آی تی یران – تنهادر سال 2002 ؛ 60 ميليارد دلار صرف تشخيص و ترميم نارسايى هاى محصولات نرم افزارى شد نرمافزارها ديگر به دنياى مهندسان و متخصصان فناورى محدود نمىشوند .
امروزه نرمافزارها به حدى در زندگى روزمره انسانها نفوذ كردهاند كه همه آن را بخشى ثابت و عادى از جريان زندگى خود مىدانند.
از سيستمهاى پيشرفته سرگرمىهاى خانگى گرفته تا سيستمهاى پيچيده مالى و تجارى كه معاملات چند ميلياردى را در سراسر جهان سازماندهى مىكنند، همگى با نرم‌افزار سر و كار دارند، به عبارت ديگر نرم‌افزار بخش جذايى ناپذيرى از فعاليتهاى انسان مدرن ات.
اين ميزان وابستگى انسانها به محصولات نرمافزارى و استفاده اين دستاورد بزرگ در دنياى الكترونيك تاثير نارسايىهاى نرمافزارى را افزايش مىدهد. امروزه توليد كنندگان و طراحان نرم‌افزار با طيف گستردهاى از مخاطبان روبرو هستند كه از آنها به عنوان كاربر ياد مىشود.
اين كاربرها نمىتوانند وجود نارسايى در محصولات نرمافزارى را تحمل كنند, در حالى كه شخصى كه داراى دانش تخصصى است و با ويژگىهاى نرم‌افزار آشنا است، نواقص و كاستىها را پديدهاى عادى تلقى مىكند. با وجود اينكه ريسك از دست دادن اعتماد مشتريان در نتيجه نارسايىهاى موجود در محصولات نرمافزارى در فضاى كنونى فناورى افزايش يافته است، شركتهايى كه در حوزه طراحى نرم‌افزار فعاليت مىكنند اساساً همان راه سنتى خود را مىروند.
فرايند كنونى حاكم در طراحى نرم‌افزار به گونهاى نيست كه با تضمين كيفيت محصول در راستاى كاهش نارسايىها و بهبود بخشيدن تجربه كاربر از آن عمل كند. از سوى ديگر؛ فشار فزاينده بازاريابى و تلاش شركتها براى عرضه سريعتر محصول، مهندسان را مجبور مىكند زمان كمترى را صرف طراحى محصول يا ارتقاى نسخههاى جديد آن كنند كه اين امر خود شرايط را بدتر مىكند.
عوامل مذكور باعث مىشود مجموعهاى از نارسايىها در طراحى نرم‌افزار به وجود بيايد؛ هزينههاى پشتيبانى پس از فروش افزايش يابد و سابقه بدى كه كيفيت پايين نرم‌افزار بر جا مىگذارد تشديد شود.
پژوهشهاى دانشگاهى نشان مىدهد كه تنها در سال 2002 , صنعت فناورى رقم سرسامآورى معادل 60 ميليارد دلار را صرف تشخيص و ترميم نارسايىهاى موجود در محصولات نرمافزارى كرد. شمار زيادى از شركتها در گزارشهاى خود گفتهاند حدود 50 درصد هزينههاى طراحى نرم‌افزار را به تشخيص و ترميم نارسايىهاى موجود در محصولات خود اختصاص مىدهند.
بديهى است كه وقت آن رسيده تغييراتى بنيادين در نحوه طراحى نرمافزارها ايجاد شود تا منابع با ارزش شركتها صرف كار مجدد بر روى محصولاتى كه مىتوانست از اول با دقت بيشترى طراحى شود نگردد. آزمايش؛ مرحلهاى كه در طراحى نرم‌افزار ناديده گرفته شده است. نتايج يك نظرسنجى از مديران ارشد فناورى شركتهاى فروشنده نرم‌افزار و مديران اطلاعات شركتهاى IT نشان مىدهد بيشتر مديران در اين مورد اجماع دارند كه صنعت فناورى مساله تضمين كيفيت نرم‌افزار را ناديده گرفته و سرمايهگذارى در اين زمينه كمتر از ميزان بايسته است.
اين پديده غالباً به صورتهاى زير نمود مىكند: – شركتها در برنامه خود يك مرحله آزمايش رسمى را در پايان چرخه طراحى نرم‌افزار مىگنجانند. بيشتر آزمايشهايى كه قبل از اين مرحله انجام مى شود غير رسمى و موقتى است و در آنها بسيار به جنبههاى مهندسى توجه مىشود تا شرايط و نيازهاى كاربر. – بعضى از آزمايشها تا اواخر چرخه مهندسى نرم‌افزار كاملاً ناديده گرفته مىشوند، آزمايشهايى كه غالباً ناديده گرفته مىشوند از نوع White – box ( آزمايش انطباق عملكرد بازدهى نرم افزار با توجه به ساختار درونى و كد دهى آن) و تست عملكرد هستند.
اين ناديده گرفتن و اهمال در آزمايشهاى لازم باعث بروز نارسايى در نرمافزر و مشكلات عملكردى در مواقعى مىشود كه به تصور مهندسان در مرحله طراحى توجه لازم به آن شده است. – نبود برنامهريزى رسمى براى آزمايش نرم‌افزار؛ مشخص نبودن و ناهماهنگى روشها و ابزار آزمايش نظير نرمافزارهاى موجود, خدمات حرفهاى كارشناسان تست نرم‌افزار و چهارچوبهاى آزمايش – نبود معيارهاى رسمى سنجش كيفيت كه باعث كاهش كارايى تصميمگيرىهاى مديريتى مىشود.
تصور كنيد شركت از يك طرف بايد نرم‌افزار را به موقع در اختيار مشترى مهم خود قرار دهد و از طرف ديگر نيازمند سرمايهگذارى بيشتر بر روى آزمايش محصول خود است؛ حال آن كه اهداف كيفى مشصى براى محصول خود ندارد. چنين شركتى تلاش مىكند اعتبار خود را نزد مشترى از دست ندهد؛ اما عدم وجود معيارهاى كيفى باعث مىشود مديران اين شركت در تصميمگيرىهاى خود دچار ناتوانى و سرگردانى شوند. مهمترين پيامد اجراى يك پروژه طراحى نرم‌افزار كه از كاستىهاى فوق رنج مىبرد اين است كه تيم مهندسى اهداف كيفى را نمىشناسد و در راستاى آنها عمل نمىكند.
اين امر باعث مىشود ميزان سرمايهگذارى بر روى آزمايش محصول با اهداف كاربردى نرم‌افزار سازگار نباشد و ريسك توان نرم‌افزار در تامين نيازهاى كاربر افزايش يابد. الگوى برنامهريزى كيفيت؛ سزمانهايى كه به كمك متخصصان تست نرم‌افزار فعاليتهاى خود را به بهترين وجه ممكن انجام مىدهند برنامههاى عمده طراحى نرم‌افزار را با صرف زمان برابر براى تعيين اهداف كيفى و كاربرد محصول خود آغاز مىكنند.
در اين نوع برنامهريزى در درجه اول مجموعهاى از معيارها مشخص مىشود كه بخشهاى مهندسى, مديريت محصول و مديريت اجرايى مىتوانند از آنها براى نظارت بر پيشرفت كيفى نرم‌افزار در دست طراحى كمك بگيرند. اين معيارها امكان كنترل نارسايى, اندازهگيرى ريسك نارسايىها, بسامد نارسايىها, عملكرد و هزينه آزمايش را فراهم مىكند.
سپس, به عنوان بخشى از برنامهريزى اوليه پروژه تيم مهندسى توجه خود را روى جنبههاى اساسى هماهنگ كردن مديريت آزمايش و كيفيت نظير برنامه تست واحد, برنامه تست عملكرد, قابليت اتوماسيون تست, برنامه تست پسرفت, فرايندهاى نظارت بر آزمايش و گزارشدهى و فرايندهاى مهندسى متمركز مىكند تا نارسايىهاى شناسايى شده را برطرف كند. اين برنامهريزى و سازماندهى فرايند آزمايش به مديران و مهندسان اين توان را مىدهد كه در تعيين ميزان سرمايهگذارى بر روى منابع آزمايش, نرمافزارهاى لازم, خدمات حرفهاى كارشناسان آزمايش نرم‌افزار و زيء ?ساخت با دانش و دقت يشترى عمل كنند.
يكى از جنبههاى كيفيت نرم‌افزار كه غالباً ناديده گرفته مىشود امكان رديابى و پىگيرى نرم‌افزار بعد از رسيدن به دست مشترى است. داشتن ارتباط مستقيم و پيوسته با مشترى مىتواند به شركت در تشخيص و رفع سريع نواقص عملكردى محصول آن كمك كند. تيمهاى مهندسى كه بر روى كيفيت سرمايهگذارى مىكنند بايد بر روى سيستمهاى رديابى محصول نيز سرمايهگذارى كافى انجام دهند. تا بتوانند با تحليل و بررسى نواقص, عوامل اصلى تضعيف كننده و تقويت كننده كارايى نرم‌افزار را شناسايى كنند.
رديابى كارآمد به مهندسان اجازه مىدهد با تشخيص به موقع اء ? عوامل اصلى عملكرد خوب يا بد نرم‌افزار درس بگيرند. تيم مهندسى بايد در تعيين سيستم مديريت كيفيت چارچوب انعطافپذيرى را ايجاد كند تا با پيشرفت پروژه متناسب با شرايط در روشها و معيارها تغييراتى ايجاد كند. سازمانهايى كه غالباً در اجراى پروژههاى بزرگ نرمافزارى با كيفيت بالا موفق بودهاند آنهايى هستند كه براى درسى كه از نتايج پروژه مىگيرند اهميت خاصى دادهاند.
در پايان هر پروژه حقايقى آشكار مى شود كه مىتواند در افزايش كارآيى پروژههاى آينده شركت تاثير به سزايى داشته باشد. تيم مديريت اجرايى اصولاً تلاش مىكند با مرور نتاج پروژه قوانينى را براى فعاليت موفقآميزتر در پروژههاى آينده استخراج كند.
نتيجهگيرى؛ شركتهايى كه رويكرد كارآمدتر و آزمودهترى به مديريت كيفيت دارند دستاوردهاى برترى خواهند داشت؛ به اين معنى كه ثبات عملكرد سيستم آنها بالاتر و هزينههاى پشتيبانى پس از فروش آنها پايينتر خواهد بود.
و نهايتاً اين كه هر موفقيتى هزينه خاص خود را دارد. سازمانهايى كه به دنبال تغيير اساسى در مديريت كيفيت محصولات خود هستند بايد راه درازى را طى كنند و در درجه اول سرمايهگذارىهاى لازم را انجام دهند. شركتهايى كه دست به چنين سرمايهگذارىهاى مىزنند نه تنها هزينه پشتيبانى پس از فروش را كاهش مىدهند؛ بلكه مىتوانند محصولات نرمافزارى جديد خود را در زمان كوتاهترى طراحى و عرضه كنند. بديهى است كه كاهش زمان طراحى نرم‌افزار مىتواند موفقيت شركتها را در بازار رقابتى امروز تضمين كند.
منبع : CNET
