دنیای اقتصاد – تكنولوژى‌هاى جديد سفرهاى هوايى را براى مسافران راحت‌تر مى‌سازند و هزينه‌ها را براى خطوط هوايى به ستوه آمده كم مى‌كنند.
هزينه e-ticket يا بليت الكترونيكى چيزى حدود يك دلار است در حالى كه هر بليت كاغذى حداقل 10دلار هزينه در بر دارد حذف بليت كاغذى مى‌تواند براى هر شركت هواپيمايى سالانه بيش از 7/2ميليارد دلار صرفه‌جويى در هزينه در بر داشته باشد.
آماده باشيد براى تغيير شيوه‌اى كه سفر مى‌كنيد. اين پيامى از سوى جيووانى Bisigrant رييس موسسه بين‌المللى حمل و نقل هوايى (ياتا) كه مسوول هماهنگ كردن استانداردها و قوانين هوايى است. او هنوز مى‌خواهد شما با هواپيما مسافرت كنيد، همانطور كه 8/1ميليارد نفر در سال2004 اين كار را كرده‌اند و 9/1ميليارد نفر در سال جارى اين كار را خواهند كرد. اما او معتقد است بازرگانى و تجارت در يك كشور غمزده ناشى از حملات تروريستى، كسادى اقتصادى، سارس، جنگ عراق و قيمت‌هاى بالا رفته نفت، بهترين كار اين است كه صنعت ميزان زيادى تكنولوژى مصرف كند كه مى‌تواند هم هزينه‌ها را براى شركتهاى هواپيمايى كاهش دهد و هم سفر را براى مسافران راحت‌تر و ساده‌تر سازد. طرح بزرگ كه براى اين منظور طراحى شده و نام دارد در اواخر نوامبر سال گذشته در ژنو اعلام موجوديت كرد. اين طرح تجديد نظر و اصلاح چهار جنبه از فرآيند سفر هوايى يعنى بليت، سوار شدن به هواپيما، كنترل وسايل و بار مسافر و كنترل خود مسافر را با يك مهلت زمانى مشخص و كوتاه در بر دارد.
در همين زمان، ديگر تكنولوژى‌هاى جديد در حال دوباره شكل دادن به ماهيت و طبيعت سفر هوايى هستند. دسترسى به اينترنت در هواپيما و حتى استفاده از تلفن‌هاى موبايل، مى‌تواند حداقل چيزهايى باشد كه در سفر هوايى در دسترس است. سيستم تفريحى به طور فزاينده‌اى به منظور كسب مشترى، رقابت ميان شركتهاى هواپيمايى را پيچيده ساخته است. اينها براى مشترى (مسافران هواپيماها) به چه معناست؟
اولين اصل و اساس طرح ياتا حذف بليتهاى كاغذى تا پايان سال2007 است. در بسيارى از مناطق جهان، اين بليت‌ها فعلا در معرض خطر قرار دارند. فقط حدود 20درصد بليت‌ها در آمريكا كاغذى هستند و تقريبا همه اين بليتهاى كاغذى براى سفرهاى بين‌المللى استفاده مى‌شود. اما در سطح جهان بليتهاى الكترونيكى هنوز 35درصد همه بليت‌ها را تشكيل مى‌دهند كه از سال2001 به اين طرف، 10درصد هم افزايش داشته است.
روى بليتهاى كاغذى جزئيات سفر مسافران روى يك نوار مغناطيسى ذخيره مى‌شد كه به طريق خاصى مى‌توانست خوانده شود. در بليتهاى الكترونيكى اين اطلاعات در پايگاه داده‌هاى شركتهاى هواپيمايى ذخيره مى‌شود و با استفاده از كد بخصوص قابل دسترسى است. اين بدان معناست كه لازم نيست يك بليت دست مسافر دهيد، اما كد آن را از طريق اينترنت يا تلفن به مسافر ارائه مى‌دهيد. اين بيشتر براى مسافر متقاعد كننده است بخصوص وقتى كه خريد آنلاين بليت براى او و شركتهاى هواپيمايى هزينه كمترى را در بر داشته باشد.
هزينه e-ticket يا بليت الكترونيكى چيزى حدود يك دلار است در حالى كه هر بليت كاغذى حداقل 10دلار هزينه در بر دارد. حذف بليت كاغذى مى‌تواند براى هر شركت هواپيمايى سالانه بيش از 7/2ميليارد دلار صرفه‌جويى در هزينه در بر داشته باشد.
كاربرد بليت الكترونيكى براى يك خط هوايى كاملا روشن و ساده است اما اين كار در مورد بليتهاى Inter Line يا بين خطوط‌هاى مختلف (مسافرت‌هايى كه بيش از يك خط هوايى در آن درگير هستند) اندكى دشوار است زيرا لازم است كه پايگاه داده‌هاى خطوط مختلف در اين باره با هم هماهنگى كنند. به همين دليل بليت الكترونيكى براى چنين سفرهايى بايد ابتدا ميان خطوطى اتفاق بيفتد كه با يكديگر همكارى و فعاليت مشترك دارند.
اما با توجه به تجربه برخى خطوط هوايى با الكترونيكى كردن بليت همه چيز حل نمى‌شود زيرا تغييرات در شكل بليت بايد با تغييراتى در فرآيند اين صنعت (تجارت) اتفاق بيفتد، براى مثال پرسنل بايد آموزش لازم را ببينند و توافق‌هايى ميان خطوط هوايى مختلف صورت گيرد.
دور انداختن بليتهاى كاغذى همچنين به معناى اصلاح سيستم كنترل (check-in) مسافران نيز هست كه دومين موضوع مورد نظر طرح ياتاست. وقتى ديگر بليت وجود ندارد، پس لازم هم نيست كه در فرودگاه آن را ارائه دهند، در عوض شما مى‌توانيد پرواز خود را از اينترنت و يا تلفن چك كنيد. در هر مورد كارت‌هاى عبور به شكل باركدهاى دوبعدى ظاهرا به شكل شبكه‌اى از نقطه‌‌هاى سياه و سفيد منتشر مى‌شود و مى‌تواند از اينترنت پرينت گرفته شده يا روى صفحه موبايل ظاهر شود و سپس قبل از سوار شدن جلوى گيت خروجى اسكن گردد. در حال حاضر ند خط هوايى از سيستم كنترل آنلاين استفاده مى‌كنند. براى مسافران اين خيلى متقاعد كننده و عاقلانه است زيرا، به معناى در صف نايستادن در فرودگاه است، آنها همچنين مى‌دانند كه چه صندلى‌هايى را مى‌توانند انتخاب كنند. براى خطوط هوايى هم اين كار به معناى پس‌انداز كردن و صرفه‌جويى در هزينه است چرا كه نيازى به فراهم كردن تسهيلات و نيز پرسنل براى كنترل نيست.
گام بعدى، گسترش دادن سيستم كنترل به تلفن‌هاى موبايل است. SITA يك كمپانى حمل ونقل هوايى با همكارى زيمنس اين كار را در يك خط هوايى برزيلى از نوامبر گذشته شروع به آزمايش كرده است. كنترل با نصب يك قطعه نرم‌افزار كوچك بر روى تلفن انجام مى‌شود كه مانند يك بازى و يا زنگ تلفن دانلود مى‌شود. اين نرم‌افزار يك ارتباط WIRELESS با سيستم رزرويشن برقرار مى‌كند كه اين سيستم به آنها انتخاب صندلى و باركد كارت عبور را عرضه مى‌كند، در گوشى ذخيره شده است.
اين سيستم مى‌تواند چنان تنظيم شودكه براى مسافران دو ساعت قبل از پرواز روى موبايل هشدار بفرستد، لينكى را كه پيام به شما معرفى مى‌كند را كليك كنيد و سپس مراحل كنترل را انجام دهيد. بسيارى از خطوط هوايى قصد دارند تا سيستم كنترل از روى تلفن همراه را تا پايان امسال آغاز كنند. اما باركد كارت‌هاى عبور نمى‌تواند براى پروازهاى بين چند خط هوايى استفاده شود، مگر همه فرودگاه‌ها و خط هوايى، مقصد اصلى را حمايت كنند. مانند بليتهاى الكترونيك، باركد كارت‌هاى عبور ابتدا بايد با هريك از خطوط هوايى مطابقت داده شود و سپس به وسيله همكاران و شركا.
سومين ماده طرح ياتا، توسعه استفاده از كيوسك‌هاى سلف سرويس است كه در حال حاضر در فرودگاه‌هاى سراسر جهان سروكله آنها پيدا شده است. در واقع براى مسافران فايده و سود، خدمات سريع‌تر است و براى خطوط هوايى پس‌انداز و صرفه‌جويى در هزينه، هزينه كيوسك‌هاى سلف سرويس كنترل حدود 16/0 دلار است كه در مقايسه با رقم 68/3دلار در صورت استفاده از باركد خيلى ناچيز است. احتمال دارد ه تا سال 2008 خيلى از خطوط هوايى از سيستم كيوسك سلف‌سرويس استفاده كنند و در عين حال به جاى كيوسك‌هاى مختلف يك كيوسك مشترك براساس استانداردهاى ياتا مى‌توانند اين كار را براى همه خطوط هوايى انجام دهد. اولين كيوسك مشترك را سيتا (SITA) در اوريل گذشته در تورنتو راه‌اندازى كرد.
قسمت چهارم طرح ياتا خيلى بلندپروازانه است و احتمال زمان زيادى مى‌برد تا به راه بيفتد و آن هم تغيير دادن برچسب‌هاى بارها از باركدهاى چاپى به برچسب‌هاى WireLess با استفاده از تكنولوژى تشخيص هويت فركانس‌هاى راديويى است. هدف اين كاهش گم شدن تعداد ساك‌ها و چمدان‌هاى مسافران است. از حدود 5/1ميليارد چمدان و ساك كه هر سال در پروازهاى تجارى حمل مى‌شود 7 درصد آنها ناپديد مى‌شود. اگر چنين كارى صورت گيرد هزينه‌اى حدود يك‌ميليارد دلار در سال براى اين صنعت صرفه‌جويى خواهد شد و مسافران هم راضى خواهند بود. البته استفاده از چنين تكنولوژى به توسعه و پيشرفت استانداردهاى بين‌المللى بستگى دارد.
اما چيزى كه چندان در زمره استانداردهاى ياتا قرار نمى‌گيرد موضوع تفريحات و سرگرمى در سفرهاى هوايى است. يكى از پيشرفته‌ترين سيستم‌هاى تفريحى در حال حاضر استفاده از تلويزيون و نشان دادن فيلم براى هر مسافرى كه درخواست كند، مى‌باشد. البته اين خدمات شامل موسيقى و بازى هم هس. روند ديگرى كه در حال حاضر رايج شده است امكان دستيابى به اينترنت در هواپيماست. بوئينگ در حال حاضر در راه راه‌اندازى يك ارتباط پهن باند است تا بتواند داخل كابينه هواپيما يك wi-fi ارائه دهد. لوفت‌هانزا اولين خط هوايى است كه چنين سيستمى را در ماه مه گذشته راه‌اندازى كرد و احتمالا قرار است تا ترتيباتى مهيا شود كه همه شركتهاى هواپيمايى به تدريج امكانات اينترنت را در هواپيما براى مسافران قابل دسترسى نمايند. استفاده از موبايل هم اگرچه چندان مورد پسند قرار نگرفته است ولى خطوط هوايى كما بيش در اين فكر هستند يا ممنوعيت امكان استفاده از تلفن همراه در هواپيما را از بين ببرند.
به نظر مى‌رسد كه تكنولوژى سفر هوايى را راحت، آسان‌تر و دلپذير مى‌سازد اما در عين حال دو مشكل بالقوه هم وجود دارد، حتى الان هم بسيارى از مسافران به بليتهاى الكترونيكى بدبين هستند و از طرفى بسيارى از مسافران علاقه‌مند نيستند تا از كيوسك‌ها استفاده كنند و ترجيح مى‌دهند در صف بايستند و با يك انسان صحبت كنند. بسيارى تكنولوژى را ارزان‌ترين راه براى ارائه خدمات براى مسافران متوسط مى‌دانند حال آنكه مسافران علاقه‌مندند بيشتر بپردازند اما خدمات بهترى و توجه بيشترى دريافت كنند. مشكل ديگر مساله امنيت است. كيوسك‌ها طورى طراحى شده‌اند تا تكنولوژى‌هاى بيومتريك مانند اسكن از صورت يا انگشت‌نگارى را تقويت كنند. اما تاكنون هيچ‌گونه استاندارد بين‌المللى در اين باره وضع نشده است. طرح ياتا نگاه به آينده دارد و يك طرح دراز مدت است. در حال حاضر مواردى كه در طرح ياتا آمده براى دو سال آينده بسيار بلندپروازانه به نظر مى‌رسد.
منبع : اکونوميست
