نام نویسنده: محقق: رضا يوسف شوردزى دانشجوى رشته مديريت وبرنامه ريزى
آی تی ایران – مقدمه: بسيارى ازانديشمندان وصاحب نظران علوم اجتماعى براين باورند که ترکيب وهمگرائى فناوريهاى نوين ارتباطى وتجديد ساختار نظام سرمايه دارى در دهه هاى اخيرنسبت گشايش مرحله تازه اى در جوامع بشرى شده است.
ازاين روست كه مفهوم جامعه اطلاعاتى امروزه به سرچشمه اى ازمباحثه هاوكفتمانهاى فراوان تبديل كرديده است به كونه اى كه مى توان گفت برخى از اين مباحثه ها موضوعاتى ازجمله اهميت دانش نظرى درمقايسه باتجربه گرايى حق دسترسى همه روشهروندان به اطلاعات، دموكراسى مشاركتى واقتصاد اطلاعاتى، جهانى رابه عنوان برخى از بيامدهاى جامعه اطلاعاتى طرف توجه قرارداده اندوپاره اى ديكربه پيامدهايى چون نقش نظارتى،
دستكارى افكا رو نابودى گستره عمومى و نيز شكاف و نابرابرى هاى اجتماعى درسطوح ملى و بين المللى نظردارند. ا
به هرحال چه آنانكه رويكرد بد بينانه وچه آنان كه نگاه خوشبينانه اى به مقوله جامعه اطلاعاتى
دارندهمگى به نقش واهميت كليدى اطلاعات د رجهان كنونى اذعان مى كنند، كه پس مى توان گفت كه راهبرد موثر، نه برخورد منفعلانه، نه جبهه گيرى بدبينانه ونه پذيرش خوش بينانه بلكه موضع فعال و نقادانه توأم با تعأمل منطقى وهوشيارانه است0
به گونه اى كه نخست به شناخت وتعريف درستى ازاين پديده دست يابيم وآنكاه باتوجه به شرايط موجود به بهره گيرى ازدستاوردهاى مثبت همت گماريم.
از اين رومطالب اين تحقيق درسه بخش به شرح زيرتدوين مى شود:
1.فرصتهاى ناشى ازجامعه اطلاعاتى
2.چالشهاى ناشى ازحضورجامعه اطلاعاتى
3.برنامه هاى سوم توسعه ايران به سوى جامعه
اطلاعاتى
4. نتيجه كيرى
بخش ا ول: (فرصتهاى ناشى ازجامعه اطلاعاتى)
1.تمركززدايى رسانه هاى ديجيتالى
اينترنت درحال حاضر به عنوان يك رسانه پست مدرن، تداعى گرمرگ فاصله هادرجغرافياى ذهنى برخاسته ازراه آهن است0 بااحداث راه آهن انسان برفاصله و مسافت غلبه كرد. تكوين زيرساخت اينترنت نيز بيانگر همان اتفاق است. انسان امروزبرمكان وزمان غلبه يافته است. مى توان گفت كه آن تمركزگرايى شديددررسانه هاى حاكم سنتى باتمركززدايى شديدترى دررسانه هاى ديجيتالى وپست مدرن به چالش كشيده شده است0
وقتى بيل گيتس – مردى كه درسال 1998حدود 10ميليارددلاردرجهان فروش داشت، يك روزقبل
ازاجلاس سياتل درنيويورك تايمزدرمقاله اش نوشت(( اگرسازمان تجارت جهانى وجودنداشت ملل جهان بايدآنرااختراع مى کردند )) گمان نمى كرد كه آن ماجراها درسياتل رخ دهد ، واجلاس سازمان تجارت جهانى به شكست بينجامد، و حساب رسانه هاى كوچک اينترنتى را نكرده بود. همانروزشركت كنندكان دراجلاس سياتل شاهد تلاشهاى مخالفان د رسايتهايى بودند كه نتها لحظه به لحظه خبرهاى درگيرى هاى خيابانى رامى دادند بلكه يكديگررادربرخوردبا پليس سياتل نيزراهنمايى ميكردند.
2.نقش اينترنت دربزوهش ،خلاقيت وعلم
ازجمله مهمترين اقداماتى كه ميتوان از طريق اينرنت سازمان داد،عضويت استادان و متخصصان
رشته هاى مختلف درگروههاى تخصصى است . با عضوشدن كاربران اينترنت دراين گروهها آنها
مى توانند درجريان آخرين اطلاعات موجود در رشته هاى تخصصى خودقرار گيرند زيراهمه اعضا درجريان پيامهاى علمى كه توسط يك نفر صادر مى شود قراردارند. در شرايطى كه خطوط ارتباطى از كيفيت لازم برخوردارباشد ودرايستگاههاى محل كارهردويا چند طرف با امكانات لازم (دوربين ويديويى … ) به سيستم اتصال داشته باشد، انان مى توانند تصويريكديگر و فعاليت هاى هركدام را نيز مشاهده كنند. هم اكنون انجام عمل هاى مهم جراحى به شكل هدايت از راه دورو با شركت چند متخص كه هر كدام در گوشه اى ازدنيا مشغول به كارهستند
ومى توانند در ى! ك آن ناظر عمل جراحى يا راهنمايى كننده آن باشند درتعدادى از مراكزمجهز درمانى متداول شده
است.
3-تعامل وهمزيستى جهانى
بايدتوجه داشت كه به يمن گسترش وسايل ارتباطى ورسانه ها،جوامع مختلف اگرآگاهانه وبابرنامه ريزى عمل كنند مى توانند براى تحولات مثبت از آن استفاده كنند وبه نوعى همزيستى سالم جهانى نيزدست يابند.مبارزه با مواد مخدر درسطح جهانى، حفظ محيط زيست همبستگى انسانها، احترام به حق حيات ،محترم بودن حريم خصوصى افراد،احياى حقوق مادران وکودکان،تاًکيد برعدالت جهانى،گرامى داشتن کرامت ا نسانها وتوجه به حقوق اقليت هاى دينى واجتماعى،توسعه پايدارواجازه مطرح شدن سايرفرهنگها وارزشها، مباحثى هستند که ميتوانند بابهره گيرى ازهمين فضاى موجودجامعه اطلاعاتى،وجه! ديگرى رادرتعامل فرهنگها نشان دهند.
4-کثرت گرائى فرهنگى
اصطلاح پديده چندفرهنگى مارا به شناسايى وحتى گرامى داشتن ديگران درست به همان گونه اى که هستند بدون سقوط به نژاد پرستى،به شگل درست سياسى آن دعوت مى کند. پدبده چند فرهنگى را بسيارى عارضه اى مى دانند که خاص مرز ملى معينى است.درواقع اين پديده به سرعت درحال گسترش به قلمروبين المللى است،همانند نظام اقتصادى جديد،اهتمام براى نظام فرهنگى جديد،تاريخ خاص خود را دارد.
بخش دوم: (چالشهاى ناشى ازحضور جامعه اطلاعاتى)
1- از دست رفتن مشاغل وافزايش بيکارى
يکى از چالشهاى ناشى ازجامعه اطلاعاتى وگشترش اطلاعات ازدست رفتن مشاغل وافزايش بيکارى است . به علاوه تا قبل ازاين مردم نگران آسيب پذيرى فزاينده خود دربرابر مداخلات تصادفى يا بزهکارانه و خطرهاى جدى بودند.که خلوت تنهائى آنها را تهديد مى کرد، حتى دولتها مى ترسيدند که تمرکزبيش ازحد قدرت اقتصادى دردست تعداد اندکى ازبنگاههاى صنعتى فرا مرزى حقوق حاکميت آنها را به خطراندازند درطول دههً گذشته اينگونه
حواسها درنتيجه به گردش در آمدن گردونه رشد اقتصادى ديگربصورت سابق وجودندارد.اگرچه
خودکارشدن بسيارى از فعاليتهاى معمولى و تکرارى موجب ازدست دادن مشاغل دفترى شده است. ولى ديگرکسى احتمال بروز بيکارى انبوه درسطح جهانى رابه ذهن خود راه
نمى دهد. ورفته رفته فناورى اطلاعات سرچشمه ايجا د مشاغل مهارتى به ويژه دربخش خدمات شده است. اکنون نوعى صنعت اطلاعات درحال تکوين است که براى ارائه خدمات تازه اى به افراد و صنايع روى زيرساختهاى جديد ارتباطات دور سرمايه گذارى مى کند.
اما دردههً1990نگرانى از بابت اشتغال بار ديگردرچهرهً جديد نمايان شد وديگر فناورى
اطلاعات را ماهيتاُ منشأ ازدست رفتن مشاغل نمى دانستند.وشيوه هاى استفاده از فناورى اطلاعات رانظام اجتماعى مشخص مى سازد .و ميتوان کاربرد آنرا صرفه جوئى درتعداد کارمندان سازماندهى کرد0
2- شالوده شکنى نهادهايى نظيردولت
چالش ديگرجامعه اطلاعاتى وجهان گسترناشى از شالوده شکنى بسيارى ازنهادهاى آشنا است 0وريشه اى ترين اينگونه شالوده شکنيها شکستن ساختارآمريت دولت به عنوان داور نهايى شهروندان است 0که تا بدان پايه پيش ميرود که بسيارى از پايان کاردولت سخن به ميان مى آورند0
صاحبنظران معتقدندکه اين فرآ يند با ظهورپارادايم نوين فناورانه وشکل گيرى جامعه
اطلاعاتى دردهه هاى اخيرپديدآمده ا ست0آنها مى گويند ازآن جايى که دولتها ازطريق منابعى همچون نمادها،سرودهاى ملى،جشن ها،آموزش ونيزحوزه عمومى کسب هويت کرده اند0اکنون پابه هاى اين هويت تحت تأثيرفشردگى زمانى و مکانى،ديويدها روى آنرا برآينده جوامع نوين ميدانند متزلزل شده است0
زيرا برخى ازمنابع مشروعيت بخش دولتها نظيرهويت افراد با چالشهاى اساسى مواجه شده اند 0درزمينه انجام وظايف دولتها نيزبايد گفت؛ که با وجود عمليات الکترونيک واستقراردولت
الکترونيکى تصدى دولت دربسيارى ازمسائل سياسى،اجتماعى واقتصادى کاهش يفته وباعث
کوچکترشدن دولتها شده است0
3- گسترش نابرابرى هاى اجتماعى
اگرتوسعه کمى وچگونگى استفاده از اينترنت رايکى از شاخصهاى مهم حرکت به سوى جامعه اطلاعاتى بدانيم شرايط متفاوت کشورهاى مختلف ونيز افرادبه عنوان يک شهروند در هر کشورسبب تشديد نابرابرى هاى اجتماعى خواهد شد ،اگراين منطق را
بپذيريم که درعصرحاضرقدرت وثروت دردانايى است ودانايى بيشترمترادف با داشتن اطلاعات گسترده در زمينه هاى مختلف وامکان تجزيه و تحليل اطلاعات است ، شرايط نامتعادل ومحدوديتهايى که در جهت دسترسى به اطلاعات براى کشورها درسطح
جهان وافراد در درون کشورها به عنوان شهروند موجود است سبب گسترش نابرابريهاى اجتماعى درسطح بين المللى ˆملى مى شود0
الف – گسترش نابرابرى هاى اجتماعى در سطح بين
المللى
اولا\”درکشورهاى درحال توسعه به علت فقدان زيرساخت هاى ملى، مخابرات وفقدان رونق اقتصادى توسعه اينترنت بسيار گرانتر وپرهزينه تر از کشورهاى توسعه يافته است .
ثانيا\”اين کشورها با مشکلات اساسى تر همچون کمبود تغذيه ، ارتباط جاده اى، اشتغال ، جنگ ونظام هاى سياسى بى ثبات نيز مواجه هستند بودجه براى هزينه سنگين تجهيزات کامپيوترى وجود ندارد و اينگونه امکانات به لحاظ اقتصاى صرفا\”در اختيارطبقات بالاومستقل قرار مى گيرد .
ثالثا\”دراين کشورها از جمله کشورما ايران به خاطر آنکه لايه فيزيکى رامخابرات
دراختياردارداين فناورى درانحصارمراکزدولتى است ودولت متصدى خطوط ارتباطى داده ها نيز هست از اين رو عدم امکان رقابت ناشى از اين جنبه سبب افت شديدکيفيت خدمات اينترنتى ميشود علاوه بر مطالب ذکرشده ازانجا که اطلاعات در شبکه اينترنت به زبان انگليسى ارائه مى شود .عدم اگاهى از اين زبان به منزله عدم امکان دسترسى به اطلاعات تلقى نمى شود تعمق درمواردفوق حاکى ازنوعى عدم توازن کمى وکيفى دراستفاده ازدستاوردهاى جامعه اطلاعاتى درکشورهاى متلف به ويژه درکشورهاى شمال وجنوب است ، !
وجوداين شرايط خود سبب تشديد نابرابرى هاى اجتماعى در سطح کشورهاى جهان مى گردد،
ب- گسترش نابرابرى هاى اجتماعى درسطح ملى
شرايط اجتماعى ، اقتصادى وفرهنگى متفاوت در کشوروعدم برخوردارى متناسب ومتعادل درکلان شهرها و شهرهاى حاشيه اى ونقاط محروم از توزيع بودجه هاى عمرانى واجتماعى وفرهنگى سطح درامدهاى مختلف که در محدوده خرده فرهنگ هاى درون يک کشوروجودداردفضايى راتدارک مى بينند که عده اى با امکانات مناسب واز جمله دسترسى به
اطلاعات روزمجهز باشند ودر مقابل عده اى به رغم داشتن صلاحيت واستعداد کافى به دليل
نبودامکانات مالى واموزشى امکانات سخت افزارى ونرم افزارى نداشته باشندواين موضوع خود به خود سبب تعميق وگسترش نابرابرى هاى اجتماعى درسطح کشورها وبين شهروندان خواهد شد.
(برنامه سوم توسعه ايران به سوى جامعه اطلاعاتى)
1-سياستهاى اطلاعاتى وارتباطى دربخش فناورى اطلاعات
الف – براساس گزارش برنامه سوم توسعه وضعيت کشوردرزمينه فناورى اطلاعاتى
چنين ارزيابى شده است کشورداراى مزيت نسبى به لحاظ نيروى انسانى دربخش نرم افزارى اطلاعات است ودربخش سخت افزارى نيزصنعت مونتاژ يارانه هاى شخصى از رونق خوبى برخوردار است هرچند کشور درسه زمينه اصلى الکترونيک مخابرات ونرم افزاروهمچنين نيروى انسانى داراى مزيت نسبى رقابتى است ولى در مقايسه با ديگر کشورها درتحقق
اين مزيت در خدمت دهى به ساير بخش کشور و يا به عنوان محور زير بنايى توسعه دچارمشکل است.
ب- عليرغم توسعه استفاده ازفن اورى اطلاعاتى به ويژه رايانه در کشور مهمترين مشکلات فراروى اين بخش به شرح ذيل مى باشد .
– عدم برخورد ازسياستهاى کلان مدون وروشن وضعف بازاريابى
– فقدان وجود بسيارى از زير بناهاى لازم براى توسعه سخت افزارى
– عدم استفاده مطلوب ازسرمايه گذارى وتجهيزات موجود( سخت افزارونرم افزار )
– فقدان سازمان قوى براى برنامه ريزى ومديريت توسعه فن اورى ( طلاعات )
بى توجهى مديران وکارشناسان به مقوله فن آورى اطلاعاتى و وجود محدوديت درمنابع و سرمايه گذارى ،مشکلات مذکورموجب گرديده تا علاوه براين که کشورازسهم متناسب درتوليداطلاعات بى بهره باشد وبه مصرف کننده تبديل شود، بلکه توسعه انفورماتيک کشوربه مفهوم آماده سازى براى دستيابى به جامعه اطلاعاتى را نيزغيرعملى وغيرممکن مى سازد0
باتوجه به موارد فوق مهمترين سياستهاى تصويب شده درمورد فناورى اطلاعات به شرح ذيل ميباشد0
در ساختار تشکيلاتى دستگاههاى اجرايى با هدف ارتقاى فناورى اطلاعات ، ايجاد شبکه هاى اطلاع رسانى و فراهم آوردن دستيابى سريع وآسان مردم ب اطلاعات مجازدستگاهها تجديد نظر ميشود0
امکانات لازم براى دستيابى ارزان وآسان مردم به اطلاعات خارجى و داخلى، زمينه سازى براى اتصال کشوربه شبکه هاى جهانى وترويج استفاده ازفناورى هاى جديد فراهم مى شود0با انتقال دانش وفناورى هاى جديد به کشور و ايجادفرهنگ تبادل وبهره گيرى ازاطلاعات،حرکت به سوى جامعه اطلاعاتى آغازميگردد0
با هدف ايجاد زمينه هاى مناسب براى برقرارى جريان آزاد اطلاعات، مجازو قانونى کردن استفاده
ازاسناد رايانه در فعاليتهاى اقتصادى (تجارت الکترونيک) واجتماعى کشور، دستگاههاى دولتى
موظفند از طريق شوراى عالى اطلاع رسانى،آئين نامه هاى مربوط راتدوين وبراى تصويب به مراجع ذيصلاح ارائه نمايند . هر چند سياستگذارى هاى کشور دربخش فناورى اطلاعات ازعبارت حرکت بسوى
جامعه اطلاعاتى اس تفاده شده،ولى اين جامعه اطلاعاتى تعريف نشده است وروشن نيست که اهداف وابعادآن چيست؟وکدام سمت وسو را دنبال ميکند؟مزيتهاى نسبى کشور را چگونه مى توان دررسيدن به جامعه اطلاعاتى تسريع کرد؟وچکونه مى توان با وارد کردن فناورى
اطلاعاتى به جامعه اطلاعاتى دست يافت0
(سياستهاى اطلاعاتى وارتباطى دربخش فرهنگ)
الف: برنامه سوم توسعه وضع موجود دربخش فرهنگى کشور را چنين تبين مينمايد
سرمايه گذارى توليد واشتغال در بشهاى فرهنگ وهنر وعرضه کالاهاى هنرى وفرهنگى از قبيل کتاب ، فيلم ، موسيقى ،سينما ومطبوعات به حد قابل قبولى نرسيده و حتى موجب به فراموشى سپردن رهنمودها و سيا ست گذارى درموردآنان گرديده است .هرچند صداوسيما طى ده سال گذشته به لحاظ توليد وپخش برنامه وافزايش سطح پوشش جمعيتى به
ميزان کمى موفق بوده ولى با توجه به رسالت اين رسانه به عنوان دانشگاه عمومى تا رسيدن به وضعيت کيفى مطلوب کار زيادى لازم است. طى ده سال گذشته ازطريق ارتقاى سطح کيفى وکمى اخبار و گزارشهاى خبرى وپوشش به طور نسبى اعتماد ورضايت مشترکان
به محصولات Ø! ®بر گذارى جلب شده است و نيز به دليل همکارى
وحضور فعال درائتلافهاى خبرى منطقه اى وبين المللى مکان رقابت با مراکز خبرى و اطلاع رسانى بين المللى فراهم شده است 0
ب – متوليان تدوين برنامه سوم توسعه چشم اندازهاوچالشهاى آتى بخش فرهنگ کشور
راچنين توصيف مى کنند :
جمعيت کشور در سال 1385 بالغ بر70 ميليون نفر خواهد شد که 47/3 ميليون نفر انها شهر نشين و23ميليون نفر( 23/6 ) درصد روستا نشين خواهند بود 0از انجا که پديده جوان بودن جمعيت گسترش مى يابد شهر نشينى وبالا رفتن سطح سواد وتحصيلات ورشد فن اورى هاى ارتباط جمعى جهان ، موضوع اوقات فراغت وتنوع در تقاضاهاى فرهنگى رامطرح
مى سازد واين مسائل معضلاتى چون ضعف مديريت فرهنگى کشور بخشى ديدن فرهنگ در بر نامه ريزى هاى توسعه ،عدم استفاده صحيح از منابع انسانى و مادى در بخش فرهنگ و ناتوانى ابزارهاى جديد فرهنگى در ارتقاى دين باورى ، پديده هايى چون
تهاجم فرهنگى وضعيف ! شدن اخلاقيات اجتماعى وکاهش روحى ومعنوى ودينى
به ويژه در جوانان را موجب مى گردند0 درسالهاى اينده معضلات ونابسامانى هاى اجتماعى
وتأثيرگذارى فرهنگ بيگانه به دليل فقدان رقيب جدى وافزايش قابليت هاى اطلاع رسانى شدت خواهد يافت که بايستى پيشرفت هاى تکنولوژيکى درعرصه ارتباطات وفرهنگ مورد استفاده قرارمى گيرد واگرمانند گذشته عمل شود اين خطروجود دارد که پيوندهاى فرهنگى موجود ميان مردم تضعيف شده وآسيب پذيريهاى اجتماعى ، اخلاقى و روانى بيشتر شوند .توسعه و گسترش ماهواره ها و برنامه هاى قابل دسترس انها بر کليه کشورها ، بى نياز از تجهيزات پيچيده قابل دريافت براى کليه عموم وحجم انبوه کانال هاوکليه هاى مختلف اروپايى و امريکا و اسيايى وعربى عرصه را براى رسانه هاى صوتى ، تصويرى داخلى تنگ تر کرده وکشور راملزم به توسعه بيش از پيش راديو و تلوزيون به لحاظ کمى و کيفى مى سازد 0افزايش تحميل هاى فرهنگى در جامعه با استفاده ازرسانه هاى ماهواره اى واينترنت به منظور
جايگزين کردن اخلاقيات وا لگوى خاص مغاير دين وسنن اجتماعى جامعه ايرانى در ذهن مردم به ويژه جوانان مانند دين ستيزى واخلاق مصرفى موجب پرداخت تاوان هاى اجتماعى چون عدم تعادل ، افزايش بذهکارى جرم جنايت ومواد مخدر و غيره مى
شود 0
بالا رفتن اگاهى هاى عمومى جامعه گسترش شهرنشينى افزايش تعداد رسانه هاى جمعى و بين المللى و سهولت دريافت انهامتنوع شدن تقاضاهاى فرهنگى وپيدايش نيازهاى جديدفرهنگى را به دنبال دارند وهرچه تقاضاها متنوع تر شوند خدمات و کالاهاى فرهنگى سنتى قادر به پاسخگويى نخواهند بود تهاجم فرهنگى همزمان باپايان جنگ تحميلى
موجب افزايش نسبى تمايلات بخشهايى ازجامعه به رفاهيات نامعقول وتجملات شد0هاجم فرهنگى عبارت است ازتبليغات حساب شده جهان اول براى ادامه بهره کش وسلطه و کنترل سياسى وفرهنگى انبوه مردم جهان است که درلابه لاى توليدات فرهنگى وهنرى عرضه …يشوندوآثارفرهنگ هنر و دانش بومى را ازبين ميبرند و گسترش معضلات اقتصادى ازيک سو و مجهز شدن جهان پيشرفته به ابزارهاى فرهنگى واطلاع رسانى فوق العاده پيشرفته ا زسوى ديگر، وضعيتى را ايجادکرده که بيش ازپيش دين ستيزى و بروز رفتار غيرمذهبى در جامعه راداين مى زند انحصارات بزرگ مطبوعات داخليوعملکرد انها ، انگيزه سرمايه گذارى درمطبوعات توسط بخش خصوصى رامحدود کرده است مطبوعات بزرگ به دليل تسلط بر عوامل بازر کنترل منابع درامد واگاهى ها انحصار قيمت و توزيع رادراختيار دارند وامکان رقابت رااز مطبوعات کوچکتر سلب کرده اند اين وضع موجب شده تا نيروى انسانى مجرب متخصص و نخبگان فکرى وفرهنگى نيزدرسطح وسيع تمايلى به جذب شدن دراين حوزه را به عنوان نيروى شاغل نداشته باشند فقدان قوانين کافى براى حمايت وتقويت امنيت شغلى ونبود امکانات براى حفظ وگسترش فضاى کارى مناسب وعدم پشتيبانى از نيروهاى دست اندر کاررسانه هاى
خبرى موجب شده که نيروهاى توانمند بخش رسانه ها جذ ب ديگربخشها شوند 0
پ: با توجه وضعيت وچالشهاى موجوددربخش فرهنگى کشور مهمترين سياستهاى مصوب چنين مى باشد
0ارتقاى کيفى فعاليتهاى رسانه اى به منظورتحکيم ارزشها ودستاوردهاى انقلاب اسلامى ، همبستگى ملى و ترويج قانون گرائى،فرهنگ مشارکت وانظباط اجتماعى واصول فرهنگ اسلامى ايرانى وتهذيب اخلاق و رفتار مخاطبان بر اساس الگوهاى برگزيده
جامعه ومقابله باتهاجم فرهنگى 0تعيين استانداردهاى محتوايى
تقويت بنيه هاى اقتصادى وفرهنگى بخش فرهنگ،ايجادزمينه هاى جلب مشارکت بين المللى
،نهادهاى صنفى وحرفه اى وحمايت از فعاليتهاى بخش غير دولتى جهت استفاده از کليه ظرفيتهاى انهادر رشد وتوسعه بخش ارتباطات اجتماعى 0
بستر سازى براى سرمايه گذارى درزمينه فناوريهاى نوين وارتقاى سطح بهره گيرى از نظامهاى
پيشرفته رسانه اى درامر مسافت ،انتقال ،نصب ،بهره بردارى ،جمع آورى و پردازش وانتشار
اخباروسايرفعاليتهاى مربوط به وسايل ارتباط جمعى به منظور افزايش توانايى وتجهيز بخش0
برجسته ترين نکات برنامه سوم درامرفرهنگ (رسانه هاى صوتى، تصويرى ومکتوب) تلقى تهديد از فناوريهاى اطلاعاتى وارتباطى است که اين ابزار تهديدآميز،معضلاتى چون تهاجم فرهنگى ، ضعيف شدن اخلاقيات اجتماعى،تنگ شدن عرصه رسانه هاى صوتى وتصويرى داخلى،افزايش تحميل فرهنگى بااينترنت و ماهواره ، عدم توان پاسخگويى رسانه هاى سنتى در مقابل باا رفتن آگاهى و شهر نشينى عدم کارائى ابزارهاى فرهنگى
موجود، افزايش سيتره رسانه هاى بيگانه را بيش از ييش برجسته مينمايد 0نگاه دست اندرکاران فرهنگى به فناوريهاى اطلاعاتى،ارتباطى برمبناى قبول وامتناع استوار است.
مقايسه نگاه بخش فرهنگى وبخش فناوريهاى اطلاعاتى وارتباطى نشان ميدهد که دونگرش متفاوت ومتناقض دراين زمينه دربرنامه سوم توسعه حاکم است0
نتيجه گيرى:
با توجه به چالشهاى پيش روى جامعه اطلاعاتى اگرآگاهانه و با برنامه ريزى صحيح با جامعه
اطلاعاتى برخورد شود فرصتها وامکانات خوبى براى پيشرفتهاى همه جانبه براى ملتها درپى
خواهدداشت0 يتوان گفت يکى از چالشهاى کنونى ملى در زمينه فناورى اطلاعات وارتباطات از دو نگاه درسطح ملى است0
يکى اينکه با نگرش مثبت به جامعه اطلاعاتى باتمام آثار وعواقب آن به دنبال رسيدن به جامعه آرمانى موردنظرخوداست وانتقال فناورى اطلاعات ودسترسى به اطلاعات مبناى رسيدن به جامعه اطلاعاتى را تشگيل ميدهد0 و از نگاهى ديگرکه نگاهى منفى به جامعه
اطلاعاتى است ومعتقد است تنها با برخوردارى ا زقدرت توليد اطلاعات بايدواردگردونه دستيابى
به جامعه اطلاعاتى شدونگاهى مصرفى ووارداتى به فناوريهاى نوباعث ازبين رفتن بنيانها وهويت ملى ميشود و مقاومت درمقابل فناورى اطلاعات نميتواند نتايج مثبتى براى کشور درپى داشته باشد وتازمانى که چنين نگاهى به جامعه اطلاعاتى داشته باشيم نميتوان راهبرد ملى وبرنامه ملى درمورد جامعه اطلاعاتى داشته باشيم0
اخذ منابع:
بررسى وارزيابى پيش بينى هاى برنامه سوم توسعه درحرکت بسوى جامعه اطلاعاتى (درهمايش علمى ايران و جامعه اطلاعاتى درسال 1400هجرى شمسى 28آذز
1381ارائه شده)
جامعه اطلاعاتى ،چالشها،فرصتها(نشريه مرکزپژوهشهاى مجلس شوراى اسلامى،ويژه نامه
نظام جامعه رسانه هاشم
