علم مهندس بافت یا رشد سلولهای انسانی برای استفاده در پزشکی در مراحل ابتدایی و آغاز راه خود قرار دارد و امروزه از سادهترین سلولهای رشدیافته در آزمایشگاهها میتوان در درمانهای تجربی استفاده کرد.
اما محققان اخیرا به یک روش جدید مهندسی بافت تحت عنوان رشد سلولها روی اسکلت ربات متحرک دست یافتهاند که میتواند کیفیت این کار را بهبود ببخشد. معمولا سلولهایی که در این نوع از داروهای احیاکننده مورد استفاده قرار میگیرند، در محیطهای ساکن همانند ظروف پتری رشد میکنند.
اکنون محققان دانشگاه آکسفورد با همکاری شرکت رباتیک Devanthro، بر این باورند که اگر میخواهید موادی را طراحی کنید که برای حرکت و خم شدن همانند تاندونها یا ماهیچهها مناسب باشند، میبایست محیط رشد طبیعی آنها نیز تا حد امکان به صورت دقیق بازسازی شوند. بنابراین، این پژوهشگران تصمیم گرفتند تا محیطی متحرک نزدیک به بدن انسان را برای رشد این بافتها ایجاد کنند.
با توجه به اینکه رشد این سلولها در بدن یک انسان دشواریها و پیچیدگیهای خاص به خود را دارد، محققان تصمیم گرفتند تا با استفاده از یک ربات، سیستم اسکلتی عضلانی انسان را به بهترین شکل ممکن برای رشد این سلولها فراهم کنند.
آنها برای این منظور یک محیط رشد سفارشی برای رشد این سلولها را در رباتی که توسط شرکت Devanthro طراحی شده بود، ایجاد کردند که در این اسکلت قرار میگرفت و در صورت لزوم از قابلیت خم شدن نیز برخوردار بود. به این محیطهای رشد در اصطلاح، بیوراکتور گفته میشود.
محلی که آنها برای رشد و پرورش این بافت انتخاب کردند، مفصل شانه ربات بود. محققان در گام بعد، یک بیوراکتور ایجاد کردند که میتوانست در شانه ربات نصب شود و کل ساختار آن در یک غشای بیرونی بالون مانند محصور شده بود.
در این آزمایش، سلولهای مدنظر پس از کاشت، در یک دوره دو هفتهای رشد کردند. طی این دوره، هر روز به مدت ۳۰ دقیقه، بیوراکتور را در شانه جای میدادند. اگرچه این گروه تغییراتی را در این سلولها مشاهده کردند که متفاوت از سلولهای رشد یافته در محیطهای ساکن بود اما هنوز مشخص نشده که آیا این تغییرات مفید هستند یا خیر.
پیر الکسیس، از محققان این پروژه تحقیقاتی میگوید تفاوتهایی که او و همکارانش در رشد سلولها در این روش مشاهده کردند، در بهترین حالت از نظر کاربردهای پزشکی آینده مبهم است و فعلا نمیتوان در این خصوص اظهار نظر کرد.
وی ادامه داد: ما تفاوتهایی را در حرکت بیوراکتور در مفصل شانه ربات مشاهده کردیم اما اینکه این تفاوت به معنی سلولهای بهتر است هنوز چیزی در این رابطه نمیدانیم. ما فعلا نمیتوانیم بگوییم که این روش بهتر از دیگر روشهاست، بلکه در حال حاضر درباره صرفا از امکان رشد سلولها با این شیوه سخن میگوییم.
این تیم تحقیقاتی نشان داده است که رشد سلولها در اسکلت ربات امکانپذیر است. اکنون باید به این نتیجه رسید که آیا چنین روشی ارزش وقت گذاشتن و سرمایهگذاری را دارد یا خیر. با این حال، محققان نسبت به آینده امیدوارند و معتقدند که با اسکنهای دقیق از بیماران میتوان برای تکثیر سلولها در بدن آنها استفاده کرد. همچنین این روش اجازه میدهد تا بافتهایی مانند تاندونها برای جراحی در یک محیطی شبیه به بدن انسان رشد کنند.