نام نویسنده: علی اصغر هلالی *
آي تی ایران – حضور شرکت ها و بنگاه هاى اقتصادى در بورس اوراق بهادار کشور مادر و يا حتى بورس هاى منطقه اى و جهانى داراى فوايد پرشمار و به عقيده نويسنده تنها راه تداوم بلند مدت سودآورى و ارزش آفرينى براى شرکت ها به ويژه هنگام وارد شدن به دوران بلوغ سازمان مى باشد.
حضور شرکت ها در بورس اوراق بهادار داراى ويژگى هاى پرشمارى مى باشد که از آن جمله مى توان به موارد زير اشاره نمود:
– افزايش اعتبار شرکت ها به منظور حضور در بازارهاى مختلف داخلى و خارجى
– افزايش منابع شرکت جهت توسعه خود و يا اجراى پروژه هاى جديد
– ايجاد ارزش افزوده بيشتر براى سهامداران
– امکان نقد شدن تمام يا بخشى از شرکت در بازار سرمايه
– داراى ارزش مادى شدن دارايى هاى نامشهود و معنوى شرکت ها
– امکان انتقال مديريت شرکت از دست پديدآورندگان و کارآفرينان اوليه به دست مديران حرفه اى و پديد آمدن فرصت براى ايشان جهت حضور در عرصه هاى جديد
– ايجاد شفافيت در مسائل مالى و در نتيجه افزايش اعتماد به ايشان
– امکان جذب ساده تر سرمايه هاى خارجى
– امکان ورود آسان شرکاى تجارى جديد
هر کدام از موارد فوق خود به تنهايى داراى جاذبه فراوان براى ورود به بورس اوراق بهادار مى باشند و حتى آن را الزامى مى نمايند ولى در اين بين جايگاه شرکت هاى نرم افزارى کجاست؟
صنعت نرم افزار از جمله صنايع با فن آورى پيشرفته (High-Tech) محسوب مى گردد که بر پايه دانش محورى و محصولات غير فيزيکى و ارزش افزوده فراوان حاصل ايده ها منتهى شده به محصول يا خدمت شکل مى گيرد. از ويژگى هاى عمومى شرت هاى فعال در اين صنعت مى توان به موارد زير اشاره نمود:
– ايجادکنندگان شرکت ها اغلب جوان و مسلط به امور فنى و نه مالى و تجارى مى باشند.
– شرکت ها (به ويژه در ابتدا) داراى دارايى هاى فيزيکى زيادى نمى باشند.
– داراى ريسک بالا و در مقابل سوددهى بسيار بالاترى در مقايسه با صنايع سنتى مى باشند.
– شرکت ها عمر کوتاهى داشته و جوان هستند.
– اساس کسب و کار اين شرکت ها معمولا بر مبناى تحقيق و توسعه سپس توليد و بعد تجارت پايه گذارى شده است
– بر خلاف تصور عمومى توليد نرم افزار جديد و بازاريابى آن، امريست بسيار هزينه بر و طولانى
– با توجه به ماهيت غيرفيزيکى محصول نهايى بر خلاف محصولات سنتى نيازى به مواد اوليه جهت توليد مستمر ندارند.
با نگاهى اجمالى به بازارهاى سرمايه کشورهاى پيشرفته ملاحظه مى گردد که در 20 سال گذشته بيشترين پيشرفت و بالا رفتن ارزش سهام متعلق به شرکت هاى با فن آورى پيشرفته و به ويژه نرم افزارى مى باشند که مثال هاى معروفى از جمله مايکروسافت، …, Oracle, SAP, Yahoo, Google, ebay از آن جمله اند. اين امر حتى سبب ايجاد بورس هاى ويژه صنايع پيشرفته و رونق فراوان آن گشته است.
تمام ويژگى هاى ذکر شده در ابتداى اين مطلب درباره اين شرکت ها صادق است و اين شرکت ها با حضور در بازارهاى سرمايه و بورس توانستند حتى در سطح بين المللى به غول هاى اقتصاد تبديل گردند.
با نگاهى به بورس اوراق بهادار ايران ملاحظه مى گردد که شرکت هاى نرم افزارى در اين بازار حضور ندارند و معدود شرکت هايى هم با عنوان شرکت هاى کامپيوترى در اين بازار حضور دارند به معناى واقعى و يا ويژگى هاى ذکر شده شرکت هاى نرم افزارى محسوب نگرديده و عموما شرکت هاى بازرگانى و يا توليد کننده سخت افزار و البته با بازارهاى ويژه دولتى و داراى دارايى هاى فراوان فيزيکى نظير زمين و ساختمان مى باشند.
در واقع هنوز هيچ شرکت کاملا نرم افزارى در بورس اوراق بهادار کشور وجود ندارد و با توجه به شاخص هاى ذکر شده، متخصصين جوان و تحصيل کرده فراوان صنعت نرم افزار کشور، پتانسيل بالا توليد محصولات با ارزش افزوده بالا، روند رو به رشد ايجاد و توسعه شرکت هاى نرم افزارى و افزايش قابل توجه حجم بازار داخلى و يا ايجاد فرصت هاى جديد حضور در بازارهاى بين المللى به ويژه در منطقه نظير عراق و افغانستان و همچنين نقش شرکت هاى نرم افزارى در بورس هاى بزرگ جهان، جاى ايشان بسيار خالى است.
شرکت هاى نرم افزار ايرانى با افزايش و بالا بردن کيفيت واحدهاى تحقيق و توسعه خود که لازمه پيشرفت شرکت‌هاى High-Tech است، شفافيت در عملکرد مالى، ايجاد سازمان هاى کارا و بالغ مبتنى بر اصول علمى بنگاه دارى در شرکت هاى خود، تنوع بخشيدن به محصولات خويش و بالا بردن کيفيت آن و همچنين عدم اتکاء صرف به بازارهاى داخلى و ايجاد محصولات جهانى و حضور در عرصه هاى بين المللى، با توجه به حاشيه سود بالاى اين صنعت قادر خواهند بود که در کوتاه مدت به برترين و پرمخاطب ترين شرکت هاى بورسى ايران تبديل گردند.
قطعا حضور در بورس اوراق بهادار براى شرکت هاى نرم افزارى ايرانى سبب يک جهش بلند و سکوى پرتابى براى آينده خواهد بود که اثرات آن حتى در کوتاه مدت سبب رشد سريع و چشمگير اين صنعت در ايران مى گردد.
در اين بين مسئولين بورس اوراق بهادار کشور و اعضاى هيات پذيرش آن در اين فرآيند نقش کليدى بر عهده دارند که با درايت و آينده نگرى امکان حضورصنايع جديد با دارايى هاى غير فيزيکى و نامشهوددر کنار ساير صنايع سنتى در بورس اوراق بهادار کشور را فراهم آورند و در کنار آن نيز مردم عادى و دست اندرکاران و کارگزاران اين بازار را با اين صنايع و ميزان ريسک و البته ارزش افزوده بالاى آن آشنا نموده و سبب رونق اين بازار در کنار فرصت رشد اين صنعت درايران گردند.
* صادر کننده نمونه نرم افزار و مدیرعامل شرکت آرشام کوشا
