دنیای اقتصاد – آيا زندگى روى كره زمين بدون موبايل ممكن خواهد بود؟ دست‌كم، پاسخ صاحبان صنايع توليدى گوشى تلفن همراه و تحليلگران به اين سوال منفى است.
»تيم لانگ» تحليلگر و كارشناس «بانك آمريك» پيش‌بينى كرده است كه 650 ميليون گوشى موبايل سال جارى و 730 ميليون دستگاه ديگر سال آينده به فروش مى‌رسد.
كارخانه «فناورى تريكون» سازنده قطعات مود نياز گوشى موبايل در آخرين تحقيقات خود اعلام كرد، در بازار جهانى گوشى بى‌سيم، تا سال 2006، يك ميليارد دستگاه موبايل وجود خواهد داشت. در حالى كه جمعيت امروز جهان 6 ميليارد و 372 ميليون نفر تخمين زده مى‌شود.
»لانگ» مى‌گويد از هر 10 نفر، يك نفر در سال گوشى تلفن مى‌خرد. «تريكون» هم اعتقاد دارد سال 2006، اين رقم به يك نفر از هر 6 و نيم نفر برسد.
آيا اين آمار واقعى و مطمئن است؟
بايد اين نكته را در نظر داشت كه تحليلگران، هنوز توليدات و حجم انبار شركت‌هاى «نوكى» و «موتورول» را به سقف بالايى در حد انفجار توليد نرسانده‌اند. طرح توليد گوشى موبايل بر فرضيه‌اى نا نهاده شده كه بيشتر به سال‌هاى دهه 90 و دوران اشتياق غيرقابل وصف براى فناورى باز مى‌گردد تا واقعيت‌گرايى مورد قبول عامه در دهه جاري. برخى شاهدان دانا و هشيار دنياى ارتباطات دور نقطه آغاز اين انفجار در توليد را يافته‌اند. همان‌طور كه «كرى ويلارد» سرمايه‌گذار خارجى «سي.ال.كپيتال ويلارد» و ستون‌نويس «استريت دات كام» مى‌گويد، «در آستانه حركت به سمت قانون توليد انبوه قرار داريم كه در حقيقت يك برنامه ناخوشايند است؛ گرچه هنوز به آن نرسيده‌ايم«.
به گفته «الكس اسلاباى» كارشناس ارشد «آى، دى، اس»، سال گذشته، 551 ميليون دستگاه تلفن از كارخانه‌ها توسط كشتى‌ه به سوى بازار مصرف حمل شده است، كه اين نشان دهنده 8/20 درصد رشد نسبت به آمار توليدى 456 ميليون گوشى در سال 2002 و دو برابر توليد در سال 1999 است. (البته گوشى تلفن همراه از كانال‌هاى مختلف جز راه‌هاى آبى توزيع مى‌شود و به اين ترتيب امكان محاسبه خرده‌فروشى آن وجود ندارد.)
در كنار اين موضوع، بسيارى از كارشناسان اعتقاد دارند كه رشد توليد با همين سرعت پيش خواهد رفت به طورى كه مثلا، فروش دريايى تا نرخ 11 درصد در 5 سال آينده افزايش مى‌يابد و در سال 2009 به يك ميليارد و 100 ميليون دستگاه مى‌رسد. اين آمار به اندازه لازم مستدل است.
اما هنگامى كه كمى عميق‌تر به آن نگاه كنيم، ا توجه به اينكه پتانسيل رشد مصرف‌كنندگان و خريداران تنها حدود يك درصد است، تصوير آينده كمى مبهم‌تر به نظر مى‌آيد.
»اسلاباى» مى‌گويد، يك ميليارد و 350 ميليون گوشى در حال حاضر مورد استفاده مشتريان قرار دارد كه تا سال 2008 به 2 ميليارد دستگاه خواهد رسيد و اين به معناى پوشش مصرف 30 درصد مردمان جهان است.
در واقع با احتساب اين آمار، در بخش باقى مانده جمعيت، با احتساب افراد نابالغ يا غير فعال پتانسيل بيشترى براى مصرف گوشى باقى نمى‌ماند.
به گزارش بانك جهانى، سال 2001 بيش از يك ميليارد و 100 ميليون نفر كمتر از يك دلار در روز درآمد داشته‌اند. تعداد كمى از اين افاد توانايى خريد تلفن همراه را دارند. با در نظر گرفتن كودكان و افراد كهنسال حدود 2 تا 3 ميليارد نفر هيچ وقت قادر به خريد تلفن موبايل نيستند. البته، طبق آمار حدود سال‌هاى 2010 تا 2020، تمام افرادى كه مايل به خريد موبايل بوده و توانايى خريد داشته باشند، دست كم صاحب يك گوشى خواهند بود. همانگونه كه در عرض 30 سال، موبايل از يك كالاى غير عادى و لوكس به يك وسيله ضرورى تبديل مى‌شود.
افزايش توليد و فروش موبايل به ويژه در بازارهاى در حال رشد، عملياتى وقفه ناپذير به نظر مى‌آيد. چين و هند در مجموع با 2 ميليارد جمعيت، بزرگترين بازار در حال توسعه براى موبايل هستند. سال 2003، فروش موبايل در چين و هند به ترتيب 74 و 17 ميليون دستگاه بود.
اكنون اين بازار به حدى در حال رشد است كه پيش‌بينى مى‌شود سال 2009 ميزان فروش در اين دو كشور عظيم آسيايى به 259 ميليون گوشى در سال برسد.
ميزان عرضه و فروش اين محصول در آسياى ميانه و آفريقا نيز از 33 ميليون دستگاه در سال 2003 به 123ميليون در سال 2009 مى‌رسد.
اما اقتصاد اين منطقه به همان اندازه كه توانايى رشد سريع را دارد، داراى استعداد ورشكستگى نيز هست. دقيقا زمانى كه در انتظار توسعه مضاعف رقومى هستيد، يك ركود سالانه، مى‌تواند به سرعت، فرآيند توسعه در طولانى‌مدت را بى‌دليل و غيرمنطقى نشان دهد.
اين فرآيند صعودى فروش ادامه دارد يا دست كم در كشورهايى كه ضريب نفوذ تلفن همراه در آنها بالاست، ثابت خواهند ماند.
ضريب نفوذ تلفن همراه، در ژاپن 7/62 درصد و در اروپا 2/77 درصد است.
در اين بازارها، بيشتر فعاليت متمركز بر عرضه گوشى‌هاى جديد با نوآورى‌هاى تازه براى مصرف‌كنندگان فعلى است.
نوآورى‌هايى مانند امكان ارسال ديتا، متن مكتوب، عكاسى، ارتباط با اينترنت و … . براى بخش عظيم بازار توسعه به اين بستگى دارد كه مصرف‌كنندگان فعلى چگونه براى گوشى‌هاى جديد احساس نياز داشته باشند.
»لانگ» ادعا مى‌كند كه نرخ جايگزينى (عمر مصرف گوشى) از 9/2 سال در سال 2003 به 6/2 سال در سال 2004 خواهد رسيد. در زمان طولانى، مدل «لانگ» پيش‌بينى مى‌كند كه مصرف‌كنندگان هر دو سال يك بار، گوشى جديد خريدارى خواهند كرد. (در حال حاضر يك‌سوم مصرف‌كنندگان فعلى هر سال گوشى خود را تغيير مى‌دهند(.
ممكن است اين پيش‌بينى‌ها تحقق شود يا نشود؛ مانند مصرف‌كنندگان كامپيوترهاى شخصى، صاحبان موبايل به دلايلى موجه براى صرف هزينه در ماشين‌هايى نياز دارند كه كارايى بالا داشته باشد.
اگر اين نياز محقق نشود يا تكنولوژى جديد نتواند نقش خود را به خوبى ايفا كند، تقاضا از عرضه كمتر خواهد بود. اين اتفاق بسيار زيان‌آورى است كه سال 2001، تجربه شد. فروش جهانى موايل در اين سال كاهش يافت در حالى كه موبايل‌هاى كوچكتر و منحصر به فردى به بازار عرضه شده بود.
منبع : S LATE/MSN.COM
