شکایت وزارت دادگستری ایالات متحده از گوگل

وزارت دادگستری آمریکا روز گذشته شکایتی را علیه گوگل تنظیم و این شرکت را به سوءاستفاده از نفوذ خود در جست‌وجوی آنلاین و تبلیغات متهم کرد. اقدامی ‌که نشان‌دهنده تلاش دولت آمریکا برای مقابله با اقدامات ضدرقابتی در عرصه فناوری به شمار می‌رود.

علاوه بر گوگل، فعالیت شرکت‌های دیگری همچون مایکروسافت، اپل و فیسبوک نیز در طی سال‌های اخیر زیر ذره‌بین وزارت دادگستری و همچنین کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) ایالات متحده قرار گرفته‌اند و شکایت‌هایی نیز علیه آن‌ها ارائه شده است.

جف روزن، معاون دادستان کل آمریکا در این باره می‌گوید: گوگل دریچه دروازه ورود به اینترنت و غول حوزه تبلیغات در فضای سرچ است. این شرکت از قدرت انحصاری خود در این حوزه‌ها بهره می‌گیرد که برای رقابت مضر است.

مدت‌هاست که قانونگذاران و حامیان مصرف‌کنندگان، گوگل را به سوءاستفاده از سلطه خود در جست‌وجوی آنلاین و تبلیغات متهم می‌کنند. در پرونده این شکایت که در دادگاه فدرال واشنگتن دی‌سی ثبت شده، آمده است گوگل از میلیون‌ها دلار پولی که از تبلیغ‌کنندگان جمع‌آوری می‌کند، برای پرداخت به تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند استفاده و آن‌ها را وادار می‌کند تا «گوگل» را به عنوان موتور جست‌وجوی پیش‌فرض در مرورگر دستگاه‌های خود در نظر بگیرند.

طبق گفته دولت آمریکا، این مسئله منجر به از بین بردن هرگونه رقابت و نوآوری در استارتاپ‌های کوچک‌تر و رقیب گوگل می‌شود و همچنین افت کیفیت سرچ‌ و محدود بودن محافظت از حریم خصوصی و گزینه‌های جست‌وجوی جایگزین را به دنبال خواهد شد.

منتقدان بر این باورند که جریمه‌های چند میلیارد دلاری و دستور به اعمال تغییرات در فعالیت‌های گوگل که توسط نهادهای نظارتی اروپایی در طی سال‌های اخیر به این شرکت تحمیل شد، کارایی لازم را نداشته و گوگل برای تغییر رفتار خود می‌بایست به بخش‌های کوچک‌تر تجزیه شود.

وزارت دادگستری ایالات متحده، راهکارهای مشخصی را در این زمینه تعیین نکرد اما از دادگاه درخواست کرد تا به منظور رفع آسیب‌های ناشی از اقدامات ضدرقابتی گوگل، تمهیداتی همچون تغییرات ساختاری را در نظر بگیرد. مسئله‌ای که می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد تغییرات اساسی در این شرکت شود که برای نمونه، جدا شدن کسب‌وکار مرورگر کروم از شرکت گوگل می‌تواند یکی از این موارد باشد.

گوگل اما در واکنش به این شکایت اعلام که از خود دفاع خواهدد کرد و با انتشار توییتی نوشت: شکایت امروز وزارت دادگستری پر از عیب است. مردم به انتخاب خود از گوگل استفاده می‌کنند و هرگز این کار را از روی اجبار یا اینکه نمی‌توانند گزینه دیگری را پیدا کنند، انجام نمی‌دهند.

یازده ایالت در آمریکا، همگی با دادستان‌هایی جمهوری خواه، حمایت خود را از این شکایت اعلام کردند. دادستان‌های نیویورک، کلورادو، آیوا، نبراسکا، کارولینای شمالی، تنسی و یوتا با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند که هنوز نتیجه تحقیقات آن‌ها در خصوص فعالیت‌های گوگل به نتیجه نرسیده‌اند و اگر تصمیم به طرح شکایت گرفته شود، به شکایت وزارت دادگستری ملحق خواهند شد.

مدت‌هاست که دولت دونالد ترامپ، گوگل را تحت نظر دارد. یکی از مشاوران ارشد اقتصادی ترامپ دو سال پیش اعلام کرد که کاخ سفید در حال بررسی این موضوع است که آیا نیازی به اعمال مقررات و قوانینی از سوی دولت برای سرچ‌های گوگل وجود دارد یا خیر.

ترامپ اغلب، شرکت گوگل را به باد انتقاد می‌گیرد و ادعاهای محافظه‌کاران را در خصوص رفتار متعصبانه گوگل در قبال محافظه‌کاران و  سرکوب دیدگاه‌هایشان را بازگو می‌کند. روزن در این باره به خبرنگاران گفت این رفتار تعصبی گوگل علیه محافظه‌کاران، موضوع متفاوت و جداگانه‌ای است و با شکایت اخیر در مورد اقدامات ضدرقابتی این شرکت ارتباطی ندارد.

سالی هوبارد، از کارشناسان حوزه ضدرقابتی موسسه «اوپن مارکتس» گفت جای تعجب دارد که وزارت دادگستری، به جای در نظر گرفتن شرایطی برای تغییر رفتار گوگل که اغلب توسط اروپایی‌ها اعمال می‌شود، نسبت به تغییر ساختار و تجزیه گوگل، رویکردی شفاف را اتخاذ کرده است.

وی ادامه داد طبق رویه مرسوم، جمهوری خواهان در خصوص تجزیه گوگل، مردد هستند. گوگل در این سال‌ها نشان داده که به هیچ یک از شرایط و مقررات رفتاری پایبند نیست.

بحث‌های پیرامون مهار گوگل، بعد از آنکه این شرکت از شعار «شرور نباش» روزهای نخست تاسیس موتور جست‌وجوی خود تخطی کرد، به موضوعی جدی تبدیل شد. از آن زمان، فعالیت‌های این غول نرم‌‌افزاری زیر ذره‌بین قرار گرفت و نگرانی‌هایی جدی پیرامون گردآوری اطلاعات میلیاردها کاربر از طریق سرویس‌هایی متنوع سرچ، ویدیو و نقشه این شرکت مطرح شد.