TEDx کیش : جرقه‌های ایده در جزیره مرجانی

نام نویسنده: سونیتا سراب‌پور، شهرام شریف

مژده اسکندری در سیلیکون ولی فعالیت کرده و بیش از ۳۵ سال از جریان زندگی و تکنولوژی در ایران دور بوده است. 

او با پشت سرگذاشتن چند تجربه موفق در برگزاری رویداد TEDx در آمریکا تصمیم می‏گیرد که همین رویداد را با حضور سخنرانان خارجی و ایرانی در جزیره کیش برگزار کند. کنفرانس ‏های TED از جمله مشهورترین کنفرانس ‏های بین‏ المللی است که در آن ایده‏ های ناب توسط افراد مختلف ارائه می ‏شود. اشخاص برجسته ‏ای چون بیل گیتس، گوردون براون، تیم برنزلی، ریچارد داوکینز ، ایزابل آلنده و بسیاری از افراد مشهور دیگر در آن به سخنرانی پرداخته ‏اند. TEDx رویدادی مستقل از TED است که با همان استانداردها و در محیطی شبیه به همان رویداد و تحت نظر TED جهانی برگزار می‏ شود. در حالی که آخر این هفته تدکس کیش ۹۴ برگزار می‏ شود با مژده اسکندری مسوول این رویداد گفت‌و‌گویی انجام داده ‏ایم که می‏ خوانید:‏

با توجه به سابقه‌ فعالیتی که در شرکت بزرگی مانند اوراکل داشتید چه عاملی باعث شد از این حوزه خارج و در بخش TED شروع به فعالیت کنید؟

دلیلی اصلی که کار اوراکل را رها کردم پسرانم بودند. پسرم 8 یا 9 سالش بود که به من گفت من نصفه عمرمو گذراندم بدون اینکه تو را ببینم.   همین یک جمله کافی بود تا تصمیم بگیرم که دیگه کار نکنم. البته این به معنی اینکه به طور کلی کاری نکنم نبود بلکه به گونه‌ای برنامه‌ریزی کردم که در ساعتی که بچه‌ها از مدرسه به خانه می‌آیند وقتم آزاد باشد. این تصمیم مسیر کلی زندگی من را عوض کرد. 

• چطور با شبکه TED آشنا شدید؟

برای من انجام کاری که برایش پولی پرداخت شود یا نه فرقی ندارد. بعد از خروج از اوراکل به سمت کارهایی رفتم  که هر انسانی در دوره زندگی‌اش دوست دارد انجام دهد. برای دوسال در کلاس هنر و زبان ( Art and Language ) ثبت‌نام کردم این‌کارها را زمانی انجام دادم که هنوز در کالیفرنیای شمالی زندگی می‌کردم . بعد از چند سال تصمیم به نقل مکان به جنوب کالیفرنیا را گرفتیم . چرا که خانواده من و شوهرم در این بخش از شهر کالیفرنیا زندگی می‌کردند. شمال و جنوب کالیفرنیا از نظر فرهنگی بسیار متفاوت با همدیگر هستند .  در جنوب کالیفرنیا خیلی راحتر از شمال این شهر می توانستیم با ادم‌های مختلف ارتباط بگیریم. من با شبکه TED یک آشنایی کلی داشتم . زمانی که TED برگزاری رویداد TEDX را شروع کرد تصور من این بود که این شبکه را همه در این شهر می‌شناسند اما در واقعیت فهمیدیم که همچین چیزی نیست . با اینکه این قسمت از  ایالت کالیفرنیا  بسیار بزرگ و شامل 34 شهر است اما فاقد یک مرکز فرهنگی است. با بررسی‌هایی که انجام دادیم مشخص شد  که کمتر از 7 درصد مردم با TED آشنایی دارند. به همین دلیل تصمیم به برگزاری نشست‌هایی گرفتیم که هم با ادمایی که می‌خواهیم در ارتباط باشیم و هم TED را به افراد معرفی کنیم. اینکه TED چیست؟ چه کارهایی انجام می دهد و.. 

• مخاطبین شما را چه کسانی در آن زمان تشکیل می دادند ؟

واقعیت این است  مخاطبان TED افراد خاصی نیستند  و  هر کسی به صورت آزاد می تواند به گروه TED ملحق شود . یعنی افرادی که علاقه مند هستند موفقیت یا تجربه‌ای که داشته‌اند را در اختیار همه افراد قرار دهند. 

• یعنی مخاطبان TED را تنها افرادی تشکیل می‌دهند که علاقه مند هستند  اتفاقات زندگی خودشان چه کوچک و چه بزرگ را با همه مردم به اشتراک بگذارند؟

به صورت کلی بله اما TED  هم یک ایده‌ال‌هایی برای خودش دارد. یک تجربه‌ای با TED‌درست شده و آن این است که  وقتی سه گروه متفاوت  را با هم می گذارید جرقه‌هایی توسط هر یک از این‌ها زده می شود که باعث رخ دادن اتفاق‌های خوب می‌شود که این جریان اصلا به TED ربطی ندارد. TED یا TEDX تنها بستری درست می‌کنند که این افراد در کنار هم قرار بگیرند. صد در صد این افراد علاقه‌ خاصی برای ایجاد یک نوآوری و یا تلنگری به مردم و دنیا را دارند. این افراد فقط به فکر انجام زندگی روزمره خود نیستند و با این راضی نمی‌شوند که تنها   به سرکار بروند و پول در بیاورند. این افراد می خواهند یک کار مفید برای دنیا انجام دهند .

• یعنی یک نوآوری داشته باشند؟

نه لزوما نواوری. می‌خواهند از خودشان یک حسنی به دنیا برسانند. البته این نوع افراد هم در دسته‌های گوناگونی قرار می‌گیرند. دسته اول افرادی هستند که علاقه‌مند به کمک به دنیا هستند اما نه پولی دارند و نه دانشی برای انجام این کار دارند. دسته دوم را افرادی مانند هنرمندان،‌دانشمندان، محققان و.. تشکیل می‌هند. این‌ها افرادی هستند که هم علاقه دارند هم دانش کافی اما وقت لازم  را ندارند. اما دسته سوم را گروهی تشکیل می‌دهند که در کنار علاقه به ورود به این حوزه  به شدت موفق هستند و تجربیات کاری ارزشمندی هم دارند. وقتی  این سه گروه را در کنار هم بگذارید حالا هم علاقه هست هم پول و هم دانش. از طریق این سه گروه کارهای اجرایی جالبی بیرون می آید و به اجرا گذاشته می‌شود. از نظر من جامعه مخاطبان TED را این افراد تشکیل می دهند.  

• جرقه‌هایی که به گفته شما از در کنار قرار گرفتن این سه گروه متفاوت زده می‌شود به یک مدل تجاری ختم می شود؟ 

این جرقه‌ها می تواند باعث به وجود  هر مدلی شامل  مدل تجاری، اجتماعی یا توسعه دانش شود. پلتفرم TED  به شدت  اورگانیک است و افرادی را در حوزه های مختلف که شاید به هم ارتباطی ندارند در کنار هم قرار می دهد. TED در مورد تجارت نیست.

• پس کار شما با TED زمانی شروع شد که تصمیم گرفتید این شبکه را به افراد محلی  معرفی کنید.

هدف اصلیم این نبود اما به اینجا ختم شد. من فکر می‌کردم این افراد آشنا هستند و پیشنهاد دادم که یک TEDX درست کنیم تا بتوانیم با افرادی که TED را می‌شناسند به راحتی ارتباط بگیریم. در نهایت وقتی دیدیم کسی در این منطقه TED‌را نمی‌شناسد شروع به ارائه اطلاعات و  معرفی این شبکه کردیم. در طی مدت نزدیک به چهار سالی که من در آنجا کار می‌کردم یک گروه بسیار قوی تشکیل دادیم و افراد زیادی را جذب کردیم.

• فرق TED با TEDX چیست؟

TED از دو کنفرانس یک ‌هفته‌ای تشکیل شده است که توسط موسسه غیر انتفاعی  TED‌( که از سال 1984 شروع به کار کرده ) برگزار می‌شود . اما TEDX‌ یک مراسم مستقل از TED‌است  (independently organized ted event) . دلیل به وجود آمدن tedx نیز بالا رفتن متقاضی برای شرکت در کنفرانس‌های TED بود. در واقع یک زمانی آنقدر تعداد درخواست برای شرکت در کنفرانس‌های TED افزایش پیدا کرد که نمی توانستند به همه متقاضیان پاسخگو باشند. همچنین شرکت در کنفرانس‌های TED مراحل وقت گیری دارد. برای مثال برای حضور در کنفرانس این شبکه باید یک فرم درخواست چند صفحه‌ای را پر کنید در مرحله بعد نزدیک به یک هفته زمان سپری می‌شود تا این درخواست شما بررسی شود و مشخص هم نیست جا برای حضورتان باشد یا خیر. در قدم بعدی  اگر هم جا باشد حداقل پولی که شما باید برای ثبت‌نام در یک کنفرانس پرداخت کنید 8 هزار و 500 دلار است. در نهایت TEDX اگر اشتباه نکنم از سال 2009 شروع به فعالیت کرد. تصمیم بر این شد تا به یک سری افراد گواهینامه‌ای داده شود تا مراسمی شبیه به TED‌ را در جامعه خودشان (COMMUNITY)  برگزار کنند. همچنین این افراد باید قوانین TED  را دنبال کنند. TEDX از نظر سازمانی ربطی به TED ندارد. 

• مجوز TEDX فقط به فرد داده می‌شود یا سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف نیز می‌توانند این گواهینامه یا مجوز را دریافت کنند؟

خیر این مجوز تنها به اشخاص داده می شود. همچنین پولی هم برای ارائه این مجوز از افراد گرفته نمی‌شود.چرا که اصولا رابطه مالی با TED  وجود ندارد. این مجوز تنها  برای برگزاری یک مراسم در اختیار فرد مورد نظر گذاشته می‌شود. اگر مشخص شود که فرد برگزار کننده یک مراسم، این مراسم را براساس قوانین و خواسته‌های TED برگزار کرده است می تواند برای نوبت بعدی نیز این مجوز را دریافت کند. یعنی اگر 5 سال شما در این بخش کار کنید مجوز دریافتیتان تنها برای یک مراسم است.

• فردی که مجوز برگزاری TEDX را دریافت می کند باید چه ویژگی داشته باشد؟

این فرد نمی‌تواند در مراسم TEDX سخنرانی کند . این فرد نمی تواند در بخش‌هایی چون اسلحه، سیگار والکل مشغول به فعالیت باشد . در کنار قوانین کلی ، تمام سیستم TED سیستم اعتماد است. TED وقتی به من مجوز برگزاری TEDX را ارائه می‌دهد من را به طور کامل نمی‌شناسد تنها به من اعتماد می‌کند. کیفیت، سایز، هدف و..  برگزاری TEDX به صورت مستقیم به فردی مرتبط است که مچوز برگزاری آن را گرفته است. در واقع  موفقیت برگزاری یک رویداد TEDX به این موضوع ارتباط دارد که دریافت کننده مجوز چقدر تجربه دارد و می‌خواهد چقدر روی این مراسم وقت بگذارد.

• تا کنون چند  مراسم TEDX‌ برگزار شده است ؟

تا دوسال پیش نزدیک به 7 هزار TEDX در دنیا برگزار می‌شد اما حالا این رقم به 12 هزار رسیده است.

• ​کیفیت این کنفرانس‌ها چگونه کنترل می‌شود؟

 مسئله رقابت در این زمینه مطرح نیست چرا که آنچه در این زمینه مهم است کیفیت برگزاری و سخنرانان و بازخوردی‌ است که دریافت می‌شود. TED تمام این مسائل را کنترل می‌کند . این کنترل به صورت  بازخورد حاضران در کنفرانس و  همچنین ثبت نظرات کاربرانی است که به صورت آنلاین این کنفرانس‌ها را تماشا می‌‌کند. 

• با نگاهی به سخنرانان کنفرانسTEDX کیش  می توان فهمید که افراد موفق ایرانی که در داخل کشور هم زندگی کنند  در این کنفرانس حضور ندارند . همچنین از حوزه هایی مانند معماری، طراحی،‌آشپزی، ورزش و … سخنرانان مختلفی دیده ‌می‌شود اما سخنرانان در بخش IT بسیار محدود هستند. سخنرانان در  TEDEX را چطور انتخاب کردید؟

هر TEDX سیاست‌های خاص خودش را دارد. ایده‌آل ted talk این است که شما هیچ شخص موفق را نداشته باشید. چرا که گفتن داستان موفقیت اصلا ted talk  نیست و کنفرانس و برنامه‌های دیگر  مانند bridge می‌تواند جایی برای گفتن داستان موفقیت باشد . اصل ted talk  یک ایده است و بعد داستان  زندگی شما می‌توان یک پشتیبان برای این ایده باشد تا به آن هویت بدهد. موفق ترین ted talk  به این خاطر موفق نشده که یک فرد موفق در آن حرف زده است. بنابراین ما سخنرانانمان را از این جهت که ادم موفق بوده‌اند انتخاب نمی‌کنیم. فرد سخنران ما فردی است که توانسته هرچند کوچک، یک  تغییر در یک سری معادلات ایجاد کند .tedxدر مورد پخش یک ایده است.

• پس با همین سیاست سخنرانان TEDEX کیش را انتخاب کردید.

بله اما به موضوعات مهم و مورد توجه مردم و مشکلات نیز توجه کردیم.در TEDEX کیش با توجه به رشد و توجه ای که طی چند ماه گذشته به شرکت‌های نوپا شده بود به این فکر کردم که بهتر است از طریق این کنفرانس پیغام امید و مثبت بودن  را انتشار دهیم. برای مثال به عقیده من در ایران مسوولیت اجتماعی آنچنان که باید معنی ندارد بنابراین من فکر کردم که خیلی از سخنران‌های این کنفرانس باید پیام امید بیاورند  . در ایران تا با یک جوانی حرف می‌زنید و به او می‌گویی این چه کاری است  که انجام داده‌ای سریع پاسخ می‌دهد که اینجا ایران است که بدترین استدلال است. همه چی نباید از بالا به پایین باشد. اینجا ایران است شما برای ایران چه کاری‌ انجام داده‌اید؟ به خاطر همین به نظرم آمد که در این کنفرانس باید تمرکزمان روی امید باشد. در کل سخنران در این کنفرانس را آدم‌های  موفق به ان معنا که می‌شناسیم تشکیل نمی‌دهند. برای مثال شیرین گرامی، نخستین زن ورزشکار ایرانی در رشته سه‌گانه است که پس از به دست آوردن مجوز حضور در مسابقات بین‌المللی اتحادیه بین المللی ورزش سه‌گانه، در شهریور سال ۱۳۹۲ با پوشش در مسابقات جهانی لندن شرکت کرد. اگر چه در این مسابقات مقام اول را کسب نکرد ولی نشان داد که با پوشش کامل هم می توان در این مسابقات شرکت کرد. یعنی ایشان با تلاش و پیگیری  توانستند این کار را انجام دهند. تلاش کرد و توانست قوانینی را تغییر دهد. این یک ایده برای گفته شدن است. 

• چرا کیش را برای برگزاری این کنفرانس انتخاب کردید. چرا که بسیاری از افراد در سایت‌های مختلف نسبت به این انتخاب و اینکه امکان مسافرت به این شهر را ندارند گله مند بودند. 

در تهران بیش از یک TEDX برگزار شده است. همچنین در اصفهان و  زنجان هم این کنفرانس برگزار شده است . یعنی TEDX را من در ایران شروع نکرده‌ام. TEDX که من برگزار می‌کنم کاملا انگلیسی است البته این به معنی این نیست که زبان فارسی برای ما ارزشی ندارد. یکی از هدف‌های اصلی من قبل از سفر به ایران این بود که از طریق تکثیر کنفرانس TEDX کیش ،  به پخشت تصویر بهتر ایران در خارج از کشور کمک کنم. بنابراین اگر این کنفرانس فارسی برگزار می‌شد کاربران بسیار کمتری در خارج از ایران آن را مشاهده می‌کردند . از طرف دیگر کیش بند آزاد است و سخنرانان برای حضور در آن نیاز به ویزا ندارند. به همین دلیل ما می‌توانستیم سخنرانان بیشتری را از خارج به ایران دعوت کنیم. همچنین آوردن 700 تا 800 نفر مهمان در تهران به دلیل بزرگی آن باعث گم شدن این افراد می‌شد. 

• فرق TEDX کیش با دیگر TEDX هایی که در ایران برگزار شده در چیست؟

فرق TEDX کیش با بقیه TEDX هایی که در ایران برگزاری شده ، برگزاری مراسم به زبان انگلیسی است. وگرنه افراد دیگر هم که در ایران هستند به خوبی هم می توانند این کنفرانس برگزار کنند اما هدف من این بود که این کنفرانس را با آوردند سخنرانان از خارج کشور جهانی کنم . در حال حاضر نصف سخنرانان TEDX کیش را سخنرانان خارجی و یا ایرانیان خارج از کشور تشکیل می‌دهند. 

چه انتظاری از TEDX کیش دارید ؟ چقدر دیدگاهتان از زمانی که برگزاری این کنفرانس به شما پیشنهاد شد تا الان که چند روز بیشتر به برگزاری این مراسم زمان باقی نمانده تغییر کرده است؟

آن لحظه که در آمریکا  این کار به من پیشنهاد شد با توجه به موفقیتی که در برگزاری TEDxOrangeCoast در کالیفرنیای جنوبی داشتم به این فکر کردم که چرا نباید در ایران همچین کاری را انجام دهم. هر جای دنیا هم که باشید بالاخره سرزمین مادری شما یکجای دیگر است . به همین خاطر در ان لحظه فکر کردم این کاری است که باید انجام شود. در مورد انتظارم از TEDX کیش هم باید این مراسم تمام شود تا نظرم را به صورت دقیق بیان کنم. اگر مراسم به خوبی برگزار و همه هم راضی باشند برای من قطعا  یک موفقیت است اما کافی نیست . همین که برگزاری چنین مراسمی ادامه پیدا کند، یک تلنگر هرچند کوچک به زندگی افراد برگزاری کننده این مراسم زده شود از نظر من  یک قدم مثبت برداشته شده است.  بعد از برگزاری باید یک یا دوماه بگذرد تا ما بفهمیم برگزاری این مراسم و برقراری ارتباط بین افراد مختلف چه فایده‌و ثمره‌ای داشته است.

• جوایز این کنفرانس شامل چه مواردی است؟ 

یکی از جوایز کن فراهم کردن شرایط برای فرستان تیم‌های برتر به Ibridge برلین است البته اگر در این زمینه با مشکل ویزا برخورد نکنیم. اگر هم این امکان فراهم نشد آن‌ها را به tedx کیش می‌فرستیم. همچنین استارت‌آپ های برنده می‌توانند از خدمات برخی شتاب‌دهنده ها در سیلیون ولی، کانادا، برلین ، اسپانیا و سنگاپور استفاده کنند. این شتاب‌دهنده ها گروهای برتر را به مدت سه ماه به مراکز خودشان دعوت می‌کنند. در کل من دوست ندارم امیدی بدیم که انجام نشود.