نام نویسنده: عليرضا عبادتى
شرق – به منزل مادربزرگمان كه مى رويم شايد در حال گوش كردن به راديويى باشد كه ۴۰ سال پيش خريده يا در حال تماشاى تلويزيونى باشد كه ۳۵ سال پيش ساخته شده است.
در عوض در ميان دوستان و اقوام ممكن است كسانى را سراغ داشته باشيم كه هنوز شش ماه از خريد تلفن همراهشان نمى گذرد كه تصميم مى گيرند يك گوشى جديد بخرند.
البته به آنها تقصيرى وارد نيست چون كمتر از شش ماه قابليت هاى اين گوشى ها دگرگون مى شود. شان كپتن به اين موضوع كه «چه زمانى بايد به فكر خريد مدل هاى بالاتر باشيم» دقيق شده و آن را مورد بررسى قرار داده است. حاصل ن در نيويورك تايمز نهم ژوئن (۱۹ خرداد) به چاپ رسيده است، اگرچه ما هنوز با كشور هاى توسعه يافته و پيشرفته فاصله زيادى داريم و بسيارى از مطالبى كه براى آنان مطرح است ممكن است با كمى تاخير براى ما هم پيش بيايد.
دانستن اين تحولات و دگرگونى ها پيشاپيش ذهن ما را آماده خواهد كرد. ترجمه اين متن با كمى تغيير و به شكل خلاصه از اين قرار است: تحقيقات «انجمن مصرف كننده محصولات الكترونيكى» نشان مى دهد كه هر خانواده آمريكايى در سال ۲۰۰۴ به طور متوسط ۱۲۵۰ دلار صرف خريد وسايل الكترونيكى كرده اند.
اگرچه اين مبلغ به نظر زياد مى آيد اما در مقايسه با يك تلويزيون تخت در اندازه متوسط رقمى نيست. به بيان ديگر براى آمريكايى هايى كه ديوانه خريد وسايل الكترونيكى شده اند هيچ راهى باقى نمانده جز اينكه با خود حساب و كتاب كنند و اولويت هاى خود را بسنجند و تصميم بگيرند با كدام وسيله قديمى كمى بيشتر سر كنند و كدام وسيله را ارتقا داده و مدل بالاترى تهيه كنند. حتى هنگام خريد هم خريداران به درستى نمى دانند كدام تصميم به صلاح آنان است: اينكه وسيله مورد علاقه خود را در حراجى ها و فناورى هاى سال گذشته جست وجو كنند كه به خاطر نشستن يك سال گرد زمان روى آنها ارزان تر عرضه مى شوند يا آنكه پيه گرانى را به تن بمالند، در عوض اين احساس را داشته باشند كه آخرين فناورى وز را خريده اند و هنوز تا منسوخ شدن آن وقت باقى است؟
اما همين ترديد باعث شده كه بعضى اين دست و آن دست كنند و منتظر نسل جديد يا نسل بعدى آن وسيله باشند.در بسيارى از موارد بهترين پاسخ به اين ترديد اين است «محكم بايستيد» [حتماً مى پرسيد يعنى چه؟] تا زمانى كه از منسوخ شدن يك فناورى اطمينان كامل پيدا نكرده ايد تا جايى كه امكان دارد نهايت استفاده از آن فناورى را ببريد. چند سالى است كه صحبت از آن است كه سيستم پخش برنامه هاى تلويزيونى از حالت آنالوگ به ديجيتال تبديل شود. حتى در بسيارى از كشور هاى پيشرفته غربى قوانينى به تصويب رسيده كه ظرف مدت زمانى مشخص دارندگان شبكه هاى بزرگ تلويزيونى به دگرديسى سيستم خود بينديشند و آن را از حالت آنالوگ به حالت ديجيتال تبديل كنند. [اين حالت كه مردم توسط آنتن هاى معمولى امواج الكترومغناطيس را با گيرنده هاى تلويزيونى دريافت مى كنند به سيستم آنالوگ موسوم است.] «دونالد راسل» كه خود مهندس الكترونيك است مى گويد: «ما تقريباً بيشتر برنامه هاى مورد علاقه خود را با همان تلويزيون هاى متعارف تماشا مى كنيم.» اشاره او به تلويزيون هاى متعارف همان تلويزيون هاى آنالوگ عمومى با درجه وضوح استاندارد است [در حالى كه درجه وضوح تلويزيون ها در سيستم ديجيتال چند ميليون برابر است اما به همان نسبت هم براى پخش برنامه ها تلويزيونى نياز به فناورى هاى پيچيده تر و گران تر است و هم گيرنده هاى مخصوص آن گران تر هستند.] «راسل» مى گويد آنها يك پروژكتور ديجيتالى هم براى تماشاى فيلم هاى سينمايى دارند كه اين روز ها روى دى وى دى عرضه مى شوند.
اما از نظر اين مهندس الكترونيك هنوز تلويزيون هاى كوچك و معمولى پاسخ نياز هاى واقعى مردم را مى دهند به ويژه اگر قرار بر اين باشد كه با تلويزيون هاى ديجيتالى برنامه هاى پخش شده توسط شبكه هاى آنالوگ را تماشا كنيد نويز ها [noise ايراد در صدا و تصوير] را برجسته تر نشان مى دهد در حالى كه تلويزيون هاى آنالوگ به دليل دقت پايين تر، اين عيوب را مى پوشانند.«ال گرفين» از دبيران مجله «آوا و نما» (Sound & Vision) مى گويد تلويزيون هاى معمولى قدرت تشخيص ايراد ها و عيوب صدا و تصوير برنامه هاى پخش شده توسط شبكه هاى تلويزيونى آنالوگ را ندارند اما تلويزيون هاى ديجيتالى اين نقاط ضعف را برجسته مى كنند براى همين شايد تماشاى برنامه هاى تلويزيونى كنونى با تلويزيون هاى ديجيتالى چنگى به دل نزند اما واقعيت اين است كه همراه با پيشرفت ساير ابزار و وسايل الكترونيكى از جمله ابزار هاى صوتى و تصويرى نسل به نسل پيشرفت مى كنند و قابليت هاى بيشترى پيدا مى كنند. تلويزيون هاى ديجيتالى هم در كنار ساير وسايل الكترونيكى وسوسه انگيز جلوه مى كنند و خريداران ترغيب مى شوند تلويزيون هايى داشته باشند كه درجه وضوح آنان چند برابر نسل قبلى تلويزيون ها است. تلويزيون هاى ديجيتالى قابليت پخش با وضوح بالا و با كيفيت صداى مطلوب تر را پيدا كرده اند اما هنوز شبكه هاى تلويزيونى خود را به فناورى هاى مخصوص پخش ديجيتالى مجهز نكرده اند.
در حال حاضر در بازار هاى كشور هاى پيشرفته تلويزيون هايى عرضه شده اند كه به آن اچ دى تى وى مى گويند. HDTV مخفف High Definition TV به معنى تلويزيون با وضوح بالا است. ورودى اينها ديجيتالى است و به DVI يا HDNI مجهز است. اين ورودى ها مجهز به فناورى جديدى هستند كه به برنامه هاى داراى كپى رايت [حق ضبط و انتشار آثار هنرى براى پيدآورندگان آن محفوظ است] فقط اجازه پخش مى دهد و صاحبان اين تلويزيون ها قادر نيستند اين برنامه ها را ضبط و منتشر كنند.
با اين فناورى جديد پديدآورندگان آثار هنرى نبايد نگرانى داشته باشند كه آثارشان به روش هاى غير اخلاقى تكثير مى شود. در حال حاضر بعضى از شبكه هاى تلويزيونى خود را مجهز كرده اند كه بعضى از برنامه ها را به روش ديجيتالى تهيه و پخش كنند اما از آنجايى كه بسيار گران هستند فقط در ساعت هاى بسيار محدود و فقط در رويداد هاى بسيار مهم مثل فينال جام جهانى و غيره به روش ديجيتالى برنامه پخش مى كنند و فقط دارندگان گيرنده هاى مخصوص مى توانند اين برنامه ها را مشاهده كنند. هر سال كه مى گذرد قيمت تلويزيون هاى پلاسما، تلويزيون هاى با وضوح بالا و صفحه نمايش هاى تخت كاهش مى يابد چون تيراژ ساخت و فروش اين دستگاه ها افزايش يافته و پس از گذشتن آن از مقياس اقتصادى ساختن آن مقرون به صرفه مى شود. در سال جديد هيچ اتفاق خاصى به لحاظ كيفيت در حوزه تلويزيون هاى پلاسما نيفتاده و هنوز فناورى هاى جديدى عرضه نشده بنابراين دارندگان آن در حقيقت آخرين فناورى را در اختيار دارند.
•دگرگونى ها در عرصه ابزار هاى تصويرى
«ريدهى پاتل» كه آخرين تغييرات را در بازار تلويزيون براى شركت iSuppli پيگيرى مى كند، مى گويد: «در حال حاضر اتفاق خاصى در زمينه رتقاى كيفيت يا فناورى [در حوزه تلويزيون هاى پلاسما] نيفتاده است.» يعنى تلويزيون هاى ۴۲ اينچ پلاسمايى كه امسال ساخته مى شود هيچ فرقى با همين محصول در سال گذشته ندارد. فقط فرق در اين است كه سال پيش قيمت آن از ۲۸۵۹ دلار به ۲۵۳۲ دلار تنزل پيدا كرده است. «ال گرفين» در مورد صفحه نمايش هاى ال سى دى و تلويزيون هايى كه به اصطلاح rear-projection هستند توصيه مى كند كه دست نگه دارند چون نسل جديدى در راه است كه باعث مى شود نسل كنونى به شدت قيمت خود را از دست بدهد.
تلويزيون هاى ديجيتالى HDTV كنونى ۷۲۰ در ۱۲۸۰ پيكسل هستند اما نسل جديد كه به ۱۰۸۰ P معروف است ۱۰۸۰ در ۱۹۲۰ پيكسلى خواهد بود. همين ارتقا چيزى حدود ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار فرق معامله است.
•عرصه ابزار صوتى
برخلاف سرعتى كه در تجديد فناورى هاى مخصوص تلويزيون وجود دارد در بخش ابزار هاى صوتى مخصوص منزل اتفاق خاصى نيفتاده و حتى استريو هاى قديمى گاهى بهتر است از استريو هاى جديد و عاشقان سينه چاك. ابزار هاى صوتى ترجيح مى دهند وسايل الكترونيكى قديمى خود را حفظ كنند. البته معنى آن اين نيست كه در دنياى فناورى هاى مربوط به وسايل صوتى پيشرفت نكرده بلكه اين صنعت موسيقى است كه پا به پاى فناورى هاى جديد پيش نمى رود. براساس آمار حاصل از تحقيقات موسسه تحقيقاتى IDC دو منبع اصلى موسيقى هاى استريو بيشتر راديو هاى اف ام و CD بودند.
يعنى مردم بيشتر از اين دو منبع براى رفع نياز خود استفاده كرده اند. در حالى كه كيفيت موسيقى در تكنولوژى هاى پيشرفته تر قابل مقايسه نيست. در حال حاضر دو فناورى بسيار پيشرفته تر وجود دارند كه در مقايسه با استريو كه فقط دو كانال خروجى دارد مى توانند صداها را تا شش كانال تفكيك كنند. به عبارت ساده تر از سيستم استريو صداها به دو بلندگو تفكيك مى شوند و هر يك مى توانند به طور مستقل از ديگرى باشند و صدا در هر يك از دو بلندگو مى تواند متفاوت باشد. اما در فرمت هاى جديد از جمله Super Audio CD يا به طور ساده تر SACD و همچنين DVD-Audio يا همان DVD-A صدا ها به شش بلندگو تفكيك مى شوند به عنوان مثال اگر صداى موسيقى با شش ميكروفن به طور همزمان ضبط شود امكان پخش مجزاى آنها در شش بلندگو به طور همزمان وجود خواهد داشت بنابراين براى كسانى كه فرق بين استريو و مونو را به خوبى مى دانند بسيار واضح است كه فناورى هاى جديد چقدر قابليت و كيفيت بالاترى دارند. به عنوان مثال اگر در اتاق مطالعه يا نشيمن به روش صحيح بلندگو ها جاسازى شوند كيفيت صدا به قدرى عالى خواهد بود كه گويى شخص در كنسرت واقعى حضور يافته است و صدا ها به طرز شگفت آورى به وضعيت واقعى نزديك هستند چون در اين روش ضبط و پخش صدا جزئيات بيشترى ضبط و پخش مى شوند.
اما از نظر سوزان كوركيان- از تحيلگران همان موسسه تحقيقاتى IDC- چون تغيير و دگرگونى در كيفيت به اندازه دگرديسى از نوار به سى دى قابل توجه نيست تعداد كسانى كه از استريو ها رويگردان مى شوند و به فرمت هاى جديد رو مى آورند قابل توجه نيست. طبيعى است كه چون مصرف كنندگان به فناورى هاى جديد هجوم نياورده اند كمپانى هاى عرضه كننده موسيقى هم اصرارى ندارند موسيقى هاى خود را با فرمت هاى جديد ياد شده در بالا عرضه كنند. در بازار ايالات متحده فقط ۴۲۰۰ عنوان موسيقى وجود دارند كه با فرمت هاى SACD و DVD-A ضبط و عرضه شده اند. طبيعى است كه استريو ها كه فناورى هاى قديمى ترند از عهده اجراى اين فرمت هاى جديد برنمى آيند اما آن عده كمى هم كه از فناورى هاى جديد استفاده مى كنند از موهبت هاى آن بيشتر بهره مى گيرند. تخمين تعداد عناوينى كه روى سى دى عرضه شده اند كار آسانى نيست. سايت خرده فروشى cduniverse.com فقط ۲۵۰ هزار عنوان در معرض فروش قرار داده است.
اما «استفن كلى» كه سايت audiogon.com را اداره مى كند توصيه كرده كه به طرف فرمت هاى جديد SACD نرويد چون بعيد است باقى بمانند. از نظر او بهتر است كه يك سى دى پلير بخريد كه مدل هاى جديد آن پيشرفت بسيار چشمگيرى داشته است.
اما بسيارى از مردم كه منسوخ شدن بتاماكس و رونق VHS را به ياد دارند مانند مارگزيده ها توصيه مى كنند كه به فناورى هاى نو روى بياورند. چون در عرصه لوازم صوتى و تصويرى اكنون ديگر DVD ها فراگير شده اند.
•دگرگونى ها در عرصه سلفن ها
برخلاف وسايل صوتى و تصويرى كه عمرى طولانى دارند و ممكن است يك دهه يا بيشتر در منازل مان جا خوش كنند تلفن هاى همراه عمرى كوتاه دارند. سرعت يا حتى شتاب در پيشرفت گوشى تلفن هاى همراه به قدرى زياد است كه ظرف كمتر از دو سال گوشى ها به شدت از مد مى افتند و براى كسانى كه از مد پيروى مى كنند مايه خجالت است [كه تلفن هاى گوشتكوب مانند را به دست بگيرند!] اما براى كسانى كه از تلفن همراه فقط اين انتظار را دارند كه صدا را خوب و با كيفيت جابه جا كند واقعاً نياز نيست كه هر سال يا هر دو سال يك بار به فكر عوض كردن آن بيفتند. اگر مى خواهيد از آخرين دگرگونى ها و پيشرفت ها در عرصه تلفن هاى همراه باخبر شويد بد نيست سرى به سايت «هاوارد چويى» به آدرس howardchui.com بزنيد. در سايت اين آقا آخرين اخبار، مرور بر تلفن هاى جديد و غيره گردآورى مى شود. اما واقعيت اين است كه هر چه زندگى انسان ها پيچيده تر مى شود شركت هاى سازنده ابزار الكترونيكى نيز به فكر ايجاد رفاه بيشتر مى افتند.
به همين دليل امروزه ديگر مردم از تلفن همراه خود فقط انتظار «تلفن بودن» ندارند و قابليت هاى بيشترى از آن مى طلبند. طى چند سال گذشته به توانايى ها و قابليت هاى تلفن هاى همراه افزوده شده است. شايد امروزه فرستادن چند كلمه به صورت متن به يكى از مهم ترين لوازم ارتباطى تبديل شده است. در بسيارى از موارد نوشتن چند كلمه و فرستادن آن بسيار كارگشاتر از تماس تلفنى است. اختصاص ملودى هاى جداگانه به افراد مختلف هم بسيار كمك مى كند. به عنوان مثال زنگ تلفن همسرتان بايد با زنگ تلفن مديرتان فرق داشته باشد. [اين تلفن ها اين امكان را فراهم كرده اند كه نام طلبكاران تان را به فهرست سياه اضافه كنيد كه در دسترس آنان نباشيد.] اگر بخواهيم قابليت هاى تلفن هاى همراه جديد را بشماريم خودش يك مقاله يا گزارش جداگانه مى شود اما همين قابليت ها و توانايى ها است كه سازندگان را به ساخت گوشى هاى جديد تغيب مى كند و همين ويژگى ها است كه مشتريان را وسوسه مى كند كه هر سال گوشى خود را عوض كنند. اما بيشتر كارشناسان و تحليلگران توصيه مى كنند اگر گوشى خود را ۶ يا ۱۲ ماه گذشته خريده ايد بهتر است ۶ يا ۱۲ ماه ديگر حداقل صبر كنيد و بگذاريد حداكثر استفاده از قابليت هاى گوشى تان به عمل آيد. اگر امروز گوشى ها به دوربين عكسبردارى يا فيلمبردارى مجهزند در آينده نه چندان دور جابه جايى موسيقى، شوى تلويزيونى و حتى فيلم سينمايى و تماشاى برنامه هاى تلويزيونى به امرى عادى و روزمره تبديل خواهد شد. پس دست نگه داريد و در خريد مدل هاى بالاتر عجله نكنيد و بگذاريد از حداكثر قابليت هاى گوشى تا استفاده به عمل آيد. فناورى هاى جديد در راهند و اين چرخه ادامه مى يابد.
