موبنا – محمد امین ناهید – در بازار دنیا ما شاهد هستیم که هر روز بسیاری از محصولات جدید به بازار عرضه می شوند. در میان این طیف گسترده از محصولات تنها تعداد کمی از آنها این شانس را پیدا می کنند که در بازار ماندگار شوند. ماندگاری در بازار تابع قوانین خاصی است که اتفاقاً بیشتر این قوانین در همه جای دنیا یکسان می باشند. ما در این نوشتار تنها به ذکر دو قانون که می تواند ضامن ماندگاری یک محصول در بازار باشد اکتفا می کنیم : طراحی زیبا و کارایی متفاوت و بهتر از نمونه های گذشته آن محصول است.
جالب است بدانید که این دو قانون نه تنها در حوزه محصولات IT بلکه در حوزه سایر محصولات هم کاربرد دارد. به عنواننمونه خودروی پژوی 206 با داشتن طرحی متفاوت و قدرتی مناسب توانسته در همه دنیاخود را مطرح کند. از سوی دیگر گوشی آی فون اپل هم توانسته با طراحی زیباو امکاناتخارق العاده از فروش میلیونی برخوردار شود. نمونه هایی از این دست را همه ما بسیاردیده ایم و شنیده ایم.
در این حوزه می توان شرکت ها را به دو دسته پیشرو و دنبالهرو تقسیم بندی نمود. شرکت های پیشرو شرکت هایی هستند ه همواره بدون توجه بهفعالیت رقبایشان ، سعی در بهبود محصول خود با تکیه بر ابتکارات خود دارند. اینشرکت ها همواره درصدد هستند با تولید محصولی انقلابی و جدید برای طیف خاصی ازمشتریان سود سرشاری را عاید خود کنند. شرکت های دنباله رو در خلاف جهت شرکت هایپیشرو حرکت می کنند به این معنا که منتظر می مانند تا یک محصول در بازار موفق شود، سپس با کپی برداری و البته سعی در بهبود امکانات نمونه اولیه محصول و تغییر ظاهر، آن را دوباره به بازار عرضه می کنند! به این ترتیب نسل جدیدی از محصولات بهبازار عرضه می شوند که همگی دارای امکانات مشابه ولی ظاهر متفاوت هستند. نمونه اینغوغا را در زمان عرضه آی پاد های اپل همگی به یاد داریم.
شرکت های پیشرو اگر در یک پروژه شکست بخورند ضرر هنگفتی راباید تحمل کنند چراکه هر پروژه آنها حاصل صدها نفرساعت کار تحقیقاتی بوده است. امادر عوض اگر یکی از پروژه های آنها به نتیجه برسد ، سود باورنکردنی نصیب آنها میشود. اگر شرکت های دنباله رو کار خود را بلد باشند ، ضرر خاصی متوجه آنها نمی شود!اما در عوض سود خیلی زیادی هم در بازار نمی کنند.
بارزترین نمونه یک شرکت پیشرو در بازار IT دنیا شرکت اپل است. این شرکت تاکنون بارها به بازار جهتداده ، به این معنا که با عرضه محصولی خاص توجه بسیاری از کاربران را به سوی خودجلب کرده و سپس سایر شرکت ها با مشاهده این موفقیت اپل ، به همان سویی تغییر جهتدادند که اپل حرکت می کرد. همانطور که در بالا هم اشاره کردم غوغای آی پاد های اپلنمونه ای ساده از این حرکت بازار بود. همچنین درمورد سایر محصولات مانند آی فون همشاهد هستیم که دوباره اپل است که جهت حرکت بازار را تعیین نموده به شکلی که هماکنون تقریباً تمام شرکت های تولید کننده گوشی تلفن همراه سعی در تولید محصولیمشابه آی فون نموده اند. در بازار لپ تاپ ها هم شاید چنین نمونه هایی هستیم. بهعنوان نمونه اپل با تولید مک بوک ایر ثابت کرد که یک لپ تاپ می تواند از یک دفترچهنازک تر باشد ، حال دوباره شاهد هستیم که شرکت های دیر هم رو به تولید لپ تاپ هاینازک آورده اند. در واقع به گفته استیو جابز مدیر اپل : اپل با خودش رقابت می کندولی سایر شرکت ها با اپل رقابت می کنند به همین دلیل ما همیشه از آنها جلوتر هستیم!
این مثال ها تنها در مورد اپل نیست ، بسیاری از شرکت هایدیگر هم در حوزه مخصوص به خودشان پیشرو هستند ، به عنوان نمونه HP با طراحی لپ تاپ های سری 0Pavilion dv600جوایز بسیاری را نصیب خود نمود چراکه این سری از لپ تاپ ها بسیار زیبا و چشم نوازو در عین حال با قیمتی متعادل تولید شده بودند. شرکت هایی مانند DELL هم دوباره با مشاهده این موفقیت HP مدل هایی را مشابه Pavilionطراحی نمودند.
شرکت های تولید کننده حصولات IT تا وقتی که بخواهند منتظر یک نوآوری باشند و سپس از آنتقلید کنند حداکثر در رده دوم فروش قرار می گیرند. این قانونی ثابت است که در همهجای دنیا حتی در ایران خودمان هم مصداق دارد. اگر ما واقعاً بخواهیم خود را بهعنوان یک کشور تولیدی ( و نه مصرفی ) در بازار ITدنیا به سایر کشورها بشناسانیم ، حداقل باید سعی کنیم که خودمان دست به تولیدمحصول به شکل مستقل بزنیم. البته این به این معنا نیست که یک سوله تاسیس و در زیرآن یک محصول را تولید کنیم ، که البته نظیر این سوله های در کشور ما کم نیستند!بلکه بیاییم با الگو برداری از شیوه های نوین تولید محصولات IT در دنیا خروجی متفاوتی را تریف محصولی بدیع و نهتکراری که مشابه چینی و تایوانی آن در بازار به وفور وجود دارد را دوباره تولیدکنیم.
