نام نویسنده: معصوومه بخشی پور
برنامه های جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران با گذشت چندین سال از اجرای مستقیم و غیرمستقیم آن تاکنون با موفقیت چندانی همراه نبوده و همیشه با چالش های متفاوتی مواجه شده است.
تحریم های اقتصادی و سیاسی یکی از موانع اصلی حضور سرمایه گذاران خارجی در ایران بوده و است. اما شرایط خاصی که برای حضور آنها در کشور تعریف می شود، می تواند مهم ترین دلیل عدم تمایل آنها برای فعالیت در فضای اقتصادی ایران باشد.
حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشورمان نیز از این مساله مستثنی نبوده و حضور سرمایه گذاران خارجی در پروژه های این بخش بسیار کمرنگ نمایان شده است.
البته در چند سال گذشته حرکت به سمت خصوصی سازی و جذب سرمایه گذاری خارجی در حوزه ارتباطات کشور تنها در بخش تلفن همراه مورد توجه قرار گرفته که واگذاری شبکه مستقل سیمکارت اعتباری تالیا به یک شرکت تعاونی، بهره برداری از اپراتور دوم تلفن همراه توسط شرکت ایرانی خارجی ام تی ان ایرانسل ، واگذاری سهام شرکت مخابرات به یک کنسرسیوم داخلی و تلاش برای انتخاب سومین بهره بردار شبکه تلفن همراه، گواهی بر این مدعاست. اما آنچه که در تمام این پروژه ها نمود بارز داشته ، عدم مدیریت و تصمیم گیری شفاف برای واگذاری این پروژه ها است که بی شک بر عملکرد آنها تاثیر مستقیم داشته است.
۱۵سال از ورود تلفن همراه به کشور می گذرد، اما تاکنون مشترکان تلفن همراه طعم خوش داشتن تلفنی بی عیب و نقص را نچشیده اند. به همین دلیل ، مسولان کشور برای ورود بخش خصوصی به این عرصه و ارتقای کیفیت خدمات و شبکه های مخابراتی گام برداشتند. اما به اعتقاد برخی کارشناسان این خصوصی سازی و آزاد سازی با معنای واقعی آن تفاوت های بسیاری داشته است و دلیل آن نیز به سیاست های برخی مدیران ارشد بدنه وزارت ارتباطات برمی گردد.
به باور منتقدان مسولان اعتقاد قلبی به خصوصی سازی در این حوزه نداشته اند و واگذاری بیشتر پروژه ها به بخش خصوصی دارای ابهامات و اما و اگرهای فراوانی است . به همین دلیل پروژه های بخش خصوصی در این حوزه به نوعی با شکست مواجه می شود.
نگاهی به پروسه انتخاب دومین اپراتور تلفن همراه کشور که شروع آن در دولت هشتم و بهره برداری از آن در دولت نهم اتفاق افتاد و نیز وضعیت فعلی اپراتور سوم که مزایده آن در دولت نهم برگزار شد و هنوز نیز دولت دهم نتیجه نایی آن را اعلام نکرده است ، نشان می دهد تردیدها و دودلی های دولت برای واگذاری فضای فرکانسی کشور به بخش خصوصی و اپراتورهای خارجی باعث شده پروژه های اینچنینی زنجیروار طعم ناکامی را تجربه کنند .
سازمان تنظیم مقررات سال 87 را با تدوین اسناد مزایده اپراتور سوم آغاز و در دی ماه همان سال برنده این پروژه را انتخاب کرد. اما پس ازگذشت سه ماه از اعلام موافقت وزارت ارتباطات با برنده شدن کنسرسیوم تامین اتصالات، روز 20 اردیبهشت ماه سال 88 خبر کنار گذاشته شدن اپراتور اتصالات از این پروژه منتشر و اعلام شد این اپراتور به دلیل اجرا نکردن تعهدات از این پروژه اخراج شده است.
پس ز کنار گذاشتن اتصالات از پروژه اپراتور سوم ، کنسرسیوم زین ایران متشکل از صندوق بازنشستگان صدا و سیما، صندوق فرهنگیان و اپراتور “زین” کویت به عنوان گزینه بعدی وزارت ارتباطات برای سپردن این پروژه مطرح شد که پس از چندی به دلایلی نامعلوم و مشابه اتصالات از این پروژه کنار زده شد.
بیش از پنج ماه از اخراج اتصالات از پروژه اپراتور سوم ایران می گذرد . برخی اخبار از مذاکره وزارت ارتباطات با شرکت تامین تله کام شریک ایرانی کنسرسیوم تامین اتصالات حکایت دارد اما تاکنون خبری رسمی از قطعیت یافتن این مذاکرات برای سپردن این پروژه به تامین تله کام از سوی وزارت ارتباطات و سازان تنظیم مقررات اعلام نشده است .
در این میان نمایندگان مجلس بر هرچه سریعتر مشخص شدن وضعیت پروژه اپراتورسوم تلفن همراه کشورمان تاکید دارند و معتقدند که دولت باید در این زمینه تصمیم گیری نهایی را اتخاذ کند.اما امروز و فردا کردن های مسولان برای تعیین برنده نهایی این پروژه ، جذب سرمایه گذاری در صنعت مخابرات ایران را با مشکل مواجه کرده و بهره مندی مشترکان ایرانی از خدمات شبکه نسل سوم تلفن همراه با استانداردهای جهانی را بار دیگر به تاخیر انداخته است.
پرونده اپراتور سوم تلفن همراه کشورمان همچنان در میان تصمیم گیری های دولت و مجلس سرگردان است و هنوز مشخص نشده سنوشت این پروژه به عنوان سومین پروژه جذب سرمایه گذاری خارجی حوزه تلفن همراه به کدام سو کشیده می شود.
هنوز بعد از گذشت یک سال مشخص نیست چه نهادی سکان هدایت اپراتور سوم را به دست خواهد گرفت و سیمکارت های نسل سومی که قرار بود تابستان امسال عرضه شود، چه زمان در اختیار مردم قرار می گیرد.
منبع : موبنا
