نام نویسنده: مينو مومنى
شرق – حدود ده روز از نمايشگاه آسيايى تلكوم ۲۰۰۴ كره جنوبى نگذشته بود كه نسخه ايرانى آن با حضور ۹۶ شركت داخلى و ۴۱ شركت خارجى از ۱۲ كشور دنيا به مدت سه روز از ۲۹ شهريور ماه در نمايشگاه بين المللى برگزار شد. تقريباً طى روزهاى برگزارى تلكوم آسيايى از مديران ارشد مخابراتى كشور خبرى نبود و همه به كره جنوبى رفته بودند تا در انجام يكى از قراردادهاى مهم درباره گسترش اينترنت پرسرعت در ايران حضور داشته باشند. در مقابل اما طى روزهاى برگزارى تلكوم تهران تنها تعداد اندكى از مديران مخابرات در آن حضور يافتند. اين موضوع مى تواند اهميت اين د نمايشگاه را در مقايسه با هم مشخص كند چرا كه جذابيت تلكوم آسيايى آنقدر بالا بود تا آنجا كه مديران از ايران بارسفر به آنجا را ببندند اما در مقابل نسخه ايرانى بى رونق ماند.
تلكوم ۲۰۰۴ ايران طى سه روز و بدون تشريفات خاصى در سه غرفه نمايشگاه بين المللى برگزار شد، نمايشگاهى كه مى توان به آن لقب كم سروصداترين و ساكت ترين نمايشگاه مخابراتى و فناورى اطلاعات كشور را داد. نه از قراردادهاى سنگين خبرى بود و نه وروديه هزار تومانى اجازه بازديد عموم را مى داد، شايد تنها محلى براى زنده كردن ديدار دست اندركاران خصوصى و دولتى مخابرات بود البته تا آن حدى كه شركت كرده بودند. بناراين مراسم افتتاحيه و اختتاميه اى هم در كار نبود و يا مقام شاخصى هم به خود زحمت افتتاح و اختتام آن را نداد و حتى يك خبر هم از سوى هيچ كدام از برگزاركنندگان آن (شركت مخابرات ،وزارت صنايع و معادن، وزارت ارتباطات و سازمان نمايشگاه هاى بين المللى و يك شركت خصوصى) به مطبوعات ارسال نشد و از همين رو بود كه در مطبوعات نيز سردى نمايشگاه به طعنه هايى آميخته شد كه: «تلكوم پاييز را به نمايشگاه بين المللى آورد.»
• جاى خالى رقيب
تلكوم آنچنان كه از نام آن مشخص است به مخابرات و تجهيزات مربوط به آن اشاره دارد اما از جمله بحث هايى كه هم اكنون در بخش فناورى اطلاعات در جريان است تعدد نمايشگاه هاى اين عرصه و موازى كارى هايى است كه در اين زمينه صورت مى گيرد. مثلاً بسيارى از شركت كنندگان همان شركت هايى هستند كه در نمايشگاه تلكوم هم شركت مى كنند و همين فعاليت ها را در آنجا نيز به معرض نمايش مى گذارند. فروشندگان موبايل نيز كه در اين نمايشگاه حضور داشتند تقريباً در تمام نمايشگاه هاى كامپيوترى و مخابراتى شركت مى كنند هر چند همين يك ماه قبل بود كه نمايشگاه گوشى هاى تلفن همراه برگزار شده بود ولى باز هم تعداد متنابهى گوشى تلفن همراه (كه البته نمايشگاه مفصل تر شامل مدل هاى جديدترى از آن را مى توان در نمايشگاه دائمى خيابان جمهورى به خوبى مشاهد كرد) نيز در اين نمايشگاه به نمايش درآمد.
هر چند تكنولوژى هاى ارتباطى و اطلاعاتى در مجموع جذابيت هاى آشكارى را هم براى متخصصان اين رشته و هم براى بازديدكنندگان عادى دارد اما به نظر مى رسد كه از يك سو افزايش تعداد نمايشگاه هايى از اين دست در كشور و از سوى ديگر ارائه محصولات نه چندان جديد عملاً كيفيت آنها را كاهش داده و باعث عدم استقبال كارشناسان و مردم شده است.
به همين دليل امسال در نمايشگاه تلكوم و در غياب شركت هاى خصوصى غرفه هاى دولتى فرصتى براى عرض اندام يافته بودند و به نظر پربارتر مى آمدند، هر چند نبايد از موضوع نوع غرفه آرايى هم گذشت كه به نظر مى رسد با طرح هاى مختلفى كه شركت كنندگان ارائه داده بودند حالت متنوعى به خود گرفته بود و حالت نمايشگاه از آن شكل و شمايل معمول غرفه كه عموماً در نمايشگاه هايى مثل كتاب بيشتر به چشم مى خورد بيرون آمده بود.
اما به رغم اينكه نمايشگاه تلكوم به نوعى حداقل براى شركت هاى مخابراتى يك نوع آوردگاه به شمار مى آمد نتوانست نظر همه را به سمت خود جلب كند. حتى برخى فعالان مخابراتى اعلام كردند كه از حضور در آن چشم پوشيده اند. رئيس سنديكاى صنعت مخابرات ايران در يك مصاحبه در مورد حضور اعضاى سنديكا در نمايشگاه تلكوم تهران گفت: سنديكا بودجه اى براى حضور در نمايشگاه ندارد ولى ما به همه اعضا اعلام مى كنيم تا در صورت تمايل در نمايشگاه حضور پيدا كنند وى در ادامه افزود: سنديكا حق عضويت كمى از اعضا دريافت مى كند كه تنها با اين مبلغ مى تواند مسائل روزمره خود را بگذراند. به همين خاطر در نمايشگاه اين چنينى نمى توانند حضور پيدا كنند. البته چند مرتبه سعى كرديم تا اعضا، حضور دسته جمعى داشته باشند، اما اين كار عملى نشد.
• با ريسك شركت كردن
براى يك بازديدكننده ايرانى اصلاً به نظر نمى آمد كه ۴۱ شركت خارجى در اين نمايشگاه شركت كرده باشند. شايد احتياط بيش از اندازه و مشورت هاى متعدد آنها را به اين نتيجه رسانده بود كه خيلى نبايد در اين زمينه ريسك كرد. بسيارى ا غرفه هاى خارجى به چسباندن چند پوستر و تراكت و معرفى كلى فعاليت ها و يا احياناً استفاده از كامپيوتر براى نشان دادن مجازى محصولات استفاده كرده بودند. از همين رو حتى صداى برخى از مقامات مخابراتى هم بلند شد كه چرا وضعيت نمايشگاه امسال بدين گونه است. منصور كبيرى مدير دفتر برنامه ريزى و كنترل پروژه هاى مخابرات در بازديد از نمايشگاه تلكوم چنين اظهارنظر كرد: «حضور شركت هاى خارجى در نمايشگاه تلكوم امسال بيشتر جنبه تبليغى داشته و شامل پوستر و تخصيص فضاست و به نظر مى رسد آنها براى حضور در نمايشگاه امسال سرمايه گذارى زيادى نكرده اند. به نظر من نمايشگاه ضعيف است چرا كه شركت هاى حاضر فضاى زيادى به خود اختصاص داده و تنها به دفترچه هاى تبليغاتى اكتفا كرده اند در حالى كه بهتر بود با نصب تجهيزات و برگزارى سخنرانى ها، موارد و محصولات جديد را به بازديدكنندگان معرفى و عرضه مى كردند.»
البته در مقابل نظرات مثبت در مورد نمايشگاه هم وجود داشت و البته اين نظرات بيشتر از سوى برگزاركنندگان نمايشگاه عنوان مى شد. به عنوان مثال انوارى معاون بين الملل شركت سهامى نمايشگاه بين المللى تهران كه مراسم افتتاح نمايشگاه با حضور وى برگزار شده بود در گفت وگو با ايسنا هدف از برپايى اين نمايشگاه را آشنايى توليدكنندگان از صنايع مخابرات و تبادل دانش و تكنولوژ با كشورهاى توسعه يافته در صنعت مخابرات و عقد قرارداد تجارى با آنها عنوان كرد.
وى حضور شركت هاى خارجى در نمايشگاه را پررنگ ارزيابى كرد و افزود: شركت هاى داخلى توانسته اند در اين نمايشگاه و در كنار ۴۱ شركت خارجى با نمايش تكنولوژى هاى ايران به رقابت بپردازند كه اين نشان دهنده پيشرفت صنعتى ايران است.
البته بايد گفت با برگزارى چنين نمايشگاهى كه نه خارجى ها در آن كامل شركت كرده اند و نه داخلى ها آن را جدى گرفته اند نمى توان به فرض پيشرفت صنعتى كشور دست يافت اما به نظر مى رسد مقامات رسمى در چنين نمايشگاه هايى و در مقابل سئوالات خبرنگاران چاره اى جز تكرار چنين حرف هايى ندارند. چنان كه رشيدى مدير كل ديتا نيز در گفت وگو با خبرگزارى دانشجويان تلكوم امسال را نسبت به سال هاى گذشته مطلوب تر ارزيابى كرد و گفت: شركت ارتباطات ديتا در حال ايجاد بسترهاى مخابراتى لازم در كشور است تا با كمك بخش خصوصى و استفاده از پتانسيل نيروى انسانى بتوان در زمينه IT كسب درآمد كرد.
• سكوت جايگزين موزيك
همه كارشناسان و دست اندركاران بر اين اصل اعتقاد دارند كه محصولات ارائه شده در يك نمايشگاه كيفيت آن نمايشگاه را نشان مى دهند. اما قبل از اين شايد بهتر باشد كه به اين نكته اشاره داشت كه خوشبختانه يكى از خوبى هاى اين نمايشگاه اين بود كه محصولاتى ه عمدتاً به تكنولوژى ارتباطاتى و يا كامپيوترى تعلق داشت بدون موزيك بكوب بكوب به نمايش در آمد. معمولاً در نمايشگاه هايى از اين دست دو عدد بلندگو و يك ضبط صوت براى هر غرفه كافى است تا حتى با فرياد هم نتوان صداى توضيح غرفه داران را شنيد.
اما به غير از اين در مجموع محصولات ارائه شده در نمايشگاه، طيف متنوعى از نرم افزارها و سخت افزارهاى ارتباطى تا سرويس هاى خدمات رسانى را در بر مى گرفت. شركت هاى توليدكننده محصولات مخابراتى سوئيچ هاى بزرگ خود را به نمايشگاه حمل كرده بودند و در غرفه ها به نمايش گذاشته بودند، شركت هايى مثل مخابرات و ديتا نيز اطلاعات كاركردهاى خود را اائه مى كردند و برخى شركت هاى خصوصى نيز محصولاتى مثل مودم ADSL (محصولى كه قرار است براى اينترنت پرسرعت مورد استفاده قرار گيرد) به نمايش گذاشته بودند. يك شركت مخابراتى هم يك ديش بزرگ را كه براى جابه جا كردنش به يك موتور پرقدرت نياز بود ارائه كرده بود و يا شركتى ديگر با ديش متحركى كه روى خودرو قرار مى گرفت توجه بازديدكنندگان را جلب كرده بود. محصولات ديگرى مثل سيستم هاى رمزدار كردن بى سيم، سيستم رمز كردن فاكس، فايروال و فيلتر (البته نه از نوعى كه اين روزها براى بستن سايت هاى اينترنتى به كار مى رود) و ردياب خودرو هم از جمله محصولاتى بود كه مى شد چند دقيقه از وقت را به آن اختصاص داد. اما در عين حال بعضى از تبليغات هم نظر بازديدكنندگان را به خود جلب مى كرد از آن جمله پوسترى كه شركت مخابرات در غرفه خود قرار داده بود. اين پوستر مردى را نشان مى داد كه تلفن همراه در دست دارد و در زير آن نوشته شده بود: يك مساوى است با ۱۰ يعنى هر دقيقه يك سيم كارت. اين جمله تبليغاتى البته بسيارى از بازديدكنندگان را دچار سردرگمى مى كرد كه آيا واقعاً شركت مخابرات ما به اندازه اى از پيشرفت رسيده كه در هر دقيقه ۱۰ سيم كارت ارائه مى دهد و اگر اينچنين است كه مى بايست تمام ۵ ميليون متقاضى طى يك سال سيم كارت هاى خود را تحويل مى گرفتند. در حالى كه وزير ارتباطات اخيراً گفته است كه تا يك سال ديگر فقط مى توان ۱ ميليون و ۷۰۰ هزار سيم كارت تحويل داد و براى ۵ ميليون سيم كارت حدود سه سال زمان نياز است.
• • •
به هر حال با تمام اين توضيحات به نظر مى رسد هنوز بزرگ ترين مشكل برگزارى چنين نمايشگاه هايى نحوه برگزارى آن باشد. هر چند تلكوم به دليل حجم كوچكى كه داشت اين مشكلات را كمتر نشان مى داد اما به گفته كارشناسان كشور ما هنوز از توان و دانش برگزارى يك نمايشگاه اى تى و مخابراتى برخوردار نيست.
يكى از غرفه داران در اين مورد مى گويد: برگزارى نمايشگاه صرفاً اجاره دادن غرفه ها و وصل كردن برق به آنها نيست. نمايشگاه سطح وسيعى از خدمات را از بوفه و سرويس هاى بهداشتى گرفته تا حمل و نقل و اطلاع رسانى در برمى گيرد. متاسفانه به رغم اينكه ما چندين نمونه از نمايشگاه هايى از اين دست را در كشور برگزار كرده ايم باز براى برگزارى يك رويداد مشابه به سراغ همان شيوه هاى قديمى مى رويم و هميشه به مشكلات مشابه برمى خوريم در حالى كه مى توان حداقل يك بار به شيوه نمايشگاه هايى كه در كشورهاى همسايه ما برگزار مى شوند و بسيار هم مورد توجه قرار مى گيرند حداقل از مشاوران خارجى استفاده كنيم تا به استانداردهاى برگزارى يك جشنواره برسيم و…
با اين وجود تلكوم به رغم همه ضعف ها و كاستى ها در نوع خود بى ادعا و در آرامش برگزار شد. بسيارى از سالن ها خلوت بود و حداقل فرصت را براى كارشناسان فراهم مى كرد تا سر فرصت از غرفه ها بازديد كنند. معمولاً در نمايشگاه هاى اى تى تعداد بازديدكنندگان چند برابر ظرفيت نمايشگاه است و همين بازديد از غرفه ها را به شدت دشوار مى كند.
نمايشگاه تلكوم همان طور كه در سكوت شروع شده بود در سكوت هم به كار خود خاتمه داد، شايد تا چند روز ديگر كسى اصلاً يادش نيايد كه چنين نمايشگاهى برگزار شده، شايد هم تا سال بعد كه با تغيير در دولت روبه رو هستيم حتى نامى هم از اين نمايشگاه برده نشود شايد هم نگاه خوشبينانه يك مساوى است با ۱۰ واقعاً جواب داد، كسى چه مى داند؟
