نام نویسنده: علي شميراني
سال 84 نيز همچون سال هاي گذشته اتفاقات خرد و کلان زيادي در حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات رخ داد. برخي از اين رويدادها شيرين وبرخي نيز تلخ بودند.
لذا مروري بر سرنوشت برخي از طرح ها و پروژه هاي ملي کشور خالي از لطف نيست.
آنچه انجام شد
عقد قرارداد اپراتور دوم پس از بسياري از مسايل حاشيه اي و انتخاب اپراتور آفريقاي جنوبي به عنوان شريک خارجي را شايد بتوان يکي از مهمترين رويدادهاي سال به شمار مي رفت چرا که هر لحظه انتظار ابطال کل پروژه اپراتور دوم نيز مي رفت. اگرچه هنوز هم حرف و حديث هاي زيادي پيرامون اين پروژه وجود دارد و از ميزان پيشرفت عملي طرح نيز در دست نيست ولي به هر حال اپراتور دوم آغاز به کار کرده است.
بحث واگذاري نخستين سيم کارت هاي اپراتور تلفن همراه پيش پرداخته کشور يا همان تاليا نيز از جمله ديگر رويدادهاي قابل توجه عرصه ICT کشور به شمار مي رود. اين در حالي است که در اواخر سال 84 اين اپراتور نيز با مشکلاتي روبرو شد که اميد مي رود سايل مربوط به تاليا نيز برطرف شده و اين اپراتور نيز بتواند به فعاليت هاي خود در اين عرصه ادامه دهد.
توسعه شبکه ملي فيبر نوري کشور نيز از جمله مسايلي بود که در روزهاي پاياني کار دولت قبلي به سراجام رسيد و فعاليت هاي خوبي از بابت توسعه زيرساخت به ويژه در بحث فيبر نوري کشور صورت پذيرفت.
تشکيل سازمان نظام صنفي رايانه اي کشور در سال 84 نيز ازجمله مواردي بود که در بهار امسال نويد بخش ساماندهي مسايل بخش خصوصي در اين عرصه بود. اگرچه اين نهاد نوپا نيز در ابتداي کار خود با مسايل و مشکلاتي برخورد کرد که در روزهاي پاياني سال اين مسايل کم رنگ شده و اين نهاد مي رود تا به عنان نماينده بخش خصوصي در عرصه ارتباطات و فناوري اطلاعات کشور تبديل شود.
حضور موثرتر و فعال تر در فاز دوم اجلاس جهاني سران درباره جامعه اطلاعات تونس به نسبت فاز اول نيز از جمله مواردي در سال جاري بودند که نمي بايست به فراموشي سپرده شود.
پرتاب ماهواره سينا 1 در سال 84 به عنوان نخستين ماهواره ايران نيز موضوعي بود که ما را به چهل و سومين کشور صاحب ماهواره در جهان تبديل کرد.
آغاز به کار شوراي عالي فناوري اطلاعات کشور و انتخاب نخستين دبير براي اين شورا به موازات تغيير در شرح وظايف شوراي عالي اطلاع رساني نيز از ديگر مواردي بود که در سال 84 مورد توجه فعالان و دست اندرکاران صنف قرار گرفت. ليکن اين مورد نيز ظاهراً هنوز هم جاي کار و بررسي بيشتري دارد.
صدور بخش نامه هماهنگي در خريد اقلام ICT کليه دستگاه هاي دولتي با وزارت ارتباطات و ايجاد شبکه ملي(اينترانت داخلي) نيز از اهم اتفاقات حوزه به شمار مي رود که ظاهراً طرح عملياتي آنها به سال 85 موکول شده است.
به موارد فوق مي توان موضوعاتي همچون تصويب اساس نامه سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي وزارت ICT ، تصويب آيين نامه گسترش پول الکترونيکي و تصويب کليات سند دولت الکترونيکي افزود که همگي در سال 84 انجام شد.
آنچه انجام نشد
شايد مهمترين موضوعي که از ابتداي سال جاري و تي قبل تر از آن مورد بحث بوده و سرانجام نيز همچون سال 83 بي سرانجام رها شد موضوع پول الکترونيکي بود. پول الکترونيکي هنوز هم اندر خم يک کوچه است و از متولي، ميزان پيشرفت و سرانجام آن خبري نيست.
موضوع ايجا هاستينگ ملي نيز از جمله مسايلي بود که با تمام حساسيت ها و انتظارات به سال بعد موکول شد و بيش از اين نيز از مطبوعات انتظار پيگيري نمي رفت چرا که از عاقبت اين طرح نيز خبري بيرون نيامد.
اينترنت پرسرعت هم هنوز فراگير نشده و مشکلات گسترش اين فناوري بين بخش خصوصي و مخابرات در حال پاس کاري است. اپراتورهاي خصوصي تلفن ثابت نيز به وضعيتي مشابه شرکت هاي عرضه کننده اينترنت پرسرعت دچار شد و سرنوشت آنها نيز به شکلي مبهم حواله به سال بعد شد.
آيين نامه مکالمات بين المللي يا همان تلفن هاي اينترنتي(VOIP) نيز از جمله مسايلي بود که اگرچه دولت قبل تلاش بسيار زيادي درتصويب، عملياتي شدن و قانونمند کردن اين آيين نامه در زماني کوتاه به عمل آورد، اما با اجراي آن مخالفت هاي زيادي شد و بحث قانونمند شدن مکالمات بين المللي متوقف شد تا همه سکوت کرده و به کار خود مشغول شوند. اين در حالي است که به قول مسوولان مخابراتي کشور اين موضوع قاچاق مخابراتي محسوب شده و سالانه مبلغ قابل توجهي از اين بابت از دست دولت مي رود.
ماهواره هاي ايراني هنوز هم روي زمين هستند. مصباح و زهره روز به روز پير تر مي شوند و هنوز هم به خانه خود در فضا نرفته اند. امسال ما توانستيم تنها ماهواره سينا1 را به عنوان نخستين ماهواره کشور آن هم بر خلاف برنامه ريزي ها و جلوتر از دو ماهواره قبلي به فضا بفرستيم. اين که چرا و چه زماني ماهواره هاي ديگر ايران به فضا خواهند رفت نيز موضوعي است که بايد در سال 85 جوياي احوال آن بود.
طرح امنيت فضاي تبادل اطلاعات کشور نيز بي سر و صدا به سال بعد حواله شده و مشخص نشد که طرح هايي که در سال 84 مي بايست به اجرا مي رسيد چه بودند و چه شدند. شايد سال بعد.
اصلاح و بهبود شبکه تلفن همراه را هم فراموش کنيد اصلاح اين شبکه دست به دست مي شود و به غير از حرف تغييري جدي ديده نمي شود. اگرچه مسوولان قول داده اند که در سال 85 هيچ گونه واگذاري در ثبت نام دوره جديد تلفن همراه انجام نشود تا اين شبکه بهبود يابد ليکن اين قول به نقل از نمايندگان مجلس است و بايد منتظر ماند و آخر داستان را ديد.
سيستم عامل ملي نيز از جمله طرح هايي است که ظاهراً به علت عدم تامين بودجه و اعتبارات مربوطه به سال بعد و احتمالاً سال هاي دورتر موکول شد.
موضوع گواهي و امضاي ديجيتال نيز ظاهراً هنوز در هيات دولت مانده و معلوم سرانجامشان به کجا رسيد و اصولاً ريشه اين تاخيرها در کجا بود؟ تعويق در افتتاح پارک هاي فناوري تهران و پرديس نيز از جمله مسايلي بود که در سال جاري بي نتيجه ماند.
نيم نگاهي به سال 85
اما به اعتقاد نگارنده در سال 85 گذشته از لزوم پرداختن به طرح هاي نا تمام و ضروري سال قبل مي بايست به موضوع مهمي بيش از ساير مسايل پرداخت.
ما هنوز هم خدمات IT محور که وجودشان در زندگي مردم احساس شود را عرضه نکرده ايم. براين اساس به نظر مي رسد ما با رشدي نامتوازن در عرصه ICT کشور روبرو بوده و به زودي با بحران محتوا و کاربرد مواجه خواهيم شد.
فناوري اطلاعات وارتباطات عليرغم دستاوردها و پيشرفت هايي که در حوزه هاي زيرساختي و سخت افزاري داشته هنوز هم زمينه کاربري عمومي در کشور را فراهم نکرده و به نظر مي رسد با ادامه اين روند ما شبکه هايي را در کشور ايجاد خواهيم کرد که در آن شبکه ها محتوا و کابردي جهت ارايه نخواهيم داشت.
از اين رو دوبخش محتوا و کاربرد از جمله مسايلي هستند که توجه ويژه اي را مي طلبد.
اما باز هم بايد به اين نکته قديمي اشاره کرد که ماهنوز هم نهادها موازي زيادي در دستگاه هاي مختلف دولتي داريم که موجبات اسراف، موازي کاري و اتلاف سرمايه ها و انرژي هاي ملي را فراهم آورده و ريشه کن نشده است.
منبع : ماهنامه دنیای مخابرات و ارتباطات
