شرایط صدور مجوز بازاریابی شبکه ای

دستورالعمل نحوه صدور مجوز و نظارت بر فعالیت «شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای» از سوی معاونت توسعه بازرگنی داخلی وزارت بازرگانی تصویب و ابلاغ شد.

فناوران- براساس این دستورالعمل، هرگونه فعالیت بازاریابی شبکه‌ای باید در قالب شرکت و با مجوز وزارت بازرگانی صورت گیرد و از فعالیت شرکت‌ها و صنوف فاقد مجوز جلوگیری خواهد شد.

بنابراین تمامی متقاضیان تاسیس این شرکت‌ها باید از 10 روز دیگر به مرکز امور اصناف و بازرگانان به آدرس: ضلع شمال شرقی میدان ولی عصر، ساختمان معاونت توسعه بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی، طبقه نهم مراجعه و درخواست‌های خود را ارایه کنند.

مقدمه:

فعالیت رو به تزاید بازاریابی شبکه‌ای به عنوان پدیده‌ای نوین در چرخه داد و ستد و نظام توزیع کالهای داخلی و وارداتی، ضرورت ساماندهی، نظارت و قانونمند کردن آنها را ایجاب کرده است. دستورالعمل حاضر در همین راستا تهیه و تدوین شده و شامل تعاریف و مقررات ناظر بر نحوه تاسیس و فعالیت بازاریابی شبکه‌ای است.

ماده 1- تعریف:

1- 1- بازاریابی شبکه‌ای:

بازاریابی شبکه‌ای عبارت است از ارایه خدمات واسطه‌گری به صورت شبکه‌ای به نحوی که خریداران کالا به بازاریابی و جذب خریداران جدید اقدام کنند و درصدی از قیمت فروش کالا به وسیله بازاریابان زیر مجموعه شبکه متصل به خود را از صاحب کالا به عنوان پاداش یا پورسانت خدمات بازاریابی دریافت کنند.

تبصره: کالاهای قابل عرضه توسط بازاریابان شبکه‌ای با اخذ تاییدیه کمیته نظارت می‌تواند از تنوع و تعدد برخوردار باشد

1-2- بازاریاب:

بازاریاب عبارت است از یک شخص حقیقی که به عملیات واسطه گری ( دلالی ) انواع کالاها از طریق تبلیغات و یا سایر طرق و وسایل قانونی می‌پردازد و به جذب مشتری و فروش آنها اشتغال دارد.

1-3- شرکت بازاریابی شبکه‌ای:

شرکتی است که به فعالیت بازاریابی شبکه‌ای مطابق تعریف بند 1-1- برای خود یا به نمایندگی از صاحب کالا و یا از طرف نمایندگی رسمی فروش او اقدام می‌کند.

ماده 2- شرایط و مدارک مورد نیاز برای دریافت مجوز فعالیت بازاریابی شبکه‌ای از مرکز امور اصناف و بازرگانان:

الف – شرایط و ضوابط:

2-1- ارایه طرح توجیهی تجاری و برنامه‌های عملیاتی پیش بینی شده شرکت متقاضی.

تبصره (1): شیوه و ساختار فنی طرح تجاری شرکت باید شفاف، مستند، قابل ارزیابی و نظارت بوده و دارای توجیه اقتصادی باشد. طرح تجاری شرکت باید قبل از شروع فعالیت به تصویب کمیته نظارت برسد و هرگونه فعالیت برخلاف طرح تجاری مصوب کمیته نظارت ممنوع بوده و در صورت بی‌توجهی به تذکر کمیته نظارت، مجوز فعالیت شرکت توسط مرکز امور اصناف و بازرگانان لغو یا ابطال خواهد شد.

تبصره (2): درصورت موافقت مقدماتی کمیته نظارت با طرح ارایه شده و پیش نویس اساسنامه و اظهارنامه ثبت شرکت، متقاضیان می‌توانند به ثبت شرکت اقدام کنند.

2-2- مدیرعامل و اعضای هیات مدیره شرکت باید حداقل دارای مدرک لیسانس یا معادل آن باشند.

2-3- شرکت‌های سهامی خاص که حداقل سرمایه آنها بیش از 200 میلیون ریال باشد در اولویت اخذ مجوز قرار دارند.

2-4- پرداخت پورسانت‌ها و پاداش‌ها به مشتریان و بازاریابان فقط در قبال فروش و ارایه محصولات امکان پذیر است و پرداخت هرگونه وجه یا محصولی با ارزش دیگر به مشتریان و بازاریابان و یا تعهد آن که در طرح تجاری شرکت (که قبلا به تصویب کمیته نظارت رسیده ) پیش بینی نشده باشد، ممنوع است.

2-5- میزان پرداخت پاداش و یا پورسانت، تعداد سطوح دریافت کننده و محدودیت‌های آن باید ضمن درج در طرح تجاری، کاملا شفاف و قابل سنجش باشد.

2-6- نسبت کفایت سرمایه شرکت که بعدا توسط کمیته نظارت اعلام خواهد شد باید رعایت شود.

2-7- قیمت محصولات ارایه شده نباید بیش از محصول مشابه در بازار باشد و در مواردی که مشابهی وجود ندارد تابع سایر قوانین و مقررات خواهد بود.

2-8- گسترش شبکه انسانی و صرفا جذب توزیع کنندگان کالا و پولگردانی و ارایه محصولات موهومی، خرید و فروش جایگاه در نمودار درختی و یا محصولاتی که تولید آنها محتمل باشد ممنوع است.

2-9- ارایه تعهدنامه کتبی تعیین حسابرس و بازرس شرکت از میان فهرست مورد تاید کمیته نظارت و ارایه گزارش مالی ماهانه و سالانه به کمیته مذکور و همچنین حضور نماینده کمیته در مجامع عمومی شرکت.

تبصره 1 – نرم‌افزار حسابداری مورد استفاده این شرکت‌ها باید مورد تایید کمیته نظارت باشد و امکان تامین اطلاعات مورد نیاز کمیته نظارت را به صورت لحظه‌ای داشته باشد. همچنین شرکت باید امکان دسترسی کامل برای رویت تمامی اطلاعات مالی و استخراج آمار مورد نیاز کمیته نظارت را به صورت بدون وقفه فراهم کند.

تبصره 2 – در قرارداد منعقده بین شرکت و بازرسان و حسابرسان منتخب، آنها باید موظف به نظارت لحظه به لحظه بر عملیات مالی شرکت شوند و می‌بایست به ویژه موارد زیر را مرتبا تحت نظر قرار داده و به محض تخطی از آنها توسط شرکت مراتب را به کمیته نظارت اطلاع دهند:

* نظارت بر عدم انحراف از اساسنامه شرکت و طرح تجاری مصوب کمیته نظارت.

* نظارت بر رعایت نسبت‌های مالی و ذخیره‌های اعلامی از سوی کمیته نظارت.

* نظارت بر صحت عملکرد نرم افزار حسابداری، نرم افزار اعلام پادش‌ها و یا پورسانت‌های مشتریان و بازاریابان و عدم تغییر نرم افزار مصوب.

* نظارت بر صحت حساب‌های مهم و نیز ارقام با اهمیت.

* نظارت بر رعایت کامل مقررات الزام آور برای شرکت‌های موضوع این دستورالعمل.

همچنین حسابرسان قانونی موظفند به تحلیل‌های آینده نگر مطابق با درخواست‌های کمیته نظارت اقدام و نتایج آن را به کمیته مذکور ارسال کنند.

2-10- دریافت هرگونه وجه یا معادل آن تحت عنوان حق عضویت، سپرده گذاری و یا قبول نمایندگی به منظور سپرده‌گذاری یا قبول نمایندگی برای هرگونه فعالیت اقتصادی سودآور دیگر ممنوع است.

2-11- تمامی پرداخت‌ها و دریافت‌های مربوط به مشتریان و بازاریابان باید الزاما از طریق حساب‌های بانکی در بانک‌های دارای مجوز از بانک مرکزی در داخل کشور صورت گیرد و شرکت حق افتتاح و یا تخصیص اعتبار به صورت مجازی و در محیط اینترنت را نخواهد داشت.

اطلاع رسانی تعهدات شرکت ( اعم از وجه نقد وکالا ) به مشتریان، مشروط به همخوانی آن با سیستم حسابداری و اطلاعات بانک بلامانع است.

شرکت باید دارای دفاتر قانونی و صورت‌های مالی شفاف باشد و تمامی عملیات مالی خود را (درآمدها، پرداخت پورسانت‌ها، خرید محصولات و غیره) از طریق حساب‌های مشخص و قابل نظارت انجام دهد.

2-12- در صورت فعالیت مجازی، متن نرم افزاری اطلاع رسانی درختواره‌های مشتریان (شبکه) و وجوه واریزی به حساب آنان باید قبلا به تصویب کمیته نظارت رسانده شود. سامانه اینترنتی مزبور باید در شرکت‌های میزبان داخلی راه‌اندازی شود و به‌روزرسانی آن بدون مجوز کمیته ممنوع است.

2-13- شرکت بازاریابی حق جذب مشتری از خارج کشور را خواهد داشت لیکن حساب‌های مربوط به مشتریان مذکور باید به صورت جداگانه در دفاتر حسابداری نگهداری شود.

شرکت حق پرداخت وجه به مشتریان خارجی را از محل وجوه مشتریان ایرانی ندارد. در صورت نیاز به خروج ارزهایی به خارج از کشور که قبلا از مشتریان خارجی دریافت شده، موضوع قبلا باید به تایید حسابرس رسیده باشد و گزارش آن به کمیته نظارت نیز ارایه شود.

2-14- فعالیت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای که محل تاسیس آنها در خارج کشور و یا مناطق آزاد تجاری، صنعتی و اقتصادی باشد، مشروط به تاسیس و ثبت نمایندگی و یا شعبه در داخل کشور با رعایت تمامی مقررات این دستورالعمل و سایر قانین و مقررات مربوط به ثبت نمایندگی‌های خارجی و ارایه تضمین‌های مالی معتبر است.

2-15- اسامی شرکت‌های دارای مجوز از طریق سایت اینترنتی اطلاع رسانی مرکز امور اصناف و بازرگانان و سایر روش‌های مناسب به اطلاع عموم خواهد رسید.

تبصره: فهرست شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای فاقد مجوز و نیز شرکت‌های هرمی توسط کمیته نظارت به مرکز امور اصناف و بازرگانان اعلام می‌شود و از طریق مراجع ذی‌صلاح از فعالیت آنها جلوگیری خواهد شد.

شرایط ادامه فعالیت شرکت:

2-16- شرکت موظف است حداکثر ظرف 10 روز پس از درخواست مشتریان، وجه یا کالای مورد تعهد را تامین کند و حق ندارد مشتریان یا بازاریابان را مجبور کند پاداش مورد تعهد را از کالایی خاص انتخاب کنند مگر آنکه این موضوع قبلا در طرح تجاری شرکت به صراحت قید شده باشد. کمیته نظارت می‌تواند پس از دریافت اولین شکایت در مورد پرداخت نشدن پاداش و یا عدم تحویل کالای مشتری یا بازاریاب به بررسی موضوع اقدام و در صورت تایید آن، اخطاریه‌ای پنج روزه را از طریق مرکز امور اصناف و بازرگانان برای شرکت مورد نظر صادر کند. درصورت بی‌توجهی شرکت به اخطاریه صادره، مرکز امور اصناف و بازرگانان می‌تواند به توقف فعالیت آن اقدام کند.

تبصره: در صورتی که مشتریان یا بازاریابان داوطلبانه به دریافت وجوه یا کالای مورد تعهد شرکت در موعد مقرر اقدام نکنند، هیچ گونه سود یا خسارتی علاوه بر تعهد شرکت به آنان پرداخت نخواهد شد.

ب – مدارک مورد نیاز:

2-17- اصل و فتوکپی برابر اصل آگهی تاسیس، اساسنامه و روزنامه رسمی ثبت شرکت و آخرین تغییرات در هیات مدیره آن و فتوکپی برابر با اصل مدارک ثبت نمایندگی یا شعبه شرکت‌های خارجی در ایران همراه ترجمه مدارک ثبت و اساسنامه شرکت اصلی در کشور مبدا.

تبصره: فعالیت بازاریابی شبکه‌ای باید صرفا به عنوان تنها فعالیت مجاز شرکت در اساسنامه آن قید شده باشد.

2-18- اصل و فتوکپی برابر با اصل شناسنامه و کارت ملی، آخرین مدرک تحصیلی و شش قطعه عکس مدیرعام و رییس هیات مدیره شرکت و همچنین سایر اعضای دارای حق امضا در هیات مدیره به اضافه کارت پایان خدمت نظام وظیفه و یا معافیت دایم آنها و در مورد اتباع خارجی فتوکپی برابر با اصل گذرنامه همراه شماره اختصاصی اتباع خارجی و روادید اقامت معتبر.

2-19- گواهی عدم سوء پیشینه مدیرعامل و رییس هیات مدیره و سایر اعضای دارای حق امضا در هیات مدیره شرکت.

ماده 3- صلاحیت امنیتی و تخصصی متقاضیان عضویت در هیات مدیره، مدیرعامل و مدیر مالی شرکت‌ها باید قبل از انتصاب توسط کمیته نظارت تایید شود. در صورتی که هر یک از اشخاص فوق در ادامه فعالیت شرکت به هر دلیل فاقد یکی از صلاحیت‌های مزبور شند، مراتب به شرکت اعلام می‌شود و در این صورت شرکت باید ظرف 10 روز به برکناری فرد فاقد صلاحیت اقدام کند.

ماده 4- کمیته نظارت، مسوولیت صدور تاییدیه برای موافقت مقدماتی با متقاضیان دریافت مجوز بازاریابی شبکه‌ای را عهده دار است.

ماده 5- صدور مجوز فعالیت بازاریابی شبکه‌ای:

مرکز امور اصناف و بازرگانان مسوول صدور موافقت مقدماتی و همچنین مجوز فعالیت بازاریابی شبکه‌ای پس از تایید کمیته نظارت است.

ماده 6- مراحل صدور مجوز فعالیت:

6-1- متقاضیان تاسیس و دریافت مجوز فعالیت بازاریابی شبکه‌ای درخواست کتبی خود را همراه مدارک مندرج در ماده (2) این دستورالعمل به رکز امور اصناف و بازرگانان ارایه می‌کنند.

6-2- مدارک ارایه شده توسط متقاضیان به منظور رسیدگی به کمیته نظارت تحویل داده می‌شود.

6-3- کمیته نظارت اقدام به رسیدگی به مدارک واصله از مرکز امور اصناف و بازرگانان می‌کند و در صورت تایید صلاحیت، مراتب را برای صدور موافقت مقدماتی به مرکز امور اصناف و بازرگانان اعلام می‌کند.

6-4- مرکز امور اصناف و بازرگانان پس از اخذ تاییدیه صلاحیت از کمیته نظارت به صدور موافقت مقدماتی برای متقاضیان اقدام می‌کند.

6-5- کمیته نظارت پس از بررسی و احراز شرایط و ضوابط لازم مندرج در ماده (2) توسط متقاضی، به ارایه تاییدیه برای صدور مجو فعالیت بازاریابی شبکه‌ای به مرکز امور اصناف و بازرگانان اقدام می‌کند.

6-6- مرکز امور اصناف و بازرگانان براساس تاییدیه دریافتی از کمیته نظارت مجوز فعالیت متقاضیان را صادر و رونوشت آن را به کمیته نظارت ارایه می‌کند.

ماده 7- کمیته نظارت:

کمیته نظارت بر مراحل صدور مجوز و نحوه فعالیت شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای متشکل از نمایندگان وزارت اطلاعات، وزارت بازرگانی، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و دادستانی کل کشور بوده و دبیرخانه آن در مرکز امور اصناف و بازرگانان مستقر است.

ماده 8- تمامی شرکت‌های دارای مجوز فعالیت از مرکز امور اصناف و بازرگانان، مجاز به فعالیت در چارچوب اساسنامه و طرح تجاری مصوب کمیته نظارت خواهند بود و اجازه تاسیس دفتر، تبلیغات و برگزاری سمینارهای تبلیغی با رعایت سایر قوانین و مقررات کشور را خواهند داشت.

ماده 9- مرکز امور اصناف و بازرگانان می‌تواند شرکت‌های دارای مجوز را براساس معیارهایی که توسط کمیته نظارت تصویب می‌شود و به اجرا گذاشته خواهد شد، رتبه‌بندی کند و نتایج آن را به اطلاع مردم برساند.

ماده 10- بررسی تخلفات شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای:

کمیته نظارت مسوول بررسی شکایات واصله از مردم در ارتباط با شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای که دارای مجوز فعالیت از مرکز امور اصناف و بزرگانان هستند، خواهد بود.

تبصره: در مواردی همچون کم فروشی، گران فروشی و سایر تخلفات مرتبط با حوزه بازرسی و نظارت سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، مراتب پس از بررسی و تایید کمیته نظارت از جانب مرکز امور اصناف و بازرگانان به منظور رسیدگی و اعلام نظر به سازمان مذکور و درصورت لزوم به سازمان تعزیرات حکومتی ارسال می‌شود.

ماده 11- در صورت تکرار تخلفات متعدد از جانب یک شرکت و تایید آن توسط کمیته نظارت، مرکز امور اصناف و بازرگانان می‌تواند به لغو یا ابطال مجوز شرکت مذکور اقدام کند.

ماده 12- این دستورالعمل در 12 ماده و 8 تبصره تهیه شد و در تاریخ 18/9/1388 به صویب معاون توسعه بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی رسید.