نام نویسنده: حميد بابادي نيا *
آی تی ایران – در اواخر سال 1980 اولين شبكه هاي موبايل ، سيستمهاي مدولاسيون آنالوگ بودند كه از آن جمله مي توان به :
AMPS(Advanced Mobile Phone System ) در آمريكا
TACS(Total Access Communications System) در انگلستان
C-NETZ در آلمان
Radiocom 2000 درفرانسه
NMT در اسكانديناوي
اشاره نمود اين گونه شبكه ها بمنظور رسيدن به ماكزيمم سطح پوشش به طريقي طراحي شده بودند كه از كمترين تعداد آنتن استفاده مي نمودند .
مشكلات اولين نسل
مشكلات سيستمهاي آنالوگ عبارت بودند از :
• ظرفيت محدود (با افزايش مشتركين از عهده كار بر نمي آمدند )
• تجهيزات حجيم و بزرگ
• قابليت اطمينان پائين
• فقدان امنيت (سيگنالهاي آنالوگ قابل رهگيري مي باشند )
• عدم تطابق سيستمها در كشورهاي مختلف (نبود Roaming )
جهت افزايش قابليت هاي سيستمهاي آنالوگ مديران ارشد مخابرات و پست كنفرانس اروپا (CEPT)
European Conference Of Posts And Telecomunications Adminstrations يك استاندارد جديد تحت عنوان
GSM (Group Special Mobil)تشكيل دادند .
با آمدن سيستم ديجيتال مزاياي مهمي از جمله افزايش ظرفيت و امنيت و همچنين امكانات كنترل ترافيك اطاعات نيز مطرح گرديد .
در اواخر سال 1987 ميلادي GSM تحت عنوان يك استاندارد ديجيتال مطرح گرديد .
مزاياي سيستم ديجيتال GSM:
• استفاده كارا از طيف راديوئي
• امنيت براي انتقال صوت
• امكانات انتقال اطلاعات
• بهره گيري از تكنولوژي VLSI( كه بدين طريق گوشيهاي ارزان تر و كوچكتري را شاهد بوديم) .
• همساني با شبكه هاي ISDN
ساختار GSM :
يك شبكه GSM از سه زير سيستم تشكيل مي شود :
1) ايستگاه موبايل Mobile Station) MS )
2) زير سيستم ايستگاه پايه Base Station Subsystem (BSS)
هرBSS شامل يك BSC كنترلر ايستگاه پايه (Base Station Controller) و چند عدد BTS ايستگاه انتقال دهنده پايه (Base Transiever Station ) خواهد بود .
3) زير سيستم سوئيچينگ و شبكه NSS (Network And Switching Subsystem)
هر NSS شامل يك MSC مركز سوئيچينگ موبايل Mobile Switching Centre و چند واحدثبات مرتبط مي باشد .
چند واسطه بعنوان واسطه هاي بين قسمتهاي مختلف سيستم تعريف مي شوند .
“A” واسط بين BSC,MSC
“ABIS” واسط بين BTS,BSC
“UM” واسط هوائي بين آنتن هاي MS,BTS
انتظارات كارشناسان از پروژه اپراتور دوم :
تكنولوژي مورد استفاده :
همانگونه كه در بخش قبل نيز مطرح گرديد GSM يا به بيان ديگر موبايل هاي نسل دوم 2G با داشتن سرعت انتقال اطلا عاتي در حدود 9.6 Kbit/s به عنوان اولين و كاراترين تجهيزات مخابراتي در جهان مطرح گرديدند اين در حالي است كه GPRS يا موبايل هاي نسل دو و نيم 2.5 G داراي سرعتي معادل 115.2 Kbit/s مي باشند . وWCDMA يا موبايل هاي نسل سوم 3G داراي سرعت انتقالي در حدود 10 Mbit/s ميباشند كه در حال حاضر در كشورهاي امارات متحده عربي ‘ مصر‘اردن و كويت …. نصب و راه اندازي گرديده اند.
آيا بهتر نيست كه وقتي با يك مقوله اي كه اينچنين با تكنولوژي روز در گير است معقولانه تر برخورد كرده و خيلي سريع از سير تجربي آن گذر كنيم و اصطلاحا jump بزنيم . و خيلي از اين كاروان كه با سرعت سريعي در حال حركت است عقب نمانيم اين صحبت در حالي است كه تكنولوژي NTDOCMO يا به عبارتي نسل چهارم4G با سرعت انتقال 300 Mbit/s طراحي شده است و حالا ما در اين اوضاع داريم تكنولوژي GSM را در سال 2006 ميلادي نصب و راه اندازي مي كنيم . واقعا چه توجيح علمي و فني پشت اين تصميم است ؟
سيستم نظارت:
يكي از موارد مهم در پروژه اپراتور دوم مباحث نرم افزاري و سخت افزاري و اساسا ايده هاي مرتبط با اين موارد است كه مي طلبد در اين راستا با تشكيل يك پايگاه علمي قوي به پشتوانه مراكز علمي و افراد متخصص و با تجربه يك پل ارتباطي مستحكم ما بين صنعت ومتوليان اجرائي پديد آيد زيرا كه يكي از اهداف عاليه در اين پروژه توسعه فناوري اطلاعات در سطح كلان جامعه است .اين پايگاه مي تواند تحت عنوان دستگا نظارت در كليه مراحل پروژه مورد استفاده قرار گيرد . ذكر اين مطلب را ضروري مي دانم كه در موارد مشابه هميشه بر اساس يك سنت دست اندركاران دست به دامان دانشگاهها مي شوند با تمام احترامي كه به تمامي اين قشر قائلم .فكرمی كنم همگان به اين مطلب رسيده ايم كه تنها افرادي مي توانند صاحب نظر باشند كه عملا كار كرده و تجربه لازم را داشته باشند وجود يك تيم آكادميك و دانشگاهي مسلط به موارد تئوريك شرط لازم است ولي كافي نيست. تخصص و تجربه و آشنايي با موضوع مهمترين بخش قضيه است .
مشكلات فني:
ممكن است پس از شروع به كار اپراتور دوم مشكلات فني خاصي بروز كند اين مشكلات به دو دسته اند دسته اول مشكلاتي از قبيل كيفيت سرويس هاي ارائه شده است كه ملموس بوده و همه مردم سريعا در جريان قرار خواهند گرفت دسته دوم مشكلاتي است كه به دليل عدم استفاده از نيروهاي داخلي يا عدم انتقال دانش فني است كه ظهور مشخص و كوتاه مدتي ندارد كه ممكن است چنين نواقصي در پس پرده ارائه سرويسهاي جديد پوشيده بماند . لذا وجود يك دستگاه نظارت كه با در نظر گرفتن منافع ملي قضيه را از بعد علمي و تخصصي نيز نگاه كند امري ضروري و اجتناب ناپذير است .
تربيت نيروي انساني:
آنچه در نهايت انجام اين پروژه براي اين كشور به ارمغان مي ماند صرف نظرازآنكه سعي همگان بر آن است كه اين پروژه مشكلات و معضلات اپراتور اول را نداشته باشد ، يك دانش فني است كه خود مي تواند چراغ راهي جهت انجام پروژه اپراتور سوم باشد . از آنجائيكه انتقال دانش فني در پروژه هايي كه از تكنولوژيهاي جديد استفاده مي شود حائز اهميت و در مواردي مسئله ساز است مي بايست دقت فراواني در اين راستا صورت پذيرد . تربيت نيروهاي فني و مهندسي در روند اجراي پروژه اپراتور دوم مي تواند زمينه ساز تربيت مديران و مهندسين باشد . كه در آينده خود انتقال دهنده و تكميل كننده اين دانش فني در سطح جامع ما باشند .
بكارگيري توان بخش خصوصي :
عملكرد دولت و اپراتور دوم در چگنگي استفاده از توانمنديها و قابليت هاي بخش خصوصي در انجام اين پروژه نقش بسزايي خواهد داشت اين موضوع را مي توان با يك نظر واقع بينانه به توانمنديهاي بخش خصوصي به صراحت مطرح نمود. واضح است هر چقدر وابستگي خارجي در انجام اين پروژه كمتر باشد نيازهاي مديريتي و تكنولوژيك كشور در آينده بهتر حل و فصل خواهد گرديد . و حاشيه امنيت بيشتري را براي خود لحاظ خواهيم نمود ولي نبايد فراموش كرد كه حركت غير اصولي در شاخه هاي فني اين پروژه بدون تسلط علمي و تكنولوژيكي مي تواند خطر اين را در جامعه داشته باشد كه در صورت ناموفق بودن در هر حوزه اي ، اعتماد عمومي جامعه را سلب نمايد .
حوزه هاي كاري بخش خصوصي:
در ذيل به پاره اي از توانمنديهاي بخش خصوصي اشاره خواهد شد .
1-جمع آوري اطلاعات مشتركان و طبقه بندي آنها به صورت محرمانه
2-تهيه نرم افزار كه تحت شبكه اينترنت عمل كند و هماهنگي بين بخش هاي مختلف را در مكان هاي مختلف انجام دهد
3-كنترل زمان بندي پروژه ها
4-تاييد و نظارت بر مراحل مختلف به صورت الكترونيكي براي تسريع امور
5-تدوين و تبيين وضعيت موجود شبكه ، شناخت اشكالات و راه حل هاي رفع آنها
6-مكان يابي براي نصب سايت ها
7-نصب تجهيزات مخابراتي مانند BTS ها و واحدهاي مايكروويو
8-بهينه سازي مديريت ترافيك شبكه ارتباطات سيار كه در واقع كار اصلي اپراتور است
10-ارائه خدمات VMS,SMS,MMS و ديگر خدمات ارزش افزوده كه نيازمند طراحي SMSC است
11-طراحي و ساخت BTS,BSC آنتن و MSC
12-ارائه صورتحساب و خدمات مشتركان
13-عملايت اجرايي شامل بتون ريزي ، نصب دكل ، نصب آنتن ، راه اندازي سيستم برق و غيره
14-طراحي و ساخت نرم افزارهاي مورد نياز و…
امنيت شغلي نيروهای متخصص:
مطلب حائز اهميت در انجام اين پروژه نحوه استفاده از نيروي متخصص ايراني براي كار در اين پروژه مي باشد نيروي انساني دخيل در انجام اين پروژه از دو قشر تشكيل مي شوند يك نيروي انساني كه به كارهاي غير تخصصي و سطح پائين گمارده مي شوند و دوم نيروي متخصص يا به عبارت بهتر نيمه متخصصي است كه در انجام اين پروژه گمارده خواهند شد تا در روند كار مورد آموزش فني نيز قرار گيرند دستگاه نظارت بر استخدام اين افراد مي بايست بيشترين دقت را در اين خصوص بعمل آورد . تجربه نشان مي دهد اين افراد در آينده توسط همين شركتهای بین المللی در نقاط مختلف دنيا به كار گمارده شده و در واقع دانش فني و تخصصي اين پروژه را با قيمت فوق العاده پائيني از چنگ ما در خواهند آورد.
لذا حضور شرکتهای خصوصی که نیروی انسانی به مثابه سرمایه های خود می نگرند ، از اهميت فوق العاده اي بر خوردار مي باشد .
* عضو هيات مديره و رئيس کميسيون شبکه نظام صنفي رايانه اي تهران
