رمز برعکس در خودپرداز، تجربه من و توضیح برات قنبری

موضوع برعکس وارد کردن رمز در دستگاه‌های خودپرداز ( احتمالا در مواقع خطر یا هنگام زورگیری) به یک بحث پر مناقشه تبدیل شده است. بسیاری از جمله خود من تا به امروز تصور می کردیم واردکردن برعکس رمز در خودپردازها یکی از همین شایعات اینترنتی و وایبری است که روزانه می‌آید و نباید به آن توجه کرد. حدود دو سال قبل بعد از بالاگرفتن این موضوع، پلیس فتا این موضوع را کاملا رد کرده بود و گفت که چنین تکنولوژی وجود دارد اما هیچ گاه مورد استفاده قرار نگرفته است و امکان اینکه شما با وارد کردن برعکس رمز قادر به هشدار به پلیس باشید کاملا صفر است. امروز اما حالا برات قنبری معاون وزیر ارتباطات و عضو سابق هیات مدیره بانک ملی در گفت و گو با ایسنا گفته است: « این موضوع ( وارکردن برعکس رمز) درست است اما این سیستم به شکلی است که در این شرایط با وارد کردن شماره رمز به شکل برعکس دستگاه خودپرداز رقم درخواستی را پرداخت می‌کند اما پس از آن کارت بلوکه می‌شود.»

به گفته قنبری « اگر قرار باشد که دستگاه مبلغی را پرداخت نکند ممکن است جان افراد در معرض خطر قرار گیرد اما اینگونه می‌توان با پرداخت ۲۰۰ هزارتومان و ثبت عکس فردی که پول را دریافت میکند بعدا موضوع را هم پیگیری کرد.»

امروز بعد از اینکه در توییتر دیدم باز در مورد این موضوع بحث و جدل رخ داده سعی کردم با برات قنبری تماس بگیرم ولی  از ظهر تا به حال در دسترس نیست و ظاهرا  به تلفنش دسترسی ندارد و اس‌ام‌اس‌هایش را هم نمی‌خواند. با توجه به مبهم بودن صحبت‌هایش با ایسنا  و به خصوص باور نداشتن موضوع از طرف کاربران می‌خواستم از او بپرسم این امکان الان برای کدام بانک‌ها و  خودپردازها وجود دارد؟

نیما امیرشکاری عضو هیات علمی پژوهشکده پولی بانکی در پاسخ به پرسش من می‌گوید: «این فیچر در برخی برندهای خودپرداز در ایران  وجود دارد اما هنوز فعال نیست. او می‌گوید که ویژگی این سیستم اتصال آن به سیستم پلیس است و در ایران تا آنجا که اطلاع دارم چنین کاری صورت نگرفته است. »

در آخرین لحظاتی که داشتم این مطلب را منتشر می‌کردم ناصر حکیمی مدیر فناوری اطلاعات بانک مرکزی هم با پیامک پاسخم را اینگونه داد :‌ « حداقل در ایران نه برنامه‌ای هست و نه امکان آن. ضمن اینکه باید رمزهایی مثل ۶۶۶۶ و ۳۲۲۳ و نظایر آن را از مجموعه رمزهای قابل انتخاب حذف کنیم که خودش یک  اقدام کاهنده امنیت است.»

تصمیم گرفتم خودم هم این کار را انجام دهم. به خودپرداز دو بانک پاسارگاد و آینده مراجعه کردم و رمز را برعکس وارد کردم و سپس بر اساس گفته برات قنبری تقاضای ۲۰۰ هزارتومان وجه کردم. در هر چهاربار، دستگاه پس از لحظاتی به من پیغام داد که رمز اشتباه است و باید رمز صحیح را وارد کنم. با کنسل کردن تراکنش کارت را برداشتم و اتفاق غیر عادی رخ نداد و  تا حالا هم پلیس با من تماس نگرفته است!

تصور من این است این قابلیت هنوز در ایران وجود ندارد و اساسا هم امکان خاصی نیست. وقتی زورگیران هم بدانند چنین امکانی در خودپردازها وجود دارد احتمالا قبل از وارد کردن یا گرفتن رمز به شما هشدار لازم را خواهند داد. بسیاری از افراد در مقابل یک تهدید واقعی جانی خود یا خانواده‌شان کاری که انجام نمی‌دهند ریسک است.

Update: برات قنبری  را بالاخره امروز عصر توانستم پیدا کنم و گفت : « این موضوع مربوط به یک مقطعی در زمان پرداخت یارانه‌ها بوده و مربوط به الان نمی‌شود. قنبری گفت در آن زمان گزارش‌ها و مشکلاتی که وجود داشت باعث شد به این سمت برویم ( اجرای رمز برعکس ) و نکته‌اش این بودکه کسی آن را نمی‌دانست ولی الان موضوعی  زدن رمز برعکس  در بانکها وجود ندارد.» برات قنبری افزود : این یکی از تاکتیک‌های آن زمان برای مشتریان بانک ملی برای امنیت و راهی برای اطلاع رسانی به مرکز کنترل یا نیروی انتظامی بو و این روش‌ها تاریخ مصرف دارد»

در هر حال به نظر می‌رسد خبری که به نقل از آقای قنبری در ایسنا منتشر شده به گونه‌ای تنظیم شده که انگار مربوط به الان است ولی خود ایشان می‌‌گوید که در مورد اجرای هدفمندی یارانه‌ها صحبت می‌کرده و موضوع مربوط به الان نیست. بنابراین رمز برعکس در خودپرداز کار نمی‌کند مراقب زورگیرها باشید.