چرا دارایی‌های موسس شرکت آمازون در یک روز ۱۳ میلیارد دلار افزایش یافت؟

موسس غول تجارت الکترونیکی جهان همچنان عنوان ثروتمندترین مرد دنیا را در اختیار دارد و به تازگی رکورد تازه‌ای در این زمینه به ثبت رسانده است. ثروت «جف بزوس» تنها در یک روز ۱۳ میلیارد دلار (۱۰ میلیارد پوند) افزایش یافت تا مجموع آن به ۱۸۹ میلیارد دلار برسد. این افزایش ناگهانی ثروت بزوس که در روز دوشنبه گذشته اتفاق افتاد، به تنهایی حدود ۳۰ برابر ثروت ۳۵۰ میلیون پوندی ملکه انگلستان است. جالب‌تر آنکه مجموع ثروت بزوس حالا بیش از دارایی‌های بزرگ‌ترین شرکت بریتانیایی یعنی شرکت دارویی AstraZeneca است که ارزشی برابر ۱۲۱ میلیارد پوند دارد. ثروت جف بزوس به دنبال جهش ناگهانی قیمت سهام آمازون اتفاق افتاد که در روزهای قرنطینه و خانه‌نشینی صدها میلیون نفر در سراسر دنیا، خدمات تحویل مواد غذایی، ملزومات و حتی وسایل سرگرمی را به آنها ارائه داده است.

در حالی که بسیاری از کسب‌وکارها از تبعات همه‌گیری ویروس کرونا، متحمل ضررهای هنگفتی شده‌اند و بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران مسائل اقتصادی پیش‌بینی می‌کنند که ادامه این شرایط به یکی از بدترین بحران‌های اقتصادی جهان تبدیل شود، سهام شرکت آمازون از ابتدای سال جاری میلادی تا حالا تا ۷۰ درصد رشد کرده است. تنها در روز دوشنبه گذشته قیمت سهام آمازون با رشد ۸ درصدی به ۱۹۷/ ۳ دلار برای هر سهم رسید.

بزوس که شرکت آمازون را در سال ۱۹۹۴ در گاراژ خانه خودش راه‌اندازی کرد، همچنان ۱۱ درصد از سهام این شرکت، شرکت هوانوردی Blue Origin و همچنین واشنگتن پست را در اختیار دارد. از ماه ژانویه سال‌جاری میلادی تاکنون ثروت بزوس ۷۴ میلیارد دلار رشد کرده است. موسسه خیریه بین‌المللی Oxfam در این مورد گفته است واقعا عجیب و شگفت‌آور است که در طول بحران کرونا که صدها میلیون نفر از مردم دنیا به منابع غذایی و دولت‌ها وابسته شده‌اند، بزوس کاری کرده است که این‌قدر ثروت به‌دست بیاورد.

«ربکا گالند» مدیر بخش سیاست‌گذاری و مبارزه با نابرابری این موسسه خیریه بین‌المللی در این مورد گفته است: «تطبیق دادن این اعداد و ارقام با واقعیت زندگی فعلی بقیه ما، سخت است. در زمانی که مشکلات و سختی‌ها همه‌گیر شده است، فقر و گرسنگی رو به افزایش است و بیش از نیم میلیارد نفر به سمت فقر شدید می‌روند، واقعا حیرت‌آور است که ثروت یک نفر از ابتدای سال تا حالا، ۷۴ میلیارد دلار افزایش پیدا کرده باشد.»

گالند معتقد است که این اتفاق نشان می‌دهد سیاست‌های اقتصادی جهان هدفمند تعریف نشده‌اند و به افراد ثروتمند این اجازه را می‌دهند تا ثروت بسیار زیادی را با تحمیل هزینه به بقیه ما جمع‌آوری کنند؛ آن هم در شرایطی که نیاز شدیدی به این پول برای تامین ملزومات بهداشتی و درمانی و ایمنی افراد جامعه وجود دارد. ثروت بزوس که بر اساس تخمین Bloomberg Billionaires Index به ۱۸۹ میلیارد دلار می‌رسد، به این معناست که میزان دارایی‌های شخصی او بیش از ارزش هر کدام از شرکت‌های بزرگ Exxon Mobil، Nike یا McDonald’s است.

جالب آنجاست که در مقیاس کشور انگلستان، ثروت بزوس حتی بیش از خرید چهار بانک بزرگ این کشور یعنی HSBC، Barclays، RBS و Lloyds است. او حتی امکان خرید شرکت مالک خطوط هوایی بریتانیا یعنی IAG و همچنین شرکت مالک فروشگاه‌های زنجیره‌ای و بین‌المللی Marks & Spencer را هم دارد.

ثروت او حالا بیش از ارزش تولید ناخالص داخلی کشورهای مجارستان، اوکراین و قطر است.

با این اوصاف حتی انتظار می‌رود که اگر ثروت بزوس با این سرعت رشد کند، می‌تواند ارزش تولید ناخالص داخلی یونان و نیوزیلند را هم که رتبه ۵۱ و ۵۲ بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان را دارند، پشت سر بگذارد. «جان تی‌هان» مدیر سهام و اوراق بهادار صندوق سرمایه‌گذاری RWC Partners Equity Income در این مورد گفته است که رشد قیمت سهام شرکت آمازون می‌تواند آن را به گزینه مناسبی برای تصاحب جایگاه هشتم فهرست عجایب دنیا تبدیل کند. تی‌هان گفته است که سهام آمازون از زمان عرضه اولیه در بازار بورس در سال ۱۹۹۷ تا حالا رشد ۹۰۸/ ۱۹۹ درصدی داشته است. او در این باره می‌گوید: «آمازون یک ساخته دست بشر است که تا حالا تمام قوانین مالی را به چالش کشیده است.»

افزایش ۱۳ میلیارد دلاری ثروت جف بزوس در روز دوشنبه گذشته، بزرگ‌ترین رشد روزانه دارایی‌های خالص یک نفر از زمانی است که بلومبرگ از سال ۲۰۱۲ به بررسی تغییرات روزانه دارایی‌های افراد ثروتمند جهان پرداخته است.  حالا ثروت بزوس با نفر بعدی فهرست ثروتمندترین افراد جهان یعنی بیل گیتس موسس شرکت مایکروسافت، ۷۱ میلیارد دلار فاصله دارد. گیتس که تا پیش از غلبه بزوس، سال‌ها ثروتمندترین مرد جهان بود، همراه با همسرش ملیندا بیش از ۵۰ میلیارد  دلار از ثروت‌شان را برای امور خیریه هزینه کردند. موسس غول نرم‌افزاری جهان همچنین متعهد شده است که میلیاردها دلار دیگر از ثروتش را صرف مبارزه با شیوع ویروس کرونا در جهان بکند.

بزوس، اما ۱۰۰ میلیون دلار برای کمک به خیریه‌های فعال در زمینه تامین مواد غذایی هزینه کرده است تا به فقرای کشورش که با بحران اقتصادی ناشی از همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ دست‌وپنجه نرم می‌کنند، کمک کرده باشد. آمازون همچنین ۲۵ میلیون دلار برای راه‌اندازی صندوق خیریه Amazon Relief Fund هزینه کرده که برای حمایت از رانندگان این شرکت و کارمندان فصلی آن که این روزها تحت فشار مالی شدیدی هستند، تاسیس شده است.  منتقدان اما به کمک ۱۰۰ میلیون دلاری بزوس به موسسات خیریه اشاره می‌کنند که تنها برابر ۰۵/ ۰ درصد از ثروت و دارایی‌های اوست.

جالب اینکه بزوس تنها شخص از میان پنج ثروتمند بزرگ جهان است که پیمان فعالیت‌های خیریه و انسان‌دوستانه Giving Pledge را که توسط گیتس و وارن بافت برای تشویق افراد ثروتمند برای کمک به افراد نیازمند ایجاد شده، امضا نکرده است.بزوس ۲ میلیارد دلار که حدودا برابر یک درصد از ثروتش است را به صندوق خیریه Bezos Day One Fund اختصاص داده است که به اسکان افراد بی‌خانمان و تحصیل کودکان خانواده‌های کم‌برخوردار کمک می‌کند.  موسسه خیریه بین‌المللی Oxfam درخواست وضع مالیات بیشتر روی سودهای هنگفتی را کرده است که افراد در طول این دوره همه‌گیری بیماری به‌دست می‌آورند تا به کمک آن بتوان این بحران مالی شدید را با تبعات و آسیب‌های کمتری پشت سر گذاشت.