چرا یاهو دربرابر گوگل شکست خورد؟
در شرایط فعلی در حالی شاهد حضور نهچندان قدرتمند شرکت یاهو در فضای وب و بازار عرضه سرویسهای اینترنتی هستیم که شاید همین حضور، آخرین روزهای فعالیت یاهو به عنوان شرکتی مستقل را به خاطرهای نهچندان زیبا از شرکتی تبدیل کند که روزگاری شانه به شانه گوگل (یکی از بزرگترین شرکتهای حال حاضر بازار از نظر ارزش سهام) حرکت میکرد.
مطمئنا پیشبینی حال و روز کنونی برای شرکت یاهو کاری سخت و دشوار بود اما نکتهای که در حال حاضر اهمیت بیشتری دارد، بررسی سیاستهایی است که باعث شده یاهو چنین شرایطی را تجربه کند. تحلیلگر وبسایت Techcrunch که سالها در شرکت گوگل به فعالیت پرداخته در مطلبی جالب، با دید فنی و تخصصی به تحلیل و مقایسه سیاستهای یاهو در مقابل شرکت گوگل پرداخته تا به عنوان یکی از معیارهای مهم در ایجاد تفاوت در وضعیت کنونی شرکتهای یادشده، دلایل اختلاف فاحش در عملکرد این دو شرکت را مشخص کند.
راهاندازی سریع در مقابل پایهگذاری ماندگار
در ابتدای هزاره جدید، گوگل و یاهو از راهکارهای متفاوتی برای توسعه سرویسدهی و رشد در جهت پاسخگویی به نیازهای روزافزون کاربران در محیط اینترنت (سرویسهای جستجو، ایمیل، نقشه و مواردی اینچنینی) استفاده کردند. شرکت یاهو از راهکاری مرسوم تحت سیستم مدیریت فایل NetApp استفاده کرد که رسیدن به رشد و توسعه سریع را برای این شرکت میسر میساخت. به این ترتیب، تقریبا تمامی ابزارهای ارائه شده از سوی شرکت یاهو، برپایه ابزارهای ذخیرهسازی با اهداف خاص، ارائه شده از سوی NetApp که راهاندازی سریع و استفاده آسان را به همراه داشت به ارائه خدمات میپرداختند. به این ترتیب یاهو سریعا توانست به نیازهای بازار پاسخ دهد و به بزرگترین مشتری NetApp تبدیل شد.
در طرف مقابل، گوگل تلاش برای راهاندازی زیرساختهای نرمافزاری ویژه شرکت خود که در نهایت با عنوان Google File System از آن یاد شد را آغاز کرد. پلتفرمی که استفادههای متنوع برای تمامی سرویسهای گوگل را به همراه داشت و امکان استفاده از آن در اکوسیستمهای آتی این شرکت نیز وجود داشت. در واقع به جای استفاده از جدیدترین ابزارهای ذخیرهسازی دادهها به عنوان زیرساخت مورد نظر، سیستم فایل شرکت گوگل از سرورهای فیزیکی برای پشتیبانی از معماری انعطافپذیر و ارتجاعی بهرهمند شد که مشکلات مربوط به توسعه سرویسها را یکبار برای همیشه مرتفع میکرد و عرضه محدوده وسیعی از سرویسهای تحت وب از سیستم نقشه تا سرویسهای ذخیرهسازی ابری را در آینده سادهسازی کرده و شتاب میداد.
پیچیدگی توسعه
در مراحل اولیه به چیزی در حدود چهار سال توسعه و تحقیق نیاز بود تا بالاخره سیستم فایل مورد نظر شرکت گوگل به مرحله بهرهبرداری کامل برسد. این در حالی است که شرکت یاهو این امکان را داشت تا راهکارهای NetApp را سریعا و در جهت پوشش نیازهای رو به افزایش کاربران به سرویسهای این شرکت، پیادهسازی کرده و بهکار ببندد. در واقع در چشمانداز ارائه سرویسهای اینترنتی بهنظر میرسید یاهو فرسنگها از رقیب خود پیش است.
با این وجود، سرعت بالای یاهو برای حضور در بازار مشکلاتی را نیز برای این شرکت به همراه داشت. در واقع با افزایش تقاضا و ایجاد تنوع در سرویسهای مورد نیاز کاربران، معایب استفاده از زیرساختهای ابزار محور، در قالب نیاز به تلاش مهندسی شده مفرط، افزایش پیچیدگی پروسهها، محیط ناکارآمد و در نهایت هزینههای تحمیل شده بر شرکت ظهور کرد. با اضافه شدن سرویسهای جدید به لیست خدمات یاهو، این شرکت نیاز به مهندسی مجدد پلتفرم NetApp در جهت پیکربندی آن برای استفادههای خاص را نیز احساس میکرد.
در نتیجه این امر، نیاز به برطرف کردن چالشهای یکسان برای سرویسهای مستقل مانند یاهو سرچ و یاهو میل بود تا این مشکلات، بارها و بارها روی زیرساختهای متفاوت مرتفع شوند. عدم وجود زیرساخت یکپارچه نیز ناکارآمدی بیشتر منابع را به همراه داشت و هر مورد پیکربندی سرویسها به فضای سروری و توان محاسباتی مستقلی نیاز داشت که امکان بهاشتراکگذاری آن در میان پلتفرمهای مختلف وجود نداشت. علاوه بر این، هزینه استفاده از ابزارهای ارائه شده توسط NetApp نیز با نرخی برابر با سرعت رشد یاهو افزایش پیدا میکرد تا بخش قابل توجهی از درآمد این شرکت بلعیده شود.
در طرف مقابل، گوگل سیستم فایل منحصر به فرد خود را با پیشبینی این چالشها ایجاد کرده بود. از همین رو اضافه کردن کاربردهای جدید و یا برطرف کردن چالشهای مربوط به زیرساختهای معماری بهطور هوشمندانه و با بهرهوری بالا امکانپذیر شده بود. به عنوان مثال، پس از خرید یوتیوب توسط گوگل بهروزرسانی معماریها تنها یکبار انجام میشد و امکان پیادهسازی راهحلها برای تمامی سرویسهای گوگل فراهم میشد. در نهایت، بهرهمندی از پلتفرم قابل انعطاف، امکان بهاشتراکگذاری منابع و توان محاسباتی برای استفادههای مختلف را فراهم میکرد تا به عنوان مثال وقتی سرورها مشغول پاسخگویی به انجام فرایندهای جستجو نیستند، در ارائه سرویسهای ایمیل قابل استفاده باشند.
باید اعتراف کرد که هزینهها و پیچیدگی زیرساختهای نهفته شرکت یاهو توان رقابت با گوگل در زمینه توسعه و بهکارگیری سرویسها و راهکارهای جدید را از این شرکت گرفتند.
اهمیت شروع از پله اول
آنچه از نظر گذراندید میتواند مثالی ساده در خصوص اهمیت انعطافپذیری طراحیها و زیرساختهای شرکتی باشد اما نتایج موجود میتواند از سطح زیرساختی یا مهندسی برنامهها فراتر رفته و دیدگاهی جامع در زمینه نیازهای لازم برای ساخت کسب و کاری پایدار را به نمایش بگذارد. از جمله درسهایی که میتوان از فعالیت هدفمند شرکت گوگل گرفت، نیاز برای فهم کامل مشکل، پیش از درنظر گرفتن راهکار برای آن است.
این در حالی است که با تصویرسازی و بررسی مشکل به عنوان یک مهندس یا کارآفرین، بهتر است چشمان خود را روی راهکارهای موجود بسته و تمامی راهکارهای ارائه شده تا زمان حال را نادیده گرفته و راهحل ویژه خود را ارائه دهید. به این ترتیب میتوانید مشخص کنید که نیاز به استفاده از کدامیک از راهحلهای فعلی وجود دارد و چه مواردی باید از نو بازسازی شوند. این امر، عامل موفقیت استارتآپهای زیادی (از جمله شرکتهایی مانند آمازون) بوده و هست.
در نظر داشته باشید که شروع از پله اول، در برخی موارد به معنای قربانی کردن رشد سریع و البته جایگزینی آن با پایداری بلندمدت خواهد بود که تحمل آن بهویژه در فضای سریع رشد و توسعه بازار فعلی، کمی سخت خواهد بود.