قصهها از کودکی راهشان را به دنیای ما باز کرده و همیشه آینهای از خیال و حقیقت در برابر ما گذاشتهاند. مرورِ حقیقت اما همان داستان تجربهی زندگیهای ناکرده است که اغلب آموختنیهایی با چاشنی جذابیت دارد. در این میان داستان زندگی آنهایی که مسیرشان را از دل دنیای تکنولوژی دنبال میکنند، پیرنگ متفاوتی دارد و هیچ شبیه داستانهای کلاسیک نیست که در آنها موفقیت و شکست، فرمول یکسانی دارند. «پروفایل» قرار است روایتگر داستان مستند روزگار همین آدمها باشد؛ آنهایی که نقش موثری در شکلگیری آنچه امروز به عنوان صنعت تکنولوژی میشناسیم، داشته و دارند؛ آنهایی که از انتخاب مسیر متفاوت نترسیدند؛ نه میخواستند قهرمان باشند و نه ضدقهرمان. «پروفایل» را هر هفته پنجشنبهها در آی تی ایران بخوانید یا بشنوید.
تدوین و تنظیم پادکست : یاسمن سرهنگی
روزگار بازیهای خودش را دارد و هر اتفاقی در آن میتواند بخشی از تقویم آینده را رقم بزند. شاید فکرش هم عجیب باشد؛ اما ممکن است کودکی که تمایلی به بازی در فضای باز ندارد و عاشق ماندن در خانه و بازی در اتاقش است، در آینده به یکی از فعالان برجسته محیط زیست تبدیل بشود.
پس قضاوت از وضع موجود، لزوما نمیتواند نشانی درستی از آنچه در انتظار ماست، بدهد. «لیزا جکسون» هم هرگز فکر نمیکرد که روزی به ریاست آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده برسد و این دغدغه را تا سالها بعد هم دنبال کند. او که حالا مسئولیتی مشابه را در محبوبترین شرکت تکنولوژی دنیا به عهده دارد، به یکی از تاثیرگذارترین مدیران دره تکنولوژی تبدیل شده است.
نقطه عطفی به شکل بحران زبالههای آلوده
در هشتمین روز از ماه فوریه سال 1962، ستارهی لیزا جکسون در آسمان شهر فیلادلفیا درخشید تا بعد از دو هفته سرگردانی در جهان تاریکیها، زوجی مهربان او را به فرزندی بپذیرند. او در منطقهای در همسایگی نیواورلئان بزرگ شد که بیشتر ساکنان آن را آمریکاییهای آفریقاییتبار تشکیل میدادند. لیزا کودکی نسبتا گوشهگیر بود و دوست نداشت برای بازی به بیرون از خانه برود. با این حال در دوران مدرسه شاگرد ممتاز بود و کنجکاوی او برای دنبال کردن اخبار باعث شد تا در جریان بحران زبالههای لاو کانال در شهر نیویورک قرار بگیرد. سرازیر شدن زبالههای آلوده یک کارخانه تولیدکننده مواد شیمیایی به این منطقه، در طول سالها باعث شده بود که این موضوع به بحرانی ملی و حتی بینالمللی تبدیل شود. این اتفاق برای همیشه در ذهن لیزا جکسون باقی ماند و مسیر زندگی او را به کلی عوض کرد.
استعداد جکسون در ریاضیات باعث شد تا بورسیه تحصیلی ویژه اقلیتها در زمینه مهندسی و علوم را دریافت کند. به این ترتیب با کمک هزینه تحصیلی شرکت نفتی شِل، راهی دانشگاه خصوصی تولِین در نیواورلئان شد. او با الهام از رئیس دانشکده مهندسی تولِین، این رشته را دنبال و با درجه ممتاز مدرک کارشناسی مهندسی شیمی را در سال 1983 دریافت کرد. با این همه برای ادامه تحصیل دانشگاه پرینستون را انتخاب کرد که یکی از قدیمیترین و معتبرترین دانشگاههای آمریکا و جهان است. او در سال 1986 با مدرک کارشناسی ارشد مهندسی شیمی از این دانشگاه فارغالتحصیل شد. جکسون بلافاصله بعد از پایان دوره تحصیلش به یک موسسه غیرانتفاعی فعال در زمینه پاکسازی مناطق آلوده پیوست و به مدت یک سال و نیم در آنجا ماند.
مدافع محیط زیست آمریکا
جکسون در سال 1987 به عنوان یک کارمند به آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده آمریکا پیوست. مدتی بعد به دفتر منطقهای این آژانس در شهر نیویورک منتقل شد و بیشترین دوران خدمتش در این سازمان را – که شانزده سال بود- در اینجا گذراند. او در سال 2002 به اداره حفاظت از محیط زیست نیوجرسی رفت و به عنوان دستیار رئیس بخش پذیرش و اجرائیات و مدیریت استفاده از زمین، مشغول به کار شد. او در این جایگاه به توسعه قوانین زیادی برای پاکسازی آلودگیهای زیست محیطی کمک کرد و مدیریت پروژههای چندین میلیون دلاری در این زمینه را به عهده گرفت. با این حال شاید مهمترین تاثیر او در این سمت، کمک به توسعه استانداردهای قانونی بود که به اجرای قانون برنامهریزی و محافظت از آبهای کوهستانی منجر شد.
بالاخره در نیمه ماه دسامبر سال 2008 بود که باراک اوباما بعد از پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، جکسون را نامزد پست ریاست آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده کرد. در بیستودوم ژانویه سال 2009 سنای آمریکا صلاحیت لیزا جکسون را برای تصدی این سمت تایید کرد تا او اولین آمریکایی آفریقاییتباری باشد که به این جایگاه میرسید. جکسون در این جایگاه اقدامات موثری در جهت حفظ کیفیت آب و هوا، جلوگیری از انتشار زبالههای سمی در جوامع آمریکایی، کاهش گازهای گلخانهای و وضع استانداردهای سختگیرانهتر برای صرفهجویی در مصرف سوخت انجام داد.
او اولین مدیر آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا بود که روی اصلاح قانون کنترل انتشار مواد سمی به شکلی جدی کار کرد و آن را نه تنها دغدغهای ملی، بلکه یک نگرانی شخصی خواند. لیزا جکسون همچنین دیاکسید کربن را تهدیدی برای سلامت عمومی اعلام کرد و قوانین جدیدی برای حذف این گاز سمی وضع کرد.
در آخرین روزهای دسامبر سال 2012 اما لیزا جکسون اعلام کرد که از سمتش به عنوان رئیس آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا کنارهگیری خواهد کرد. جکسون درباره این تصمیمش به روزنامه نیویورک پست گفت که کابینه اوباما تصمیم دارد از گسترش خط لوله کیستون برای انتقال نفت حمایت کند و او نمیخواهد چنین اتفاقی در دوره ریاست او بر آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا بیفتد. در نهایت او در نیمه ماه فوریه سال 2013 دفترش در این آژانس را برای همیشه ترک کرد.
در سودای سیب سبز
سه ماه بعد و در اواسط ماه می شرکت اپل از پیوستن لیزا جکسون به تیم مدیریتیاش خبر داد. از همان ابتدا مشخص بود که جکسون برای مدیریت مسایل محیط زیستی به محبوبترین شرکت تکنولوژی دنیا پیوسته است. او که به طور مستقیم به تیم کوک مدیرعامل اپل گزارش میداد، در سال 2015 به سمت معاون بخش تشکیلات اجتماعی، سیاسی و زیستمحیطی این شرکت ارتقا پیدا کرد تا به این ترتیب بالاترین جایگاه سیاسی را در میان مدیران اپل در اختیار بگیرد. او در سال 2018 تیم کوک را در مراسم شام ریاستجمهوری که به افتخار حضور «امانوئل مکرون» رئیسجمهور فرانسه ترتیب داده شده بود، همراهی کرد. جکسون که یکی از حامیان جدی پیمان پاریس است، تنها عضو کابینه سابق اوباما بود که در این مراسم شرکت میکرد.
لیزا جکسون حالا همراه با همسر و دو پسرش در شهر ویندسور شرقی در ایالت نیوجرسی زندگی میکند و عضو افتخاری انجمن زنان آمریکایی آفریقاییتبار است. او همچنین در سال 2021 به عضویت آکادمی علوم و هنر آمریکا هم درآمده است.
قسمتهای قبلی پروفایل:
۱- آدام موسری؛ صدای رسای فیسبوک
۲- لینا خان؛ سردمدار مبارزه با انحصارطلبی
۳- ریما قریشی؛ یک مدیر بالفطره
۴- کریستیانو آمون؛ مدیر جدید و خندان کوآلکام
۵- اندی جیسی؛ مدیرعامل گرانقیمت آمازون با تبار ایرانی
۶- آیلین لی؛ کاشف تکشاخهای سیلیکونولی
۸- سوزان اثی؛ شیفتهی اقتصاد تکنولوژی
۹- امین ذوالفنون؛ از تار تا تکنولوژی
۱۰- جسیکا روزنورسل؛ مدیری با دغدغههای اجتماعی
۱۱- کریس یانگ؛ امید تازهی مایکروسافت برای آینده
۱۲– ویتالیک بوترین؛ خالق اتریوم
۱۳- جنسن هوآنگ؛ یک مدیر هدفمند
۱۴ – ملانی پرکینز؛ ثروتمندترین زن جوان کارآفرین
۱۵- پت جلسینگر؛ ناخدای جدید اینتل
۱۶- الیزابت هولمز؛ ظهور و سقوط یک امپراطوری
۱۷- سوزان وجسیکی؛ ؛ قدرتمندترین زن در اینترنت
۱۸- کاتالین کاریکو؛ مبدع اولین واکسن کووید-19
۱۹- لیزا سو، یکی از بهترین مدیران صنعت نیمهرسانا
۲۰ – رید هستینگز؛ ایدهپرداز صنعت سرگرمی مدرن
۲۱- سفرا کتز؛ در ستایش تجربهگرایی
۲۲- گویین شاتول؛ ستارهی صنعت فضانوردی