هفته گذشته کنفرانس خودروهای پرنده اوبر( Elevate) در لوس آنجلس برگزار شد جایی که من با دارا خسروشاهی مدیرعامل اوبر قرار مصاحبه داشتم. برای رفتن به آنجا از لیفت ( Lyft) رقیب اوبر خودرو گرفتم . مقصد من برای راننده بسیار جالب بود و پرسید: خودروهای پرنده؟ خندید و گفت: از خودروهای خودران باید بهتر باشند!
راننده راست می‌گفت این روزها با توجه به اتفاقات مختلفی که برای خودروهای خودران اوبر رخ داده به نظر می‌رسد پروژه‌های خودروهای پرنده زودتر به نتیجه برسد.دو ماه قبل پس از آنکه یک خودروی خودران اوبر در هنگام آزمایش با یک عابر تصادف کرد تمام آزمایش این خودروها در سراسر آمریکا متوقف شد. ماموران فدرال هنوز مشغول تحقیق درباره آن حادثه هستند.
دارا خسروشاهی در پایان کنفرانس Elevate به بلومبرگ گفت طی چند ماه آینده تست خودروهای خودران اوبر دوباره از سر گرفته می‌شود. بدون در نظر گرفتن نتیجه تحقیقات خسروشاهی می‌گوید که برنامه آینده این شرکت را آماده کرده است.
خسروشاهی ۴۸ ساله مسیر زندگی همواره رو به رشدی را داشته است.
او در تهران و در خانواده‌ای مسلمان و ثروتمند به دنیا آمد اما قبل از انقلاب او به همراه خانواده‌اش ایران را ترک کردند و ابتدا به جنوب فرانسه و سپس به شمال ایالت نیویورک رفتند.
خسروشاهی در سال ۲۰۰۱ مدیرعامل شرکت Expedia شد و آن را به یکی از موفق‌ترین شرکتهای آمریکا تبدیل کرد او از همان زمان با ۹۴.۶ میلیون دلار حقوق سالانه یکی از مدیران ارشدی بود که بالاترین حقوق را در آمریکا دریافت میکنند.
بعد از بحران‌هایی که برای اوبر در سال ۲۰۱۷ رخ داد خسروشاهی جایگزین بنیانگذار اوبر تراویس کالانیک شد که از این سمت استعفا کرده بود.
و از آن زمان تاکنون رشته فعالیت های او در اوبر چشم‌گیر بوده است.
هرچند اوبر در سال ۲۰۱۷ به خاطر بحران‌هایی که پشت سر گذاشت ۴.۵ میلیارد دلار ضرر کرد. در حالی که رقیب آن Lyft به افزایش ارزش خود ادامه داد و تا پایان سال ۳۰ درصد درآمد بازار تاکسی اینترنتی را به خود اختصاص داد.
با این حال هنوز فاصله لیفت با اوبر بسیار زیاد است چراکه اوبر ۷۰ درصد این بازار را در ختیار گرفته است. با این حال خسروشاهی می‌خواهد هسته اصلی کسب و کار اوبر را که بر خودرو بنا شده از وضعیت فعلی فراتر ببرد.
احتمال او به دوچرخه، اتوبوس ، اجاره خودرو و شاید تاکسی‌های پرنده اشاره دارد اما حرکت در این مسیر جدید نوعی تغییر مسیر از بازار تاکسی اینترنتی است.
***
امید به خودروی پرنده اوبر ، واهی یا واقعی ؟
بحث خودروی پرنده را از گذشته اوبر به ارث برده‌اید چه چیز به خصوصی شما را قانع کرد که این طرح ارزش حمایت دارد؟
چیزهای مختلف. یکی اینکه من به سرعت متوجه شدم آینده اوبر نمی‌تواند فقط بر خودرو باشد. به همین دلیل ما باید جهتمان از سمت خودرو به مرزهای وسیع‌تری از حمل و نقل ببریم. ظرفیت شهرها محدود است و جهت حرکت در آن هم به همین دلیل ما باید روی راهکارهای سه گانه ( حرکت روی زمین، زیر زمین و آسمان) و مدل‌های ترکیبی فکر کنیم.
به همین دلیل از نظر من اوبر باید از یک پلتفرم عظیم و بین‌المللی تاکسی اینترنتی به سمت حمل ونقل از نقطه A به B است. به همین دلیل من با تیمم انواع پروژه‌ها و راهکارها را در این زمینه بررسی کردهایم و مدل‌های حمل و نقل شهری در ۲۰ تا ۳۰ سال آینده را مشخص کردهایم. ما فکر میکنیم حرکت عمودی ( پرواز) در معادلات آینده حمل ونقل ضروری است. سایر مسیرها و دیدید که ما اخیرا شرکت اشتراک دوچرخه Jump را خریدیم و در آینده نیز موارد دیگری رخ خواهد داد.
خرید Jump حرکت بسیار جالبی از سوی اوبر بود. چه چیزی در این چشم‌انداز چند وجهی آینده می‌بینید؟
دارا خسروشاهی: خب. اولین چیز این است که ما باید یک چیز خوب ایجاد کنیم و سپس بزرگ‌کردن آن را آغاز کنیم. ما در اوبر در این زمینه خیلی خوبیم یعنی یک محصول پیدا میکنیم که اندازه بازار بسیار خوبی دارد و بعد آن را در سطح جهانی توسعه می‌دهیم و به هم متصل میکنیم. به این ترتیب مثلا شما در سیستم چند ماژوله دوچرخه می‌گیرید تا به یک مرکز خودروهای هوایی برسید از آنجا با خودروی هوایی به فرودگاه می‌روید. ما میخواهیم کمک کنیم مجموعه این عناصر سفر چند گانه ( دوچرخه، خودرو، تاکسی پرنده و … ) به شکل بسیار ساده‌ای به کاربر عرضه شود
آیا نگران شده‌اید که اپلیکیشنی درست کنید که بسیار پیچیده باشد؟ با انبوهی از انتخاب‌ها که مشتریان را سردرگم کند؟
بله، بله و بله. چالش هم همین‌جاست و به همین دلیل باید به سمت یکی کردن عالی این مجموعه پیش برویم. ما الان در زمینه تنظیم رابطه بین دو نفر در داخل یک خودرو عالی هستیم. یک دقیقه همکاری اضافه بین دو نفر شانس بروز اشتباه را افزایش می‌دهد. اما به مرور بهتر شده‌ایم الان شرکتی هستیم که به شکل درخشانی تمام مدل‌های مختلف حمل و نقل را با تجربه کاربری تلفیق کردهایم درحالی که کاربر فقط یک بار پرداخت انجام می‌دهد.
دارا خسروشاهی و پروژه جاه طلبانه خودروهای الکتریکی عمود پرواز
درست است اما همین حالا پروژه جاه‌طلبانه خودروهای الکتریکی عمودپرواز را در برنامه دارید. می‌خواهید تست‌های آن را در سال ۲۰۲۰ شروع کنید و تجاری سازی آن را از ۲۰۲۳ آغاز کنید. چقدر مطمئنید می‌توانید به این اهداف برسید؟
دارا خسروشاهی: اولین چیزی که شما باید انجام بدهید این است که یک هدف تعیین کنید که به آن باور دارید و سپس بازیگران صنعت و شرکای خود را در مقابل آن هدف قرار دهید. بخشی از دلایلی که من الان اینجا هستم این است که میتوانم چهره به چهره با این افراد رودرو شوم و از آنها بپرسم: « ما میتوانیم تا ۲۰۲۰ آن را بسازیم؟» و تا کنون پاسخ این بوده که بله. ما شرکای متعددی داریم که به شدت مشغولند آنها پتانسیلی را که در این فضا وجود دارد و اهمیت و جذابیت کاری را که ما انجام می‌دهیم درک کرده‌اند. نکته اینکه ما به دنبال محصولی فقط برای ثروتمندان یا کسانی که به طور مضحکی ثروتمند شده‌اند نیستیم ما میخواهیم روی تولید انبوه کار کنیم محصولی که برای همه شهرنشینان قابل دسترس باشد.
خوشحالم بین ثروتمندان و ثروتمندان مضحک تفاوت قایل شدید.
تفاوت وجود دارد!
من با افراد زیادی که الان در حمل و نقل عمومی کار میکنند صحبت کرده‌ام وقتی درباره این ایده ( جابه جایی با خودروی پرنده) می‌شنوند باور نمی‌کنند. آنها احساس میکنند تنها راه واقعی برای جابه جایی میلیون‌ها نفر از مردم در شهر اتوبوس و قطار است.
دارا خسروشاهی: وقتی ما درباره پلتفرم اوبر یعنی رفتن از نقطه A به B صحبت میکنیم به این باور داریم که اتوبوس یا قطار بخشی از این عرصه است. ما نمیخاهیم یک پلتفرم عمودی جایگزین همه وسایل دیگر بسازیم و قرار هم نیست همه آن را ما بسازیم. نمونه آن Elevate است که ما ان را نمیخواهیم بسازیم ما استاندارد تعیین میکنیم و شرکایمان آن را می‌سازند. به همین دلیل مسیر گشوده‌ای برای گفت وگو با شهرداری‌ها، قانونگذاران و سیستم‌های حمل ونقل شهری در این زمینه داریم و میخواهیم با همه آنها شراکت کنیم تا همه آنها از جمله اتوبوسها و مترو و قطار در نهایت از داخل اپلیکیشن اوبر قابل دسترس باشد.
خودروهای پرنده و پروژه Elevate به سرمایه وهزینه بسیار زیادی نیاز دارند و اوبر سال گذشته ۴.۵ میلیارد دلار ضرر کرد …
به خوبی از آن مطلع ام.
مطمئنم همین طور است . آیا این روش درستی برای استفاده از منابع این شرکت است؟
دارا خسروشاهی: خب ما شرکتی نیستیم که صاحب خودرو بایم. رانندگان ما شرکای ما هستند و به همین دلیل هم انتظار نداریم که از منابع مان برای تولید این خودروها هزینه کنیم. الان شرکای فوق‌العاده‌ای وجود دارند مانند Embraer و استارت‌آپ‌هایی که واقعا دارند روی محدودیت‌های دیزاین و امکانات این خودروها کار میکنند. از نظر سرمایه ما نمی‌دانیم سرمایه قرار است از کجا بیاید اما فکر نمیکنیم این مدل نیازی به این باشد که ما تامین کننده سرمایه باشیم.
پس اوبر تقاضا برای یک محصول را تولید میکند و سپس شرکای شما یعنی ملاکان، تامین کنندگان قطعات به میان می‌آیند و …
ما تقاضای زیادی را با خود می آوریم به شکلی که از نظر اقتصادی تولید انبوه به صرفه شود. ما ایجاد تقاضا و رهبری ارکستر را به عهده می‌گیریم و سپس با کمک شرکا و بازیگران متعدد Skyport ها و ملاکان کل قطعات این تصویر را به هم وصل میکنیم.
شما از Expedia به اوبر آمدید از جهانی که مردم را با سفر به یکدیگر مرتبط می‌‌کرد. از نظر شخصی حس‌تان نسبت به حمل ونقل هوایی داخل شهر چیست؟ از نظر شخصی هیچ ارتباطی با این فضا برقرار کرده‌اید؟ یا این فقط چیزی شبیه این است که یک پروژه تجاری است و باید انجام داد؟
دارا خسروشاهی: ارتباطهای شخصی در این زمینه داشته ام که این موضوعات را به شکل ترسناکی جذاب کرده است. اما مهمترین ارزش اکسپدیا دموکراتیزه کردن سفر بود. پنجره‌ای به جهانی باز که هر کسی در آن این قدرت انتخاب را داشت را که آژانس مسافرتی خودش باشد. نتیجه آن افزایش تعداد سفر مردم به سفر بروند و ماجراجویی‌های بیشتری انجام بدهند. مردم بیشتر از خانه‌هایشان دور بشوند و با افراد جدیدی ارتباط بگیرند ارتباطاتی که چیزهای خوبی می‌سازد.
آنچه اوبر انجام می‌دهد رشد حرکت و ارتباط در داخل شهرهاست. مسافرت شهری ارزان، راحت، مستقل بدون اینکه نیاز به داشتن خودروی شخصی باشد و بدون نیاز به اینکه شما در محله خوبی زندگی میکنید یا بد . در بسیاری از شهرهای جهان تاکسی‌ها در مراکز شهر تردد میکنند و اگر شما در حاشیه زندگی کنید و بخواهید تاکسی پیدا کنید … موفق باشید.
اما امن بودن، استقلال سفر و ارزان بودن برای هر شخص و هرجا چیز بسیار مهمی است .
امنیت پرواز با اوبر
از نقطه نظر امنیت چگونه این اطمینان را ایجاد میکنید که شخصی را در خودرو سوار کنید و سپس خودرو پرواز کند و چند صدمتر بالا برود و در سطح شهر تردد کند و این کارها را برای هزاران نفر دیگر تکرار کنید ؟ ریسک بالاست و اخیرا هم که شاهد بودیم حتی خودروی خودران اوبر تصادف کرد .
( تلفن زنگ می زند) از شرکت Walgreens زنگ می زنند میتوانند منتظر بمانند.
دارا خسروشاهی: نکته خوب این است که صنعت هوایی یکی از بهترین رکوردها را از نظر ضریب امنیت در جهان دارد. ما میخواهیم این ساختمان را با کمک بازیگران بزرگ این صنعت FAA ، ناسا ، دپارتمان حمل و نقل در شهرهای مختلف تکمیل کنیم. ما نمیخواهیم چرخ را دوباره از نو اختراع کنیم. ما فقط میخواهیم سرعت توسعه در سیکل این کار را نسبت به سایر بخشهای هوانوردی بیشتر کنیم. اما قصد نداریم امنیت را فدای سرعت کنیم ما الان بامقاماتی کار میکنیم که در زمینه امنیت هوایی تخصص دارند هیچ مکانیسم حمل و نقلی چنین رابطه ای ایجاد نکرده است.
این ترکیبی از کار انسان و ماشین است مردم معمولا انسان و ماشین را مقابل هم میگذارند اما بهترین ترکیب کار کردن این دو با هم هست.
به تدریج به سمت سرویس‌های بدون خلبان خواهید رفت؟
میتواند اینگونه شود اما فکر نمیکنم در هنگام رونمایی از سرویس اینگونه باشد. این حداقل عقیده شخصی من است شاید کسی در آینده مرا شگفت زده کند.
احساستان نسبت به چالشهای تکنولوژیک و مقرراتی که امروز با آنها روبه هستید چیست؟ الان چالش خودروهای خودران را دارید همین طور با مقررات گذاران ایالت کالیفرنیا در مورد اقتصاد گیگی به اختلاف برخورده‌اید. اینها چالشهای بزرگی هستند
دارا خسروشاهی : بسیار مشغولم. آنچه اوبر را مشغول میکند این است که ما فقط یک شرکت دیجیتالی نیستیم ما یک شرکت دیجیتالی هستیم که با موضوعات روزمره زیادی روبه روست. و باز آنچه ما را متفاوت میکند این است که سطح چالشها هم بسیار وسیع است ضمن اینکه بی سابقه بوده است. شما باید با مقررات گذارها و مقامات شهری مختلف صحبت کنید پس آیا این جلوی سرعت رشد شما را میگیرد؟ بله اما به هر حال ما میهمان شهرهایی هستیم که به آنجا رفته ایم و باید بالاخره بر اساس قوانین آنجا کار کنیم.
سلام
بی نهایت ممنون بابت این پست عالی.
در صورت امکان منبع اصلی یا ایمیل خبرنگاری که مصاحبه رو انجام داده برای من ایمیل کنید.