ایده‌ای در ذهن شما شکل گرفته است. نسخه اولیه‌ای از محصولتان را بر پایه این ایده می‌سازید و نهایتا با قراردادن آن در معرض نمایش دیگران، بازخوردهای متفاوت را دریافت می‌کنید. با مشاهده پتانسیل بالای ایده، قدم بعدی شما پیاده‌سازی یک استارت‌آپ، جذب سرمایه و البته ثبت اختراع یا همان درخواست پتنت خواهد بود.
در این فرایند شاید نامانوس‌ترین واژه برای شما، همین کلمه “پتنت” باشد. مفهومی که شاید پیتر میلر از گروه ثبت پتنت Run8 بیش از هر شخص دیگری بتواند ما را از چند و چون آن آگاه سازد. Run8 مجموعه‌ای از وکلای معمولی نیست. آن‌ها متخصصان سخت‌افزاری با پیشینه موفق در مهندسی، ساخت و علوم رایانه‌ای هستند که پتنت‌هایی را برای استارت‌آپ‌هایی موفق و پیشتاز، ثبت و مدیریت کرده‌اند.
با این مقدمه، در ادامه گفتگوی انجام شده با پیتر میلر مدیر این شرکت را درباره حق ثبت اختراع یا همان پتنت می‌خوانید:
با اصلی‌ترین پرسش گفتگو را آغاز کنیم. پتنت چیست و چرا به آن نیاز داریم؟
پیتر میلر: در نگاه اول، پتنت یک قرارداد ساده است. قراردادی که به مخترعان و مبدعان، حق محروم کردن دیگران از ساخت و استفاده از اختراع آن‌ها به مدت 20 سال را خواهد داد و البته در این راستا به جهانیان نحوه استفاده و ساخت این اختراع را اعلام خواهد کرد.
آیا یک پتنت، به‌اشتراک‌گذاشته شدن ایده مورد استفاده یک شرکت را هم دنبال می‌کند؟
پیتر میلر: بله. این در حالی است که اکثر افراد به پتنت در قالب حقی برای دورنگه داشتن دیگران از ایده مخترع نگاه می‌کنند.
با این تفاسیر، سیاست‌های استفاده از پتنت در قالب مفهوم منبع‌باز چه جایگاهی دارند؟
پیتر میلر: هدف اصلی تکنولوژی، تبدیل جهان به مکانی بهتر برای زندگی است. این در حالی است که ویژگی‌هایی مانند منبع‌باز بودن نیز افزایش کیفیت محصول یا خدمات را هدف قرار داده است. ویژگی که ارتقای آن ارتباطی مستقیم با اندازه جامعه دارد و نهایتا در کنار افزایش مهارت و دانش کاربران، به تولید محصولی شاخص کمک خواهد کرد. در سمت مقابل، منفی‌ترین فاکتور تاثیرگذار بر جامعه (برپایه قابلیت منبع‌باز)، ازهم گسیختگی و پراکندگی آن است.
با ثبت پتنت در واقع شما شناسه یا مالکیت معنوی برای ثبت اختراع خاص خود در جهت جلوگیری از ورود دیگران به بازار و نهایتا جلوگیری از پراکندگی آن دریافت می‌کنید. حق مالکیت معنوی و منبع‌باز بودن، دو قابلیتی هستند که در کنار یکدیگر تاثیری شگفت‌انگیز دارند و برخی از موفق‌ترین شرکتهای حاضر در بازار از طریق ایجاد توازن میان این شاخص‌ها، موفقیت‌های چشمگیری بدست آورده‌اند.
شرکت شما یعنی Run8 با استارت‌آپ‌های زیادی همکاری کرده است. رویارویی این شرکتهای نوپا با مفهوم پتنت را برای ما کامل‌تر شرح دهید.
پیتر میلر: استارت‌آپ‌ها فضایی جالب را تشکیل می‌دهند که پتنت می‌تواند برای آن‌ها نقشی اساسی و تعیین‌کننده را بازی کند. به همین جهت ما در Run8 به دنبال ایجاد شناسه پتنتی برای این شرکتهای نوپا هستیم.
پیش از هرچیز مدنظر داشته باشید که داشتن شناسه پتنتی به جذب سرمایه‌گذار برای شرکت شما کمک خواهد کرد. در واقع با استفاده از این مستندات، شما میتوانید وضعیت کنونی و آینده شرکت خود را به همراه مزایای رقابتی آن، پیش روی سرمایه‌گذاران قراردهید. از سوی دیگر داشتن رزومه قدرتمند در زمینه حق ثبت اختراع می‌تواند به بالارفتن ارزش فروش استارت‌آپ‌ها نیز کمک قابل توجهی کند. به عنوان یک نمونه، در سال 2014 در قالب چیزی در حدود 65 درصد از فروش استارت‌آپ‌ها، نه‌تنها اعضای شرکت و محصولات خریداری شدند بلکه پتنت‌های شرکت نیز سود قابل توجهی را برای صاحبان آن به همراه داشتند.
شرکت ما تاکنون تجربه کار با پانصد شرکت و سازمان متفاوت را داشته و در هیچ یک از موارد، شکایتی در خصوص نقض پتنت توسط رقبای آن‌ها را شاهد نبوده‌ایم. نهایتا پتنت خوب امکان تمرکز بر روی آنچه در چهارچوب اهداف شرکت شما قرار می‌گیرد (و می‌تواند تولید محصولی ایده‌آن را نیز دربر گیرد) را به همراه خواهد داشت.
به عنوان شخصی که به یک پتنت نیاز دارد، فرایند درخواست و ثبت را از چه زمانی شروع کنم؟
پیتر میلر: در صورتی که فعالیت شما را از نقطه صفر درنظر آوریم، در اولین مرحله، شناسایی ایده مورد نظر شما قرار دارد. ایده‌ای که تنها یک طرح مفهومی است و شما هیچ ارزیابی از آن نداشته‌اید و محصول اولیه‌ای بر پایه آن نساخته‌اید. مدنظر داشته باشید که این مرحله، بیش از آنچه تصور می‌کنید از زمان مناسب برای درخواست پتنت، فاصله دارد. در مرحله بعدی، نسخه اولیه محصول را تولید می‌کنید. این محصول ممکن است با ظاهری نه‌چندان جذاب و البته مشکلات مختلفی تکمیل شده باشد اما به هر حال باید آن‌را آزمایش کنید. باید مشخص شود که آیا واقعا کسی به آن علاقه دارد؟ آیا بازار برای ورود محصول شما آماده است؟ با این ارزیابی‌ها میتوانید به سراغ درخواست حق ثبت اختراع بروید.
در سال بعدی سعی کنید توسعه هرچه بیشتر و بهینه‌سازی محصول را مدنظر قراردهید. کاربران بیشتری باید محصول شما را آزمایش کنند تا شما بازخوردهای بیشتری در این زمینه دریافت کنید. در این مرحله میتوانید طرح خود را ثبت کنید.
اگر در طول این یک‌سال متوجه شوم که شخص یا شرکتی بر روی ایده‌ای مشابه کار می‌کند چه اتفاقی خواهد افتاد؟
پیتر میلر: بارها و بارها با مواردی روبرو شده‌ایم که پس از عرضه یک محصول جالب به بازار، دوستان یا آشنایان شما می‌گویند که من ایده را پنج سال پیش داشته‌ام! مدنظر داشته باشید در صورتی که چنین شخصی، ایده خود را به مرحله تولید نسخه اولیه رسانده باشد، همواره پیروز خواهد بود و می‌تواند به‌طور کامل از حقوق خود دفاع کند.
با این اوصاف چگونه گام برداریم که دچار مشکلات ناشی از نقض پتنت نشویم؟
پیتر میلر: چیزی در حدود هشت و نیم میلیون پتنت در آمریکا وجود دارد که در قالب چیزی در حدود دو و نیم میلیون از موارد آن‌ها، فرد یا افرادی که مالک پتنت هستند می‌توانند از دیگران به علت نقض حق ثبت اختراع شکایت کنند. بهترین راه برای جلوگیری از بروز چنین مواردی، شناسایی حداقل تعداد ممکن از شرکت‌هایی است که شما ممکن است با آن‌ها رقابت داشته باشید. پس از این، نگاهی دقیق به پتنت‌های آن‌ها داشته باشید و موارد مختلف را بررسی کنید و موارد مشابه را با سرمایه‌گذار خود مطرح کنید.
سخن آخر؟
پیتر میلر: بارها و بارها شنیده‌ام که افراد از قیمت بالا برای ثبت پتنت یک نرم‌افزار پیچیده و یا قیمت کم برای ثبت اختراع یک سخت‌افزار ساده صحبت می‌کنند. این تصور اشتباه است و فرایند ثبت حق اختراع برای موارد یادشده هزینه یکسانی در پی دارد. نهایتا مدنظر داشته باشید که ثبت پتنت به خودی خود می‌تواند شما را از مشاهده تکنولوژی موردنظرتان بر روی کاغذ، شگفت زده کند اما برای ثبت آن به هیچ وجه عجله نکنید.
منبع : آی تی ایران
