خروج فنلاندی‌ها،‌ هجوم چینی‌ها

نام نویسنده: م.ر.بهنام رئوف

بازار تلفن همراه از یک سال گذشته با تغییرات گسترده‌ای در بخش نمایندگان فروش گوشی از یک سو و نمایندگان خدمات پس از فروش از سوی دیگر روبه‌رو شده است. این اتفاق یک بار دیگر و درست در ماه‌هاي اولیه افزایش تعرفه واردات تلفن همراه از 4 درصد به 60 درصد هم رخ داده بود. اما این‌بار دلیل این جابه جایی‌هاي رخ داده نه بحث تعرفه واردات بلکه نوسانات نرخ ارز در یک سال گذشته و توان و قدرت مالی نمایندگان برای واردات گوشی به کشور عنوان شده است.

اولین تغییر در اولین برند
تقریبا اوایل سال جاری بود که خبری مبنی بر توقف فعالیت دفتر نوکیا در ایران منتشر شد. خروج رسمی نوکیا از بازار ایران که البته در آن زمان دلیلش مسایل مربوط به تحریم اعلام شد اولین تغییر در بازار تلفن همراه بود. اما بعدها و با انتشار اخبار مشکلات مالی نوکیایی‌ها مشخص شد که تعطیلی دفتر نوکیای ایران بیشتر به دلیل مشکلات مالی ای بود که این شرکت با آن دست به گریبان بود و در حقیقت این تعطیلی در راستای یکسری تغییراتی بود که نوکیا در تمام دفاتر نمایندگی‌هاي خود در سراسر جهان به وجود آورد.

حضور دفتر رسمی نوکیا در ایران هم برای تجارت این شرکت فنلاندی و هم برای کاربران و مصرف‌کنندگان ایرانی فواید و مزایای زیادی به همراه داشت. ارائه خدمات پس از فروش مناسب و اطلاع‌رسانی‌هاي منظم، نظارت بر بازار و آموزش استانداردهای مطرح جهانی به نمایندگان فروش باعث شده بود تا نوکیا به عنوان یکی از محبوب ترین برندها در بازار ایران شناخته شود. نوکیا در چند سال گذشته سیاست ارائه گارانتی یا خدمات پس از فروش یکپارچه را در دستور کار خود قرار داده بود. همین امر باعث شد تا گارانتی‌هاي ارائه شده در ایران هم یکپارچه شده و همه تحت نام گارانتی نوکیا قرار گیرند. سیاستی که بعدها توسط سایر برندها نیز به کار گرفته شد. این کار نوکیا که همزمان با افزایش تعرفه واردات تلفن همراه در کشور بود باعث شد تا شرکت‌هاي قدیمی و همکار نوکیا از ادامه تجارت با این شرکت صرف نظر کنند.

ایراتل اولین شرکت ایرانی همکار نوکیا بود. این شرکت در سال‌هاي اولیه عرضه سیم کارت به بازار ایران در بخش تجهیز شبکه مخابراتی ایران از یک سو و واردات گوشی‌هاي نوکیا به ایران فعالیت می‌کرد. همزمان با توقف فعالیت‌هاي ایراتل صاحبان این شرکت اقدام به تاسیس شرکت پارس مایکروتل کردند. ایاتلی که اولین توزیع کننده رسمی نوکیا بود این بار با پارس مایکروتل اولین توزیع کننده رسمی گوشی‌هاي سامسونگ شد. همزمان با ایراتل دو شرکت نیا و اتصالات نیز در بازار ایران کار عرضه و ارائه خدمات پس از فروش گوشی‌هاي نوکیا را بر عهده داشتند. اتصالات زودتر و پیش از یکپارچه شدن گارانتی نوکیا از ادامه فعالیت با این شرکت سر باز زد.

یک سال بعد از افزایش تعرفه واردات تلفن همراه، شرکت نیا که خدمات طلایی نیا را در بخش گوشی‌هاي نوکیا ارائه می‌کرد نیز از ادامه فعالیت در بخش گوشی‌هاي نوکیا کناره‌گیری کرد. موبایل پلاس هم که از عمر کری اش با نوکیا چند ماهی نمی گذشت هم کنار گذاشته شد. در آن زمان نوکیا تصمیم گرفت سه شرکت الوطنی، ارکان ارتباطات و کامل الکترونیک را به عنوان شرکای جدید خود در ایران انتخاب کند که همچنان فعالیت این شرکت‌ها در قالب توزیع‌کنندگان گوشی‌هاي نوکیا در ایران ادامه دارد، اما دیگر از گارانتی یکپارچه نوکیا خبری نیست.

خداحافظی بی‌سر و صدا

از دیگر شرکت‌هاي فعال در بازار تلفن همراه ایران که در چند سال گذشته تقریبا نامش در کنار بسیاری از برندهای تولید کننده آمده بود، پارس کامتل بود. این شرکت اما اکنون فعالیت چندانی در بازار ندارد. پارس کامتل فعالیت خود را با عرضه و گارانتی گوشی‌هاي سونی اریکسون آغاز کرد، بعد از آن به سراغ اچ تی سی رفت و بعدها ال‌جی را نیز به سبد کالای خود اضافه کرد. مدتی در تکاپو برای عرضه گوشی‌هاي زد تی ای در بازار بود و حتی در یک بازه زمانی چند ماهه خدمات پس از فروش گوشی‌هاي آی‌فون را هم ارائه می‌داد. بر اساس شنیده‌ها این شرکت اما اکنون فعالیت چندانی در بازار نداشته و شاید هم اکنون در حال استراحت و تجدید قوا باشد. اما برند اصلی این شرکت یعنی سونی اکنون توسط نماینده جدید سونی در بازار عرضه و گارانتی می‌شود. نام این شرکت آرمان همراه آرین است.

برندی پرتعویض

ال‌جی که اکنون در بین سیر برندهای تلفن همراه در رتبه‌هاي چهار و پنجم جهانی در مناطق مختلف قرار گرفته است، اما از ابتدای حضورش در بازار ایران همواره با تغییر در نماینده فروش و خدمات گارانتی روبه‌رو بود. گلدیران اولین توزیع کننده گوشی‌هاي ال‌جی بود بعد از آن مادیران به بهانه تولید برخی از مدل‌ها وارد این حوزه شد. البته پیش از مادیران شرکت پرشین تلکام با تبلیغات گسترده توزیع گوشی‌هاي ال‌جی را به عهده گرفت که به نوعی عملکرد ناموفق تولید گوشی ال‌جی در ایران تمام رشته‌هاي پرشین تلکام را پنبه کرد. بعد از آن پارس کامتل به سراغ ال‌جی آمد، اما دیری نپایید که ال‌جی تصمیم گرفت در کنار آن شکت یاس را هم قرار دهد. بعد از کاهش فعالیت پارس کامتل در این بخش شرکتی جدید تاسیس شد که تشابه اسمی‌اش با پارس کامتل شایعات وابستگی آن را با این شرکت قوت بخشید. پارس ماناتل نماینده بعدی ال‌جی بود. البته این شرکت بعد از چند ماه خود را در بازار به نام ماناتل پارس معرفی کرد تا شاید با این کار بتواند جلوی شایعات به وجود آماده بایستند.

اکنون اما ال‌جی یک نماینده جدید دیگر هم در بخش گوشی‌هاي خود افزوده است. مدیاپردازش جدیدترین نماینده این شرکت در ایران است. ال‌جی نیز هم اکنون مانند دیگر رقیب هم وطنش گارانتی یکسان و تحت نام ال‌جی را در بازار ایران ارائه می‌دهد و به این ترتیب راهی که نوکیا در بخش خدمات پس از فروش آغاز کننده آن بود اکنون توسط دو برند معروف کره‌ای ادامه یافته است. وظیفه خدمات پس از فروش ال‌جی اکنون بر عهده مادیران است.

برند اول با دو نماینده

سامسونگ اما در آن سال‌هاي ابتدایی حضورش را با سام سرویس در بازار ایران تجربه کرد. بعدها که ایراتل نوکیا را تنها گذاشت سامسونگ توسط مایکروتل که در حقیقت همان ایراتل بود در بازار عرضه شد. سال‌ها این روند ادامه یافت تا اینکه در نهایت باز هم شرکتی مشابه نام پارس کامتل در بخش عرضه گوشی‌هاي سامسونگ روی کار آمد. نام این شرکت که اکنون یکی از مهم‌ترین توزیع‌کنندگان سامسونگ در بازار ایران است، پارس سامتل است که البته باید این نکته را هم ذکر کرد که هیچ ربطی به پارس کامتل ندارد. سامسونگ که اکنون پرفروش‌ترین برند جهانی و همچنین ایرانی است دارای یک گارانتی واحد است که همان گارانتی سامسونگ نام دارد.

کم سهم‌ها در بازار

جدا از برندهای اصلی بازار اما اکنون برندهای دیگر موجود در بازار به دلیل سهم پایینی که دارند همگی در یک گروه لحاظ می‌شوند. اچ تی سی، هواوی، موتورولا و آی‌فون. گوشی‌هاي اچ تی سی هم‌اکنون توسط دو شرکت یاس و پرشین سلوکام توزیع می‌شوند. پرشین سلوکام همان شرکت پرشین تلکام سابق است که بعد از انحلال و اندکی تغییرات داخلی نامش را به پرشین سلوکام تغییر داد. این شرکت علاوه بر اچ تی سی از دیرباز در بخش گوشی‌هاي موتورولا هم فعالیت می‌کرد که این فعالیت همچنان ادامه دارد. دیگر برندي که از زمان عرضه آن شاید زمان چندانی نیست که می‌گذرد، هواوی است. این برند هم‌اکنون توسط مایکروتل در بازار توزیع و گارانتی می‌شود. برند چینی که بسیاری آن را آینده دار بازار تلفن همراه می‌دانند.

اگر به توزیع کننده این گوشی و سابقه فعالیتش با برندهای مطرح جهانی و سرنوشتی که در نهایت برای آنها رقم خورد اندکی دقت کنیم می‌فهمیم که پیش‌بینی کسب رتبه بالای بازار تلفن همراه در آینده‌ا نه چندان دور برای هواوی دور از ذهن نیست. مایکروتل فعلی و ایراتل سابق زمانی نماینده نوکیا بود. بعد به سمت سامسونگ آمد و اکنون نیز علاوه بر سامسونگ هواوی را هم در اختیار دارد. اما اپل یکی از پرطرفدارترین برندهاي بازار ایران است که هیچ نماینده رسمی در اختیار ندارد. این امر البته به آن معنا نیست که شرکت‌هايي که هم‌اکنون آن را توزیع و گارانتی می‌کنند غیرقانونی و بی اعتبار باشند، اما براساس نامه‌نگاری که روزنامه دنیای اقتصاد با دفتر اصلی شرکت اپل در کالیفرنیا داشته است (‌و اصل آن نامه در دفتر روزنامه هم موجود است) این شرکت هیچ نماینده رسمی فروش در بازار ایران ندارد. اما در عین حال هم‌اکنون گوشی‌هاي آی‌فون در بازار ایران توسط شرکت‌هاي مختلفی گارانتی می‌شوند.

منبع : دنیای اقتصاد