ايسنا – بر اساس آخرين آمار موجود، در كشور ما با جمعيتى در حدود هفتاد ميليون نفر، تعداد هفت ميليون دستگاه رايانه وجود دارد.
به گزارش سرويس پژوهشى خبرگزارى دانشجويان ايران (ايسنا)، فرنود حسينى، كارشناس شبكه‌ى اطلاع‌رسانى كشاورزى ايران (صبا)، درپژوهشى به بررسى شاخص‌هاى توسعه ICT ايران در سال‌هاى ٢٠٠٢ و ٢٠٠٣ پرداخته است.
دربخشى از اين مقاله در تبيين اهميت آشنايى با جايگاه جهانى كشور در عرصه فناورى اطلاعات و ارتباطات آمده است: شناخت جايگاه جهانى ايران در عصر ارتباطات و ميزان رشد ابزارهاى فناورى ارتباطات و اطلاعات در مقايسه با ساير كشورها مى‌تواند راهكارهاى مناسب توسعه شاخص‌هاى اين فناورى را در اختيار برنامه‌ريزان كشور قرار داده و هشدارهاى لازم به منظور پيشگيرى از سقوط كشور در ورطه شكاف ديجيتالى كه امروز گريبان‌گير اكثر كشورهاى در حال توسعه شده است را به ما بدهد.
براساس برنامه توسعه تدوين شده از سوى سازمان ملل متحد، براى تجزيه و تحليل توسعه ICT در كشورهاى مختلف، چهار شاخص كلى مورد توجه و بررسى قرار مى‌گيرد. اين شاخص‌ها شامل قابليت اتصال، دسترسى، كاربرى و آزادسازى مى‌باشند.
هر يك از اين مولفه‌ها داراى ابزارها و ابعاد گوناگون مى‌باشند كه با تجزيه و تحليل و بررسى هر يك از آنها مى‌توان به ميزان توسعه فناورى ارتباطات و اطلاعات در يك كشور پى برد.
در ادامه اين مقاله آمده است: شاخص قابليت اتصال شامل وضعيت زيرساخت‌هاى فيزيكى ICT ازقبيل پهناى باند اتصال به اينترنت، تعداد رايانه‌هاى شخصى و ضريب نفوذ تلفن ثابت و همراه، شاخص دسترسى، شامل مشخصه‌هاى دسترسى نظير تعداد كاربران اينترنت، متوسط دريافت، هزينه تماس و ساير هزينه‌ها، شاخص كاربرى، شامل محاسبه تبادل اطلاعات از طريق مخابرات و مراكز تبادل اطلاعات اينترنتى و شاخص آزادسازى شامل انجام دگرگونى‌هاى ساختارى براى انطباق و جذب ICT در بخش مخابرات و ارتباطات كشور مى‌باشد.
براساس اين شاخص‌ها، كشورهاى جهان به سه گروه كشورهاى درپى توسعه (نظير ايران، پرو و سوريه)، كشورهاى در حال توسعه ( نظير امارات متحده عربى) و كشورهاى توسعه يافته يا پيشتاز در فناورى ارتباطات و اطلاعات (نظير نروژ، آمريكا و ايسلند) تقسيم‌بندى مى‌شوند.
پژوهشگر در ادامه اين مقاله با اشاره به اينكه تعداد سايت‌هاى اينترنتى راه‌اندازى شده، مى‌تواند يكى از شاخص‌هاى توسعه كاربرد ابزارهاى اطلاع‌رسانى در كشور تلقى شود، آورده است: ايران با برخوردارى از جمعيتى جوان، در دو ساله گذشته رشد بسيار سريع و حيرت انگيزى را در ثبت شناسه‌هاى اينترنتى داشته است. اغلب ارگان‌ها و سازمان‌هاى دولتى، اكثر شركت‌هاى خصوصى و بسيارى از افراد حقيقى، اقدام به استفاده از سرويس‌هاى اينترنتى در جهت ثبت شناسه و اجاره فضاى مجازى كرده‌اند و برنامه‌هاى اطلاع‌رسانى خود را از اين طريق دنبال مى‌كنند. البته به علت حجم روز افزون ثبت شناسه توسط ايرانيان، هنوز آمار دقيق و روشنى از تعداد شناسه‌هاى ثبت شده وجود ندارد.
ميزان اقبال عمومى به استفاده از رايانه در كارهاى شخصى و افزايش تعداد رايانه‌هاى شخصى در ميان مردم و در تمام سطوح سنى و موقعيت‌هاى مختلف جغرافيايى مى‌تواند به عنوان يكى از شاخصه‌هاى كاربردى شدن ICT مورد توجه قرار گيرد.
طبق آخرين آمار موجود در كشور ما با جمعيتى در حدود هفتاد ميليون نفر تعداد هفت ميليون دستگاه رايانه وجود دارد. يكى ديگر از ابعاد اين شاخص، ميزان واردات رايانه‌هاى شخصى به كشور مى‌باشد كه در اين زمينه نيز كشور ما از وضعيت بسيار مناسبى برخوردار است. البته در چند سال اخير روند ايجاد خطوط مونتاژ نيز سيرى صعودى داشته است.
در ادامه‌ى اين مقاله با اشاره به رشد ٧/٣٠ درصدى تعداد تلفن‌هاى ثابت و رشد ٦/٨٦ درصدى آمار تلفن‌هاى همراه تا تير ماه جارى آمده است: تعداد خطوط تلفن يك عامل محدودكننده براى اتصال و دسترسى به اينترنت محسوب مى‌شود. از سوى ديگر مى‌توان ظرفيت توسعه خطوط اينترنت را بر اين اساس برآورد كرد.
در شاخص تعداد كاربران اينترنت نيز تعداد كاربرانى كه از يك اشتراك اينترنت استفاده مى‌كنند مورد توجه قرار مى‌گيرد؛ اما در كشور در حال توسعه‌اى نظير ايران انوع ديگرى غير از اشتراك نظير استفاده از كافى‌نت‌ها و نيز دسترسى‌هاى شراكتى در محاسبات لحاظ مى‌شوند. براساس آمارهاى موجود در حال حاضر حدود ٦/٢ درصد خانواده‌هاى ايرانى به شبكه‌ى اينترنت دسترسى دارند. تعداد مشتركان Dial up نيز حدود دو ميليون و ٥٠٠ هزار مشترك مى‌باشد. طبق بررسى‌ها حدود ٤٩ درصد كاربران شبكه اينترنت در كشور را زنان تشكيل مى‌دهند.
در ادامه‌ى اين مقاله در مورد اهميت و تاثير نرخ مكالمات تلفنى در دسترسى كاربران به اينترنت آمده است: در صورت بالا بودن نرخ مكالمات تلفنى استفاده از اينترنت براى عموم مردم مقرون به صرفه نخواهد بود و اين درحالى است كه كاربران اينترنت در قبال اتصال به شبكه بايد دو هزينه تلفن و هزينه دسترسى به شبكه را بپردازند. با اين حال تمهيداتى مثل كاهش نرخ خدمات تلفن و كارت‌هاى اينترنتى در بعضى ساعات شب مى‌تواند عامل موثرى در جذب كاربران به استفاده از شبكه باشد.
البته گاهى به علت نبود يا كمبود كيفيت خدمات اينترنت در برخى شهرها، كاربران اقدام به خريد و استفاده از سرويس‌هاى شهرهاى بزرگى مثل تهران مى‌كنند كه اين خود موجب افزايش هزينه‌هاى تلفن مى‌شود.
سرانه درآمد مردم نيز يك عامل تعيين كننده ديگر در استفاده از اينترنت محسوب مى‌شود. قدرت خريد سخت‌افزار و استطاعت مالى فرد براى پرداخت هزينه ارتباط مشخص كننده امكان برقرارى ارتباط اينترنتى مى‌باشد.
پژوهشگر در پايان مقاله خود با اشاره به تاثير مولفه‌هايى نظير رقابت شركت‌هاى خصوصى در عرصه مخابرات و تعدد و رقابت شركت‌هاى خدمات رسان سرويس دهنده وب (ISP) در ارتقاى شاخص‌هاى توسعه يافتگى ICT در كشور مى‌افزايد: ايران براى دستيابى هر چه بهتر و سريعتر به شاخص‌ها و ابزارهاى توسعه ارتباطات و اطلاعات منطبق بر استانداردهاى جهانى، نياز مبرمى به نگرش كلان، اصولى و غيرنمايشى به پديده ICT دارد. با از بين بردن بسيارى از موانع موجود از طريق تعريف و تدوين موازين قانونى در راه انتقال خدمات به بخش خصوصى، اائه گسترده و حتى رايگان خدمات آموزش عمومى ICT، افزايش سرانه استفاده از رايانه و اينترنت، نهادينه و اجرايى كردن مفاهيم دولت الكترونيكى و تجارت الكترونيكى در كشور مى‌توان در راه توسعه بيش از پيش ICT كه از لوازم توسعه پايدار در كشور مى‌باشد، گام برداشت.
