افزایش میزان اطلاعات تولید شده در گوشه و کنار جهان، ایجاد دیتاسنترها(پایگاه‌های داده‌ها و اطلاعات) نیازی ضروری محسوب می‌شود و به همین دلیل این حوزه فناوری به عنوان یک صنعت شناخته شده است؛صنعتی که برخی کشورها با توجه به ظرفیت‌های متعدد، پتانسیل بالاتری برای توسعه آن دارند و می‌توانند در این زمینه پیشرو باشند. ایسلند یکی از این کشورهاست که به دلیل داشتن شرایط آب و هوایی ویژه و انرژی ارزان، می‌تواند به قطب دیتاسنترها در جهان تبدیل شود هرچند در حال حاضر این ظرفیت بزرگ چندان مورد توجه غول‌های دنیای فناوری قرار نگرفته و تنها در زمینه جذب کمپانی‌های کوچک موفق عمل کرده است.
پایگاه دیروز ناتو؛دیتاسنتر امروز
شاید ایسلند پهناور با جمعیتی اندک، بیشتر به دلیل غرش آتشفشان، آبفشان‌ها و همچنین میراث وایکینگ‌ها مشهور باشد ولی متخصصان حوزه فناوری امیدوارند این کشور به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی اش بتواند بسیاری از بازیگران عمده این صنعت را به سوی خود جذب کند، تعداد بیشتری از غول‌های فناوری را به این منطقه بکشاند و ایسلند را به هاب و قطب دیتاسنترهای جهان تبدیل کند.
در ایسلند آب به وفور یافت می‌شود و انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر نیز از جایگاه خاصی برخوردار است طوری که نزدیک به صد در صد انرژی الکتریسیته این کشور از طریق منابع تجدیدپذیر همچون آب و باد تولید می‌شوند و این موضوع، بدان معناست که ایسلند بهترین گزینه برای کسانی است که به دنبال ایجاد دیتاسنتر هستند و ازسوی دیگر خود را متعهد به کمک به کره زمین و مقابله با گرمایش جهان می‌دانند تا دیتاسنترهایی دوستدار محیط زیست و با کمترین هزینه ایجاد کنند.
در حال حاضر در این کشور 5دیتاسنتر وجود دارد که یکی از آنها محوطه‌ای 44هکتاری در کفلاویک، بندر ماهیگیری واقع در جنوب غرب ایسلند است و فرودگاه بین‌المللی این کشور نیز در نزدیکی این منطقه قرار دارد. Verne Global یک دیتاسنتر خاص در جهان است که پیش از این، پایگاه ناتو بوده و حالا تغییر شکل یافته و به یکی از دیتاسنترهای بزرگ و غول آسای جهان تبدیل شده است. در این سایت که کمپانی«بی ام و» از آلمان یکی از مشتریان آن محسوب می‌شود، کامپیوترهای غول پیکری دیده می‌شود که در هر ثانیه میلیاردها محاسبه را پردازش می‌کنند. پردازش اطلاعات با این حجم، کامپیوترها را بسیار داغ می‌کند و گرمای شدید می‌تواند مانع فعالیت مناسب این دستگاه‌ها شده و مشکلات زیادی ایجاد کند بنابراین یکی از بزرگ ترین مشکلات کمپانی‌ها جدا از ایجاد دیتاسنترها، کمک به خنک شدن آنهاست که این موضوع، انرژی و هزینه زیادی می‌طلبد. این دقیقاً موضوعی است که در ایسلند به طور طبیعی حل شده است و سرمای بیش از حد این منطقه در این زمینه نسبت به کشورهای گرم تر، یک مزیت بزرگ برای کمپانی‌های فناوری محسوب می‌شود. در این پایگاه‌ها براحتی می‌توان بخشی از دیوارها را باز گذاشت تا هوای سرد بیرون بتواند سبب خنک شدن دستگاه‌ها و کامپیوترهای غول پیکر شود بدون اینکه کمپانی‌ها برای نگهداری دیتاهای خود، نیاز به پرداخت هزینه اضافی داشته باشند یا هیچ یک از دستگاه‌ها و به تبع آن اطلاعات، از بین برود و به آن خدشه‌ای وارد شود.
«جورج بلسلز» مسئول سرویس‌های فناوری دیتاسنتر Verne Globalدراین باره می‌گوید: مشتریان ما می‌توانند به ایسلند بیایند و دیتاسنتر خود را در این منطقه ایجاد کنند، اینجاست که خود متوجه می‌شوند نسبت به ایجاد دیتاسنتر در کشور خود، حدود 80درصد در هزینه انرژی صرفه‌جویی کرده‌اند که این، رقم بسیار مناسبی محسوب می‌شود. به بیان دیگر در سراسر طول سال هزینه خنک‌سازی دستگاه‌ها در ایسلند رایگان است و به این ترتیب هزینه انرژی بشدت پایین می‌آید.
وی از دیگر مزیت‌های ایجاد دیتاسنترها در این کشور به وجود مشوق‌های مالیاتی،توربین‌های بادی و همچنین geothermal یا حرارت وابسته به مرکز کره زمین اشاره می‌کند که این موارد می‌تواند ایسلند را به بهشت دیتاسنترها تبدیل کند.ازسوی دیگر با توجه به اینکه انرژی مورد نیاز این دیتاسنترها از انرژی‌های نوین تأمین می‌شود کمپانی‌ها در آینده نیز تحت تأثیر بالا رفتن احتمالی قیمت نفت، گاز یا زغال سنگ قرار نمی‌گیرند که خود مزیتی بزرگ محسوب می‌شود.
کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای
استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برای خنک کردن دیتاسنترها یکی از موضوع‌های مهمی است که مورد توجه گروه‌های فعال محیط زیست و کسانی که دغدغه گرمایش کره زمین را دارند قرار گرفته است چرا که معتقدند با توجه به روند رو به رشد ایجاد دیتاسنترها، این مراکز می‌توانند به منبعی عمده برای تولید و انتشار گازهای گلخانه‌ای در جهان تبدیل شوند. به عنوان مثالSintef یک گروه تحقیقاتی در اسکاندیناوی معتقد است با اینکه دیتاسنترها هم اکنون حدود 2درصد از مجموع الکتریسیته جهان را برای خنک کردن سرورها مورد استفاده قرار می‌دهند ولی اگر برای تولید همین میزان الکتریسیته نیز از گاز یا زغال سنگ بهره گرفته شود، می‌تواند تهدیدی جدی برای محیط زیست و شکستی بزرگ برای کشورهایی باشد که می‌خواهند به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک کنند. در بخش دیگری از این گزارش آمده است در امریکا دیتاسنترها تنها در سال 2013حدود 91میلیارد کیلووات ساعت الکتریسیته مصرف کردند که این رقم معادل گاز گلخانه‌ای منتشر شده از 34کارخانه با سوخت زغال سنگ است بنابراین نمی‌توان از کنار چنین رقمی بی‌اعتنا گذشت و بی‌شک کمپانی‌ها باید به دنبال راهکارهایی برای رفع این مشکل باشند. از سوی دیگر در این گزارش پیش‌بینی شده است ازآنجا که حالا دیگر کمپانی‌های مختلف برای حفاظت و نگهداری از اطلاعاتشان بیشتر به ابرها(clouds)رغبت نشان می‌دهند، به موازات آن تعداد دیتاسنترها نیز بالا می‌رود، بنابراین تا سال 2020 مصرف انرژی الکتریسیته، سالانه 30درصد معادل 140میلیاردکیلووات ساعت بیشتر می‌شود و توجه به مناطقی همچون ایسلند بی‌شک بهترین راهکار است.
اما به سرانجام رسیدن طرح ایسلند برای تبدیل شدن به قطب دیتاسنتر در جهان، موانعی نیز پیش رو دارد که یکی از آنها آتشفشان این کشور است. فعال شدن آتشفشان Eyjafjallajökull در سال 2010 حمل و نقل را نه تنها در ایسلند بلکه در سایر نقاط اروپا مختل کرد و هواپیماها به دلیل خاکستر آن چندین روز نمی‌توانستند در این منطقه و کشورهای همجوار پرواز کنند و زمینگیر شدند.
البته مسئولان حوزه فناوری و دیتاسنترها در ایسلند در پاسخ به این اشکال گفته‌اند ما مناطقی را به ساخت دیتاسنتر اختصاص داده ایم که از آتشفشان این کشور بسیار دور است و همچنین روی گسل زلزله قرار ندارد بنابراین کمپانی‌های مختلف می‌توانند از امنیت اطلاعات خود مطمئن شوند هرچند به نظر می‌رسد این توجیه برای صاحبان کمپانی‌های بزرگ چندان مورد قبول نبوده و هنوز جوابی به این فراخوان نداده‌اند.
البته «بالا کامالاخاران» یکی از فعالان حوزه فناوری ایسلند نظر دیگری دارد و در این زمینه می‌گوید: ما بجز ارائه مزیت هایی مانند انرژی پاک و ارزان باید برای متقاعد کردن کمپانی‌های بزرگ و غول‌های دنیای فناوری همچون گوگل و یاهو به فکر راهکارهای بیشتری باشیم. وی ادامه می‌دهد: به عنوان مثال ایسلند تنها 3کابل اینترنت دارد که این کشور را به سایر نقاط جهان متصل می‌کند و اگر رؤیای تأسیس دیتاسنترها و سرورهای کمپانی‌های بزرگ در ایسلند را در سر می‌پرورانیم بنابراین باید به دنبال تقویت زیرساخت‌ها باشیم و در این میان، تعداد این کابل‌ها را بیشتر کنیم.
این کابل‌ها درواقع امنیت را برای دیتاسنترها به ارمغان می‌آورند و با تعداد بالاتر آنها می‌توان کمپانی‌های فناوری بزرگ را متقاعد کرد که در صورت بروز مشکل در هریک از این کابل ها، نمونه دیگر می‌تواند بار را به دوش بکشد و در این میان نقل و انتقال داده‌ها با هیچ مشکلی مواجه نمی‌شود،درست مانند بدن که دو ریه و دو کلیه در آن وجود دارد تا در صورت ازکار افتادن یکی از آنها بتوان از دیگری استفاده کرد و به زندگی ادامه داد.
آینده‌ای روشن برای ایسلند
ایسلند هنوز هم برای رشد و ارتقای خود نیازمند حضور بزرگانی از «سیلیکون ولی» است تا بتواند با رونق بخشیدن اعتبار خود، راه ورود سایر کمپانی‌های فناوری را نیز از گوشه و کنار جهان هموار کرده و آنها را تشویق به سفر به ایسلند کند. کمپانی‌های بزرگ «سیلیکون ولی» درحال حاضر اطلاعات خود را در سایر کشورهای نورادیک ذخیره می‌کنند (کشورهای نورادیک در اروپای شمالی و آتلانتیک شمالی واقع شده‌اند و در آن کشورهای دانمارک، فنلاند، ایسلند،نروژ و سوئد دیده می‌شوند) ولی این شرکت‌ها در صورت اطلاع بیشتر از مزیت حضور در ایسلند مطمئنا به سوی این کشور خواهند آمد و دیتاسنترهای خود را در آن تأسیس می‌کنند، به عنوان مثال در حال حاضرفیس بوک یک دیتاسنتر در سوئد دارد و گوگل نیز یک مرکز نگهداری داده در فنلاند ایجاد کرده است.اپل نیز دیگر غول دنیای فناوری و کمپانی مشهور «سیلیکون ولی» است که در حال ساخت دیتاسنتر ویژه خود در دانمارک است ولی هنوز هیچ یک از این شرکت‌های مشهور فناوری جهان علاقه چندانی به ایسلند نشان نداده‌اند هرچند محققان دانشگاه ایسلند نسبت به این موضوع بسیار خوشبین هستند و معتقدند چنین کمپانی‌های بزرگی با توجه به اعتبار بالایی که نزد مشتریان دارند بی‌شک برای یافتن محلی به منظور ساخت دیتاسنتر و سرورهای خود بسیار محتاطانه عمل می‌کنند ولی به هرحال در آینده‌ای نزدیک متوجه مزیت ایسلند نسبت به سایر نقاط جهان و حتی کشورهای نورادیک می‌شوند و شاهد استقرار سرورهای بزرگان دنیای فناوری در این کشور خواهیم بود.
منبع : روزنامه ایران
