جاکوب نیلسن، استاد کاربری آسان (usability) به تازگی گزارشی درباره آی‌پد نوشته و در آن کلی دلیل و برهان آورده که اپل باید اجازه می‌داد پلات‌فورم‌های بیشتری مثل فلش ادوبی روی این ابزار نصب شوند.
نیلسن در گزارش 93 صفحه‌ای درباره نحوه کاربری آی‌پد نوشته: آی‌پد مشکلات کاربری زیادی دارد و اپل بیش از هر چیز روی زیبایی این محصول تاکید کرده است.
نیلسن ماه گذشته در شرکتش، گروه نرماندی نیلسن، در لندن کنفرانسی درباره کاربری آسان برپا کرده بود، این در حالی است که وی در اتاق هتلش در حالی که آی‌پدی در دست داشت، دیده شد، پس خیلی‌ها از وی پرسیدند که آی‌پد چه جور ابزاری است؟
نیلسن در جواب گفت: از بعضی نظرها بدتر از آن چیزی است که انتظار داشتم و نسل اول کاربردهای آی‌پد مشکلات کاربری بسیاری دارد. وی افزود: از آنجا که گزینه‌های این ابزار خیلی نمایان نیستند، افراد معمولا برای کشف نحوه استفاده از آن درمانده می‌شوند. نیلسن همچنین گفت: باید بگویم که هم خود ابزار و هم محتوای آن بسیار جذاب است و این نقطه مثبت آی‌پد است، اما تمرکز بیش از حد طراحان این محصول بر جذابیت و مخفی شدن نحوه عملکرد آن مشکلات کاربری زیادی برای آن به وجود آورده است.
وی معتقد است که اپل در طراحی آی‌پد نکات مهمی را نظیر استاندارد اندازه فوت پیش فرض در نظر نگرفته تا کاربران بتوانند فونت‌های کوچک، متوسط و بزرگ را برای متون‌شان تعریف کنند. وی گفت: زمانی که هیچ اولویت‌بندی برای اندازه فونت وجود ندارد، هر طراحی می‌تواند چیدمان تصویری منحصر به‌فردی را برای هر صفحه نمایش طراحی کند و دیگر نمی‌تواند اندازه فونت آن را برای صفحه نمایش دیگر تغییر دهد.
وی افزود: دومین مشکل آی‌پد، متفاوت بودن عملکرد برنامه‌های آن است. به طور مثال اگر شما کاربردهای نشریه‌ای متفاوتی روی آی‌پدتان داشته باشید، هر کدام از آنها در مقابل مقالات و تصاویر به روش خود اجرا می‌شود. پس چطور می‌توانید مقاله بعدی را تماشا کنید مشکل دقیقا از زمانی شروع می‌شود که نمی‌دانید با برنامه بعدی چگونه کار کنید.
نیلسن گفت: زمانی که می‌خواهید نشریه‌ای را بخوانید، محتوای آن برایتان مهم است نه واسط کاربری آن و هیچ‌گاه دوست ندارید در حین خواندن مطلب درگیر نحوه کار کردن با آن برنامه شوید. وی افزود: فکر نمی‌کنم اپل راهنمای کامل استفاده از آی‌پد را ارایه داده باشد و این امر عجله این شرکت برای عرضه زود آی‌پد را نشان می‌دهد.
وی گفت: البته افراد با کاربردهای زیادی در وب سروکار دارند و این باعث می‌شود که حتی در صورت تنوع زیاد کاربردها راحت‌تر بتوانند نحوه کار با آنها را یاد بگیرند، اما آنه با کاربردهای آی‌پد متفاوتند. البته فکر می‌کنم که وب اساس استفاده از خیلی از کاربردها را به افراد آموخته و کار را کمی راحت‌تر کرده است. به عنوان مثال در همه جا برای خواندن یک مقاله طولانی می‌توان با چرخاندن اسکرول ماوس یا کلیک کردن روی بخش دیگر، صفحه بعد مطلب را یافت.
وی افزود: ممکن است افراد این کار را به روش‌های مختلف انجام دهند، اما وب‌سایتی که از روش متفاوتی استفاده می‌کند حتما با مشکل مواجه خواهد شد
کاربری مبهم
نیلسن معتقد است که برخی مشکلات آی‌پد به فرمت لمسی بودن این تبلت برمی‌گردد. در هنگام استفاده از آی‌پد کاربران به دفعات روی نقاط اشتاه دست می‌گذارند و بدون اینکه خودشان متوجه باشند وارد قسمت دیگری می‌شوند. علاوه بر این آی‌پد مشکلاتی نیز در مورد نحوه حرکت یا اشاره دست نظیر ضربه به صفحه نمایش دارد، زیرا این ضربات ذاتا مبهم و کشف‌نشدنی‌اند و هیچ روشی وجود ندارد که به شما بگوید ضربه روی نقطه خاص صفحه نمایش چه پیامدی خواهد داشت.
نیلسن تشریح می‌کند از آنجا که عملکرد آی‌پد مبهم است، افراد در مواجهه با آن واقعا نمی‌دانند که چه کاری می‌توانند بکنند و حتی نمی‌دانند که با این ضربه چه اتفاقی خواهد افتاد. در حالی که افراد تکلیف خودشان را با ماوس کاملا می‌دانند. البته با ماوس هم درصد خطا وجود درد، اما در این مورد کاملا می‌بینید که جای اشتباه کلیک کرده‌اید و این موضوع قابل لمس‌تر است.
وی گفت: نبود هماهنگی و قابل کشف نبودن عملکرد آی‌پد باید اپل را به فکر وادارد، زیرا این شرکت دهه‌هاست که در موقعیت قوی ایستاده است.
فلش یا HTML5 ؟
وی افزود: موضوع قابل کشف بودن عملکرد، اساس منوی مک بود که در سال 1984 عرضه شد. منوی این لپ‌تاپ طوری طراحی شده بود که با یک کلیک باز می‌شد و اپل از این ایده برای دسترسی به منوی اصلی تنها با فشردن یک کلیک ماوس بهره برد.
نیلسن گفت: یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های مکینتاش، وجود دستورالعمل و راهنمای کامل واسط کاربری برای نان دادن نحوه استفاده از برنامه‌های این لپ‌تاپ بود. در آن روزها اگر کاربر مک قصد استفاده از برنامه‌های دیگری را داشت، بدون تغییر واسط کاربری می‌توانست آنها را اجرا کند، در حالی که در مورد کاربر کامپیوتر شخصی، قضیه فرق می‌کرد. اگر کاربر کامپیوتر شخصی برنامه‌های دیگری می‌خرید، باید واسط کاربری کاملا متفاوتی را به کار می‌برد.
از دیدگاه نیلسن، همین موضوع در مورد کشمکش فلش ادوبی و HTML5 نیز صدق می‌کند، زیرا فلش عموما به دلیل کاربری آسان شناخته شده نیست.
وی گفت: در حال حاضر من طرفدار فلشم. چون فکر می‌کنم که اپل سعی می‌کند در مقابل آنچه در ابزارش اجرا می‌شود سفت و سخت بایستد و تا آنجا که فهمیدم از این موضوع نیز نفع می‌برد، اما باید این را هم در نظر داشته باشد که تنوع در اینترنت نیز به نفعش است.
وی افزود: تنوع، مکانیزم بسیار قدرتمندی است. در روزهای اول پیدایش وب، گزینه‌های زیادی وجود داشت که همگی سرویس‌های بسته‌ای- AOL، CompuServe، Trilogy – به شمار می‌آمدند، در حالی که امروزه هر کسی هر چه دلش بخواهد، حتی مطالب نامناسب را نیز می‌تواند روی وب قرار دهد. ولی در واقع کاربران با کلیک‌های‌شان رای می‌دهند: آنها می‌توانند روی فلش بد کلیک نکنند و روی فلش خوب کلیک کنند.
نیلسن گفت: شرم‌آور است که اپل خیلی متعصبانه تصمیم می‌گیرد که چه برنامه‌هایی روی آی‌پد و آیفونش حق نصب شدن دارند؛ این یعنی زمانی که مشتری ابزاری را می‌خرد، این ابزار در واقع متعلق به طراحانش است، چون مشتری فقط قادر به تماشای اطلاعاتی است که آنها می‌خواهند و تنها برنامه‌هایی را می‌توانند اجرا کنند که آنها می‌خواهند.
وی افزود: شاید فلش به دلیل روش نادرست استفاده، موجب نارضایتی کاربران درباره واسط کاربری‌اش شده، اما این فناوری در سال‌های اخیر در زمینه‌هایی چون تصاویر ویدیویی خیلی مفید بوده است. از نظر من زمانی که یک فناوری به خوبی کار می‌کند، هیچ دلیل توجیه‌کننده‌ای برای جایگزینی آن با فناوری دیگری وجود ندارد.
وی همچنین گفت: بیشتر به نظر می‌رسد که اپل دیگر ادوبی را دوست ندارد و حدس می‌زنم که مقامات اپل دارند ما را تحت فشار قرار می‌دهند که به HTML5 روی آوریم. اما از دید کاربر – که در اینجا سعی می‌کنم از وی حمایت کنم- تفاوت چندانی نمی‌کند و از نظر فنی چندان تفاوتی با هم ندارند.
وی افزود: احتمالا پنج سال دیگر HTML5 گزینه بهتری برای تماشای تصاویر ویدیویی محسوب شود، اما به این معنا نیست که به این دلیل فناوری موجود را از رده خارج کنیم.
