آیا تابه‌حال برایتان پیش آمده که احساس کنید بیش از حد به تکنولوژی وابسته هستید؟ مثلا زمانی که نمی‌توانید گوشیتان را پیدا کنید یا زمانی که نمی‌توانید با جی‌پی‌اس آدرسی را بیابید احساس عصبانیت و کلافگی می‌کنید.
علیرغم اینکه گفته می‌شود افراد میان‌سال و بالاتر به تکنولوژی علاقه ندارند و اینکه نسل جدید عاشق تکنولوژی هستند، باید قبول کرد که تمامی نسل‌ها به‌نوعی با تکنولوژی انس گرفته‌اند و تنها برخی مراقب هستند که خیلی در دنیای تکنولوژی غرق نشوند و برخی دیگر هم تکنولوژی کل زندگیشان را فرا گرفته است. حقیقت این است که وابستگی به تکنولوژی بسیار مخرب است و این تخریب در سطح شخصی و اجتماعی کاملا قابل مشاهده است. حال اگر مایلید همچنان به نوآوری ادامه دهید، باید وابستگیتان به تکنولوژی را تا حد قابل توجهی کاهش دهید.
خطرات وابستگی به تکنولوژی
استفاده بیش از حد از تکنولوژی می‌تواند منجر به وابستگی ما به آن شود. در سطح فردی، یک سری تاثیرات منفی احتمالی وجود دارد که می‌تواند در نتیجه وابستگی به تکنولوژی در افراد مختلف دیده شوند.
- اضطراب و افسردگی
استفاده بیش از حد از اسمارت‌فون‌ها رابطه مستقیمی با اضطراب و افسردگی و دیگر مشکلات مرتبط با سلامت ذهنی افراد دارد. این تاثیرات می‌توانند به شکل‌های مختلفی به فرد وارد شوند. مثلا مشاهده اخبار و اطلاعات مختلف به‌صورت روزانه می‌تواند شما را نسبت به دنیای اطراف بی‌احساس کند و از طرف دیگر غرق شدن در دنیای دیجیتال و مجازی می‌تواند به‌طور کامل شما را از روابط در دنیای واقعی دور کند که این امر منجر به افزایش حس تنهایی و افسردگی در شما خواهد شد.
- بی‌حوصلگی
شکی نیست که تکنولوژی ما را بی‌حوصله کرده. از آنجایی که امروزه همه به صورت دائم به پیام‌رسان‌ها و ایمیل‌ها دسترسی دارند، افراد انتظار دارند دوستانشان سریعا پاسخ پیام‌هایشان را بدهند. ضمنا دسترسی لحظه‌ای به هر مقاله و مطلبی هم باعث شده حتی حوصله انجام کارهایی را که خواندن یا یادگیری آنها فقط چند دقیقه زمان می‌برد هم نداشته باشیم.
- حافظه
مطالعات نشان می‌دهند استفاده بیش از حد از اسمارت‌فون‌ها برای عکس گرفتن، فیلمبرداری یا حتی یادداشت کردن می‌تواند موجب ضعیف شدن حافظه گردد. مکانیزمی که باعث این اتفاق می‌شود فعلا ناشناخته است اما احتمال داده می‌شود از آنجایی که ذهن می‌داند اطلاعات در جای دیگری ذخیره شده‌اند، دیگر زحمت به یاد آوردن آنها را به خودش نمی‌دهد. برای مثال زمانی که می‌توانید تمامی اطلاعات مورد نظر درباره یک فیلم را در IMDB جستجو کنید دیگر دلیلی ندارد آن اطلاعات را درون ذهنتان فرو کنید.
- اعتیاد
با اینکه تعریف دقیق و واقعی اعتیاد به اینترنت همواره مورد بحث و مناظره است، اما شکی نیست که وابستکی بیش از حد به تکنولوژی در برخی از افراد باعث شده زمانی که به تکنولوژی دسترسی ندارند، به اضطراب و عصبانیت خیلی شدید دچار شوند. این دسترسی ممکن است به شاخه‌های مختلف تکنولوژی مانند شبکه‌های اجتماعی، موزیک، بازی‌ها یا دیگر بخش‌ها باشد. البته این را هم در نظر داشته باشید که اعتیاد به تکنولوژی خیلی شدیدتر از وابستگی به آن است. بنابراین زمانی که نوتیفیکیشن دریافت می‌کنید و سریعا آن را چک می‌کنید، لزوما شما یک معتاد به تکنولوژی محسوب نمی‌شوید و تنها به آن وابسته هستید.
- مهارت‌ها
استفاده از اسمارت‌فون‌ها یا دیگر دیوایس‌های معمول به‌منظور جایگزینی یا ارتقاء یک مهارت به مرور زمان می‌تواند توانایی شما در به‌کارگیری آن مهارت را از بین ببرد. برای مثال اگر از اسمارت‌فون برای یافتن آدرس مورد نظرتان استفاده می‌کنید، ممکن است توانایی خواندن نقشه‌ها و یافتن آدرس بدون استفاده از سیستم جی‌پی‌اس را از دست بدهید.
نقش وابستگی به تکنولوژی در نوآوری
باید تاثیری که وابستگی ما به تکنولوژی می‌تواند در نوآوری و بهبود قابلیت‌های اجتماعی داشته باشد هم در نظر بگیریم. اما اگر به‌طور کامل به نوع خاصی از تکنولوژی وابسته شویم و تا جایی پیش برویم که بدون آنها احساس آرامش و راحتی نکنیم در اصل خودمان را به شاخه‌های مختلفی از آن تکنولوژی محدود کرده‌ایم.
برای مثال اگر بیش از حد به اسمارت‌فون وابسته شویم، پیشرفت تکنولوژیکی ما را برای مدت‌ها مجبور خواهد کرد که تنها اسمارت‌فون‌های، کوچکتر، سریع‌تر و راحت‌تر بسازیم و دیگر ذهنمان به نوآوری و ساخت دیوایسی کاملا جدید تشویق نمی‌شود.
اگر می‌خواهید این مسئله را بهتر متوجه شوید، سال 1894 را در نظر بگیرید که انسان‌ها برای حمل و نقل به اسب‌ها متکی بودند و شهرهای بزرگ دارای بیش از 50 هزار راس اسب بودند. وجود این اسب‌ها با مشکلات مختلفی از جمله بیماری‌های مختلف، مرگ و میر، سرعت پایین و … همراه بود. وابستگی بیش از حد انسان‌ها به اسب‌ها در آن دوره باعث شده بود به‌جای اینکه افراد به‌دنبال ساخت شیوه حمل و نقل جدید مانند اتومبیل‌ها باشند، تنها به فکر کشف راه‌های پیشرفته برای نگهداری و معالجه اسب‌ها با سرعت و کیفیت بالاتر باشند. این دقیقا همان وابستگی است که باعث محدود شدن وسعت ذهن افراد در نوآوری می‌شود.
به عبارت دیگر وابستگی بیش از حد به تکنولوژی‌های امروزی چشم انسان را بر آینده و تکنولوژی‌های بهتر می‌بندد.
رسیدن به تعادل در سطح فردی و اجتماعی
هزینه وابستگی بیش از حد به تکنولوژی، آسیب‌های ذهنی، اختلال در قابلیت‌های شناختی و زیر سوال رفتن آینده نوآوری خواهد بود. بنابراین برای از بین بردن این وابستگی به تکنولوژی‌های امروزی به صورت فردی و و جمعی چه کارهایی باید انجام بدهیم؟ نمی‌توان گفت که باید تکنولوژی را تحریم کنیم یا استفاده از تکنولوژی‌هایی را که باعث بهبودی زندگیمان شده محدود کنیم. هدف این است که به یک تعادل منطقی در استفاده از تکنولوژی برسیم.
به‌عنوان یک فرد، رسیدن به این تعادل به این معنی است که زمان استفاده از تکنولوژی‌های مختلف در طول روز را کاهش دهیم و تا حد ممکن به توانایی‌های شناختی خودمان اتکا کنیم. در سطح اجتماعی هم از وسوسه شدنمان برای قبول کردن هر تکنولوژی به عنوان یک لازمه اساسی در زندگیمان جلوگیری کنیم و از خودمان در مقابل به‌کارگیری تکنولوژی‌های اضافی در سطح جامعه مقاومت نشان دهیم.
