دوران طلایی ژاپن باز‌‌می‌گردد؟

 

روز اول ماه جولای لحظات تلخ و شیرینی را برای شرکت بزرگ Sony به همراه داشت. در این روز این شرکت آخرین مرحله واگذاری بخش کامپیوترهای شخصی Vaio خودش را

 انجام داد تا به صورت رسمی با این برند شناخته‌شده خداحافظی کند؛ یک برند جهانی که بعد از معرفی آن در سال 1996 و روزهای درخشش Sony در بازارها، استیو جابز به این نتیجه برسد که این کامپیوترهای شخصی پرطرفدار را به سیستم عامل Mac مجهز کند. حالا Vaio بعد از جدا شدن از والدینش در حال دست و پا زدن و تقلا برای حفظ جایگاه گذشته‌اش در بازار است. از زمانی که Sony در ماه فوریه گذشته اعلام کرد که بخش کامپیوترهای Vaio را به یک شرکت ژاپنی خصوصی واگذار می‌کند، سهمش از بازار کامپیوترهای شخصی ژاپن به‌شدت افت کرده و تنها  به 2 درصد رسیده، در‌حالی‌که سهم بازار این شرکت در ژاپن در ابتدای سال 2014 برابر 10 درصد بوده است. 

این کاهش ناگهانی سهم بازار Sony باعث ترس و عدم ثبات این شرکت در بازار می‌شود. این در حالی است که سرمایه‌گذاران و سهامداران روسای Sony را تحت فشار گذاشته‌اند تا برای این عملکرد ضعیف اقدامی انجام بدهند. این شرکت در پنج سال گذشته شاهد کاهش چشمگیر میزان درآمد و فروشش بوده است و حتی پیش‌بینی می‌شود که این شرکت در ماه مارس سال 2015 هم شاهد کاهش بیشتری در میزان درآمدش باشد. 

بخش کامپیوترهای شخصی Vaio یعنی مهم‌ترین تجارت Sony حالا کاملا واگذار شده است؛ اقدامی که Sony برای سر‌و‌سامان دادن به یکی از بخش‌های بی‌هدف و سرگردان شرکتش انجام داد تا در‌نهایت به هدف بزرگ تری

 که سازماندهی دوباره شرکتش بوده است، برسد. در همان روز این شرکت بخش زیان‌ده تلویزیون‌هایش را که زمانی هسته مرکزی درآمدزایی آن و تصور کلی از برند Sony بود، تغییر ساختار داده و به یک واحد مستقل قانونی تبدیل کرد. حالا «کازو هیرایی» رئیس و مدیر‌عامل Sony فروش کامل و یکجا یک بخش را ممنوع اعلام کرده است و بسیاری او را به‌خاطر عدم واکنش درست به ضررهای Sony محکوم می‌کنند.

 

با این وجود، این شرکت پذیرفته است که پیمان اتحاد با یک شرکت دیگر سازنده تلویزیون می‌تواند یک گزینه پیش رو باشد. 

 

بعد از سال‌های امتناع، اما انجام این جراحی لازم بود. به این ترتیب خوش‌بینی در صنعت لوازم مصرفی الکترونیکی ژاپن بیشتر و بیشتر می‌شود. حالا شرکت‌های الکترونیکی ژاپن با دقت و دلگرمی و اطمینان بیشتری با کاهش سهم خود  از بازارهای جهانی مواجه می‌شوند. در اوایل دهه 1980 میلادی، شرکت‌های بزرگ الکترونیکی ژاپن به‌سرعت جهان را با انواع مختلفی از دستگاه‌های گجت‌های تولیدی خود از دوربین‌های فیلمبرداری و دستگاه‌های فاکس گرفته تا CD Playerها تسخیر می‌کردند. این موفقیت مدتی ادامه داشت، اما حالا آنها مجبورند در بخش‌های مختلف و مهم بازار لوازم مصرفی الکترونیک با شرکت‌های بزرگی مانند Samsung از کره جنوبی و Apple از ایالات متحده آمریکا رقابت کنند. 

حتی در خانه یعنی در بازار پر رونق لوازم مصرفی الکترونیکی ژاپن – بد نیست بدانید که ژاپن بعد از آمریکا رکورد بیشترین تعداد دستگاه‌های دیجیتالی برای هر کاربر را در اختیار دارد- هم قهرمانان پیشین یعنی Panasonic، Sharp و Hitachi هم مانند Sony سهم زیادی از بازار را از دست داده‌اند. این شرکت‌ها بخش بزرگی از بازار کامپیوترهای شخصی خود را به شرکت‌های خارجی واگذار کرده‌اند و در بازار گوشی‌های موبایل هم به سرعت در حال از دست دادن سهم خود از بازار ژاپن هستند. آنها واقعا هرگز نتوانستند در عرصه موبایل‌های هوشمند که پرطرفدارترین گجت‌های امروزی هستند، ردپايي به جا بگذارند. در حالی که تلویزیون‌های Trinitron و پخش کننده‌های Walkman شرکت Sony زمانی توانستند نبض بازار جهانی را در دست بگیرند و تجارت ژاپن را متحول کنند، اما حالا این کشور شاهد رکود صنعت لوازم الکترونیکی مصرفی خود است و موبایل‌های هوشمند تولید کشورهای خارجی حدود یک پنجم بازار موبایل این کشور را در اختیار دارند. 

 

«ایچی کاتایاما» یکی از کارشناسان بانک 

مریل لینچ آمریکا در توکیو معتقد است که موضوع تسلی بخش در این مورد آن است که تجارت لوازم مصرفی الکترونیک به گونه‌ای است که معمولا همه شرکت‌ها سعی دارند در آن حضور پر رنگ و فعالی داشته باشند تا فضايي رقابتی پیدا کنند. یک برند قدرتمند به تنهایی نمی‌تواند توجیه مناسبی برای قیمت بالاتر محصولاتش باشد. درست در هفته گذشته شرکت Samsung اعلام کرد که سود عملیاتی این شرکت برای سومین فصل متوالی منتهی به ماه ژوئن کاهش پیدا کرده است. این شرکت اعلام کرده است که این اتفاق به دنبال تحت فشار قرار گرفتن Samsung توسط رقبایی با محصولات ارزان قیمت مانند شرکت چینی Xiaomi با سه سال سابقه فعالیت از طرفی و حضور قدرتمند شرکتی مانند Apple در بازار، رخ داده است. 

کارشناسان معتقدند که شرکت‌های الکترونیکی ژاپنی اشتباه و خطاهای مختلفی را در یک دهه گذشته انجام داده اند؛ آنها همچنان به تولید سخت‌افزارهای تجملی ادامه دادند و از به‌کارگیری و تولید نرم‌افزارها و سرویس‌هایی با رشد سریع در بازار (مانند iTunes شرکت Apple)

 امتناع کردند تا به این ترتیب از همراهی با تغییر سلیقه کاربران بازبمانند. «پیتر کنوان» یکی از مشاوران شرکت McKinsey در توکیو در این مورد می‌گوید: «شرکت‌های الکترونیکی ژاپنی در شناخت و تشخیص کشورهای درحال توسعه به عنوان بازارهایی با فرصت رشد بسیار کند عمل کرده و این موضوع تاثیر زیادی بر شکست‌ها و ضررهای مکرر آنها داشته است». 

شرکت‌های الکترونیکی ژاپنی حالا باید تصمیم‌های سختی درباره محصولات موجود در بازار که باید تولیدشان متوقف شود و محصولات جدیدی که قرار است به بازار عرضه شوند، بگیرند. شاید به همین دلیل هم هست که این روزها مدیران شرکت Sony در حال مطالعه و بررسی اصلاحات انجام شده در شرکت آلمانی Philips در سال‌های اخیر هستند. شرکت Philips در سال گذشته میلادی تولید تلویزیون را کنار گذاشت و احتمالا به زودی بخش بزرگی از خط تولید لامپ‌های روشنایی اش را هم واگذار می‌کند. شرکت Panasonic هم این روزها در حال گذر از یک تغییر ناگهانی مسیرش است. با نظارت و مدیریت «کاشیرو تسوگا» مدیر‌عامل جدید این شرکت، Panasonic سعی دارد در هر دو بازار تلویزیون‌های پلاسما و موبایل‌های هوشمند حضور فعال و موثری داشته باشد. این شرکت همچنین در سال‌های اخیر تمرکز زیادی بر طراحی و تولید تجهیزاتی برای کاهش انرژی مصرفی در خانه‌ها کرده است و همچنین به تولید اجزای مختلفی برای خودروها شامل باتری‌های سلولی برای خودروهای الکتریکی و هیبریدی هم می‌پردازد. حالا Panasonic با حضور در بخش‌های جدید مانند تولید تجهیزات خودرو و تجهیزات خانه هوشمند توانسته موفقیت و رشد خود را در سال‌های آینده تضمین کند. تسوگا مدیر عامل Panasonic همچنین به دنبال راه‌هایی برای ارائه‌ خدمات جدید به کشورهای در حال توسعه آسیایی است تا بتواند رشد خوبی را در این بازارها هم تجربه کند. او اخیرا مدیران Panasonic را با اعلام یک خبر متعجب کرده است؛ او اعلام کرده است که این شرکت به زودی یک مرکز تولید و توسعه محصولاتش را در کشور هندوستان راه‌اندازی می‌کند و از کارمندان و مدیران محلی برای تاسیس آن کمک خواهد گرفت.

شرکت‌های دیگری مانند Toshiba و Hitachi هم که در سال‌های اخیر چندان به تجارت لوازم مصرفی الکترونیک تکیه نداشتند، حالا توجه بیشتری به این بخش دارند. این شرکت‌ها هم تصمیم دارند با پیدا کردن راه‌های جدید برای حضور در این صنعت رقابتی بزرگ، حضور موثر و پر رنگی در بازار لوازم مصرفی الکترونیک را تجربه کنند. جالب اینکه بعضی از این شرکت‌ها به دنبال حضور در زمینه‌های جدیدی مانند کشاورزی تکنولوژیک هستند. درست به همین دلیل هم هست که شرکت‌هایی مانند Fujitsu، Hitachi، Panasonic و Sharp در حال مذاکره هستند تا کارخانه‌هایی را برای تولید سبزیجات تازه – که در ژاپن بسیار گران هستند- با استفاد از تکنولوژی‌های جدید راه‌اندازی کنند.