موفقیت نسبی سفارش آنلاین غذا در ایران

نام نویسنده: آی تی ایران

تحویل غذا از آن دست خدمات محبوب افرادی است که وقت یا حوصله کافی برای مراجعه و صرف غذا در رستوران نداشتند. از زمانیکه این خدمات آنلاین شد و دیگر لازم نبود مشتری با رستوران تماس بگیرد، به راحتی به تصویر و قیمت‌های غذاهای مختلف دسترسی داشت، غذای موردعلاقه‌اش سفارش دهد یا حتی بخواهد مواد اولیه غذای موردنظرش را برایش بفرستند.

سفارش آنلاین غذا (Online Food Delivery) از سال ۱۹۹۶ با ظهور اینترنت و با شکل‌گیری پدیده حباب دات-کام در آن دوران از سوی رستوران‌ها کلید خورد. با به وجود آمدن پلتفرم‌های موبایلی، این خدمات با ارائه امکانات بیشتری به صنعت سفارش آنلاین غذا تبدیل شد که بنا بر آمارهای سایت statista، نرخ رشد سالانه این صنعت در پنج ساله آینده حدود 10.7درصد خواهد بود که به تبع آن حجم بازار سفارش آنلاین غذا در سال 2023 حدود 137.6میلیارد دلار پیش‌بینی می‌شود.

این آمار حاکی از آن است که درآمد جهانی شرکت‌های سفارش آنلاین غذا اعم از رستوران‌ها و برنامه‌های تا پایان سال 2018 به 82.7میلیارد دلار می‌رسد که بیشترین سهم آن به کشور چین تعلق دارد به طوری که حجم درآمد این کشور آسیایی در سال جاری بالغ 33میلیارد دلار خواهد بود. در رده بعدی آمریکا قرار دارد که سهم آن از درآمد این صنعت در سال 2018 حدود 17 میلیارد دلار است.

خدمات سفارش آنلاین غذا معمولاً به دو شکل است. شکل نخست اینکه مشتری به شکل مستقیم از طریق سایت خودرستوران، غذا سفارش دهد. با فراگیر شدن موبایل در میان افراد و به وجود آمدن اپلیکیشن‌های جدید، روش دیگر برای سفارش آنلاین فراهم شد که از طریق برنامه موبایلی بود. مشتری از طریق یک واسطه مانند اپلیکیشن یا سایتی که لزوماً کار آن تهیه غذا نیست، مانند اوبر در بازار جهانی یا اسنپ فود در بازار ایران که صرفاً سفارش‌ها از مشتری گرفته و آن را تحویل می‌دهند.

آمارهای سایت statista نشان می‌دهد حدود 65.3 میلیارد دلار از درآمد رستوران‌های دارای خدمات آنلاین، حاصل از خدماتی است که آن‌ها در ازای دریافت سفارش آنلاین مشتری، عرضه کردند. بیشتر درآمد حاصل شده مربوط به کشور چین بوده که نزدیک به 21 میلیارد دلار است. براساس پیش‌بینی‌های این سایت، این درآمد با رشد سالانه 9.9درصد تا پنج سال آینده به مرز 105 میلیارد دلار می‌رسد.

آمار حاکی از آن بوده که ضریب نفوذ کاربران این خدمات (مشتریانی که آنلاین سفارش می‌دهند) در سال 2018 بالغ بر 16.6 درصد است که انتظار می‌رود در سال 2023 تا 23.3درصد افزایش یابد. همچنین متوسط درآمد هر کاربر در سال حدود 76.6 دلار است. همچنین انتظار می‌رود بیش از 1.2میلیارد نفر در جهان تا پنج سال آینده جز کاربران خدمات سفارش آنلاین غذا باشند.

سایت statista پیش بینی کرده حجم درآمد حاصل از سفارش از طریق پلتفرم‌ها برای صنعت سفارش آنلاین غذا در سال 2018 حدود 17.4 میلیارد دلار خواهد شد که این رقم با رشد 13.5 درصد در سال 2023 حجم آن 32.8 میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. همچنان بیشترین سهم مربوط به کشور چین با 12 میلیارد دلار درآمد است. براساس آمار، 6درصد مشتریان از پلتفرم‌ها برای سفارش غذا در سال جاری استفاده کردند که آمار آنها در سال 2023 به 10.3 درصد می رسد و این در حالی بوده که متوسط درآمد هر مشتری کاربر این پلتفرم‌ها حدود 57 دلار بوده است. پیش بینی می‌شود تعداد مشتریانی که از پلتفرم برای سفارش آنلاین استفاده می کنند تا سال 2023 به مرز 545 میلیون نفر برسد.

    
صنعت سفارش آنلاین غذا در ایران

سابقه صنعت سفارش آنلاین غذا در ایران به اواخر دهه 80 برمی‌گردد، زمانی که شرکتی به نام «زودفود» راه اندازی شد.در سال 96 توسط «گروه اینترنت ایران» خریداری شد.  در حال حاضر چندین برند دیگر در زمینه سفارش آنلاین غذا در ایران فعالیت می‌کنند از جمله ریحون، چیلیوری، چنگال، دلینو و …

خود زودفود نیز در حال حاضر با تغییر برند به نام اسنپ‌فود فعالیت می‌کند.

علیرضا صادقیان بنیانگذار چیلیوری درباره وضعیت بازار سفارش آنلاین غذا می‌گوید: این صنعت تاکنون توانسته از یک موفقیت نسبی برخوردار شود. هنوز پلتفرم های آنلاین روش غالب سفارش غذا نیستند. برای مثال، در حال حاضر اسنپ به روش غالب سفارش تاکسی تبدیل شده ولی هنوز این اتفاق در سفارش آنلاین غذا اتفاق نیفتاده و معمولاً افراد از روش‌های سنتی استفاده می‌کنند. وی ادامه داد: به هر حال، اینکه یک تکنولوژی نوین تکامل یابد و فراگیر شود، زمان بر است. البته در طرف تقاضا نیز افراد این سرویس را بشناسند و بخواهند از آن استفاده کنند نیاز به زمان دارد.

علیرضا صادقیان بنیانگذار چیلیوری: بازار سفارش آنلاین غذا هنوز فرصت تکامل دارد

این مدیر استارت‎آپی با تأیید بر تأثیرگذاری سفارش آنلاین بر صنعت رستوران داری، گفت: رستوران‌های جدیدی که راه‌اندازی می‌شوند، بکارگیری این پلفترم‌های آنلاین را به عنوان نخستین روش برای تبلیغات، بازاریابی و فروش در نظر می‌گیرند. البته برخی از رستوران‌های قدیمی همچنان برای همکاری با این پلتفرم ها مقاومت کرده و در تلاشند از همان روش‌های سنتی استفاده کنند.

به گفته صادقیان، مزیت این پلتفرم برای رستوران‌ها جذب مشتریان جدید است، اگر جذب آنها با شیوه‌های سنتی نیز میسر است، اما هزینه آنلاین به نسبت کمتر و کارآتر است. علاوه بر این، سهولت استفاده از این تکنولوژی برای کاربران، اینکه مشتری با چند کلیک به راحتی و دقیق‌تر غذا سفارش می‌دهد، باعث می‌شود در فراگیری آن مؤثر باشد.

مرتبط:‌ بهترین استارت‌آپ‌های غذایی در ایران

بنیانگذار استارت‎آپ «چیلیوری» با اشاره به چشم‌انداز این صنعت گفت: تکنولوژی این صنعت هنوز فرصت دارد برای اینکه تکامل پیدا کرده و فراگیر شود. هنوز زمان صرف شده برای دریافت غذا طولانی است و جای کار دارد. در حال حاضر سفارش و دریافت یک غذا در ایران بین 45 دقیقه تا یک ساعت زمان می‌برد، این زمان در کشورهای صاحب این صنعت کمتر از 30 دقیقه و حتی با هزینه پایین‌تر است.

وی ادامه داد: به هر حال تکنولوژی کشورهای پیشگام، پیشرفته تر بوده و سیستم کارآیی بالاتری دارد. حتی این کارایی را می توان در رستوران‌ها یا سیستم حمل و نقل شاهد بود که با سرعت عمل بالاتری سفارش‌ها آماده می‌شود. در این صنعت، بازار رقابتی ایجاد می شود که در آن رستوران باکیفیت و سریع از استقبال بالایی برخوردار می شود.

به گفته صادقیان، وجود چنین اپلیکیشن‌هایی یک شفافیت در صنعت رستوران داری ایجاد می کند که می تواند با توجه به بازخوردهایی که کاربران ثبت میشود، حتی رستوران را رتبه‎بندی کرد و رقابتی برای ارائه غذای بهتر و سریعتر در بین رستوران ها ایجاد کرد. برای مثال ممکن است در این رقابت یک رستوران باسابقه کنار رفته یا یک رستوران جدید با استقبال روبرو شود. 

کمتر از یک دهه است که شهروندان تهرانی و به دبنال آن سایر شهرهای بزرگ می ‌توانند بدون مراجعه به رستوران و تنها از طریق نصب یک اپلیکیشن یا با مراجعه به سایت به راحتی غذای موردنظر خود را به صورت آنلاین سفارش دهد.

البته این تمام قابلیت‌های این برنامه موبایلی نیست چرا که دیدن ظاهر غذا و دسترسی به منوی چندین رستوران و امکان مقایسه آنها برای یک انتخاب دلخواه از چند گزینه را آسانتر کرده است. همچنین اگر مشتری حوصله به خرج دهد و برای خواندن نظر سایر مشتریان کمی وقت بگذارد، به تبع می‌تواند تجربه بهتری از انتخاب غذای موردعلاقه خود در یک رستوران خوب داشته باشد.

این شکل از خدمات رستوران‌ها که به «بیرون بر» معروف است، در حال حاضر به دو صورت تلفنی و اینترنتی انجام می گیرد که سهم عمده سفارش هنوز تلفنی است. نزدیک به 20 درصد انلاین از طریق سایت یا اپلیکیشن بوده و 80 درصد تلفنی است.

میانگین هر سفارش حدود ۴۰ هزار تومان بوده و روزانه حدود ۱۲۰ هزار سفارش بیرون بر دارند. به عبارت دیگر می توان گردش مالی این بازار یا صنعت نوظهور روزانه بالغ بر 4.8 میلیارد تومان برآورد کرد.

رشد بازار رستوران‌ها

همچنین سعید لطفی، مدیرعامل اسنپ فود به «آی تی ایران» گفت: در حال حاضر درصد بسیار بالایی از سفارش‌های اسنپ فود از طریق اپلیکیشن ثبت می‌شود ولی همواره بخشی از سفارش ها هم از طریق وبسایت ثبت می شود که عموماً متعلق به کارمندهایی است که چون معمولاً به کامپیوتر دسترسی دارند سفارش از این طریق آن برایشان راحت تر است.

سهولت کار کردن با سرویس‌های آنلاین اعم از اپلیکیشن و سایت، امکان دسترسی به منوی چندین رستوران به طور همزمان باعث شده سفارش های تلفنی به تدریج کنار روند به طوری که در حال حاضر رستوران شاهد تبدیل مشتریان تلفنی به مشتری انلاین هستند که توانسته پنج تا 10 بازار رستوران‌ها را توسعه دهد. علاوه بر آن، تا بخش اندکی هزینه‌های عملیاتی رستوران‌ها را کاهش داده است.  

سایر بازیگران هم هرکدام مزیت‌هایی را به بازار رستوران و غذای ایران اضافه کرده‌اند. برای مثال، دلینو با توجه به وصل بودن به نرم‌افزار رستورانی رستوران ها، کار سفارش را پیش رستوران خیلی راحت کرده است. اسنپ فود با راه اندازی سرویس اکسپرس برای تحویل سریعتر غذا به دست مشتری یا تبلیغ پیشنهادات رستوران‌ها در اپلیکیشن یا سایت خود به دنبال توسعه بازارش است. ریحون برای جذب مشتری بیشتری به مسافران تپسی تخفیف می‌دهد. این در حالی بوده که سبک زندگی شهروندان رو به آنلاین شدن در حال تغییر است و به تبع آن بازار این صنعت بزرگتر می شود. همچنین رستوران ها قواعد این بازار را یاد می گیرند، تکنولوژی های جدیدی وارد بازی شده و انتظار می‌رود آینده رو به رشدی برای این صنعت رقم بخورد.

سعید لطفی بنیانگذار زود فود: نرخ تبدیل سفارش های تلفنی به آنلاین در حال افزایش است

لطفی در این باره می‌گوید: افزایش درآمد رستوران ها از طریق همکاری با این اپلیکیشن‌ها نکته ای است که رستوران ها به تجربه در این سال ها متوجه اهمیت آن شدند. اما این افزایش در رستوران های مختلف متفاوت است. در حال حاضر تجربه کار با رستوران هایی را داریم که به خاطر حجم بالای سفارش هایی که از اسنپ فود دارند، سفارش تلفنی خودشان رو در واقع تعطیل کردند.

وی افزود: به تازگی با رستوران هایی هم صحبت میکنیم که در بعد مارکتینگ حضور در اپلیکیشن‌های سفارش آنلاین غذا مانند اسنپ فود را برای خودشان کافی دانسته و نیازی به فعالیت های دیگری در زمینه بازاریابی نمی‌بینند. این کاهش هزینه های سنگین تبلیغات و مارکتینگ برای رستوران ها نکته بسیار مهمی است که این اپلیکیشن‌ها را برای رستوران ها جذاب تر می کند.

اگرچه اپلیکیشن‌های سفارش غذا هنوز به اندازه اپلیکیشن‌هایی مانند اسنپ و تپسی شناخته شده نیستند، با این حال توانستند روند رو رشدی دنبال کنند به طوری که این روزها شاهد رقابت چندین اپلیکیشن سفارش آنلاین غذا اعم از اسنپ فود، ریحون‌، چیلیوری، دلینو و چنگال هستیم که همزمان در چندین شهر سرویس ارائه می‌دهند. البته تعدادی از اپلیکیش‌ها نیز به صورت محلی و فقط در شهری که ایجاد شدند فعالیت دارند.

مدیرعامل اسنپ فود درباره چشم انداز صنعت سفارش آنلاین غذا گفت: صنعت مذکور چشم انداز بسیار جذابی داره، چراکه نه تنها نرخ تبدیل سفارش های تلفنی به آنلاین در حال افزایش بوده بلکه خود بازار سفارش غذا هم به سرعت در حال بزرگ شدن است. رستوران هایی که تصمیم میگیرند کارشان رو شروع کنند، نیاز به حضور در یک پلتفرم قوی سفارش آنلاین رو هم به شدت احساس می‌کنند.

وی ادامه داد: از طرفی ما در اسنپ فود تلاش می‌کنیم خلاقیت و نوآوری خودمون رو حفظ کنیم و مدام با معرفی خدمات و ویژگی های جدید، تجربه سفارش غذا رو برای کاربران جذاب تر و دلپذیرتر کنیم. به طور مثال اخیرا سفارش از سوپرمارکت ها، شیرینی فروشی ها و کافه ها رو هم به اسنپ فود اضافه کردیم که با استقبال خیلی خوبی مواجه شده است.