کالبدشکافی شکست چند استارتاپ هندی

امیراشکان تربیت جویی

tarbyatjoui@gmail.com

برای راه‌اندازی یک استارت‎آپ ایده کافی نیست، زیرا تا زمانیکه راه تجاری‌سازی آن پیدا نشود، مطرح کردن آن ارزش چندانی ندارد. حتی برخی از این استارت‎آپ‎ها با وجود پشت سر گذاشتن مراحل اولیه جذب سرمایه و تبدیل شدن به یونیکورن، عمر طولانی ندارند و شکست می‎خورند. البته هرچند هضم و پذیرفتن یک شکست همیشه سخت بوده، با این حال، هر شکست یک معلم بزرگ و عالی است. همچنین جمله معروفی است که می‎گوید: اگر شما شکست نخورید، نمی‎دانید که چه کار می‎کنید.

ایده‎های کپی

براساس یافته‌های نظرسنجی موسسه ارزش تجاری وابسته به شرکت IBM،  حدود ۹۰ درصد استارت‎آپ‎های هند در پنج سال اول شکست خورده است. این گزارش مهمترین دلیل شکست کسب‎وکارهای نوپای آسیایی را عدم نوآوری پیشگام و پیشرو می‎داند و اشاره می‎کند که در واقع، این استارت‎آپ‌ها کپی ایده‌ نمونه‎های غرب هستند. به نظر می‌رسد تقریبا نیمی از سرمایه گذاری های هند واقعا مورد نیاز نیست.

این فقدان ایده‌های مقیاس‎پذیر باعث شده 90درصد استارت‎آپ هندی، با وجود انگیزه‏ بالای بنیانگذاران و سرمایه‌گذاران، تعطیل شوند. هرچند هند، پس از آمریکا و چین، سومین اکوسیستم بزرگ استارت‌آپی را دارد، ایده‌‌های بدون اصالت چنین سرنوشتی را برای آنها رقم زده است.

علاوه بر این در سال 2016-2015، تعداد پتنت‎های بین‌المللی هند تنها 1،423 مورد بوده در حالی که این رقم برای ژاپن در 44هزار و 235 مورد، چین 29هزار و846 مورد و کره جنوبی در 14هزار و 626 بود. این آمار حاکی از عدم انطباق واضح بین رشد قارچ‎گونه استارت‌آپ‎ها و میزان نوآوری در هند در مقایسه با دیگران است.

در این گزارش دلایل شکست 10 استارت‏آپ شناخته شده هند بررسی شده که نشان می‌دهد در بین سال‌های 2016 تا 2018، بیشترین شکست بین کسب‌وکارهای فعال در خدمات مصرفی، تجارت الکترونیک و فین‎تک دیده شده است. البته این کسب‎وکارها، استارت‎آپ‎هایی بودند که بیشتر جذب سرمایه، VC و خرید در آنها اتفاق افتاده است.

شکست هر یک از این کسب‌وکارها دلیل منحصر به آن استارت‎آپ و جدید بوده، با این حال، اکثر آنها با مجموعه‎ای از چالش‌های مشترک مواجه بودند که در نهایت منجر به شکستشان شده است. این دلایل به ترتیب اهمیت عبارتند از مدل اقتصادی برای ورود، ناتوانی در اجرا، رقابت، کمبود بودجه. در ادامه، به بررسی دلایل شکست 10 استارت‏آپ شناخته شده هند می‌پردازیم:

Just Buy Live

این استارت‎آپ در سال 2015 در شهر بمبی با سرمایه 120 میلیون دلار راه‎اندازی شد. همانطور که از نام Just Buy Live پیدا است، حوزه فعالیت آن در تجارت الکترونیک بود. این استارت‌آپ خرده فروشان برای خرید مستقیم از برندهای کالاهای مختلف اعم از مواد غذایی، خودرو، گوشی‌های هوشمند، لباس، لوازم التحریر و غیره متصل می‌کرد.

همچنین Just Buy Live به شرکت‌های کوچک و متوسط برای در پورتال این شرکت وام اعتباری می‎داد و برای خرده فروشان کوچک سرمایه در گردش فراهم می‎کرد. در آگوست 2017، این استارت‌آپ در سری B از یک شرکت مستقر در دبی 100 میلیارد دلار دریافت کرد.

دلیل شکست: گزارش های مختلف نشان می‎دهد Just Buy Live به دلیل یک مدل کسب و کار مقیاس‎ناپذیر و جریان نقدی منفی تعطیل شود. البته مدیران Just Buy Live گفتند که این شرکت به طور موقت بسته شده و پس از افزایش بودجه جدید، فعالیتش را ادامه خواهد داد. وب سایت آن در حال حاضر پایین است.

Shotang

این استارت‎آپ در سال 2013 در شهر بنگلور با سرمایه 6.2 میلیون دلار در حوزه تجارت الکترونیک راه‎اندازی شد. Shotang یک مارکت‎پلیس آنلاین B2B برای اتصال خرده‌فروشان، توزیع‎کنندگان و تولید‎کنندگان به یکدیگر بود تا در پلتفرمی آنلاین کسب‏وکارشان را معرفی، معامله و مدیریت کنند. محصول اصلی آنها موبایل و پوشاک بود. درآمد Shotang از محل هزینه‎های توزیع‎کنندگان در هر معامله بود.

دلیل شکست: Shotang در دوران اوج در بازار 40 میلیون دلار ارزش داشت. در ماه فوریه 2018 سرمایه آن از طریق یک شرکت سرمایه‌گذاری آمریکایی 864 دلار افزایش یافت. همچنین در دسامبر 2015 نیز یک سرمایه پنج میلیون دلاری از طرف یک شرکت سرمایه‎گذاری هندی دریافت کرد. اما به گفته کارکنان این شرکت، پولهایی که اخیرا افزایش یافته بود، عمدتا برای پرداخت بدهی ها، کارکنان، شرکا صرف شد. این احتمال وجود دارد که Shotang مجبور به کاهش عملیات و هزینه خود در رقابت شدید با شرکت‎هایی مانند فلیپ‎کارت، آمازون شد.

PortDesk

این استارت‎آپ در سال 2014 در شهر نویدا با سرمایه دو میلیون دلار در حوزه لجستیک راه‎اندازی شد. PortDesk یک راه‎حل نرم‌افزاری برای تامین تدارکات جهت مدیریت لجستیک ارائه داد. این نرم‎افزار برای عملیات مربوط به بندر مانند حسابداری، مدیریت نقدینگی، سفر و مدیریت قرارداد کاربرد داشت.

در ماه ژوئن 2018، گزارش شده که PortDesk کار خود را تعطیل کرده است، اما دلیل هنوز مشخص نیست. در حالی که در سال 2017، این استارت‏آپ دو میلیون دلار در دوره تامین مالی بنیادی(seed funding) از یک شرکت خدمات دریایی سنگاپوری دریافت کرد.

Zebpay India

این استارت‎آپ در سال 2014 در شهر بنگلور با سرمایه یک میلیون دلار در حوزه فین‏تک راه‎اندازی شد. Zebpay تا قبل بسته شدن، بدون شک بزرگترین مرکز مبادله ارز دیجیتالی در هند بود. براساس اطلاعات وب سایت آن، بیش از 3 میلیون کاربر داشت.

دلیل شکست: در آوریل سال 2018، به دنبال محدودیتی که بانک مرکزی هند درباره توسعه خدمات مربوط به مبادلات ارز دیجیتالی و کیف پول که در نهایت منجر به دستگیری فعالان این حوزه شد، Zebpay تصمیم گرفت فعالیتش را تعطیل کند.

BabyBerry

این استارت‎آپ در سال 2014 در شهر بنگلور با سرمایه یک میلیون دلار در حوزه سلامت راه‎اندازی شد. Babyberry برنامه آنلاینی بود که به والدین نوزادها تازه کمک می‎کرد بهترین مراقبت های ممکن برای رشد و تربیت کامل کودک خود را فراهم کند. این برنامه قابلیت‎هایی مانند نمودار واکسیناسیون و یادآوری‌ها، مدیریت پرونده‌های بهداشت و دسترسی به نزدیکترین پزشکان براساس موقعیت جغرافیایی داشت.

دلیل شکست: هنوز مشخص نیست که چرا BabyBerry کسب‎وکارش را تعطیل کرد. این در حالی بود که در سال 2016 برای توسعه محصول و بازاریابی یک میلیون دلار سرمایه‎گذاری کرد. از ماه اکتبر سال 2017 بدون هیچ توضیحی دیگر محصولی در سایتش عرضه نکرد. در اگوست 2018، یک گزارش به بنیانگذار BabyBerry به منظور حل خطای فنی روی پلتفرم قبلی، از راه‏اندازی سایت جدید خبر داده بود.

Tazzo

این استارت‎آپ در سال 2014 در شهر بنگلور با سرمایه 225 هزار دلار در حوزه حمل‎ونقل راه‎اندازی شد. Tazzo، ‎استارت‎آپ اجاره دوچرخه است و اپلیکیشن آن با تکنولوژی GPS تلفیق شده و تمام جابجایی‎ها در آن در لحظه قابل ردیابی است.

دلیل شکست: مهمترین دلیل شکست کاهش نقدینگی در این استارت‎آپ بود. از طرفی Tazzo نتوانست در فرایند تجاری سازی موفق باشد و حتی به نقطه سربه‎سر برسد. هر چند در اکتبر سال 2016، این استارت‏آپ سرمایه خود را دوره تامین مالی بنیادی(seed funding) حدود 225 هزار دلار افزایش داد، اما فقدان مدل تجاری سودآور، باعث شد Tazzo عملیات خود را در سپتامبر 2018 متوقف کند.

Ezytruk

این استارت‎آپ در سال 2015 در شهر بنگلور با سرمایه 147هزار دلار در حوزه لجستیک راه‎اندازی شد. پلتفرم Ezytruk یک سیستم حمل بار بود. درواقع، بخش‎های مختلف یک فرایند جابجایی بار از جمله حامل‎ها، محموله کشتی، تولیدکنندگان تجهیزات اصلی (OEM ها) را برای فعالسازی حمل‌ونقل سیستماتیک کالا به یکدیگر متصل می‎کرد. این خدمات مانند مقایسه قیمت بین حامل‌ها، اطلاعات در لحظه کالا، مدیریت فضای انبار و غیره را ارائه می‌داد.

دلیل شکست: Ezytruk در ماه ژانویه 2017 از دو سرمایه‌گذار اماراتی 147 هزار دلار منبع مالی دریافت کرد. با این حال، این استارت‌آپ نمی توانست در مقیاس بزرگتر رشد کند، زیرا قادر به افزایش بودجه بیشتر نبود و در نهایت تعطیل شد.

اوبر قایق در هند راه اندازی شد