جهان فناوری به مرور و طی دهه‌های اخیر مدل‌های رشد خود را تغییر داده و یک مدل ویژه ایجاد کرده که در آن چهار عامل ایده، نیروی نخبه، سرمایه و فرهنگ در کانون توجه قرار گرفته است. هرچند ما به طور روزمره از موفقیت و پیشرفت‌های تکنیکی شرکت‌هایی چون اپل، گوگل و مایکروسافت در رسانه‌ها زیاد می‌شنویم، اما در لایه زیرین این صنعت یک مدل ویژه رشد کسب وکارهای دانش‌بنیان وجود دارد که به دلیل رشد سریع مورد توجه شرکت‌های سرمایه‌گذاری، دانشگاه‌ها، کارآفرینان و بالاخره خود شرکت‌های بزرگ فناوری قرار گرفته است.
انکوباتورها (incubators)، شتاب‌دهنده‌ها (accelerators) و پارک‌های فناوری (Tech park) بخشی از اکوسیستمی هستند که امروزه میلیون‌ها دلار به سرعت در آنها در حال جابه‌جا شدن است؛ چراکه شرکت‌های فناوری که آینده تجارت را شکل می‌دهند می‌توانند از درون این مراکز بیرون بیایند. برخی از مشهورترین شرکت‌های موفق فناوری کار خود را با این مراکز آغاز کردهاند و حالا سرمایه‌گذاران با دیدن شرکت‌های فناوری که در طول یک دهه به شرکت‌های میلیارد دلاری تبدیل شده‌‌اند، بیشتر مایلند تا با مدلی از سرمایه‌گذاری خطرپذیر در شرکت‌های بی‌نامی سهام داشته باشند که آینده روشنی دارند. از طرف دیگر کارآفرینان هم امکانات بیشتری نسبت به گذشته دارند. تجربه و سرمایه می‌تواند در کنار آموزش درست، بسیاری از آنان را از خطاهای معمول در کسب و کار بازدارد یا شکست سریع می‌تواند آنها را به سمت ایده جدیدتر و اجرای بهتر راهنمایی کند. شتاب‌دهنده‌ها چنین ادعایی دارند. آنها می‌توانند با فراهم کردن سرمایه اولیه، فضای کار و اتصال کارآفرینان به افراد باتجربه مسیر کوتاه‌تری را برای موفقیت پیش روی آنان قرار دهند. در ازای این خدمات آنها بخشی از سهام شرکت‌های نوپا را دریافت می‌کنند. برخی شتاب‌دهنده‌ها را به دوره‌ای از آموزش همه‌جانبه تشبیه می‌کنند که در کنار خود به جذب سرمایه از سوی شرکت‌های استارت‌آپ نیز کمک می‌کنند. با این حال حضور در این شتاب‌دهنده‌ها برای تیم‌ها و کارآفرینان به هیچ وجه کار ساده‌ای نیست. هر کدام از این شرکت‌ها قوانین و مقررات مختص به خود را برای پذیرش شرکت‌های استارت‌آپی دارند و تنها بخش اندکی از تیم‌های متقاضی پذیرفته می‌شوند.
تنها در ایالات متحده آمار شتاب‌دهنده‌ها به شکل قابل توجهی رو به افزایش بوده است. از یک شتاب‌دهنده در سال ۲۰۰۵ به حدود ۱۷۲ شتاب‌دهنده در سال ۲۰۱۶ رسیده است. همچنین میزان رشد شتاب‌دهنده‌ها بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴ به طور متوسط ۵۰ درصد بوده است. بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ تعداد ۱۷۲ شتاب‌دهنده در آمریکا بیش از ۵ هزار کسب و کار نوپا را تحت برنامه‌های شتاب‌دهی قرار دادند و به طور متوسط برای هر استارت آپ ۱۰۰ هزار دلار سرمایه توانستند جذب کنند. این شرکت‌های کوچک در مجموع در طول 10سال به ارزشی بالغ بر 5/ 19 میلیارد دلار رسیدند یعنی 7/ 3 میلیون دلار به ازای هر شرکت. در ایالات متحده حدود ۴۰ درصد از شتاب‌دهنده‌ها در سه هاب اصلی فناوری یعنی سیلیکون ولی، بوستون – کمبریج – و نیویورک قرار دارند و هر ساله تیمی از دانشگاه‌هایRice ، MIT و ریچموند با ارزیابی کلی شتاب‌دهنده‌ها بهترین‌ها را معرفی می‌کنند. در ارزیابی کلی امسال شتاب‌دهنده‌ها به سه گروه پلتینیوم، طلایی و نقره‌ای تقسیم شدند که به ترتیب شامل شتاب‌دهنده‌های عالی، خوب و متوسط هستند. در ادامه به معرفی شتاب‌دهنده‌های پلتینیوم در این بررسی می‌پردازیم:
500Startups: این شتاب‌دهنده در سال ۲۰۱۰ توسط کریستین سای و دیوید مک‌‌کلا در کالیفرنیا راه‌اندازی شد. تا سال ۲۰۱۵ این شتاب‌دهنده روی حدود ۱۲۰۰ کسب و کار دانش‌بنیان سرمایه‌گذاری کرده که برخی از بهترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری شده عبارتند از GrabTaxi ،CreditKarma ، TalkDesk. موفقیت یک کسب‌وکار در خرید یا جذب در شرکت بزرگ معمولا موفقیتی برای شتاب‌دهنده آن هم است به طوری که خریده شدن Wildfire از سوی گوگل به مبلغ ۳۵۰میلیون دلار حالا بخشی از موفقیت 500Startups هم هست. این شتاب‌دهنده هم اکنون در سیلیکون‌ولی، مکزیکوسیتی، لندن و اسلو دفاتر خود را دارد.
Alchemist: آلکمیست در سال ۲۰۱۲ از سوی یک پروفسور دانشگاه استنفورد یعنی Ravi Belani راه‌اندازی شد. Alchemist عمدتا از سوی چند شرکت سرمایه‌گذاری مثل Draper ، Khosla Ventures و برخی شرکت‌های فناوری مثل سیسکو سیستمز، SAP و Salesforce مورد توجه قرار گرفت و به همین دلیل بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان حاضر در آن از سوی همین سرمایه‌گذاران خریداری و جذب شدند. Alchemist تاکنون روی حدود ۸۰ استارت آپ سرمایه‌گذاری کرده است.
Amplify.LA: Amplify.LA در ونیس لس‌آنجلس قرار دارد و تاکنون شرکت‌هایی چون RadPad ، Club W و Bitium را در دوره شتاب‌دهی خود تحت پوشش قرار داده است. نکته قابل توجه درباره Amplify.LA مدل منعطف آن در مقایسه با سایر رقبا است که برای هر استارت آپ مدل متفاوتی از سرمایه‌گذاری و همکاری را تعریف می‌کند.
Angel pad: Angel pad در سال ۲۰۱۱ از سوی Thomas Korte و 6 تن از کارکنان سابق گوگل راه‌اندازی شده است و شامل یک دوره 10 هفته‌ای، ۱۰۰هزار دلار سرمایه اولیه، مشاوره تجاری و توصیه‌های عملی به کارآفرینانی می‌شود که در آن پذیرفته شوند. برخی از مهم‌ترین شرکت‌هایی که در Angel pad رشد یافته‌ان شامل CoverHound, Crittercism LocBox, MoPub, Postmates, Pogoseat, Ribbon هستند.
New Venture Challenge: این انکوباتور وابسته به دانشگاه شیکاگو است و رتبه نخست شتاب‌دهنده‌های داخل دانشگاه را دارد. این انکوباتور در سال ۱۹۹۶ توسط Edward L. Kaplan راه‌اندازی شد که خود یکی از بنیان‌گذاران شرکت مشهور Zebra Technologies است که راهکارهای پرینت به صدها شرکت در بیش از ۱۰۰ کشور جهان ارائه می‌کند. تاکنون ۱۴۰ شرکتی که در آن حضور داشته‌اند حدود ۴۳۴ میلیون دلار سرمایه جذب کرده اند و ارزش شرکت‌هایی که از این میان بعدا ادغام شده یا به فروش رسیدند به 7/ 3 میلیارد دلار می‌رسد. موفقیت قابل توجه این انکوباتور دانشگاهی در این است که تنها سال گذشته یکی از استارت‌آپ‌هایش به نام Tovala که روی غذای سالم مشغول به فعالیت است، توانست ۵۰۰ هزاردلار سرمایه جذب کند. برخی از مهم‌ترین شرکت‌های حاضر در دوره‌های New Venture Challenge عبارتند از Base ، Bump ، Cubii ، Taiger .
MuckerLab: MuckerLab نام خود را از یک آرزوی توماس ادیسون گرفته است. ادیسون تمایل داشت محلی درست کند که مجموعه ای از بهترین کارآفرینان و تکنسین در کنار هم برای ساخت یک محصول کار کنند. MuckerLab در لس‌آنجلس قرار دارد و ۲۰۰ مربی به شرکت‌های حاضر در برنامه‌های آن مشاوره ارائه می‌دهند. با این حال خدمات MuckerLab تنها منحصر به شرکت‌های نوپا نیست، بلکه شرکت‌هایی که هم اکنون در حال کار در بازار هستند هم می‌توانند برای تجدید نظر در استراتژی و مدل تجاری خود از خدمات MuckerLab بهره ببرند. طی یک سال بین ۶ تا ۱۰ شرکت در برنامه‌هایMuckerLab شرکت می‌کنند که این شتاب‌دهنده نیز در ازای ۲۱ تا ۱۵۰ هزاردلار بین ۷ تا ۱۵ درصد از سهام یک شرکت را صاحب می‌شوند . MuckerLab بسیار مورد علاقه شرکت‌های سرمایه‌گذاری هم هست به طوری که روی خود آن تاکنون ۲۰۰ میلیون دلار از سوی برخی از مشهورترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری مانند اندرسون هورویتز، Bullpen Capital, First Round Capital Kleiner Perkins سرمایه‌گذاری صورت گرفته است.
StartX: این انکوباتور در سال ۲۰۱۱ توسط Cameron Teitelman در دانشگاه استنفورد راه‌اندازی شد. نکته‌ای که StartX را از سایرین در سیلیکون ولی جدا می‌کند این است که در ازای حضور در دوره شتاب‌دهی سهامی از استارت‌آپ‌ها دریافت نمی‌کند. با این حال برای حضور در آن حداقل یک نفر از اعضای هر تیم باید به نوعی به دانشگاه استنفورد مرتبط باشد. نتایج کار StartX به شکلی بوده که اپل یکی از نخستین شرکت‌هایش را به مبلغ ۲۰ میلیون دلار خرید. نکته‌ای که در مورد StartX وجود دارد این است که اگر کارآفرینی بتواند یک سرمایه‌گذار پیدا کند که روی ایده و شرکت او سرمایه‌گذاری کند StartX نیز معادل همان مبلغ را در اختیار او قرار می‌دهد.
کارکنان StartX را دانشجویان داوطلب استنفورد تشکیل می‌دهند و تنها در سال ۲۰۱۲ بنیاد Kaufffman حدود ۸۰۰ هزار دلار به آن اهدا کرد هر چند همان سال خود دانشگاه استنفورد نیز چیزی حدود 2/ 1 میلیون دلار به آن اهدا کرد. برخی از شرکت‌هایی که در StartX حضور داشته‌اند عبارتند از Polarr ، Branch Metrics و OnFleet.
Techstars: یکی از قدیمی‌ترین و با سابقه‌ترین شتاب‌دهنده‌ها است که در سال ۲۰۰۶ در کلورادو بنیان گذاشته شد. برنامه Techstars شامل یک برنامه ۱۳ هفته‌ای شتاب‌دهی در شهرهایی چون نیویورک، بوستون، سیاتل، آستین، شیکاگو و لندن است. تنها یک درصد از شرکت‌های دانش‌بنیانی که درخواست حضور در برنامه‌های این شتاب‌دهنده را می‌کنند پذیرفته می‌شوند. تا اواسط سال ۲۰۱۵ تعداد شرکت‌هایی که برای برنامه این شتاب‌دهنده پذیرفته شدند به ۵۲۶ شرکت رسید که این شرکت‌ها 3/ 1 میلیارد دلار سرمایه جذب کردند. برخی از مشهورترین آنها عبارتند از: Foursquare ، tumblr ، HubSpot . تک استارز و Y Combinator همواره با هم رقیب به حساب آمده و مقایسه می‌شوند. هر شرکتی که در برنامه Techstars پذیرفته می‌شود در ازای دادن ۶ درصد سهام خود ۱۸ هزار دلار سرمایه دریافت می‌کند که شامل دسترسی به شبکه Techstars و سه ماه برنامه پشتیبانی در سه فاز می‌شود. دسترسی به شبکه مربیان خبره یکی از مهم‌ترین مزیت‌های حضور در تک استارز است.
Y Combinator: این شرکت که نخستین شتاب‌دهنده فناوری هم هست در سال ۲۰۰۵ بنیان گذاشته شد . Y Combinator سالانه دو گروه شرکت برای شتاب‌دهی انتخاب می‌کند که هر شرکت پذیرفته شده باید ۷ درصد سهام خود را به Y Combinator بدهد. استارت آپ‌های پذیرفته شده می‌توانند به طور اختصاصی از مشاوره مدیران شرکت‌های وابسته به Y Combinator برخوردار شوند، همچنین مجموعه‌ای از مشهورترین کارآفرینان سیلیکون ولی همه هفته در شام‌های دوره‌ای این شتاب‌دهنده برای استارت آپ‌ها سخنرانی می‌کنند. Y Combinator روی مجموعه‌ای از موفق‌ترین شرکت‌ها سرمایه‌گذاری کرده و در مجموع کل شرکت‌های پذیرفته شده در آن ۹۶۰ شرکت است. نمونه‌های مشهوری که در این شتاب‌دهنده رشد کردهاند عبارتند از Dropbox, Airbnb, Coinbase, Stripe, Reddit, Zenefits, Machine Zone, Instacart, Weebly برنامه‌هایی چون کمک هزینه تحصیل یا تحقیقات و همچنین برنامه‌های غیرانتفاعی هم بخشی از فعالیت‌های این شتاب‌دهنده است.
منبع : دنیای اقتصاد
