نام نویسنده: .ر.بهنام رئوف
– در دنياي امروز که هرچه بيشتر به سمت ماشيني شدن مي‌رويم، ديگر روابط چهره به چهره و مستقيم نمي تواند پاسخگوي مشکلات ما باشد. در شهرهاي امروز ما با افزايش جمعيت و در نتيجه آن افزايش ترافيک شهري رو‌به‌رو هستيم.
همچنين روش‌هاي اداري پيچيده و کاغذبازي‌هاي پيشين نمي‌تواند روشي مناسب در جهت رسيدگي به کارهاي اداري شهروندان باشد. از اين‌رو سازمان‌هاي مهم نظير شهرداري‌ها در شهرهاي بزرگ که به نوعي قلب تپنده شهر محسوب مي‌شوند، بايد دست از روش‌هاي پيشين برداشته و وارد دنياي الکترونيک و مجازي شوند؛
دنيايي که در آن فعاليت‌ها بسيار سريع‌تر و مطمئن‌تر انجام مي‌گيرد و نيازي به تراکم جمعيت در دنياي فيزيکي نيز نيست.بر همين اساس، بهبود و روان‌سازی تعاملات فی مابین مردم و شهرداری‌ها، استفاده از سازوکارها و فناوری‌های نوین در اراه سریع، کارآمد و در عین حال آسان خدمات مورد نیاز شهروندان، طراحی و پیاده‌سازی، عرضه خدمات الکترونیکی توسط مدیریت شهری (شهرداری الکترونیک) با هدف ارتقاي مدیریت شهری، بهبود بخشیدن به کیفیت درخواستی و… در دستور کار شهرداری‌های کشور قرار گرفته است.
با توجه به برگزاری موفق اولین کنفرانس بین‌المللی شهرداری الکترونیکی در سال 86 و به منظور ارائه تجارب جدید به دست آمده توسط شهرداری‌های کشور و در راستای تعمیق فرهنگ سازی و تبادل تجارب در زمینه به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارائه خدمات شهری، دومین کنفرانس بین‌المللی شهرداری الکترونیکی امروز در تالا بزرگ وزارت کشور با حضور و حمایت وزارت‌خانه‌ها، سازمان‌ها، استانداری‌ها و شهرداری‌ها، نهادها و موسسات خصوصی و دولتی و تعداد کثیری از دانشگاه‌ها و انجمن‌های علمی و شرکت‌های انفورماتیک داخلی و خارجی برگزار می‌شود.
به همين منظور گفت و گويي با اميرفرمانبر، مدرس دانشگاه و يكي از دست‌اندركاران پروژه شهرداري الكترونيك سازمان شهرداري‌ها و دهياري‌هاي كل كشور انجام داده‌ايم كه در ادامه مي‌خوانيد.
بحث را با اهداف كنفرانس شهرداري الكترونيكي و دستاوردهاي دوره نخست آن آغاز كنيم؟
اين كنفرانس دومين كنفرانس شهرداري الكترونيكي است. اولين كنفرانس مهرماه سال 86 برگزار شده است. در اين كنفرانس دو محور اساسي را پي‌گيري مي‌كنيم. اول بحث علمي بكارگيري آي‌تي در شهرداري است و دوم موضوع كاربردي و ترويجي آن. در بخش دوم به بررسي فعاليت‌هاي انجام شده در شهرداري‌هاي پيشرو در بحث آي‌تي خواهيم پرداخت كه در اين بخش شهرداري اصفهان تجربيات خود را با برگزاري چند كارگروه در اختيار ساير استان‌ها قرار خواهد گذاشت.
همايش اول چه دستاوردهايي داشت آيا توانست به اهداف خود برسند؟
در همايش اول بيشتر به ارائه تعاريف شهرداري الكترونيكي و چرايي استفاده از فناوري اطلاعات در شهرداري‌ها پرداختيم. بعد از آن همايش، سند راهبردي شهردري الكترونيكي در كلان شهرها نوشته شد؛ يعني در شهرهايي همچون تهران، اصفهان، تبريز، كرج، مشهد، شيراز، اهواز و قم. در سال 87 اجرايي شدن اين سند شروع شد و در سال دوم مي‌خواهيم به چگونگي ايجاد شهرداري الكترونيكي بپردازيم. در سند راهبردي تجربيات شهرهاي موفق جهاني را در نظر گرفتيم.
چند‌درصد از اين سند تا به حال اجرايي شده است؟
شهرداري‌هاي كلان شهرها در پاره‌اي از موارد از برنامه هم جلوتر هستند. به عنوان مثال شهرداري اصفهان سيستم اتوماسيون اداري و مالي‌اش كاملا اجرايي شده است. بالغ بر هزار و 200 كاربر در وسعت 400 كيلومترمربعي فيبر نوري اين شهر از اين سيستم استفاده مي‌كنند. در همين شهر سيستم پرداخت عوارض الكترونيكي خودرو اجرايي و در حال بهره‌برداري است. زمان اجراي اين سند 5 ساله است كه ما هم اكنون در ابتداي سال دوم آن هستيم. بر اساس برنامه، ما بايد تا به حال 20درصد از برنامه را اجرا مي‌كرديم كه در حال حاضر كمتر از 20درصد اجرا شده است كه آن هم به دليل تازه بودن پروژه است. در اين مواقع معمولا در ابتداي برنامه بروز مشكلات احتمالي كمي سرعت كار را كم مي‌كند، اما مطمئن هستيم كه در ادامه برنامه عقب‌افتادگي‌ها جبران خواهد شد. ما مي‌خواهيم سرويس‌هاي شهر الكترونيكي و به دنبال آن دولت الكترونيكي در كل كشور يكپارچه شود.
هم‌اكنون در بيش از 500 شهر ايران، شهرداري‌ها پورتال‌هاي وب خود را راه‌اندازي كرده اند.تمام اين پورتال‌ها با يك ساختار ايجاد شده‌اند.اين پورتال‌ها هم اكنون بيشتر جنبه اطلاع‌رساني دارند و در فاز دوم پروژه قرار است جنبه خدمات‌رساني داشته باشند. البته اين مهم تنها در اختيار شهرداري‌ها نيست. چرا كه اين كار به تعامل بين شهرداري با بانك‌ها، بيمه‌ها، سازمان‌هاي ثبت اسناد و غيره نياز دارد كه هم‌اكنون اين تعامل با بانك‌ها برقرار شده و ساير نهادها نيز در دست پي‌گيري است.
ما هفت شهر را به عنوان شهرهاي نمونه و پايلوت در كشور انتخاب كرديم و يك آي‌سي‌تي مستر پلان براي اين هفت شهر تهيه شده است.
از پراكندگي سيستم‌هاي نرم افزاري و سخت‌افزاري جلوگيري كرديم و با يك RFP طراحي شده، سيستم‌هاي اتوماسيون اداري و مالي و سيستم‌هاي شهرداري و نوسازي را ارزيابي كرده و به شهرداري‌هاي كل كشور ابلاغ شد كه از اين به بعد بر اساس RFP انجام شده فقط بايد با شركت‌هايي كه استاندارد مورد نظر را رعايت مي‌كنند، فعاليت كنند.
يكي از دستاوردهاي كنفرانس اول اين بود كه شهرداري الكترونيكي در تمام شهرهاي ايران هم اكنون عملياتي شده و شهري در ايران نداريم كه با واژه و ساختار شهرداري الكترونيكي غریب باشد.
اگر بخواهيم به شهرداري الكترونيكي در ايران نمره دهيم، هم‌اكنون چه نمره‌اي داده مي‌شود؟
عوامل مختلفي در اين بين تاثير‌گذار هستند. مانند بودجه و اهميت استفاده از شهرداري الكترونيكي در شهرهاي مختلف، نيروهاي متخصص و غيره. شهرداري‌هاي تهران، اصفهان و تبريز به عنوان گروه پيشرو هم‌اكنون از ساير شهرها جلوتر هستند. دسته دوم شهرداري‌هاي مراكز استان‌ها هستند كه مي‌توان شهرداري ياسوج و يزد و كرمانشاه را مثال زد كه تاكنون فعاليت‌هاي بسيار خوبي انجام داده‌اند.
به عنوان آخرين سوال در بين فعاليت‌هايي كه در شهرداري‌هاي مختلف صورت گرفته است، آيا مكانيزمي براي اندازه‌گيري خدمات ارائه شده به منظور تشيق و ترغيب ساير شهرداري‌ها وجود دارد؟
نتيجه كنفرانس اول اين بود كه شهرداري‌ها را به لحاظ الكترونيكي شدن ارزيابي كنيم. در جلسه شوراي سياست‌گذاري كنفرانس دوم هم اين امر مصوب شده است. يكسري شاخص‌هاي استاندارد را مشخص كرديم و فرم‌هايي تدوين و به استانداري‌ها فرستاديم و از آنها خواستيم بر اساس اين معيار و استانداردهاي در نظر گرفته شده شهرداري‌ها را معرفي كنند.
سعي داريم در كنفرانس دوم در سه بخش، سه شهرداري الكترونيكي نمونه را انتخاب كنيم. اين سه بخش در حوزه كلان شهرها، در حوزه شهرهاي مراكز استان و شهرهاي داراي جمعيت بيش از 100 هزار نفر است.
ما چند چالش مهم در شهرداري الكترونيكي در ايران داريم؛ اول كمبود نيروي متخصص است البته اين مهم مهمترين چالش آي‌تي در جهان است. مشكل دوم ما به سواد آي‌تي باز مي‌گردد. چرا كه سواد آي‌تي در يك سال نصف مي‌شود و دليل آن‌هم عدم به روز شدن اطلاعات مسوولان است. تداوم آموزش نيروهاي متخصص نيز در اين بخش مهم است. مشكل بعدي ما به زيرساخت‌ها باز مي‌گردد. در فاز دوم پروژه مي‌خواهيم زيرساخت‌ها را ارزيابي كرده و كمبودها را در اين بخش شناسايي و برطرف كنيم. بررسي سيستم‌هاي اتوماسيون اداري، پورتال‌ها و به روز بودن آنها هم از ديگر فاكتورهاي ارزيابي ما خواهد بود.
مسترپلان ما پنج ساله ست و سعي كرديم با برنامه راهبردي توسعه آي‌تي كشور همسو باشد. پيشرفت ما هم اكنون در كل هزار و 360 شهر كمتر از 20درصد است و همانطور كه گفتم، اين امر به دليل تازه بودن جريان از يك سو و لختي كارهايي اينچنين در بدو شروع بازمي‌گردد. در برنامه اجرايي سال دوم حتما بيشتر از سال اول پيشرفت خواهيم داشت.
منبع : دنیای اقتصاد
