عرضه سهام استارتاپی در سال ۲۰۱۹ را میتوان یکی از جنجالی ترین حوزه‌های مربوط تکنولوژی در این سال قلمداد کرد. در سال‌های اخیر بسیاری از شرکت‌های خصوصی که در آنها کمبود الگوهای تجاری پایدار باعث ایجاد ایده مهمی شده است، درآمدزایی قابل‌توجهی هم داشته‌اند. با این حال اما ورود اولیه بسیاری از این استارت‌آپ‌ها مانند Uber، Lyft، Pinterest و WeWork به بازار سهام ناموفق بوده است. با وجود تعریف‌های اغراق‌آمیزی که همیشه درباره نوآوری‌های این شرکت‌ها وجود داشته است، اما آنها به سختی وارد بورس شدند و هر کدام به شکلی واضح دچار مشکلات مختلف بودند. آنها واقعا دچار کمبود هر چیزی به‌عنوان نوآوری دیجیتالی واقعی بودند یا خدمات خوبی ارائه می‌کردند که به راحتی تکرار و الگوبرداری بشوند. انگشت اتهام گذاشتن بر موسسان و بنیان‌گذاران این شرکت‌ها کار ساده‌ای است، اما سرمایه‌گذاران هم باید مورد سرزنش قرار بگیرند که باعث شده‌اند ارزش این استارت‌آپ‌ها به شکلی توجیه‌ناپذیر بالا برود و به این ترتیب آنها هم در ایجاد بخشی از این شایعات و هیجانات کاذب سهم داشته‌اند. به‌نظر می‌رسد که اعضای هیات‌مدیره این شرکت‌ها هم اغلب برای قهوه و دونات رایگان و البته مقرری سهام خودشان، در جلسات حاضر می‌شوند. در نهایت عرضه اولیه سهام این پنج شرکت، داستان عبرت‌آموزی دارد؛ داستانی از شکست‌ها و درس‌هایش.
اوبر / Uber
عرضه اولیه سهام اوبر در تاریخ دهم ماه می‌سال ۲۰۱۹ و با قیمت اولیه ۴۵ دلار برای هر سهم انجام شد. این قیمت اما تا پایان روز اول به ۵۷.۴۱ دلار و در روز بیست و چهارم ماه دسامبر به ۴۴.۳۰ دلار برای هر سهم رسید تا به این ترتیب کاهش ۷.۲۶ درصدی را تجربه کند. Uber دارا خسروشاهی را به‌عنوان مدیرعامل خودش استخدام کرد تا بتواند رسوایی‌های تراویس کالانیک بنیانگذار و مدیرعامل سابقش را پاک کند و از بین ببرد. خسروشاهی برای تقبیح این رسوایی‌ها، فقط سعی کرد تا همه آنها را با هدف عرضه سهام در بازار بورس کنار بگذارد. با این حال اما افزایش هزینه‌های مربوط به سرمایه‌گذاری در مواردی مانند خدمات تحویل غذا، باعث ضررهای مکرری شد که سرمایه‌گذاران را نسبت به چشم‌انداز و آینده این شرکت ناامید کرد.
کالانیک – بنیانگذار اوبر – هفته گذشته اعلام کرد که بخش عمده سهامش را فروخته و از هیات مدیره هم خارج شد.
لیفت / Lyft
عرضه سهام استارتاپی در سال ۲۰۱۹ با شرکت لیفت در حوزه تاکسی‌های اینترنتی آغاز شد. شرکت لیفت در بیست و نهمین روز ماه مارس سال ۲۰۱۹ برای اولین بار سهامش را با قیمت اولیه ۷۲ دلار برای هر سهم، در بازار بورس عرضه کرد. قیمت سهام این شرکت در پایان روز اول به ۲۹.۷۸ و در پایان روز بیست و چهارم دسامبر به ۷۰.۴۵ دلار برای هر سهم رسید تا در نهایت کاهش ۶.۴۱ درصدی داشته باشد. به‌نظر می‌رسید که شرکت Lyft برای عبور از رقیب بزرگش Uber وارد بازار بورس می‌شود. تقاضای زیاد سرمایه‌گذاران برای خرید سهام این شرکت در همان روز اول باعث افزایش قیمت اولیه سهام آن شد.
اما نباید موضوع را به این سادگی دید. با اینکه قیمت اولیه عرضه سهام Lyft در پایان روز اول افزایش داشت، اما این شرکت شاهد ضرر هنگفتی بود؛ تا جایی که در فصل سوم از ضرر ۵.۴۶۳ میلیون دلاری خودش خبر داد. با وجود تلاش‌های مدیران Lyft برای بهبود این وضعیت اما سرمایه‌گذاران چندان درباره ثبات شرایط این شرکت قانع نشده‌اند. به این ترتیب لیفت هم در جمع شکست خوردگان عرضه سهام استارتاپی در سال ۲۰۱۹ قرار گرفت
پینترست / Pinterest
اویل امسال بود که پینترست اعلام کرد وارد بورس می‌شود. چند ماه قبل از آن بنیانگذارش گفته بود که هدف این شبکه غیر اجتماعی دورکردن مردم از زندگی آنلاین است! روز هجدهم آوریل سهام این شرکت برای اولین بار با قیمت اولیه ۱۹ دلار برای هر سهم در بازار بورس عرضه شد. در نهایت اما قیمت آن در پایان روز اول به ۴۰.۲۴ و در پایان روز بیست و چهارم دسامبر به ۴۸.۱۸ دلار رسید تا شاهد کاهش ۶.۲۴ درصدی باشد. این شرکت ورود اولیه خود به بازار بورس را با قیمت کمتر از ارزیابی‌های اولیه، کلید زد.
اما بعدها وقتی در پایان تابستان قیمت سهام آن به ۵۶.۳۶ دلار برای هر سهم رسید، آنها روی ابرها بودند. درآمد نه‌چندان راضی‌کننده آن در ماه اکتبر با وجود رشد تعداد کاربران و سهم بازارش نسبت به Google و Facebook، باعث شد که سرمایه‌گذاران Pinterest را تنبیه کنند. گویا هنوز حساسیت‌ها ادامه دارد و سرمایه‌گذاران وانمود می‌کنند که اهمیت زیادی به مواردی مانند حاشیه سود این شرکت می‌دهند.
اسلک / Slack
یکی دیگر از عرضه سهام استارتاپی در سال ۲۰۱۹ به وی ورک تعلق داشت. این شرکت که ارائه‌کننده پلت‌فرم پیام‌رسان کاری مبتنی‌بر کلاد است، در روز بیستم ماه ژوئن سهامش را با قیمت پایه تعیین‌نشده یا اصطلاحا باز عرضه کرد. قیمت سهام این شرکت در پایان روز اول به ۶۲.۳۸ دلار و در پایان روز بیست و چهارم دسامبر به ۳۵.۲۱ دلار برای هر سهم رسید تا کاهش ۷.۴۴ درصدی را تجربه کند. شکل عرضه اولیه سهام این شرکت باعث شد تا طرفداران این ابزار کاری تکنولوژیک وفاداری خودشان را ثابت کنند و قیمت سهام آن در روز اول افزایشی بیش از پیش‌بینی‌ها را تجربه کند. همان‌طور که معمولا انتظار می‌رود، اپلیکیشن‌های تجاری طرفداران زیادی دارند. در واقع عملکرد Slack هم قابل قبول بود. درآمد، تعداد مشتریان و کاربران این پلت‌فرم رشد خوبی داشته است. مشکل از جایی شروع شد که شرکت بزرگ مایکروسافت رقیب مهمی برای Slack به نام Teams را عرضه کرد و حالا این پلت‌فرم ارتباطی مبتنی بر کلاد، دو برابر بیشتر از Slack کاربر دارد. منتقدان می‌گویند ممکن است آمار ارائه شده توسط مایکروسافت کمی اغراق شده باشد، اما به هر حال هزینه‌های رقابت با غول نرم‌افزاری دنیا برای Slack بسیار زیاد است.
از این رو اسلک هم جزو بزرگترین شکست‌های عرضه سهام استارتاپ قرار میگیرد.
وی ورک / WeWork
به رغم اینکه تا قبل از امسال وی ورک یکی از آینده‌دارترین استارتاپهای آمریکا به شمار می‌رفت این شرکت نتوانست طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، سهامش را در روز چهاردهم ماه آگوست برای اولین بار در بازار بورس عرضه کند. این اتفاق رسوایی بزرگی برای این شرکت بود و میتوان گفت ضرر قابل‌توجهی به وجهه و اعتبار آن وارد کرد. این شرکت در ۶ ماه اول سال شاهد ضرر خالص ۹۰۴ میلیون دلاری بود و در همین مدت تنها توانست درآمد ۵.۱ میلیارد دلاری داشته باشد. این آمارها باعث واکنش شدید در کل شرکت شدند، تا جایی که اعضای هیات‌مدیره مدیرعامل و رهبر این شرکت یعنی آدام نیومان را مجبور به کناره‌گیری کردند. حالا بزرگترین سرمایه‌گذار این شرکت، یعنی شرکت بزرگ SoftBank در تلاش است تا با کمک مالی آن را نجات دهد. اما ورود SoftBank پرسش‌ها و مسائل دیگری را درباره اصول وجودی WeWork به میان آورده است.
منبع: دنیای اقتصاد
در همین زمینه بخوانید:
