نام نویسنده: على پرند
دنیای اقتصاد – روند رو به رشد اينترنت در كشور و رويكرد مرتب قشرهاى مختلف، عرضه فناورى اطلاعات اهميت زيرساخت‌هاى ارتباطى را روز به روز بيشتر يادآور مى‌شود. در اين ميان موضوع پهناى باند اينترنت به عنوان ضرورت رشد اينترنت در كشور بيش از پيش مطرح و درباره آن بحث‌هاى مفصلى در جريان است.
امروز بسيارى از كاربران عادى اينترنت هم مىدانند كه سرعت و كيفيت پايين اينترنت در كشور به ميزان پهناى باند شركت خدمات دهنده بستگى دارد. هرقدر پهناى باند يك شركت بيشتر باشد بر ميزان سرعت اينترنت كاربران انتهايى نيز افزوده مى‌شود.
اما شركت‌هاى ISP معمولا اين مشكل را از ضعف‌هاى ساختارى مخابراتى مىدانند. به‌رغم آن كه طى سال‌هاى گذشته با راه‌اندازى خطوط ديجيتالي1 E و حتى فيبر تا اندازه قابل توجهى سرعت اينترنت در كشور افزايش پيدا كرده اما اين افزايش سرعت به هيچ وجه با سرعت رشد اينترنت در كشور همخوان نبوده است.
يك كارشناس فناورى اطلاعات اعتقاد دارد: با توجه به كيفيت اينترنت در ايران و آمار و ارقام متفاوت در مورد ميزان پهناى باند اين شبكه، هنوز ميزان واقعى آن مشخص نيست. با توجه به اطلاعات موجود، ميزان پهناى باندى كه از طريق دو خط FLOG و يك ماهواره توسط مخابرات دريافت مى‌شود حدود 400 مگابيت بر ثانيه است كه با در نظر گرفتن مجموع پهناى باند مراكز در ICP پهناى باند كشور حدود 600 مگابيت بر ثانيه مى‌شود.
اما اين كارشناس اعتقاد دارد: با توجه به كيفيت پايين اينترنت در كشور، بعيد به نظر مى‌رسد كه مقدار واقعى پهناى باند كشور اين ميزان باشد. همچنين به منظور جبران كاستى پهناى باند از سيستم‌هاى حافظه پنهان (CACHE) نيز به‌طور گسترده استفاده شده است.
اين كارشناس خاطرنشان مى‌كند: اگر ميزان پهناى باند كشور واقعا حدود 600 مگابيت بر ثانيه يا بيشتر باشد، با توجه به وضعيت اينترنت كشور مى‌توان نتيجه گرفت كه از تمام ظرفيت‌هاى آن به خوبى استفاده نمى‌شود.
تاكنون در خبرهاى منتشر شده به صراحت به ميزان پهناى باند كشور، نحوه دريافت آن، ميزان هزينه‌هاى اوليه و جارى براى دريافت پهناى باند و نوع قراردادهاى مربوط به دريافت آن اشاره نشده است. آمار شفافى در اين موارد وجود ندارد چرا كه تاكنون منبع رسمى براى اين امر معرفى نشده است.
وى تاكيد كرد: ايران پهناى باند خود را از طريق كشورهاى ديگر دريافت مى‌كند بنابراين به احتمال زياد هزينه‌هاى سنگينى را بابت آن مى‌پردازد، در صورتى كه كيفيت اينترنت در كشور در سطح بسيار پايينى قرار دارد.
اين كارشناس فناورى اطلاعات و ارتباطات با اشاره به فرصتى كه ايران براى در اختيار داشتن شاهراه فيبرنورى منطقه خاورميانه از دست داده است، گفت: شاهراه فيبر نورى خط «FLAG» مى‌توانست منبع درآمد بسيار خوبى براى كشورمان باشد، اما در زمان حاضر اين منبع پردرآمد در اختيار كشور امارات متحده عربى است و ما مجبور به پرداخت هزينه‌هاى كلانى براى استفاده از اين شاهراه به كشورهاى ديگر هستيم.
در همين حال، بابك نيك‌فال، كارشناس IT در اصفهان نيز اعتقاد دارد: به دليل نبود مديريت صحيح، حدود 40 درصد پهناى باند اينترنت در ايران بدون استفاده مانده و يا استفاده بهينه از آن نمى‌شود.
وى كه پهناى باند ايران را 500 مگابيت بر ثانيه ذكر كرد، مى‌گويد: از 200 مگابيت آن استفاده مفيد نمى‌شود.
به گفته وى، مهم‌ترين بخش مديريت پهناى باند بايد درباره ويروس‌ها و كنترل آنها باشد. اگر انتشار ويروس‌ها در شبكه كنترل نشود نزديك به نيمى از پهناى باند از بين مى‌رود، چراكه كاربران ايرانى از شبكه اينترنت و مراكزICP ، به جاى دريافت اطلاعات مفيد از پهناى باند، بيشتر ويروس دريافت مى‌كنند.
نيك‌فال تاكيد مى‌كند: ميزان استفاده صحيح كاربران ز اينترنت و رايانه و رعايت موارد امنيتى نيز نقش بسزايى در اين‌باره دارد.
نيك‌فال عقيده دارد: اگر ايران براى هر يك مگابيت بر ثانيه پهناى باند، ماهانه حداقل1000 دلار مى‌پردازد، در نتيجه در هر ماه نزديك به 200 هزار دلار از سرمايه كشور به خاطر عدم استفاده بهينه از پهناى باند تباه مى‌شود.
وى با اشاره به شاهراه فيبر نورى منطقه خاورميانه، گفت: ايران در از دست دادن اين فرصت چندان مقصر نبود بلكه تحريم اقتصادى آمريكا و رقابت كشورهاى همسايه، از دلايل اساسى اين امر بودند.
اما هفته گذشته احمد معتمدى وزير ICT نيز در يك مصاحبه به موضوع پنهاى باند اشاره كرد و گفت است: پنهاى باند به اندازه كافى وجود دارد و حتى در بخش بين‌الملل 100 مگابيت پنهاى باند خالى داريم.
معتمدى مشكل اصلى را شركت ISP دانست كه مثلا2 مگابيت از مخابرات خريدارى مى‌كند و به اندازه 6 مگابيت توزيع مى‌كنند و اين باعث افت سرويس مى‌شود.
وزير ICT حتى به آماده بودن يك قرارداد 155 مگابيتى اشاره مى‌كند و مى‌گويد: ما دست نگاه داشته‌ايم چون نمى‌خواهيم چيزى را بخريم كه مشترى نداشته باشد.
اما سيد رحمت طباطبايى، معاون توسعه و مديريت شبكه شركت ديتا نيز در مصاحبه اخير خود بر صحبت‌هاى وزير مهر تاييدى زده و گفته است: ايران با داشتن يك شبكه كامل فيبر نورى در داخل كشور، داراى ظرفيت پهناى باند اينترنتى بيشتر از تقاضاى كاربران و مشتركان داخلى است.
اكنون ايران داراى دو خط فيبر نورى-1 155 STM از دو مسير «فلگ» FLAG و MX امارات و يك ماهواره به ظرفيت 104 مگا بيت بر ثانيه دريافت RECIEVE و20 مگا بيت بر ثانيه ارسال SEND است.
به گفته وى: پهناى باند خريدارى شده توسط شركت ديتا ايران در مجموع 440 مگابيت بر ثانيه دريافت و 330مگابيت ارسال است.
طباطبايى با اشاره به اينكه فيبر نورى داراى پهناى باند متقارن است، تصريح كرد: به دليل اينكه «اطلاعات دريافتى» توسط كاربران ايرانى بيشتر از «اطلاعات ارسالى» است، معمولا ميزان ارسال به دريافت پهناى اند يك به چهار يا يك به سه تنظيم مى‌شود.
وى با اشاره به سيستمFILTERINGCACHEDNS كه توسط شركت ديتا استفاده مى‌شود، گفت: با استفاده از اين سيستم پرقدرت سه عمل تامين امنيت شبكه، كنترل ترافيك شبكه CACHE و فيلترينگ سايت‌هاى نامناسب صورت مى‌گيرد.
به گفته طباطبايى: در زمان حاضر در 8 استان كشور از سيستم حافظه پنهان CACHE استفاده مى‌شود كه منجر به كاهش 15 درصدى ترافيك بين‌المللى شبكه شده است.
وى درباره ناراضى بودن برخى مراكزISP از عملكرد حافظه پنهان CACHE گفت: تاكنون شكايتى در اين‌باره به شركت ديتا گزارش نشده است.
با همه اميدوارى‌هايى كه مسوولان مخابراتى نسبت به وجود پهناى باند لازم اينترنتى مى‌‌دهند اين پرسش بى‌پاسخ مانده كه چرا سرعت و كيفيت اينترنت در كشور اين‌قدر پايين است؟ و قطع و وصل‌هاى مداوم اينترنتى (و نه مخابراتى) در هنگام كار با شبكه به وجود مى‌آيد؟
اين همه در حالى است كه هنوز اينترنت پرسرعت (PAP) در كشور توزيع نشده است. اين نوع سرويس اينترنتى قطعا نياز به پهناى باند اينترنت را در كشور افزايش مى‌دهد.
