داستان مرکز تحقیقات مخابرات از زبان برات قنبری

نام نویسنده: مینو مومنی

مزیاد اهل مصاحبه نیست و شاید تعداد مصاحبه های او با رسانه¬ها به اندازه تعداد انگشتان یک دست باشد.  اما عاقبت هفت صبح یک روز پائیزی قرار گفت و گو تعیین میشود. گفت و گو با مدیری که در کارنامه کاریش پست های کلیدی بسیاری به چشم میخورد از ریاست مرکز تحقیقات مخابرات گرفته تا معاون فناوری اطلاعات و ارتباطات، مدیری که در هشت سال گذشته به مانند بسیاری از مدیران با تجربه، رایحه مهرورزی او را نیز از گردونه کارهای کلیدی باز میدارد. اما با آغاز به کار دولت تدبیر و امید بار دیگر او با کوله باری از تجربه به بدنه وزارتخانه برمیگردد و این بار در سمت معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مشغول به کار میشود. گفتنی است در روزهای رسانه ایی شدن انحلال مرکز تحقیقات مخابرات با مهندس برات قنبری به گفت و گو نشتیم و در خلال حرفهایش بر این نکته اشاره داشت که روی سه مسئله به شدت تعصب دارد زادگاهش خلخال، محل تحصیلش دانشگاه شریف و عاقبت مرکز تحقیقات مخابرات که او از آن به عنوان مغز وزارتخانه یاد می کند. به هرحال اگر تمایل به دانستن اطلاعات بیشتری در خصوص مرکز تحقیقات مخابرات؛ روند خصوصی سازی مخابرات؛ آینده آی تی کشور و… دارید با این گفت و گو با ما همراه شوید. 

در کارنامه کاری شما ریاست مرکز تحقیقات مخابرات به چشم میخورد مرکزی که این روزها بحث آن به شدت داغ است، این مرکز از چه زمانی و با چه هدفی آغاز به کار کرد؟

مركز تحقيقات مخابرات ايران که امروزه در بخش تحقيقات كشور يك برند است بر اساس موافقتانه بين دولت ايران و ژاپن در تاريخ 25 مرداد سال 49 به امضاي نمايندگان مختار دو دولت رسيده است. اين موافقتنامه تبديل به يك قانون مي‌شود كه تحت عنوان قانون تأسيس مركز تحقيقات مخابرات به تصويب مجلس سنا مي‌رسد. بر اساس آن موافقتنامه، وظايف مركز عبارت است از انجام پژوهش‌هاي نظري و عملي در امور مخابراتي (تله كمو نيكاسيون) و تربيت اتباع ايراني در پژوهش‌هاي مخابراتي و افزايش و توسعه سيستم‌هاو وسائل و دستگاه‌هاي مخابراتي و كمك به ايجاد مقررات و روش‌هاي مربوط به خدمات مخابراتي در ايران و بعنوان يك مرجع مركزي بمنزله مغز متفكر ارتباطات كشور بود. در همان موافقتنامه توافق میشود كه اين مركز در دانشگاه تهران خواهد بود. و دانشگاه تهران زميني را به مساحت 31 هزار متر مربع در اراضي كوي دانشگاه تهران به این مرکز تخصيص خواهد. داد لذا دانشگاه تهران متولي مركز تحقيقات مخابرات میشود و وزارت پست و تلگراف و تلفن به عنوان بهره‌بردار، پشتيباني مي‌كند و دولت ژاپن هم كارشناساني را بعنوان مشاور براي تربيت نيروي انساني مي‌فرستد و دانشگاه تهران كادر تحقيقاتي مركز را تأمين مي‌كند. بر اساس اساسنامه مصوب ، مركز تحقيقات مخابرات داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي و به صورت سازمان مشترك بين دانشگاه تهران و وزارت پست و تلگراف و تلفن تعريف شد که رئيس مركز بر اساس ماده 3 اساسنامه بنا به پيشنهاد رئيس دانشگاه و تأييد شوراي عالي از اركان اصلي مركز براي مدت سه سال انتخاب میشود. مركز تحقيقات داراي 7 بخش تحقيقاتي و مطالعاتي تعريف شد كه در زمينه‌هاي ماكروويو، بي‌سيم، كارير، خطوط ارتباطي، تلگراف، تلفن، راديو و تلويزيون بفعاليت خواهد پرداخت و براي هر يك از اين بخش‌ها هم طي مدت طرح يك كارشناس ژاپني به عنوان مشاور مشغول به خدمت خواهد شد. اين در حقيقت نحوه شكل‌گيري مركز تحقيقات مخابرات ايران است.

بعد از انقلاب سرنوشت مرکز تحقیقات مخابرات چگونه رقم خورد؟

بعد از انقلاب اسلامي و در زمان وزارت مرحوم شهيد دكتر محمود قندي در تاریخ 11 دی 58 نامه‌اي به شوراي انقلاب مبني بر نياز وزارتخانه به سرمايه گذاري در فناوري هاي مورد نياز وزارتخانه و لزوم سرمايه گذاري و حمايت بيش از پيش از تحقيقات ارسال و درخواست اداره اين مركز زير نظر و مديريت وزارتخانه ميشود . اين درخواست  در كميسيون‌هاي شوراي انقلاب در 15 دي 58 تصویب میشود از آن تاريخ اين مركز زير نظر وزارت پست و تلگراف و تلفن قرار مي‌گيرد. شهيد قندي که خودشان استاد دانشكده مخابرات بودند اعتقاد داشتند بايد با دانشگاه و صنعت ارتباط داشته باشیم و هم اينكه روي تحقيقات مخابراتي كار کنیم كه نتيجه و دستاوردهاي آن را در شركت مخابرات استفاده كنيم  به همین علت ایشان دستور دادند كه روي طراحي و ساخت مراكز تلفن ديجيتال و ساير تجهيزات مورد نياز كار كنيم. بنابراین تيم جديد مديريتي مركز تحقيقات مخابرات با آرايش  جديدي که آن موقع اکثریت از استادان دانشگاه شریف بودند کار را آغاز کردند و آقاي دكتر مروستي از دانشگاه شريف به عنوان مشاور وزير و مسئول هدايت و مديريت امور تحقيقات و آقاي مهندس دلربايي از دانشكده مخابرات به عنوان مجري طرح در مركز مستقر شدند و به نوعی طراحي و ساخت تجهيزات مخابراتي شروع شد و آقایان مرحوم شهيد بزگوار، مهندس ايرج بيات موحد، مهندس انتظاري ، دكتر شرافت ، مرحوم دكتر حكاك ؛ دكتر كلانتري ، دكتر مير طاهري ، مهندس جهانگرد و … به جمع ما پيوستند و با آرايش ماتريسي ، پروژه اي سازماندهي مركز انجام و برنامه هاي طراحي و ساخت تجهيزات مخابراتي تدوين شد و با سازمان برنامه بودجه آن موقع هم هماهنگي لازم بعمل آمد .

در آن سالها در این مرکز دقیقا روی چه پروژه های کار میشد؟

 شروع كار مركز تحقيقات مخابرات همزمان با خروج مشاورين خارجي از كشور بود بنابراین راه اندازي مراكز تلفن الكترونيكي خريداري شده GTE و نيز مشكلات تعميرات و نگهداري و بهره برداري تجهيزات موجود در اولويت كارها بود و به موازات، برنامه ريزي براي جايگزيني  مراكز تلفن EMD  به ديجيتال و تدوين نقشه راه مربوطه و آمادگي براي طراحي و ساخت تجهيزات با روش مهندسي معكوس و طراحي داخلي بر اساس نيازمنديهاي شركت مخابرات ايران انجام پذيرفت كه نتيجه اين فعاليتها در قالب پروژه هاي ساخت TDM تلكس ، دستگاه هاي PCM  ،مراكز تلفن فجر ، عصر ، ترانزيت ، ظفر و كامپيوتر هاي لاله 8 و لاله 16 و راه اندازي مركز پاسخگويي كامپيوتري 118 ، طراحي و ساخت راديو ماكرو ويو و آنتن و صدها  پروژه ديگر به اتمام رسيد كه يك قلم آن طراحي و توليد مراكز تلفن ديجيتال با دانش داخلي و بومي و نصب و بهره برداري بيش از 5 ميليون شماره سوئيچ داخلي و تشكيل بيش از پنجاه شركت داخلي براي توليد نتايج تحقيقات مركز تحقيقات مخابرات ايران بود .

در روزهای اوج جنگ تحمیلی آیا پروژه خاصی به این مرکز واگذار شده بود؟

با توجه به توان علمي بالا و مناسب مركز تحقيقات مخابرات ايران و نيروي انساني متعهد و متخصص و ترجيح پرسنل مركز براي اداي وظيفه شرعي و حضور در جبهه ها فعاليتهايي را بموازات كارهاي جاري مركز شروع كرديم كه الحمدلله به ثمر رسيد و مواردي كه اعلام شده را ميتوان به اطلاع رساند كه از جمله ، طراحي و ساخت دستگاه تولد چف براي جنگ الكترونيكي و مقابله با حملات هواپيمايي دشمن، كمك به راه اندازي سيستم هاي راداري و پدافندي و يا مهندسي معكوس رادار رازيت ،بازسازي آنتن آسيب ديده ايستگاه ماهواره اي اسد آباد و ساخت قطعات خاص مثل پارامتريك آمپلي فاير هواپيماهاي F14 و صد ها پروژه ديگر بود البته در اين بين بعضي از متخصصان ارزشمند و بي نظير مثل شهيد مفقودالاثر جناب آقاي مهندس ايرج بيات موحد را نتوانستيم راضي به انجام كار علمي تحقيقاتي مورد نياز ، بجاي حضور فيزيكي در جبهه هاي نبرد حق عليه باطل کنیم.

بودجه مرکز تحقیقات مخابرات از کجا تامین میشود؟

 مركز تحقيقات مخابرات از ابتداي شكل گيري جديد با هماهنگي سازمان برنامه و بودجه وقت و با حمايت و پشتيباني و نظارت مستقيم شهيد دكتر محمود قندي رديف اعتباري خاصي براي تحقيقات مخابرات كشور گرفت . در زمان وزارت آقاي مهندس مرتضي نبوي وزمان مدير عاملي شركت مخابرات ايران توسط جناب آقاي دكترمحمود واعظي و رياست مركز تحقيقات مخابرات توسط آقاي مهندس انتظاري ،و بر اساس قانون بودجه سال 64 مقرر شد كليه هزينه هاي تحقيقاتي اين مركز اعم از جاري و عمراني توسط شركت مخابرات ايران تامين شده و جزء هزينه هاي قابل قبول ملحوظ و جزء اعتبارات خارج از شمول منظور شود . از سال 79در بودجه ريزي سالانه يك درصد اعتبارات بخش براي اين امر منظور و تخصيص مي يافت .و اين امر تا زمان فروش و يا واگذاري مخابرات ايران ادامه داشت و بعد از آن هم در مقاطعي بحث خصوصي سازي مركز تحقيقات مطرح شد و نهايتا مقرر شد بر اساس توسعه مركز درآمد اختصاصي و بودجه جاري بر اساس احكام پرسنلي از طريق خزانه داري كل كشور تامين شود .

شما دقیقا چه سالی ریاست مرکز را برعهده داشتید؟

از سال 58 تا سال 72 معاون پژوهش مرکز تحقیقات مخابرات بودم و در سال 79 ریاست مرکز را بر عهده گرفتم.

 اردیبهشت سال 92 یعنی روزهای پایانی دولت احمدی نژاد نام مرکز تحقیقات مخابرات رسانه¬ایی شد. روزی که عوامل وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با داشتن تصویر تصویب نامه شورای عالی اداری قصد تصرف ساختمان را داشتند آن روزها شما چه پستی داشتید و این وقایع را چگونه ارزیابی می کنید؟

 در آن تاریخ بنده در بانك ملي ايران و مشغول تكميل برنامه توسعه فناوري اطلاعات و تكميل پروژه بانكداري الكترونيكي و نوين آن بانك بودم و شنيدن اين واقعه براي بنده كه دوران جواني را در مركز تحقيقات مخابرات ايران سپري و علاقه داشته ودارم درد ناك بود .و ارزيابي اينجانب ، جانشيني هواي نفس با علم و منطق ومصالح كشور بود . 

در حال حاضر مرکز تحقیقات مخابرات چه تعداد پرسنل دارد و زیر نظر کدام وزارتخانه مشغول فعالیت است؟

مركز تحقيقات مخابرات ايران بيش از هفتصد نفر پرسنل استخدامي دارد و بر اساس اساسنامة مصوب، رئيس آن به پيشنهاد وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات، تائيد وزير علوم، تحقيقات  و فناوري و حكم وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات براي مدت چهار سال منصوب مي شود.

چند روز پیش خبری در اکثر رسانه­ها منتشر شد با این عنوان که با حکم دیوان عدالت اداری مرکز تحقیقات مخابرات ایران منحل شد و شما اعلام کردید که این حکم قابل اجرا نیست در این خصوص توضیح دهید؟

چون در خبر آمده بود مركز تحقيقات مخابرات ايران منحل شد، در تماس مكرر خبرنگاران مختلف، بنده اعلام كردم خبر انحلال مركز تحقيقات مخابرات ايران اشتباه است. زيرا مركزي را كه قانون تشكيل داده و بيش از هفتصد نفر پرسنل استخدامي دارد نمي توان بدون تعيين وضعيت منحل كرد ، ضمن اينكه موضوع ، راي هيات عمومي ديوان عدالت اداري براي ايطال تصويب نامه شوراي عالي اداري و نيز ابطال نامة معاون آموزشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري بود كه در روزنامه رسمي هم چاپ شده است و موضوع از اين  قرار است كه مصوبة شوراي عالي اداري در جلسه مورخ 11/9/1391 مبني بر تغيير نام موسسة تحقيقات ارتباطات و فناوري اطلاعات به پژوهشگاه فضاي مجازي و ادارة آن وابسته به مركز ملي فضاي مجازي با امضاي آقاي محمود احمدي نژاد ابلاغ مي شود و نمايندگان عضو ناظر شوراي عالي اداري به جهت عدم برگزاري جلسه رسمي خواستار لغو ابلاغيه مذكور مي شوند  . لذا اصلاحيه اي بر اساس مصوبة يكصد و پنجاه و هفتمين جلسه مورخ 7/10/1391 شوراي عالي اداري مشابه حكم قبلي ابلاغ مي شود، كه مجددا نمايندگان محترم ناظر مجلس شوراي اسلامي به علت اينكه مصوبة ابلاغي مورخ 7/10/1391 شوراي عالي اداري يك روز پس از تصويب قانون اصلاح مادة( 53 )قانون برنامة پنجم توسعه جمهوري اسلامي و به تاريخ 6/10/1391 در صحن علني مجلس است، براي بي اثر نمودن مصوبه فوق به رياست محترم مجلس منعكس مي كنند. بنابراین مصوبه اوليه شوراي عالي اداري ، بصورت مصوبه جديد مجددا اصلاح و ابلاغ ميشود كه مورد شكايت شخصي جناب آقاي اخوان قرار ميگيرد و حكم صادر ميشود و لذا موضوع، ابطلال مصوبه شوراي عالي اداري است و لازم است رئيس جمهور محترم كه رئيس شوراي عالي اداري و رئيس شوراي عالي فضاي مجازي هستند تصمیم گیری نهایی داشته باشند که ایشان در جواب اعلام کردند که هیچ اقدامی بدون هماهنگی صورت نگیرد.

به نظر شما چرا باید شورای مثل شورای عالی فضای مجازی خواهان تصاحب مرکز تحقیقات مخابرات باشد؟

مركز تحقيقات مخابرات يك باره از سال 79 اعتباراتش زياد شد قبل از آن اعتبارات خرج تحقيقات مي‌شد. با افزايش اعتبارات شروع كردند به ساختن ساختمان ، البته قرار بود ساختمان را براي آزمايشگاه‌ها بسازند. وقتی که یک ساختمان شیک آماده شد به تبع آن توجه همه را جلب مي كرد  و آقايان ديدند كه ساختمان آماده است. از طرف ديگر مطرح شد كه ساختمان را سازمان انرژي اتمي بگيرد چون روبه  ‌روي آنجا سازمان انرژی اتمی بود اما سازمان نتوانست ساختمان را بگیرد بنابراین مركز ملي فضاي مجازي در ساختمان جديد مسقر شد و ساختمان اصلي مركز با استحكام بيش از 8 ريشتري در مقابل زلزله را تخريب کردند که از نگاه من این تخریب یک اشتباه بزرگ بود چرا كه جدا از خسارت مادي به نوعی نماد تحقیقات کشور را نیز از بین بردن.

اگر به هر دلیلی مرکز تحقیقات مخابرات منحل یا واگذار به مرکز ملی فضای مجازی شود به نظر شما این اقدام چه نتیجه ای در بر خواهد داشت؟

اولاً معتقدم كه اين بدنه‌اي كه ما در مركز تحقيقات داريم اين بدنه براي اهداف فضاي مجازي ساخته نشده است براي اينكه اهداف فضاي مجازي اهداف تكنيكي، فني و اجرايي نيست. اهداف آن سياست‌هاي كلان است. آنجا به دنبال اين نيستند كه مركز تلفن، راديو و روتر بسازند اين كارهايي است كه ما انجام مي‌دهيم تا به الان هم كارشناسان آنجا همين كار را كرده‌اند.مركز مجازي افرادي را مي‌خواهد كه پيران قوم باشند و كساني باشند كه در اين رشته و در فناوري اطلاعات پير شده باشند كه بتوانندبا كمك كارشناسان علوم نظري و انساني وكارشناسان امنيتي وفرهنگي سياستگذاري كنند.

پس شما اعتقاد دارید به هر دلیلی این ادغام یا انحلال صورت بگیرد باعث هدر رفتن نیرو و منابع انسانی خواهد شد؟

بله. چرا که معتقدم با ادغام اين دو مجموعه هم سرمايه انساني بدون استفاده باقي مي ماند و هم مديريت و حل مشكلات مديريتي مجموعه 700 نفري فني و اجرائي ، ما را از اهداف دور ميكند . البته بيشترين ضرر متوجه وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات است زيرا اين مركز ، تنها جايي است كه از همان اول به عنوان مغز متفكر وزارتخانه از آن یاد میشود. به هر حال اگر الان مركز تحقيقات به عنوان يك برند مطرح است و از دل مركز تحقيقات مخابرات 50 الي 60 شركت مخابراتي بيرون آمده و دارد فعاليت مي‌كند و اگر مركز تحقيقات مخابرات 2 هزار نفر متخصصي كه مديران شركت‌هاي خصوصي هستند را تربيت كرده است پس انتظار جامعه امروز هم رشد و توسعه مركز است.  حالا امروز بيائيم این مرکز را تعطيل كنيم يا مسير حركتي آن را عوض كنيم چه سودی به همراه خواهد داشت؟ من معتقدم در حقيقت خود اين نگاه ، نگاه اشتباهي  است.

در کارنامه کاری شما قائم مقامی شرکت مخابرات نیز به چشم میخورد آیا شما موافق خصوصی سازی مخابرات بودید و بعد گذشت چند سال فکر می کنید این خصوصی سازی در عمل موفق بوده است؟

در سال 76 به پيشنهاد رئيس جمهور وقت و تصويب مقام معظم رهبري ، بحث ساماندهي اقتصادي مطرح و تصويب شد. طبق آن مقرر شد رفع انحصارات در دستور كار قرار گيرد زيرا كه بعلت اصل 44 قانون اساسي مسئله انحصار مخابرات همواره مانع مشاركت بخش خصوصي در توسعه مخابرات بود در آن موقع بنده مدير كل دفتر پست و مخابرات سازمان برنامه و بودجه بودم لذا بحث آزاد سازي مخابرات را مطرح و بر اساس ماده 124 قانون برنامه پنجساله سوم كشور آزاد سازي بخش رقم خورد و نتيجه آن آزاد‌سازي،مزايده اپراتور دوم تلفن همراه  شد كه فكر مي كنم اقدام موفقي است در ادامه بحث آزاد‌سازي بحث اصلاح ساختار مخابرات مطرح مي‌شود چون مخابرات به عنوان يك اپراتور مسلط عمل ميكرد لازم بود كه ابتدا شركت مخابرات ايران آماده‌سازي بشود و بعد خصوصي‌سازي در آن صورت گيرد که متاسفانه دوستان ما آمدند بدون اينكه مخابرات را آماده‌سازي كنند شروع به خصوصي‌سازي كردند آن هم به بدترین شیوه ممکن به صورتی که انحصار دولتي به انحصار خصوصي تبديل شد و اگر فكر اساسي نشود جدا از موانع جدي بر سر توسعه خدمات مخابراتي  و طولاني شدن نوبت هاي واگذاري تلفن كه قبلا يه روز شده بود  ، شاهد مشكلات جدي خواهيم بود .

بسیاری بر این عقیده هستند که خصوصی سازی مخابرات اشتباه بزرگی است و بهتر است مخابرات به روزهای قبل از خصوصی سازی برگردد به عنوان شخصی که موافق این طرح بودید به نظرتان برای بهبود شرایط فعلی چه اقداماتی میتوان انجام داد؟

من معتقدم بخشي از مخابرات دقیقا بخش‌هاي شبكه‌هاي دسترسي ، سيم مسي و كانالها كه عمومي است بايد مشابه تجربه شركت مخابرات انگلستانBT بعد از خصوصي سازي،  تبديل به يك شركت مستقل شود ما در آزاد‌سازي و خصوصي‌سازي يك اصل داريم و اين است كه نبايد در تنظيم مقررات خدمات ، يارانه متقاطع داشته باشيد. به این صورت که بنگاه  برای از میدان به در کردن رقبا (بخش خصوصی) در بعضي از خدمات قیمت را پائین آورده وقتی رقبا از میدان بیرون رفتند دوباره قیمت را بالا ¬ببرد. اینجاست که رگولاتوری وظیفه کنترل را بر عهده دارد و باید کارهای که مانع رقابت سالم میشود را از بین ببرد. مسئله بعدی حل اختلافات مالی است چون بعضي از دارائي هاي غير مولد كه جزو فني نبوده و جزو دارايي‌هاي غير مؤثر به شمار میرود باید تعیین تکلیف شود. سازمان خصوصی سازی نیز اعلام کرده است که ما هيچ ليستي از دارائي هاي واگذار شده يا فروش رفته نداريم و خيلي جالب است اصلاً نمي‌دانند چه چیزی فروخته شده است.و اين مسائل باعث اختلافات بعدي شده است.  بنابراین به اعتقاد من ميتوان  خصوصی سازی مخابرات را اصلاح کرد و چندان منطقی نیست که عنوان کنیم مخابرات به حالت اول خود برگردد چون وقتی تیری را شلیک كرديد ديگر تیر به نقطه اول خود برنمی گردد.

در دوران 8 ساله ریاست احمدي‌نژاد بسياري از حوزه‌ها دستخوش تغييرات بسیار شدیدی شدند و شايد يكي از این حوزه‌ها كه بشدت آسيب دید، حوزه فناوري اطلاعات بود این مسئله را چگونه ارزیابی می¬کنید؟ به نظر شما برای برگرداندن قطار آی تی کشور به ریل خود باید چه اقداماتی را وزارتخانه در اولویت داشته باشد؟

زماني كه آقاي دكتر سليماني به عنوان وزير انتخاب شدند ايشان از اول اعلام كردند كه من كاري به آي¬تي ندارم. بنابراين ايشان به عنوان مقام مسئول، بخش فناوري اطلاعات را از اولويت برنامه هاي خود حذف و به قولي كنار گذاشتند . وقتی شخص وزیر چنین نگاهی داشته باشد معلوم است سرنوشت آی تی به کجا می رسد. بحث دوم اين است كه قبل از تعريف قانون وظايف و اختيارات وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات مسئوليت فناوري اطلاعات در سازمان برنامه و بودجه و بخش خصوصي بود و هيچ موقع دولت ورود نداشت با قانون جديد انتظار ميرفت كه مسائلي چون رونق خدمات دولت الكترونيك و شاهد به فعليت رسيدن سرويس‌ها و خدمات بر مبناي فناوري اطلاعات باشيم . از آن طرف هم در زمان وزارت ايشان فروش  شركت مخابرات آغاز شد اتفاقي كه افتاد اين بود كه به جای اينكه بيايند سرمايه‌گذاري جديد كنند بيش از هزار و 500 میلیارد تومان در بانك‌ها سپرده گذاري كردند وپروژه مطالعه شده و آماده اجراي تبديل شبكه هاي مخابراتي به NGN , و شبكه مبتني بر IP كامل فراموش شد . در ادامه موضوع اینترنت ملی به میان آمد که خود انتخاب اسم با حواشی بسیار همراه بود به صورتی که وقتی آقاي دکتر تقی¬پور وزیر شدند این بحث تحت عنوان شبكه ملي اطلاعات جمع بندي شد. بالاخره شروع به طراحي كردند و چون در مخابرات سرمايه‌گذاري نشده بوده و شبكه هاي نسل جديد آماده نشده بود  در نتيجه خروجي خاصي حاصل نشد . بنابراين ما در اين دوره 8 سال گذشته نخستين مشكلی كه داشتیم این بود که  در اين  بخش سرمایه¬گذاری نداشتیم. پس از روی کار آمدن دولت جديد شروع به سرمايه گذاري جديد در اين بخش کردیم و بهترین کار این بود که از محل حق امتیازها اجازه بدهند که ما سرمایه¬گذاری کنیم و با حمايت نمايندگان محترم مجلس و با اخذ اجازه قانوني موفق شديم از سال 93 در زيرساخت سرمايه‌گذاري كنيم و در ازاي آن هم اپراتورهاي ديگر شروع به رقابت و سرمايه گذاري كردند. در حال حاضر در ازاي هزار ميليارد تومان سرمايه گذاري ما در زير ساخت، اپراتور ها سه هزار ميليارد تومان در بخش دسترسي سرمايه گذاري مي كنند .

این نحوه سرمایه­گذاری هم اکنون در حال اجرا است؟

بله در حال حاضر همراه اول و ایرانسل تا این لحظه بیش از 3 هزار میلیارد تومان سرمایه¬گذاری داشته¬اند و براي سال بعدي تا دو برابر برنامه ريزي كرده اند  و این بدین معنا است که ما داریم تازه موتور را گرم میکنیم و امیدواریم سال آینده سرمایه گذاری بیشتری روی زیر ساخت صورت بگیرد.

در اصل الویت شما برای جبران عقب افتادگی این 8 سال ترمیم زیر ساخت است؟

صد در صد چون مشکل اصلی ما زیر ساخت است که جوابگوي توسعه خدمات نیست و این مسئله به این علت پیش آمده که در این 8 سال هر چه زیر ساخت داشتیم و به علاوه آن مسیرهای پشتیبان و رزرو همه را استفاده کرده ایم بدون اینکه به فکر ایجاد زیر ساخت جدید و سرمایه گذاری روی آن باشیم.

به نظر شما این اشتباه نبود که در چنین شرایطی که زیر ساخت مهیا نبود نسل سوم را راه­اندازی کنیم؟

  بحث نسل سوم و چهارم يك بحث تكنولوژيك است. امروزه حذف ديدگاه فناوري و تكنولوژي و ارائه سرويس و خدمات بدون توجه به تكنولوژي مورد توجه رگولاتور ها است. شما الان سرعت دسترسي 2 مگ فردا 5 مگ و… دارید پس نسل دو، سه و چهار معنا ندارد مهم سرعت دسترسی است بنابراين اپراتورها بايد بر اساس روند تحول تكنولوژي سرمايه‌گذاري كنند و ما هم از اين عقب ماندگي شديد خارج شويم. چرا که خيلي بد است كه ما دررتبه بندي منطقه پنجم و در دنيا هم بالاتر از 100 باشيم. بنابراین لازم بود جهت گيري هاي توسعه بخش را اعلام كنيم .

در دولت تدیبر و امید شما پست معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را بر عهده دارید دقیقا شما در این پست عهده داری چه فعالیتی هستید؟

تدوين بودجه‌هاي جاري و عملياتي سالانه.. تأمين منابع، عناوين فعاليت‌ها، اولويت ‌بندي ها. مسلماً وقتي برنامه نوشته مي‌شود نظارت بر اجراي  برنامه ها و تطبيق اين با برنامه هاي پنج ساله توسعه تطبيق انها با قانون تأسيس وزارتخانه از وظايف ماست. تدوين برنامه توسعه 5 ساله بعدي يعني الان تدوين برنامه توسعه ششم از همه مهمتر تعيين سياست‌هاي كلي بخش و پيشنهاد آن به مراجع تصميم‌گيري كه بتواند در سياست‌هاي كلي نظام جايگاه ما روشن باشد. از طرف ديگر رصد آمار و اطلاعات و به تبع  آن نگاه به جايگاه كشور در سطح جهاني از وظايف روتين و اوليه معاونت ما به شمار میرود.

تا پایان برنامه پنجم توسعه باید رتبه ما در منطقه به 2 برسد فکر میکنید این مسئله عملی خواهد شد؟

من فکر میکنم که حداقل دو برنامه عقب هستیم.

یعنی اگر بخواهی به سال در نظر بگیریم چند سال طول میکشد تا این امر تحقق گیرد؟

متاسفانه من فکر میکنم افق 1404 باید به 1414 تبدیل شود ولی داریم تلاش میکنیم که ببینیم چطور میتوانیم میان بر بزنیم.

چقدر به این میان برها امید دارید ؟

به شدت امیدوارم هستم چون توان علمي ، انگيزشي و پرسنلي  زیادی داریم برای بهبود اوضاع ، البته اگر با این حاشیه¬ها انرژی ها را از میان نبرند.

دقیقا وزارتخانه برای جبران 8 سال عقب افتادگی در حوزه آی ­تی قرار است چه کارهای را انجام دهد؟

بايد يك استراتژي داشته باشيم كه چطور اين عقب ماندگي مان هشت ساله را جبران كنيم كه زمان را از دست ندهيم و كاري را هم انجام بدهيم كه استمرار داشته باشد. اين بخش طوري است كه مقوله روابط و  ارتباطات سياسي در آن خيلي مهم است. ما چون در تحريم هم هستيم و يكي از مشكلات ما بحث تحريم ها است . شايد بسته به اينكه ما تحريم بشويم يا نشويم شيوه عمل ما فرق مي‌كند. الان سياست ما اين است كه تحولات دنيا را رصد مي‌كنيم تا بتوانيم بر اساس استراتژي موج سواري عمل كنيم يعني موجي كه دارد مي‌رود كجا بايد سوار اين موج بشويم و چه راهبرد توسعه فناوري و توسعه سرويس و خدمات داشته باشيم. در دولت تدبير و اميد ما به اين نقطه رسيديم كه بحث شبكه‌هاي پرسرعت و پهن باند را با توجه به برنامه شبكه ملي اطلاعات به موتور حركت خودمان در بياوريم به خاطر همين هم بود كه سرمايه‌گذاري روي زير ساخت را شروع كرديم . سعي كرديم دولت خودش را از تصدي گري خارج كند. هم بگذارد ديگران سرمايه‌گذاري كنند. گزارش¬ها نشان مي‌دهد كه بازارICT ما تا سه برابر قابليت  گسترش دارد. يعني الان اگر 20 هزار ميليارد تومان حجم بازار است اين تا 60 هزار ميليارد تومان نیز میتواند باشد. مثال روشن همین که هر سرویسی عرضه کنیم فوري استفاده مي‌شود.  پس سياست ما اين است كه بتوانيم زيرساخت هايمان و شبكه زيرساختي را بر اساس پهن باند گسترش بدهيم اين هم معني‌اش اينترنت نيست بلكه بحث ايجاد ظرفيت هاي داخلي است. شما كار بانكي انجام مي‌دهيد و براي اين كار سرعت مورد نياز در اختيارتان نيست و مدام قطع و وصل مي‌شود. الان بحث سلامت و روستاها و رأي‌گيري است. همين ثبت‌نام يارانه را با مرحله قبل از آن مقايسه كنيد. چطور شد كه يك كاري را با كمترين هزينه در يك هفته توانستيم جمع كنيم. در صورتي كه قبلاً يك ماه و دو ماه طول كشيد.   رئيس جمهورمحترم  هم خوشبختانه برنامه توسعه شبكه پهن باند را به عنوان برنامه محوري خودش قرار داده است و ما هم الان برنامه‌اي كه در حال اجرا داريم  يك سرمايه‌گذاري حدود 20 هزار ميليارد توماني است كه سعي مي‌كنيم باز ما در همين فاز؛ يك سوم  خودمان انجام بدهيم و دو سوم توسط بخش خصوصي سرمايه گذاري شود كه بتوانيم زمينه توسعه بخش و زمينه هاي خروج از ركود و رونق اقتصادي و با اجراي برنامه هاي اقتصاد مقاومتي ، زمينه اشتغال را فراهم نماييم .