دنياى اقتصاد- شكل‌گيرى و توسعه تجارت الكترونيكى نيازمند ايجاد زير ساخت‌هاى بسيارى از جمله قانون تجارت الكترونيكى است كه پس از تصويب اين قانون در سال گذشته به منظور اجرايى شدن آن وزارت بازرگانى به تدوين آيين‌نامه اجرايى اين قانون پرداخت.
اين موضوع كه تدوين اين آيين‌نامه در چه مرحله‌اى قرار دارد؟ و پس از تدوين وضعيت تجارت الكترونيكى در كشور چه خواهد شد؟ از جمله سوالاتى است كه براى دريافت پاسخ آنها با فرهاد دژپسند معاون برنامه‌ريزى وزارت بازرگانى گفت‌وگو كرده‌ايم كه مى‌‌خوانيد:
*آيين‌نامه اجرايى قانون تجارت الكترونيكى در چه مرحله‌اى از تدوين است چه زمانى آماده مى‌شود؟
– پيش‌نويس چهار آيين‌نامه پيش‌بينى شده در قانون تجارت الكترونيكى تا آخر مهرماه امسال توسط وزارت بازرگانى تهيه و به هيات دولت ارسال خواهد شد كه از چهار آيين‌نامه فوق، يك آيين‌نامه بايد به تنهايى توسط وزارت بازرگانى تهيه مى‌شد كه اكنون پيش‌نويس آن تهيه و به هيات دولت ارسال شده است و ديگر آيين‌نامه‌ها نيز تا آخر مهر به هيات دولت ارسال خواهد شد.
در حال حاضر تجارت الكترونيكى در كشور ما به صورت جزئى انجام مى‌شود و آمار دقيقى از ميزان اين تجارت دو كشور موجود نيست.
*با تصويب آيين‌نامه‌هاى قانون تجارت الكترونيكى، اين قانون شامل چه نوع تجارت‌هايى در محيط الكترونيكى مى‌شود؟
– با تصويب آيين‌نامه قانون تجارت الكترونيكى اين قانون قدرت اجرايى پيدا مى‌كند و هر گونه تجارت در محيط الكترونيكى با تكيه بر اين قانون قابل انجام است اما اين قانون كامل نيست و قوانين ديگرى علاوه بر قانون‌هاى وضع شده براى تجارت الكترونيكى مود نياز است كه هم‌اكنون در حال تدوين لوايح قوانين جديد براى ارسال به مجلس هستيم.
*اجرايى شدن تجارت الكترونيكى در كشور نيازمند چه عواملى است؟
– قانون و مقررات، زير‌ساخت‌هاى مخابراتى، آموزش نيروى انسانى براى شكل‌گيرى تجارت الكترونيكى در كشور مورد نياز است و همچنين شكل‌گيرى بانكدارى الكترونيكى، گمرك الكترونيكى و بيمه الكترونيكى به منظور الكترونيكى كردن فعاليت‌هاى بنگاه‌ها و شركت‌‌ها موجب سازماندهى تجارت الكترونيكى در كشور مى‌شود.
آيا آمار دقيقى از ميزان انجام تجارت‌هاى الكترونيكى در كشور موجود است؟
– در حال حاضر تجارت الكرونيكى در كشور ما به صورت جزئى انجام مى‌شود و آمار دقيقى از ميزان اين تجارت دو كشور موجود نيست زيرا به طور واقعى كار تجارى در محيط الكترونيكى انجام نشده است به اين دليل كه تا دى ماه سال گذشته، قانونى در اين زمينه وجود نداشت.
اما وزارت بازرگانى در حال طراحى نظام آمارى تجارت الكترونيكى است تا از اين طريق ميزان امور تجارى در محيط الكترونيكى را جمع آورى و منتشر كند.
– برخى از كارشناسان معتقدند وزارت بازرگانى بودجه‌اى را به منظور راه‌اندازى شبكه جامع اطلاع‌رسانى بازرگانى دريافت كرده است اما اين پروژه به شكست انجاميده آيا اين موضوع صحت دارد؟
– نمى‌دانم اين خبر را از كجا تهيه كرده‌ايد اما با توجه به تبصره 26 برنامه دوم كه در آن مطرح شده بود كه شبكه جامع اطلاع‌رسانى طراحى شود و همچنين در ماده 116 قانون برنامه سوم، وزارت بازرگانى ملزم به طراحى و راه‌اندازى اين شبكه شد ولى تا سال 81 اعتبارى براى آن منظور نشده بود و در سال 83 اعتبار دريافت شد و اين طرح دو سال و نيم زمان دارد كه هنوز زمان آن به پايان نرسيده است كه به شكست بيانجامد و ناظر وزارت بازرگانى نيز گزارش‌هاى فنى از پيشرفت كار ارائه داده و احتمال دارد اين طرح حتى زودتر از موعد به بهره‌بردارى رسد.
شبكه جامع اطلاع‌رسانى بازرگانى چيست و چه خدماتى ارائه مى‌كند؟
– در اين شبكه تمامى اطلاعاتى كه براى سرمايه‌گذاران، بازرگانان و دولتمردان در زمينه اقتصادى و بازرگانى مورد نياز باشد، قابل دسترس است و اين اطلاعات شامل اطلاعات خارجى و داخلى تمام شركت‌هاى صادراتى و وارداتى كه كار بازرگانى انجام مى‌دهند است.
– آيا تمام ارگان‌ها و سازمان‌هاى دولتى در ارائه اطلاعات خود با وزارت بازرگانى همكارى كرده‌اند يا خير؟
– بايد مصوبه‌اى را از دولت دريافت كنيم تا به استناد آن دستگاه‌ها ملزم به همكارى شوند البته تاكنون تفاهم‌نامه‌هايى با چند وزارتخانه امضا كرده‌ايم و آنها آمادگى خود را براى ارائه اطلاعات اعلام كرده‌اند، در سخنان خود گفتيد اين شبكه زودتر از زمان تعيين شده راه‌اندازى خواهد شد، پيش‌بينى مى‌كنيد حداكثر تا چند وقت ديگر راه‌اندازى شود؟
-تلاش مى‌شود تا آخر امسال شبكه جامع اطلاع‌رسانى بازرگانى راه‌اندازى شود.
به نظر شما صنعت نرم افزار كشور در چه وضعيتى قرار دارد و ايران چگونه مى‌تواند به بازارهاى جهانى دست يابد؟
-بازار نرم افزار در ايران از وضعيت مناسب و رونق خوبى برخوردار است و طرح تكفا پس از تخصيص بودجه به دستگاه‌هاى دولتى موجب رونق اين بازار شده است و با نظارت شديدى كه از سوى دبيرخانه شوراى عالى اطلاع‌رسانى و سازمان مديريت و برنامه‌ريزى كشور بر روند صرف اين بودجه در سازمان‌ها صورت مى‌گيرد موجب شده تا هيچ نهادى بودجه دريافتى را صرف خريد تجهيزات سخت افزارى و يا ساختمان نكند.
ايران در چه زمينه‌هايى مى‌تواند در بازارهاى جهانى فعاليت كند؟
-برخى از بازارهاى نرم افزار توسط ايران به سهولت قابل پوشش است و شركت‌هاى ايرانى و نيروى انسانى فعال در زمينه نرم افزار در كشور از قابليت‌هاى خوبى برخوردارند اما تمرين براى حضور در بازار بين‌الملل وجود ندارد.
*آيا حضور در نمايشگاه‌هاى بين‌المللى خارجى از كشور تاثيرى در دستيابى به بازارهاى جهانى ندارد؟
-آنچه تا كنون انجام گرفته كافى نيست اما با توجه به نتايج حضور ايران در نمايشگاه‌هايى از جمله جيتكس و سبيت و استقبال بازديد كنندگان از شركت‌هاى ايرانى، ايران مى‌تواند با يك برنامه‌ريزى دقيق و منظم‌تر وارد بازار جهانى نرم افزار شود.
