نام نویسنده: سونيتا سراب‌پور
انجمن شركت‌هاي انفورماتيك كشور به صورت رسمي در آخرين مجمع عمومي اين انجمن منحل شد.» اين خبري بود كه هفته گذشته بر خروجي اكثر خبرگزاري‌ها ديده شد.
خبري كه برعكس ظاهر عنوان آن، خبر ناخوشايندي براي فعالان حوزه IT نبود. چراكه در مجمع عمومي فوق‌العاده و عادي نوبت دوم سال 87 انجمن شركت‌هاي انفورماتيك ايران با راي اكثريت اعضا به صورت رسمي منحل شد.
بنا بر اظهارات فعالان اين انجمن با انحلال انجمن شركت‌هاي انفورماتيك ايران همه دارايي‌‌ها و سوابق آن به سازمان نظام صنفي رايانه‌اي كشور منتقل مي‌شود، همچنين تمامي مراحل تسويه مالي و انحلال اين انجمن نيز از پيش صورت گرفته است.
بر اساس گزارش‌هاي به دست آمده از حدود 2 سال گذشته مقدمات پيوستن انجمن شركت‌هاي انفورماتيك ايران به سازمان نظام صنفي رايانه‌اي كشور آماده شده بود.
شكل‌گيري شركت‌هاي انفورماتيك
فكر تاسيس انجمن انفورماتيك ايران به دهه 70 برمي‌گردد كه متعاقب آن نيز اساسنامه‌اي براي انجمن تدوين و پيشنهاد شد. پس از بحث‌ها و تبادل‌نظرهاي شفاهي و كتبي از جانب افراد علاقه‌مند، جلسه عمومي در آن سالها تشكيل شد كه در آن ضمن بحث درباره اساسنامه و تصويب‌نامه فعلي انجمن (به جاي نام «انجمن كامپيوتر ايران» كه قبلا پيشنهاد شده بود) گروه هفت نفره‌اي با اختيار تام براي پيگيري كارهاي انجمن تا مرحله ثبت و تشكيل اولين مجمع عمومي طبق اساسنامه انتخاب شدند.
سرانجام اولين انجمن فعال در حوزه IT در دوم مرداد ماه سال 73 تشكيل شد. در واقع انجمن شركت‌هاي انفورماتيك ايران در سال 73 و با مجوز شماره 119 وزارت كار و امور اجتماعي جمهوري اسلامي ايران تاسيس و شروع به كار كرد.
انجمن شركت‌هاي انفورماتيك با اهدافي چون ايجاد يك نظام حرفه‌اي براي كنترل و احقاق حقوق صنفي اعضاي انجمن و اعتلاي حرفه انفورماتيك، دستيابي به استقلال فني و تكنولوژي پيشرفته منطبق با شرايط فرهنگي، اجتماعي، اقليمي و اقتصادي كشور، دفاع از حقوق صنفي- حرفه‌اي اعضا در چارچوب اهداف انجمن، همكاري با سازمان‌هاي دولتي، نهادهاي ملي، تخصصي و مردمي در ايجاد يك بانك اطلاعاتي تخصصي در رابطه با نيازهاي كشور و … تشكيل شده است.
سهيل مظلوم، قائم‌مقام سازمان نظامي صنفي رايانه‌اي و آخرين رييس هيات‌مديره انجمن شركت‌هاي انفورماتيك ايران درخصوص شكل‌گيري اين انجمن مي‌گويد: «اصولا انجمن به دليل مشكلاتي كه در يك صنف وجود دارد تشكيل مي‌شود، وقتي جمعي مي‌بينند كه كارشان با مشكلاتي روبه‌رو هستند كه اين مشكلات را نمي‌توانند به تنهايي حل كنند انجمن را تشكيل مي‌دهند تا هم مشكلاتشان حل شود و هم اينكه از حق و حقوق‌شان دفاع شود. در واقع انجمن شركت‌هاي انفورماتيك نيز بر همين اساس شكل گرفت. شركت‌هاي كامپيوتري در دهه 70 به اين نتيجه رسيدند براي اينكه صنعت IT در كشور توسعه و ترقي پيدا كند بايد با همكاري هم مشكلات موجود را حل كنند.
در سال 72 كه قانون تاسيس انجمن‌ها به وزارت كا ابلاغ شد توانستيم مجوز تاسيس انجمن شركت‌هاي انفورماتيك را گرفته و سرانجام اين انجمن با مشاركت 90 شركت تاسيس شد.» مظلوم درخصوص اهداف اين انجمن نيز اظهار مي‌دارد كه اين انجمن نيز مانند ساير انجمن‌ها با اهدافي از جمله توسعه انفورماتيك در كشور، رفع مشكلات در حوزه IT، ايجاد رقابت عادلانه بين شركت‌هاي فعال در حوزه IT، افزايش سهم بازار، توجه ويژه مديران و نهادهاي دولتي به صنعت IT، ايجاد جايگاه ويژه براي IT در نظام برنامه‌هاي توسعه كشور و … تشكيل شده است.
وي در پاسخ به اين سوال كه اين اهداف تا چه حد در اين سالها محقق شده است نيز مي‌گويد: «به نظر من اين انجمن به اكثر اهداف خود رسيده است. انجمن شركت‌هاي انفورماتيك، در روند رشد صنعت IT در كشور بسيار مفيد و موثر عمل كرده است و هميشه نقش مهمي را در معاملات IT كشور داشته است».
عملكرد و شاخص‌ترين فعاليت انجمن
اما آنچه مهم به نظر مي‌رسد عملكرد اين انجمن در طول 15 سال فعاليت، پس از تاسيس است به اعتقاد اكثر رييسان انجمن شركت‌هاي انفورماتيك اين انجمن در طي سالها فعاليت خود در دوره‌هاي مختلف تاثيرگذاري‌هاي مختلفي را داشته است.
بابك قطبي، مديرعامل شركت پارس‌سيستم و رييس هيات مديره دور چهارم (81-79) انجمن شركت انفورماتيك در خصوص عملكرد اين انجمن مي‌گويد: «با توجه به اينكه اي انجمن در سال‌‌هايي شكل گرفت كه آنچنان صنعت IT در كشور پيشرفت نكرده بود و متعاقب آن شركت‌هاي فعال حوزه كمتر از 200 الي 300 شركت بودند انجمن با ايجاد شرايطي مطمئن شركتها را تشويق به فعاليت در اين حوزه كرد.
مشخص كردن تعرفه گمركي قطعات كامپيوتري، جلب نظر شهرداري براي فعاليت شركت‌هاي انفورماتيك در مناطق مسكوني، تدوين مقررات بسته‌هاي نرم‌افزاري، تشكيل شركت تعاوني براي تامين نياز شركت‌هاي كامپيوتري، همكاري با شوراي‌عالي انفورماتيك كشور در تعريف و تعيين استانداردهاي حرفه‌اي، ضوابط طبقه‌بندي و احراز صلاحيت شركتها و… از ديگر فعاليت‌هاي انجمن در اين سالها است كه مي‌توانم به آن اشاره كنم.»
قطبي در خصوص شاخص‌ترين فعاليت‌ها در زمان رياست خود بر انجمن نيز مي‌گويد: «مشخص‌ترين كاري كه در دور چهارم يعني سال‌هاي بين (81-79) انجام شد تعيين نرخ تعرفه گمركي بود كه اين تعيين تعرفه هم باعث كاهش قاچاق كالاهاي كامپيوتري در كشور شد و هم از وارد شدن لطمه به توليدات داخلي جلوگيري كرد، اهداي پروانه بهره‌برداري از توليدات نرم‌افزاري نيز در اين دوره صورت گرفت.»
محمدباقر اثني‌عشري، عضو هيات‌مديره شركت كامپيوتري نگاره و نايب‌رييس هيات مديره انجمن در دور دوم (77-75) نيز در خصوص عملكرد اين انجمن در طول سالها فعاليت خود مي‌ويد: «با اين كه من مدت كوتاهي نايب رييس انجمن بودم، اما جدي‌ترين كاري كه طي اين سالها صورت گرفته پيگيري و جلب توافق شهرداري‌ها در مورد امكان استفاده شركت‌هاي انفورماتيك از اماكن مسكوني همانند ساير شركت‌هاي مهندسي مشاوره بوده است. از ديگر كارهاي انجمن بحث استاندارد و گرفتن ايزو براي شركت‌هاي نرم‌افزاري بود؛ چرا كه در آن زمان شركت‌هاي نرم‌افزاري اگر مي‌خواستند به تنهايي وارد عمل شوند بايد هزينه گزافي را پرداخت مي‌كردند، اما انجمن با فراهم كردن شرايط ويژه اين مشكل را براي فعالان اين صنف حل كرد.»
به اعتقاد اثني عشري، انجمن شركت‌هاي انفورماتيك يكي از نجمن‌هايي بود كه در پيشرفت صنعت IT در كشور نقش مهمي را ايفا كرد. همچنين نوع مديريت و نحوه انتخابات آن به دليل چرخشي بودن و اين كه با انتخاب خود اعضا تعيين مي‌شد يكي ديگر از نكات مثبت اين انجمن بود.
رييس دو دوره آخر انجمن شركت‌هاي انفورماتيك نيز اجراي طرح تضمين كيفيت نرم‌افزار و اخذ گواهي‌نامه بينالمللي TICKITبراي شركت‌هاي نرم‌افزاري، پيگيري تصويب لايحه حمايت از پديد آورندگان نرم‌افزار، مشاركت در نظام تدوين برنامه سوم توسعه و تبيين جايگاه فن‌آوري اطلاعات در كشور، همكاري با وزارت امور اقتصادي و دارايي در تعريف، تعيين و ابلاغ ضرايب مالياتي سازگار با شايط نوين صنعت انفورماتيك كشور، تاسيس شركت تحقيق و توسعه صادرات نرم‌افزار (ثناراي) با همكاري شوراي‌عالي انفورماتيك كشور را از جمله مهم‌ترين كارهاي انجمن مي‌داند. مظلوم در خصوص شاخص‌ترين فعاليت‌هاي انجام شده در زمان رياست خود نيز مي‌گويد: «از شاخص‌ترين كارهايي كه در دوره رياست من يعني دوره‌هاي 85-83 تا 87-85 انجام شده است، برگزاري نمايشگاه‌هاي موفقي همچون الكامپ بود كه برگزاري اين نمايشگاه از حد ملي نيز فراتر رفت و وجهه بينالمللي پيدا كرد، همكاري موثر در اطلاع‌رساني و بسترسازي آغاز فعاليت‌هاي طرح تكفا، ارائه وام تكفا به شركت‌هاي كه نياز به سرمايه‌گذاري داشتند. مظلوم در ادامه تصريح مي‌كند كه از بزرگترين و شاخص‌ترين كارهايي كه از سال 83 تا 87 صورت گرفت مقدمه‌چيني براي شكل‌گيري سازمان نظام صنفي رايانه‌اي بود از اين نظر اين كار را بزرگترين عملكرد مي‌دانم كه انجمن تلاش كرد تا سازماني شكل بگيرد كه هم حوزه فعاليتش وسيع‌تر از انجمن شركت‌هاي انفورماتيك بود و هم اينكه يك اهرم قوي به نام قانون از آن حمايت مي‌كرد و برخلاف انجمن وجهه‌اي كاملا قانوني داشت.
همكاري وزارت ICT با انجمن
بنابر اظهارات اكثر فعالان انجمن شركت‌هاي انفورماتيك در طول سالها فعاليت اين انجمن تنها ارگاني كه با اين صنف همكاري لازم را ناشت؛ وزارت ارتباطات و فن‌آوري اطلاعات بوده است. كه اين عدم همكاري نيز به دانش كم و مديريت ضعيف اين وزارتخانه برمي‌گردد. مظلوم در اين خصوص مي‌گويد: «صنعت IT در اقتصاد دنيا يا محور توسعه است يا ابزاري براي توسعه به حساب مي‌آيد.
همچنين در همه جاي دنيا جايگاه IT در نظام مديريت برنامه‌ريزي كشور است، سازماني كه در حال حاضر در كشور ما از آن به عنوان معاونت نظارت راهبردي ياد مي‌شود بر همين اساس ما نزديك‌ترين همكاري را با اين سازمان داشتيم. اما در اين بين اتفاقي افتاد و آن اين بود كه وزارت پست تلگراف به وزارت ICT تبديل شد. با چنين تغيير نامي و با يك حركت غيركارشناسانه صعت IT را با اين وزارتخانه مرتبط كردند. همان طور كه مي‌دانيد هيچ گاه اين وزارتخانه به IT توجه نداشته و بيشتر نگاه و فعاليتش روي ارتباطات و زيرساخت‌هاي آن بوده است، همچنين نگاه مديران اين وزارتخانه نيز به IT نگاهي كاربردي نبوده است. به عنوان مثال آقاي وزير در صحبت‌هاي خود در مجلس يا مكان‌هاي ديگر هيچ گاه نگفته است كه ما در زمينه فن‌آوري اطلاعات اين فعاليت‌ها را انجام داده‌ايم. هميشه آمارهايي كه ارائه داده‌اند در زمينه ضريب نفوذ تلفن‌همراه، ثابت و … بوده است.» به گفته مظلوم وزارت ICT نه تنها به IT توجهي نشان نمي‌دهد بلكه در طول اين سالها نيز با بهانه‌گيري مختلف لوي فعاليت‌هاي شركتها و انجمن‌هاي فعال در اين حوزه مثل انجمن شركت‌هاي انفورماتيك را نيز گرفته است كه بي‌توجهي به صنعت IT به ضعف مديريتي اين وزارتخانه بازمي‌گردد و اينكه هنوز ITرا به عنوان ابزاري براي توسعه كشور نشناخته‌اند.
منبع : دنيای اقتصاد
