamba! را راه‌اندازی کرده‌اند که در سال 2004 میلادی با مبلغ 273 میلیون به Verisign (شرکت فعال در حوزه زیرساخت‌های شبکه)، فروخته‌شد. موفقیت سامور و برادرانش با راه‌اندازی معادل‌ها و مشابه‌های آلمانی برای سرویس‌هایی نظیر یوتیوب، توییتر و فیس‌بوک ادامه یافت. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری روی شرکتهای اورجینال نظیر فیس‌بوک، لینکدین و زینگا هم سود قابل توجهی برای آنها به همراه داشت.
بالاخره در سال 2007 میلادی، راکت به عنوان شرکت مولد استارت‌آپ‌های رقیب برای شرکت‌هایی که طرح آنها به موفقیت رسیده بود، تاسیس شد. این شرکت اما به بازار آلمان قانع نبوده و همواره در تلاش بوده تا استارت‌آپ‌های کپی‌برداری شده را در اروپای غربی، آمریکای لاتین و حتی آفریقا، پیش از حضور و نفوذ خود شرکتهای اصلی راه‌اندازی کند.
سازوکار کلی
همان‌طور که از عنوان راکت مشخص است، سرعت عمل در راه‌اندازی و توسعه استارت‌آپ‌ها، یکی از سیاست‌های اصلی این شرکت به حساب می‌آید. این در حالی است که در طرف مقابل، مدیران سیلیکون‌ولی و سرمایه‌گذاران فعال حوزه استارت‌آپ‌ها، از این شرکت آلمانی به عنوان عاملی مزاحم بر سر راه توسعه خلاقیت یاد می‌کنند. سامور با دفاع از سیاست راکت اینترنت در کپی‌برداری از شرکتهای موفق، بر این نکته تاکید دارد که تعداد زیادی از موفق‌ترین شرکتهای دنیا نظیر جنرال الکتریک و تویوتا، بدون آنکه مدل تجاری جدیدی را ارائه دهند، تنها با اجرای هرچه بهتر طرح‌های موجود در بازار به نتیجه مطلوب رسیده‌اند.
سهام راکت اینترنت طی دو سال اخیر 53 درصد کاهش یافته است
روند کار راکت اینترنت به این صورت است که تیمی از محققان آن به‌طور دائم به مطالعه ایده‌های تجاری موفق به ویژه در میان استارت‌آپ‌های حوزه تکنولوژی در آمریکا اقدام می‌کنند. با شناسایی هدف، گروه کوچک‌تری به مطالعه بازارهای بالقوه و ایجاد برنامه‌های تجاری اقدام می‌کنند. به عنوان مثال، وقتی سرویس خشک‌شویی Washio در نیویورک به محبوبیت رسید، راکت اینترنت تیمی از نیروهای کاری را مامور بررسی شرایط برای راه‌اندازی مدل تجاری مشابه در لندن کرد. وقتی ایده‌ای مورد توجه مسئولان راکت قرارگیرد، نیروهای کاری از مدیران تا مسئولان بازاریابی و مهندسان این شرکت برای راه‌اندازی استارت‌آپ جدید دست به کار می‌شوند. اکثر نیروهای کاری این شرکت را نیروهای جوان و افراد گزینش شده از برنامه‌های تجاری دانشگاه‌ها و یا شرکتهای مشاور و بانک‌های سرمایه‌گذار تشکیل می‌دهند. سیاست‌های راکت با چنان سرعت بالایی به مرحله اجرا در می‌آیند که راه‌اندازی یک استارت‌آپ را تنها در ظرف چند هفته عملی ساخته است. این در حالی است که این زمان برای رقبای راکت، در برخی موارد به چند ماه می‌رسد. در ابتدای امر، نیروهای کاری مشخص شده برای هر پروژه را زیرمجموعه‌ای از کارکنان خود راکت اینترنت تشکیل می‌دهند اما با رشد استارت‌آپ، استخدام نیروهای جدید برای ادامه فعالیت آن آغاز شده و کارکنان راکت در پروژه‌ای جدید مشغول به کار خواهند شد. راکت با دریافت هزینه‌های مدیریتی از استارت‌آپ‌های تحت نظر خود، حقوق کارکنان و هزینه‌های جانبی را تامین می‌کند. استارت‌آپ‌های تحت پوشش راکت امکان رهگیری و بررسی 800 پارامتر مختلف از تعداد لایک‌های به ثبت رسیده در حساب کاربری فیس‌بوک تا نرخ بازگشت محصول را خواهند داشت. با وجود این، برخی از نیروهای کاری سابق راکت معتقدند سیستم ماشینی این شرکت برای کمک به توسعه استارت‌آپ‌ها باعث شده پایداری عملیاتی فدای سرعت رشد شود. سامور نقطه قوت راکت اینترنت را توانایی آن در انتقال اطلاعات آکادمیک، دانسته‌ها و تجربیات در میان استارت‌آپ‌های تحت پوشش عنوان کرده است. به این ترتیب، نیروهای کاری راکت اینترنت با کسب تجربه، دانسته‌های خود را در مسیر توسعه استارت‌آپ‌های دیگر به‌کار می‌بندند. با وجود این، راکت همواره چالش‌های زیادی برای حفظ نیروهای کاری خود داشته است. اکثر نیروهای این شرکت از حضور در این شرکت به عنوان راهکاری برای بهبود رزومه کاری خود استفاده کرده و بعد از یک یا دو سال به استارت‌آپی خارج از مجموعه تحت پوشش راکت می‌پیوندند.
عملکرد فعلی راکت اینترنت
در ماه نوامبر سال گذشته میلادی، اولیور سامور موسس راکت اینترنت از سرمایه‌گذاری جدیدی روی استارت‌آپ Nestpick (که با الگوبرداری از Airbnb راه‌اندازی شده بود) خبر داد. راکت اینترنت از کمک شریک سرمایه‌گذار خود یعنی Mangrove برای تامین سرمایه 11 میلیون دلاری برای توسعه این استارت‌آپ استفاده کرد. این در حالی است که با گذشت کمتر از شش ماه، نست پیک مجبور به اخراج 140 نفر از نیروهای کاری خود شد. بسیاری از تحلیلگران معتقدند راکت اینترنت در تحلیل شرایط بازار برای این استارت‌آپ مرتکب اشتباهات بزرگی شده است. نکته قابل توجه اینکه به‌نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران هم این روزها سرمایه‌گذاری روی راکت اینترنت را اشتباهی بزرگ می‌دانند. وقتی این شتاب‌دهنده آلمانی در اکتبر سال 2014 میلادی وارد بورس فرانکفورت شد، به عنوان یکی از شانس‌های اصلی پیش روی سرمایه‌گذاران برای اینکه سهمی از استارت‌آپ‌های با رشد سریع اروپایی را بدست آورند مورد توجه قرار گرفت. ورود راکت اینترنت به بورس در حدود 2 میلیارد دلار به ارزش این شرکت اضافه کرد تا تحلیلگران ارزش این شتاب‌دهنده سرشناس را 8.2 میلیارد دلار تخمین بزنند. با وجود این، ارزش سهام راکت از آن زمان تاکنون، 53 درصد کاهش یافته است. علاوه بر این، تحلیلگران با استناد به آنچه گزارش‌های مالی مبهم نامیده شده، بارها از راکت اینترنت و مدل غیر شفاف درآمدی آن انتقاد کرده‌اند. این در حالی است که توانایی‌های این شرکت در ایجاد بسترهای مناسب برای رسیدن به سود و یا خروج پرمنفعت استارت‌آپ‌های تحت پوشش هم زیر سوال رفته است.
در سال 2014 و در زمان ورود راکت اینترنت به بورس فرانکفورت سرمایه‌گذاران از آن بسیار استقبال کردند اما حالاتوانایی‌های این شرکت زیر سوال رفته است
راکت اینترنت در مدت زمان فعالیت خود، موفقیت‌هایی را هم به ثبت رسانده است. در میان این موفقیت‌ها می‌توان به راه‌اندازی Zalando استارت‌آپی که با الگوبرداری از Zappos حالا به یکی از بزرگ‌ترین خرده‌‌فروش‌های فعال در حوزه مُد تبدیل شده اشاره کرد. CityDeal که در سال 2010 میلادی به Groupon فروخته شد و یا Lazada استارت‌آپ فعال در جنوب‌شرقی آسیا که در حوزه تجارت الکترونیکی ویژه محصولات الکترونیکی مصرفی فعالیت دارد و در سال جاری به Alibaba فروخته شد از جمله نقاط روشن کارنامه راکت به‌حساب می‌آیند. این شرکت تلاش‌های زیادی هم در ایجاد قطب‌های استارت‌آپی در برلین و دیگر کشورهای جهان داشته است. سارا سیمون تحلیلگر بانک برنبگرگ لندن در این خصوص می‌گوید: “فعالیت راکت اینترنت یکی از عوامل اصلی در تبدیل شدن برلین به قطب تکنولوژی بوده است”.
مدیرعامل اسنپ :راکت اینترنت سهامدار ما نیست
هم بنیانگذار اسنپ، مدیرعامل راکت اینترنت در خاورمیانه
با این همه اکثر استارت‌آپ‌های تحت پوشش راکت اینترنت، در طول حیات خود با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کرده‌اند. از این میان، حداقل ده‌ها استارت‌آپ به سمت تعطیلی رفته‌اند و تقریبا همه آنها در شرایط ضرردهی به‌سر می‌برند. در تاریخ 2 سپتامبر سال جاری میلادی، این شرکت با اعلام اینکه در نیمه اول سال جاری 617 میلیون یورو (707 میلیون دلار) ضرر متحمل شده، اولین هشدارها را پیش روی سرمایه‌گذاران قرار داد. این آمار پس از سرمایه‌گذاری ناموفق روی یک خرده‌فروش اینترنتی به نام Global Fashion Group شرکتی که مسئولان راکت از آن به عنوان یک “برنده ثابت‌شده” یاد می‌کردند، منتشر شد. یک هفته بعد، راکت از سرمایه‌گذاری جدید روی یک “برنده ثابت‌شده” دیگر که در واقع خرده‌فروش آنلاین مبلمان به نام Home24 بود خبر داد. شرکتی که در ادامه راه، با کاهش بیش از 50 درصدی ارزش روبرو شد. این در حالی است که تجارت راکت در هند و آفریقا که روزگاری از آن به عنوان چشم‌اندازی روشن یاد می‌شد با فروش کمتر از قیمت واقعی، اخراج نیروهای کاری و یا حتی تعطیلی کامل استارت‌آپ‌های تحت پوشش، به چالش کشیده شده است. تلاش این شرکت برای ورود به حوزه فین‌تک هم با سرمایه‌گذاری ناموفقی که روی استارت‌آپ کپی‌برداری شده Paymill انجام داد راه به جایی نبرد.نگاهی دقیق به آمار یادشده، تاریخچه و فعالیت‌های فعلی راکت اینترنت نشان می‌دهد این شتاب‌دهنده، در مراحل راه‌اندازی استارت‌آپ‌ها عملکرد موفق‌تری داشته تا در مراحل مدیریت توسعه آنها.
سامور در مصاحبه اخیر خود اینچنین از عملکرد راکت اینترنت در مقابل منتقدان این شرکت دفاع کرده است: ” تمرکز ما در حوزه استارت‌آپ‌ها روی خروج نیست. تمرکز ما روی ایجاد شرکت‌ها، مدیریت و کمک به آنها برای فعالیتِ با کیفیت در مدت‌زمان طولانی است”. او معتقد است راکت اینترنت را نباید با شرکتهای سرمایه‌گذار که در وهله اول سرمایه‌گذاری مالی را در دستورکار قرار می‌دهند اشتباه گرفت. او راکت اینترنت را شرکتی عملیاتی خوانده که اساسا کار خود را از پایه شروع کرده و در کنار سرمایه‌گذاری روی استارت‌آپ‌ها، با ارائه زیرساخت‌های عملیاتی نظیر نیروهای کاری، اطلاعات و فرایندهای مشاوره‌ای به رشد و نمو شرکتهای نوپا کمک می‌کند.
از جمله انتقادات دیگری که به راکت اینترنت وارد شده، نحوه محاسبه ارزش استارت‌آپ‌های تحت پوشش آن است. راکت اینترنت برای محاسبه ارزش استارت‌آپ‌های خود از راهکاری به نام LPV استفاده می‌کند که ارزش استارت‌آپ را بر اساس جدیدترین فرایندهای جذب سرمایه می‌سنجد. این در حالی است که با توجه به حضور خود راکت اینترنت در مراحل سرمایه‌گذاری، طبیعی است که ارقام اعلام شده، شک و تردیدهایی را به همراه داشته باشند. به عنوان مثال، در قالب سیستم ارزیابی سنتی، ارزش Westwing استارت‌آپ فعال در حوزه تجارت الکترونیک کالاهای خانگی 254 یورو تخمین زده می‌شود. این در حالی است که راکت اینترنت ارزش آن را 480 میلیون یورو اعلام کرده است.
چشم‌انداز
در چشم‌انداز فعالیت راکت اینترنت، شتاب‌دهنده‌ای که روزگاری به‌طور کامل بر قطب تکنولوژی برلین مسلط بود، نبرد با کارآفرینان محلی و استارتاپ‌هایی مشاهده می‌شود که منابع مالی خود را از اروپا و یا حتی سیلیکون ولی دریافت می‌کنند. این در حالی است که قطب‌های تکنولوژی در دیگر شهرهای اروپایی نیز رفته رفته توسعه بیشتری پیدا می‌کنند. در این شهرها، استارت‌آپ‌هایی پیشتاز خواهند بود که با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته و مدل‌های کاری جدید (و نه الگوبرداری از نمونه‌های آمریکایی)، فرصت‌های جدیدی را ایجاد کنند. همین امر باعث شده سامور در جدیدترین مصاحه خود از تلاش محدودتر راکت اینترنت برای کپی‌برداری از مدل‌های تجاری موجود و البته در طرف مقابل، تمرکز روی سوددهی استارت‌آپ‌های فعلی خبر دهد.
منبع : با تلخیص از بلومبرگ
منبع : آی تی ایران
جالب بود
سپاسگذارم