دنياي اقتصاد : با روند تحولات دنیا، اینترنت دیگر به زیرساختی حیاتی تبدیل شده و همین است که اینترنت ماهواره‌ای با اقبال خوبی در میان مردم جهان مواجه شده است؛ چرا که امکان دسترسی به اینترنت پرسرعت را از نقاط مختلف و حتی دورافتاده، فراهم می‌کند. با این اوصاف است که غول‌های بزرگ فناوری عرصه رقابتی جدیدی را پیش‌روی خودشان می‌بینند. در حالی که استارلینک در ماه‌های اخیر – و به خصوص در بحبوحه جنگ اوکراین- به محبوبیت زیادی در میان مردم جهان رسیده است، شرکت آمازون هم تصمیم گرفته تا پایان سال جاری میلادی اینترنت ماهواره‌ای خود را با نام پروژه (Kuiper) راه‌اندازی کند.
آمازون در نخستین اقدام، روز سی‌ام مارس سه پایانه‌گیرنده اینترنتی را معرفی کرده است که مشتریان می‌توانند از آنها برای ارتباط با پروژه کویپر (برنامه اینترنت ماهواره‌ای این شرکت) استفاده کنند. آن‌طور که پیداست این شرکت تصمیم گرفته تا با راه‌اندازی این پروژه به رقیبی جدی برای استارلینک تبدیل شود. تجهیزات و دیش‌های سرویس جدید آمازون قرار است در ابعاد مختلف عرضه شوند و از سرعت‌های متفاوتی هم پشتیبانی کنند. طبق ادعای این شرکت، دیش‌های اینترنت ماهواره‌ای آن کوچک‌تر، مقرون‌به‌صرفه‌تر و همچنین توانمندتر از ترمینال‌های استارلینک هستند.
رقیبی جدی برای استارلینک
آمازون انتظار دارد نخستین مجموعه از ماهواره‌های خود را در نیمه اول سال ۲۰۲۴ میلادی پرتاب کند و امیدوار است که این ماهواره‌ها دسترسی به اینترنت را برای کاربران مناطق دورافتاده فراهم کنند. این شرکت پایانه‌های دریافت اینترنت از پروژه کویپر را به تازگی در کنفرانس فناوری فضایی SATELLITE در واشنگتن به نمایش گذاشت. نسخه استاندارد این ترمینال مخصوص اینترنت ماهواره‌ای آمازون و شبیه یک چهارپایه کوچک و ظرفیت آن ۴۰۰ مگابیت‌بر‌ثانیه است. دیش استاندارد این شرکت ابعادی کمتر از نیم متر دارد و ضخامت آن ۵/ ۲ سانتی‌متر است. وزن این دیش هم بدون تجهیزات نصب به کمتر از ۵/ ۲ کیلوگرم می‌رسد. آن‌طور که پیداست آمازون این پایانه را برای مشتریان خانگی و کسب‌وکارهای کوچک عرضه خواهد کرد. با این حال این شرکت هنوز مشخص نکرده است که مشتریان چه هزینه‌ای را باید برای خرید این‌گیرنده‌ها بپردازند. با این همه اما طبق ادعای آمازون، تولید هر یک از این‌گیرنده‌ها کمتر از ۴۰۰ دلار هزینه دارد. دیش‌ها یا ترمینال‌های پروژه کویپر ابعاد مختلفی دارند، با این‌حال تمامی آنها از طراحی چهارگوش بهره می‌برند.
آمازون علاوه بر دیش استاندارد، از یک مدل پایانه بزرگ‌تر و یک مدل کوچک‌تر – که به ترتیب شبیه یک میز کوچک و یک کتاب هستند- نیز رونمایی کرده است. ترمینال بزرگ‌تر، ابعاد بزرگ‌تری نسبت به دو ترمینال دیگر دارد و قدرتمندترین آنها هم به‌حساب می‌آید. ابعاد این دیش ۴۸ در ۷۶ سانتی‌متر است و حداکثر سرعت یک گیگابیت بر ثانیه را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این دیش برای شرکت‌ها و سازمان‌ها طراحی شده است. ترمینال کوچک‌تر این شرکت هم با وزنی کمتر از نیم کیلوگرم و ابعاد ۱۸ سانتی‌متر عرضه خواهد شد. این دیش با هدف ارائه اینترنت مقرون‌به‌صرفه برای مشتریان خانگی معرفی شده است و حداکثر سرعت ۱۰۰ مگابیت بر ثانیه را به کاربران ارائه خواهد کرد. با توجه به اندازه کوچک این دیش، می‌توان آن را مناسب افرادی دانست که به‌دنبال سرویسی ارزان‌قیمت هستند. با این حال قیمت نهایی این دو مدل نیز هنوز مشخص نشده است. آن‌طور که آمازون اعلام کرده است تمام این دیش‌ها به تراشه ساخت آمازون با اسم Prometheus مجهز شده‌اند که قدرت پردازشی مودم‌های۵G گوشیهای هوشمند را با توانایی ایستگاه‌های زمینی سلولار ترکیب می‌کند تا قادر به مدیریت ترافیک هزاران مشتری به‌صورت هم‌زمان باشد.
این پایانه‌ها به ماهواره‌هایی در مدار پایین زمین متصل می‌شوند که در ارتفاعات محدوده ۳۶۵ مایلی (۵۸۷ کیلومتری)، ۳۸۰ مایلی (۶۱۲ کیلومتری) و ۳۹۰ مایلی (۶۲۸ کیلومتری) قرار دارند و از فرکانس‌های رادیویی باند ۵/ ۲۶ تا۴۰ گیگاهرتز استفاده می‌کنند. هر ماهواره این شرکت در مجموع ظرفیت یک ترابیت بر ثانیه خواهد داشت. به گزارش رویترز، آمازون اکنون انتظار دارد که نخستین پرتاب آزمایشی این پروژه روی موشک Vulcan Centaur متعلق به United Launch Alliance در سال جاری انجام شود و پس از آن در اوایل سال ۲۰۲۴ نخستین ماهواره‌ها در مدار نهایی کویپر قرار بگیرند. آمازون تا ۸۳ پرتاب را برای این برنامه رزرو کرده است. آن‌طور که این غول فناوری اعلام کرده است، پروژه کویپر در نهایت از ۳۲۳۶ ماهواره تشکیل خواهد شد. با این همه اما مجوز کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) برای استفاده از این باند‌های فرکانسی هنوز نهایی نشده است.
در حال حاضر اما جدی‌ترین مدعی اینترنت ماهواره‌ای شرکت استارلینک است. استارلینک از سال ۲۰۱۷ تا کنون، ۳۸۰۳ ماهواره را در مدار مستقر کرده است که ۳۲۴۲ عدد از آنها عملیاتی هستند. نسل دوم این ماهواره‌ها هم اخیرا به فضا پرتاب شدند. هزینه اشتراک سرویس استارلینک در حال حاضر ۱۱۰ دلار برای هر کاربر هزینه دارد. دیش ماهواره‌ای استارلینک و روتر وای‌فای این شرکت نیز ۵۹۹ دلار قیمت دارد. همچنین این شرکت یک سرویس Premium Starlink نیز ارائه کرده است که سرعت‌های سریع‌تر و اتصال پایدارتری در اختیار کاربر قرار می‌دهد. با این حال، حق اشتراک آن ۵۰۰ دلار در ماه بوده و نصب تجهیزات آن برای کاربران ۲۵۰۰ دلار دیگر هم هزینه خواهد داشت. البته به نظر می‌رسد این سرویس بیشتر برای کسب‌وکارها کاربرد داشته باشد تا مشترکین عادی. در حال حاضر کاربران ادعا می‌کنند که سرعت‌های استارلینک متفاوت است و قطعی‌های گاه‌وبی‌گاهی را نیز تجربه کرده‌اند. با این اوصاف اگر آمازون کیفیت بهتر و قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تری داشته باشد، می‌تواند رقیبی جدی برای استارلینک محسوب شود.
جنگ فضایی کشورها
با این حال استفاده از ماهواره‌ها با هدف ارتباطات، موضوع چندان جدیدی نیست. به عنوان مثال، شرکت ایریدیوم که ارائه‌دهنده تلفن ماهواره‌ای است، ۷۷ ماهواره را در دهه ۱۹۹۰ به مدار زمین فرستاد. شرکت دیگری به نام وان‌وب که بخشی از آن متعلق به دولت بریتانیا است، پرتاب ماهواره‌های اینترنتی را در سال ۲۰۲۰ آغاز کرد. با وجود ورشکستگی و حمله روسیه به اوکراین که پرتاب‌های برنامه‌ریزی شده OneWeb از پایگاه بایکونور را متوقف کرد، وان‌وب محل پرتاب‌های خود را به هند تغییر داد و اکنون این شرکت ۵۸۲ ماهواره در مدار دارد که به گفته مک داول، ستاره‌شناس آمریکایی، ۵۷۹ مورد از آنها عملیاتی هستند. البته وان‌وب مشتریان تجاری را هدف قرار داده است و قصد ارائه اینترنت به مشتریان خانگی را ندارد. به‌گزارش وب‌سایت اسپیس، در هفته گذشته قدرتمندترین موشک هند، ۳۶ ماهواره اینترنتی شرکت وان‌وب را به فضا برد. به این ترتیب یک موشک LVM۳) MARK-۳ ) از مقر فضایی ساتیش داوان همراه ۳۶ ماهواره اینترنتی شرکت وان‌وب به مدار زمین پرتاب شد. حدود ۹۰ دقیقه پس از پرتاب، سازمان تحقیقات فضایی هند (ISRO) اعلام کرد که هر ۳۶ ماهواره به‌طور موفقیت‌آمیز در مدار تعیین شده در ارتفاع ۴۵۰ کیلومتری زمین قرار گرفته‌اند. ماهواره‌های مذکور در روزها و هفته‌های آینده به مدار بالاتری می‌روند و در نهایت در ارتفاع ۱۲۰۰ کیلومتری زمین مستقر خواهند شد. این ماموریت عملیات بزرگی برای وان‌وب به حساب می‌آمد و در حقیقت هجدهمین و آخرین ماموریت ارسال ماهواره‌های اینترنتی نسل نخست این شرکت به فضا بود. البته قبل از این پرتاب، وان‌وب ۵۸۲ ماهواره اینترنتی در مدار زمین مستقر کرده بود. این شرکت تاکنون ۱۷ بار محموله ماهواره‌ای به فضا ارسال کرده که بیشتر آنها با موشک‌های سایوز روسی و توسط شرکت فضایی فرانسوی آریان اسپیس به مدار زمین فرستاده شده‌اند.
از طرف دیگر و به دنبال افزایش تنش‌ها میان چین و تایوان نیز تایوان از سرمایه‌گذاران خواسته است تا برای ایجاد یک ارائه‌دهنده ارتباطات ماهواره‌ای به کمک دولت بیایند. تایپه این اقدام را با الهام از نقش ماهواره‌های استارلینک ایلان ماسک در جنگ اوکراین و برای آمادگی در برابر حمله احتمالی چین انجام می‌دهد. از سوی دیگر چین نیز مشغول ایجاد آمادگی‌های لازم برای پرتاب نخستین محموله ماهواره‌های اینترنتی خود به مدار زمین است. به گزارش اسپیس، این اقدام برای ایجاد یک ابرخوشه ماهواره اینترنتی است که شبکه ماهواره‌های استارلینک را به چالش می‌کشد. در حال حاضر چین مشغول توسعه برنامه خود برای ارسال ۱۳ هزار ماهواره اینترنتی به مدار زمین است. این شبکه ماهواره Guowang یا شبکه ملی نامیده می‌شود و آن‌طور که دولت چین مدعی شده است این شبکه ماهواره‌ای رقیبی برای استارلینک و پروژه‌های مشابه آن خواهد بود. آن‌طور که پیداست حالا علاوه بر غول‌های فناوری، کشورهای مختلف جهان هم برای تامین منافع خود که در عصر مدرن به ارتباطات اینترنتی گره خورده‌اند، تصمیم دارند برای فرستادن ماهواره جهت ارائه اینترنت ماهواره‌ای اقدام کنند، اما تا این لحظه به نظر می‌رسد که آمازون رقیب جدی‌تری برای رقابت با استارلینک باشد.
