شرکت اپل علیرغم فروش بالای آیفون، از نظر فروش کامپیوتر در مقایسه با دیگر رقبا جایگاهی نداشته است؛ چرا که چندان نتوانست مشتریان را از نظر طراحی یا عملکرد هیجان‌زده کند. اکنون پس از سال‌ها تلاش در زمینه ایجاد یکی از پیشرفته‌ترین عملیات طراحی تراشه در جهان در داخل معروف‌ترین سازنده گجت‌های دیجیتال، فروش مک بعد از چند سال رکود، در حال افزایش است. روزنامه واشنگتن پست به همین بهانه در گزارشی به عملکرد تراشه‌های مک اپل پرداخته است.
«جانی سروجی» مهندس سابق شرکت اینتل و یکی از مدیران ارشد سابق شرکت IBM، که در حال حاضر معاون ارشد بخش تکنولوژی‌های سخت‌افزاری و تراشه‌های نیمه‌رسانای شرکت اپل، پروژه‌ای پرخطر را برای جایگزینی پردازنده‌های اینتل راه‌اندازی کرد که به مدت ۱۵ سال لپ‌تاپ‌ها و دسکتاپ‌های اپل را تغذیه می‌کردند. تراشه‌های طراحی شده M۱ که بسیار کارآمدتر از تراشه‌های اینتل هستند، به مک‌ها این امکان را می‌دهند تا با سرعت بسیار بالا و تولید حداقل گرما، زمینه را برای جان گرفتن خط تولید کامپیوتر اپل فراهم کنند. عملکرد تراشه سروجی به اپل کمک کرد تا سودآوری موبایل‌های هوشمند و کامپیوترهای خود را بهبود بخشد. این تراشه همچنین اپل را به سمت محصولات بالقوه در آینده مانند خودرو یا هدست‌های واقعیت افزوده، سوق می‌دهد.
سروجی ۵۷ ساله پس از پیوستن به اپل در سال ۲۰۰۸، در ابتدا تراشه‌هایی را برای آیفون توسعه داد. رویکرد او در طراحی تراشه بر اساس نیازهای خاص اپل برای هر دستگاه، به شرکت این اجازه را داد تا تراشه قدرتمندتر و در عین حال کارآمدتری نسبت به استفاده از تراشه شرکت‌های دیگر، بسازد. تراشه‌ها در دستگاهی که برای کار کردن به باتری‌ها وابسته است و پردازنده آن انجام وظایف سنگینی مانند ساعت‌ها اجرای ویدیوها و بازی‌ها را به عهده دارد، اهمیت فراوانی دارند. ان دسته از تراشه‌های مبتنی بر معماری‌های Arm در آیفون‌ها – که ساخت آن از سال ۲۰۱۰ شروع شد- به افزایش عمر باتری کمک کرده و به نرم‌افزار اجازه می‌دادند تا عملکرد ویژگی‌های دیگری مانند سیستم دوربین که الگوریتم‌های پیچیده را اجرا می‌کند، بهبود بخشند.
«وین لام» تحلیلگر شرکت مشاوره و اطلاعات بازار فناوری متخصص CCS Insight، تخمین زده است که اپل به خاطر تولید تراشه‌های نیمه‌رسانای داخلی، در سال گذشته و از نظر درآمد، به جایگاه دوازدهمین شرکت بزرگ تولیدکننده تراشه جهان رسیده. اپل با پیگیری این استراتژی، به یک جنگنده‌ای در حوزه تراشه‌های نیمه‌رسانا تبدیل شده است. اپل تا حالا چهار تراشه M۱ را برای سطوح عملکرد متفاوتی و وظایف مختلف ارائه کرده است.
«مایک دملر»، تحلیلگر مستقلی که نزدیک به ۵۰ سال صنعت تراشه‌های نیمه‌رسانا را دنبال کرده است، می‌گوید: «در ابتدا کمی عجیب به نظر می‌رسید که آنها بتوانند اینتل را به طور کامل بیرون کنند. اما با خروج اینتل، آنها به طور کلی به پلتفرم مسلط‌تری تبدیل شدند».
در سال ۲۰۱۷ و زمانی که اپل ثمره موفقیت خود را با تراشه‌های آیفون و اپل‌واچ درو می‌کرد، با واکنش شدید مشتریان نسبت به خط تولید مک خود مواجه شد. مدیران اپل در اقدامی نادر، میزگردی از روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویسان فناوری تشکیل دادند و از مردم به خاطر کاستی‌های موجود در کامپیوترهای پیشرفته مک عذرخواهی کردند و قول تولید محصولات بهتری را دادند. اما انتقادات فراتر از کامپیوترهای پیشرفته اپل بود. ماه‌ها پس از تولید لپ‌تاپ‌های جدید mea culpa که همچنان مجهز به تراشه‌های اینتل بودند، این محصولات به دلیل عملکرد ناامیدکننده زیر ذره‌بین قرار گرفتند و پس از آن اپل در یک به‌روزرسانی، نرم‌افزاری را برای رفع این مشکل منتشر کرد. با این وجود، اینتل در بیانیه‌ای تاکید کرد که این شرکت روی توسعه و تولید پردازنده‌هایی متمرکز شده است که عملکرد بهتری از رقبا دارند. این شرکت گفت: «هیچ تولیدکننده تراشه دیگری نمی‌تواند با ترکیب عملکرد، سازگاری نرم‌افزار و انتخاب فرمی که سیستم‌های مجهز به اینتل ارائه می‌کنند، برابری کند».
با این حال مدیران اپل تصمیم به مهاجرت از تراشه‌های اینتل به تراشه‌های خودشان گرفتند و مهندسین نرم‌افزار این شرکت را – که بیش از یک دهه به تراشه‌های اینتل برای رایانه‌های مک خود متکی بود- به دردسر انداختند؛ چرا که برنامه‌نویسان مجبور به طراحی نرم‌افزاری شدند که بتواند هم روی تراشه‌های قدیمی و هم روی تراشه‌های جدید کار کند. سروجی اذعان کرد که تغییر در استراتژی با بحث‌ها و اظهارنظرهای مختلف در داخل شرکت مواجه شد؛ چرا که بسیاری معتقد بودند یک گام اشتباه می‌توانست شرم‌آور و پرهزینه باشد.
بخشی از چالشی که تیم سروجی با آن روبرو شد، تامین طیف و نیازهای کامپیوترهای ارائه شده توسط شرکت از یک مک بوک ایر سطح پایه ۹۹۹ دلاری تا دسکتاپ‌های سطح بالا با هزاران دلار قیمت بود. مهندسان سخت‌افزار اپل همواره به دنبال طراحی تراشه‌ها تا حد امکان کارآمد برای نیازهای خاص بودند. سروجی با بیان اینکه اپل یک شرکت تولید تراشه نیست، گفت: «سوال شماره یک شرکت اپل در تمامی موارد این است که آیا می‌توانیم محصولات بهتری ارائه دهیم؟»
او در ادامه گفت: «در مرحله بعد، تیم باید بفهمد که آیا می‌تواند در حین مدیریت، محصولات بیشتری تولید کند و مسیر فناوری را در آینده پیش‌بینی کند یا خیر. اپل باید در صدر توسعه قطعات برای محصولات نسل بعدی باقی بماند و در عین حال صدها میلیون دستگاه را در سال تولید کند».
در طول سال‌ها، اپل میلیاردها دلار برای سرمایه‌گذاری در بخش تحقیق و توسعه و خرید شرکت‌های کوچک‌تر برای تقویت تیم تراشه‌های خود خرج کرده است. در پایان، اپل تصمیم گرفت تا استراتژی تراشه‌های آیفون خود را به مکینتاش گسترش دهد. در همین راستا، گروهی از توسعه‌دهندگان نرم‌افزار، فناوری اپل را توسعه دادند تا مک‌های دارای تراشه‌های M۱ بتوانند از برنامه‌های توسعه‌یافته برای مک‌های مجهز به اینتل استفاده کنند.
تقابل تراشه‌های اپل با کووید-19
یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها شرکت اپل با شیوع کووید-۱۹ به وجود آمد و سال‌ها آماده‌سازی را پیش از شروع اولین تراشه‌های M۱ در پاییز ۲۰۲۰ از مسیر خارج کرد. درست زمانی که اپل قرار بود آزمایش‌های سختی را برای تأیید اعتبار تراشه‌ها قبل از شروع تولید آغاز کند، شرکت‌های آمریکایی دستورات کار از راه دور را اجرا کردند. بنابراین سروجی برای اجرای فرآیند آزمایشی، دست به اقدامی جدید زد. شرکت اپل، جایی که رازداری و کنترل در اولویت اول قرار دارد، تعدادی دوربین در سراسر آزمایشگاه‌ها نصب کرد تا مهندسان بتوانند تراشه‌ها را از راه دور بررسی کنند.
از آنجایی که تراشه‌ها در سال ۲۰۲۰ مراحل کسب اعتبار نهایی را پشت سر گذاشتند، تولید در کارخانه‌هایی که توسط شرکت تولید نیمه‌هادی تایوان، غول سازنده سیلیکون که برای اینتل نیز تراشه می‌سازد، آغاز شد. در جریان رونمایی از محصول سالانه اپل در نوامبر ۲۰۲۰، مدیران از طریق ویدئوهای از پیش ضبط شده صحبت‌های خود را مطرح کردند. معرفی M۱ توسط سروجی که در آزمایشگاه یک شرکت فیلمبرداری شد، جزئیات دقیقی را در مورد قابلیت‌های تراشه جدید ارائه کرد و اظهار داشت که M۱ یک تراشه پیشرفت برای مک است.
اولین رایانه‌هایی که تراشه‌های M۱ را دریافت کردند، مدل‌های مک‌بوک ایر و مک مینی بودند که بلافاصله پس از آن به فروش رفتند و پس از آن در سال ۲۰۲۱ رایانه‌های با عملکرد بالاتر با M۱ Pro و M۱ Max عرضه شدند. اولین تراشه M۱ دارای ۱۶ میلیارد ترانزیستور بود. این رقم تنها با نسخه‌های توانمندتر M۱ بزرگتر می‌شود. M۱ Ultra که در نسخه ۳۹۹۹ دلاری رایانه MacStudio در ماه مارس گذشته معرفی شد، دارای ۱۱۴ میلیارد ترانزیستور است و دارای واحد پردازش گرافیکی است که هشت برابر اندازه M۱ اصلی است.
انتظار می‌رود شرکت اپل تا سال‌های آینده حرف اول را در طراحی تراشه‌ها بزند، هر چند که طبق گفته سروجی، اپل یک کارخانه تولیدات تراشه نیست.
