OpenSea، داغ‌ترین استارتاپ NFT جهان

در ماه می‌۲۰۱۹، بیش از هزاران عاشق تکنولوژی، کدنویس و کلکسیونر معتاد به رمزارز، طی سه شب در شهر نیویورک در جشنواره‌ای که به هنر دیجیتال اختصاص داشت، گرد هم آمدند. این رویداد که نمایشگاه هنر معاصر و دیجیتال (CADAF) نام داشت، آثاری از ۶۰ هنرمند را در لایت‌باکس، یک فضای مربوط به رویدادهای آینده‌نگر در منهتن به نمایش گذاشت. بنابراین، مجله Fortune به بررسی این رویداد مهم پرداخت که برای علاقمندان هنر وابسته به بلاک‌چین‌ها و فناوری دفتر دیجیتالی با زیربنای ارزهای دیجیتال طراحی شده بود. «دوین فینزر» و «الکس اتالا»، سال قبل از آن به نیویورک نقل مکان کردند تا استارتاپ خود را با نام OpenSea توسعه دهند که بازاری برای هنرهای مرتبط با بلاک‌چین، آیتم‌های بازی ویدیویی و کلکسیون‌هاست. با وجود ساخت پلتفرم و تامین بودجه اولیه، تعداد مشتریان رضایت‌بخش نبود. اما وقتی در آخرین شب نمایشگاه، دوقلوهایCameron  و Tyler Winklevoss، سرمایه‌گذاران اولیه بیت‌کوین و کارآفرینان ارزهای دیجیتال، با استفاده از پلتفرم OpenSea، یک پرتره پیکسل‌دار و مبتنی بر بلاک‌چین به نام CryptoPunk را خریداری کردند، خستگی را از تن این دو بنیان‌گذار بیرون آوردند. هرچند پول زیادی عاید این معامله نشد، اما آن لحظه پیامی را برای پیشگامان دنیای هنر دیجیتال نوپا ارسال کرد که OpenSea مکانی برای تجارت است.

امروزه آثار هنری مرتبط با بلاک‌چین را به‌عنوان NFT (توکن‌های غیرقابل تعویض) می‌شناسند و OpenSea بزرگ‌ترین بازار جهان برای آن دارایی‌های پرهیاهو به حساب می‌آید. NFTها مالکیت و منشأ اقلام دیجیتالی از آثار هنری بصری گرفته تا کلیپ‌های موسیقی و سلفی با لاک‌پشت خانگی‌تان را ردیابی می‌کنند. OpenSea تنها در ماه ژانویه بیش از ۵ میلیارد دلار تراکنش NFT را پردازش و برای هر معامله ۵/۲ درصد کارمزد دریافت کرد. همچنین به لطف آخرین سرمایه‌گذاری شرکت‌های Paradigm و Coatue، ارزش این پلتفرم به ۳/۱۳ میلیارد دلار رسیده است.

طبق اطلاعات منتشر شده از سوی پلتفرم ردیابی رمزنگاری Dune Analytics، تا ماه ژانویه ۲۰۲۱ تنها حدود ۷ هزار کاربر در OpenSea تراکنش انجام دادند و در ژانویه امسال، این رقم به ۵۵۰ هزار نفر رسیده است. روشن است که این رشد به دنبال فروش ۶۹ میلیون دلاری یک اثر هنری خبرساز با هنرمندی Beeple در حراج کریستیز در مارس ۲۰۲۱ بوده است. در حقیقت پروژه‌های بزرگی مانندBored Ape Yacht Club (BAYC)   نظر خریداران مشهور را به خود جلب کرد و سبب شد که هرکسی با حداقل دانش ازNFTها به دنبال تجربه خرید آن باشد.

از سوی دیگر، فینزر و اتالا استفاده از این پلتفرم را به طرز جالبی آسان کردند و در همان ابتدا در رویدادهایی مانند CADAF  ثابت کردند که سایت آنها می‌تواند به کمک هنرمندان بیاید تا بدون واسطه از کار خود کسب درآمد کنند. اما OpenSea برای همه چیز آماده نبود و پس از هجوم کاربران جدید به این پلتفرم، کلاهبرداری‌های گسترده‌ای رشد کرد. از پاییز گذشته، شکایت در مورد سرقت ادبی و خرابی‌های فنی به طور فزاینده‌ای رایج شد و OpenSea حتی با وجود رکود در معاملات NFT و بازار ارزهای دیجیتال در تلاش برای رسیدگی به آنها بود. فینزر، مدیر عامل OpenSea، به مجله Fortune توضیح می‌دهد که «کارکنان OpenSea متشکل از هفت نفر بود و ما انتظار نداشتیم که همه چیز به این سرعت در مدت زمان کوتاهی رشد کند».

از طرفی، بنیانگذاران در کنار نقاط ضعف خود با چالشی استراتژیک و فلسفی روبرو شدند. آنها OpenSea را بر اساس اصول Web3 -اینترنت غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک‌چین که در آن هیچ شخص یا نهادی قرار نیست پلتفرم‌هایی را که می‌سازند، کنترل کند- ایجاد کردند. به عنوان مثال، اگر افراد کلیدهای خصوصی خود را برای کیف پول دیجیتالی که محل نگهداری NFTها است را گم کنند، هیچ شرکتی نمی‌تواند برای بازیابی آنها وارد عمل شود. فینزر می‌گوید: «ما مسئولیت زیادی در قبال کاربران خود داریم و همیشه در حال ایجاد تعادل هستیم». با این حال، شانس به فینزر و اتالا روی آورد تا بنیانگذاران CADAF، پلتفرم OpenSea را برای انجام تراکنش‌های نمایشگاه برگزینند. در ادامه فینزر گفت: «ما همیشه فکر می‌کردیم اولین موارد استفاده از NFTها در صنعت بازی باشد، اما مواجهه با امکانات موجود در بازار هنر، فرصت فوق‌العاده‌ای بود».

نقطه عطف OpenSea

در بهار ۲۰۲۱ دو پروژه NFT سرنوشت این پلتفرم را تغییر داد. پروژه Bored Ape Yacht Club، مجموعه‌ای متشکل از ۱۰هزار شخصیت کارتونی در ماه آوریل راه‌اندازی کرد و پس از مدت کوتاهی از آن Meebits، با ۲۰هزار فیگور سه‌بعدی پیکسلی الگوریتمی توسط Larva Labs خالقان CryptoPunks تولید شد. بنیانگذاران OpenSea علاقه خود را نسبت به Meebits نشان دادند و روی این پروژه سرمایه‌گذاری کردند. این همکاری که بسیار به نفع OpenSea بود، اندکی پس از فروش عظیم کریستی بیپل اتفاق افتاد. بنابراین در شش ماه اول سال ۲۰۲۱، کل حجم فروش NFT از ۷/۱۳ میلیون دلار به ۵/۲ میلیارد دلار افزایش یافت و هجوم خریداران کنجکاو به OpenSea را سبب شد. علت دیگر هجوم کاربران این است که کاربران OpenSea در مقایسه با سایر بازار مشابه، به حداقل دانش بلاک‌چین نیاز داشتند و دیگر نیازی به ارسال مجموعه‌های NFT برای تایید قبل از فروش نداشتند.  

با این حال، مدت زیادی نگذشت که گنج، دزدان دریایی را به خود جذب کرد. شخصی با نام مستعار بور می‌گوید که گروه NFTtheft – که شکایات هنرمندان در توییتر در مورد سرقت NFT را دنبال می‌کند- متوجه افزایش چشمگیر گزارش‌های سرقت ادبی مربوط به OpenSea در ماه نوامبر شد. همچنین هنرمندان کشف کردند که آثار غیرقابل تشخیص از آنها توسط کاربران OpenSea به عنوان NFT فروخته می‌شود. بور می‌گوید تا ماه دسامبر، تیمش صدها حساب متعلق به سارقان و سرقت‌های ادبی را در OpenSea شناسایی کرده‌اند که هر کدام سعی می‌کردند هزاران اثر هنری دزدیده شده را بفروشند.

واضح است که سرقت ادبی NFT منحصر به OpenSea نیست. NFTها می‌توانند تأیید کنند که یک اثر هنری دیجیتال معتبر است و به شما تعلق دارد و زنجیره مالکیت آن را ردیابی کنند. اما بلاک‌چین نمی‌تواند تأیید کند که JPEG متصل به NFT کپی نیست و خریدار ممکن است نتواند تفاوت را تشخیص دهد. در ماه فوریه امسال، OpenSea توییت کرد که بیش از ۸۰ درصد از NFTها را به دلیل تخلفاتی از جمله سرقت ادبی و هرزنامه که با ابزار minting صورت گرفته، از این پلتفرم حذف کرده است. اما زمانی که اعلام کرد قصد دارد با محدود کردن تعداد NFTهایی که هر کاربر می‌تواند ایجاد کند، این مشکلات را مهار کند، با واکنش شدیدی مواجه شد و بلافاصله جایگاه خود را متزلزل کرد. البته سرقت ادبی تنها مشکل سایت نبود. در ماه سپتامبر، «نیت چستین»، رئیس سابق این پلتفرم، به تجارت داخلی متهم شد. گفته می‌شود که او از اطلاعاتی در مورد اینکه کدام NFT در صفحه اصلی OpenSea نمایش داده می‌شود، برای خرید هنری استفاده کرده است که در نهایت به استعفای او منتهی شد.  

بنیانگذاران OpenSea همچنان در تلاش هستند تا خود را به عنوان پلتفرمی امین و قابل اعتماد به مردم معرفی کنند. اما در ماه ژانویه، اتالا -که از زمان راه‌اندازی OpenSea مدیر ارشد فناوری بود- این شغل را رها کرد و سمت جدیدی را در زمینه نظارت بر تلاش‌های توسعه اکوسیستم Web3 و NFT به عهده گرفت و اکنون فینزر، به عنوان مدیرعامل، بار سنگین‌تری را به دوش می‌کشد. با این حال بسیاری از اعضای جامعه NFT با این دو نفر همدلی می‌کنند؛ چرا که افراد زیادی، انتقادات را به سمت کسانی نشانه می‌گیرند که موفقیت بزرگی به دست آورده‌اند.

کپشن عکس وسط مطلب: الکس اتالا (سمت چپ) و دوین فینزر (سمت راست) از OpenSea، زمانی که معاملات NFT غیرفعال بود، OpenSea  را برای مدت طولانی سرپا نگه داشتند.