حتماً در زندگی روزمره‌ی خود به دوربین‌های مداربسته برخورده‌اید یا در محل کار یا منزل خود دوربین مداربسته دارید. اما این دوربین‌ها برندها و مدل‌های مختلفی دارند که هر کدام سهمی از بازار را به خود اختصاص داده‌اند. جالب است بدانید یکی از پرفروش‌ترین و معروف‌ترین دوربین‌های مداربسته‌ی در بازارهای جهانی هایک ویژن است.
اما غیر از اینکه دوربین‌ها از برندهای متفاوت و متنوعی هستند، ویژگی‌های مختلفی نیز دارند و از جنبه‌های متنوعی تقسیم‌بندی شده‌اند. این تقسیم‌بندی‌ها بر اساس قابلیت‌های متنوعی انجام شده‌اند و همین ممکن است باعث سردرگمی خریداران شود. مثلاً کیفیت تصویر دوربین یکی از پارامترهایی است که بر اساس آن دوربین‌های مداربسته را دسته‌بندی می‌کنند. در عین حال نوع لنز یا شکل ظاهری دوربین‌ها یکی دیگر از موضوعاتی است که دوربین‌ها را به انواع مختلف تقسیم می‌کند. همچنین تکنولوژی‌های خاصی که در هر کدام از مدل‌های دوربین مداربسته به کار رفته است، از دیگر مسائل قابل توجه در این زمینه به شمار می‌رود.
حتماً پارامترهای متنوع و مختلف باعث سردرگمی مشتریان و مخاطبان دوربین‌های مداربسته می‌گردد و بعضاً این سردرگمی ممکن است فرصتی برای فروشنده‌های بی‌انصاف فراهم آورد که از طریق بازی با کلمات و اصطلاحات تخصصی، از فضای غبارآلود بهره‌برداری کنند و محصولی نامناسب را به خریدار عرضه نمایند. هرچند همیشه بهترین راه خرید از نمایندگی‌های اصلی و فروشنده‌های معتبر است و خبر خوب اینکه نمایندگی هایک ویژن در ایران هم حضور دارد و کالای اصل و معتبر عرضه می‌کند، اما همه می‌دانیم که برای تجربه‌ی خریدی امن و مطمئن، لازم است خودمان تا حدودی از موضوع مطلع باشیم و اطلاعاتمان را به‌روز نگه داریم.
همه‌چیز درباره‌ی مدل‌های دوربین مداربسته
در این مطلب از صفر تا صد انواع دوربین‌های مداربسته را توضیح می‌دهیم و به این مسئله می‌پردازیم که هر کدام از این تقسیم‌بندی‌ها بر اساس چه متغیرهایی انجام گرفته‌اند و چه ویژگی‌هایی را مدنظر دارند. با ما همراه باشید تا بدانید در یک دوربین مداربسته باید به چه چیزهایی توجه کنید و اگر خواستید برای خانه یا محل کار خود دوربین بخرید، به‌اندازه‌ی لازم اطلاعات داشته باشید. در ابتدا خوب است که با کارکرد دوربین مداربسته در یک سیستم نظارت تصویری آشنا شویم.
اهمیتی ندارد از دوربین مداربسته هایک ویژن استفاده می‌کنید یا دوربین برندهای دیگر، به زبان ساده و به‌اختصار فرآیند کار یک سیستم نظارت تصویر این گونه است که دوربین یا دوربین‌های مداربسته، تصویربرداری و البته در بعضی مدل‌ها، علاوه بر تصویربرداری، صدابرداری می‌کنند. این تصویر و صدا به کمک اتصالات و کابل‌ها به دستگاه ضبط تصویر منتقل می‌شود. این دستگاه داده‌ها را پردازش و فشرده‌سازی می‌کند. داده‌ها روی هارد دستگاه ذخیره می‌شوند و در زمان لازم و متناسب با نیاز کاربر، این داده‌ها روی کامپیوتر، تلویزیون، موبایل و… قابل بازبینی هستند. در ادامه‌ی این مطلب، به انواع تقسیم‌بندی دوربین‌های مداربسته، به طور دقیق و مفصل، می‌پردازیم.
مدل‌های دوربین مداربسته
همان طور که می‌دانید، دوربین‌های مداربسته انواع متعدد و متنوعی دارند. هر کدام از شرکت‌ها و برندهای موجود، مدل‌های مختلفی از دوربین‌های مداربسته را تولید و به بازار عرضه کرده‌اند. دوربین‌های مداربسته را می‌توان از جنبه‌های مختلفی تقسیم کرد. شکل ظاهری بدنه، کیفیت تصویربرداری، لنز دوربین و در نهایت تکنولوژی‌های به‌کاررفته در دوربین، متغیرهای مختلفی هستند که بر اساس آن‌ها می‌توان انواع مختلف دوربین مداربسته را دسته‌بندی نمود.
بدنه و شکل ظاهری
انواع مختلف دوربین‌های مداربسته را می‌توان بر اساس شکل ظاهری و بدنه دسته‌بندی کرد. دوربین‌های مداربسته در این دسته‌بندی شامل دوربین بولت، دام، اسپیددام، چشم‌ماهی، پین‌هول و کیوب می‌شود.
دوربین مداربسته دام
این مدل از دوربین‌ها نیز به دلیل شکل ظاهری‌شان که گنبدی‌شکل است، به این نام معروف شده‌اند. در زبان انگلیسی Dome به معنای گنبد است. البته ازآنجاکه این دوربین‌ها معمولاً روی سقف نصب می‌شوند، به آن‌ها دوربین سقفی نیز می‌گویند. دوربین مداربسته‌ی دام برای فضاهای داخلی، مانند شرکت، پارکینگ، منزل و مکان‌های عمومی سرپوشیده مثل هتل، بیمارستان، انبار و…گزینه‌ی مناسبی است.
دوربین مداربسته اسپید دام
به دوربین مداربسته اسپید دام (Speed Dome) دوربین گردان، چرخشی یا PTZ نیز می‌گویند. این دوربین از قوی‌ترین دوربین‌های مداربسته محسوب می‌شود. دوربین مداربسته اسپید دام می‌تواند ۳۶۰ درجه در مدار افقی و ۱۸۰ درجه در مدار عمودی بچرخد. علاوه بر این، دوربین اسپید دام می‌تواند نقاط دور تحت پوشش را از طریق بزرگ‌نمایی، با بالاترین کیفیت تصویربرداری کند. جنس بدنه‌ی اکثر دوربین‌های مداربسته‌ی اسپیددام فلزی است.
دوربین مداربسته باکس
این دوربین‌ها بیشتر کاربرد صنعتی دارند. ظاهر این دوربین‌ها به‌شکل باکس و مکعب مستطیل است. نکته‌ی قابل توجه در این مدل از دوربین‌ها این است که لنز آن‌ها از ابتدا نصب نشده است و باید به صورت جداگانه تهیه و نصب شود.
دوربین مداربسته کیوب
دوربین کیوب دوربین پایه‌داری است که می‌توان آن را زیر سقف یا روی دیوار نصب کرد. این دوربین‌ها معمولاً دارای میکروفن داخلی و اسپیکر هستند. بنابراین قابلیت ارتباط صوتی دوطرفه دارند.
دوربین مداربسته بولت
در ابتدا جالب است بدانید که دلیل نام‌گذاری این دوربین‌ها شکل گلوله‌مانند آن است. واژه‌ی BULLET در انگلیسی به معنای گلوله است و همین واژه در بازار دوربین مداربسته به اصطلاحی برای اشاره به این شکل از دوربین‌های مداربسته تبدیل شده است. دوربین مداربسته بولت از پرکاربردترین دوربین‌های مداربسته در فضاهای خارجی یا محیط‌های باز هستند. به همین دلیل، جنس بدنه‌ی اغلب دوربین‌های بولت فلزی است و در برابر شرایط جوی نامساعد مقاومت بالایی دارد.
دوربین مخفی
این دوربین‌ها به علت کوچک بودن بدنه و قابلیت مخفی شدن، به دوربین‌های مخفی شهرت دارند. به برخی از این دوربین‌ها دوربین مینیاتوری یا پین‌هول نیز می‌گویند. همچنین دوربین‌های سوزنی در همین دسته جای می‌گیرند.
دوربین چشم‌ماهی
این دوربین به دلیل شکل ظاهری و نوع لنزش به این نام شناخته می‌شود. این دوربین‌ها لنز ثابت دارند و زاویه‌ی دید ۱۸۰ یا ۳۶۰ درجه‌ای را ممکن می‌کنند. به این ترتیب، تعداد دوربین‌های کمتری لازم خواهید داشت. البته این دوربین‌ها باید در مرکز سقفی که حداقل ۳ متر ارتفاع دارد، نصب شوند تا تصویر خوبی ارائه دهند.
انواع لنز دوربین
از دیگر ویژگی‌های دوربین‌های مداربسته لنز آن‌هاست. می‌توان بر اساس کیفیت و مدل لنز، دوربین‌های مداربسته را تقسیم‌بندی کرد. آشنایی به انواع لنزهای دوربین مداربسته به شما کمک می‌کند که بدانید هر کدام از آن‌ها چه ویژگی‌ها و مشخصاتی دارند و برای چه استفاده‌ای مناسب‌اند. به طور کلی دوربین‌ها از نظر لنز به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند: لنز ثابت یا Fixed و لنز متغیر یا Varifocal. نوع لنز دوربین را می‌توانید از روی دیتا شیت آن متوجه شوید. این مشخصه معمولاً با همان کلمات Fixed یا Varifocal و یک عدد روی جعبه‌ی محصول یا دیتا شیت آن نوشته شده است. عددی که کنار این کلمات قرار می‌گیرد همراه با mm (میلی‌متر) نشان‌دهنده‌ی اندازه‌ی لنز است.
لنز متحرک (Varifocal)
در دوربین با لنز متحرک، ازآنجاکه فاصله‌ی کانونی قابل تنظیم است، می‌توانید میدان دید را برحسب نیاز و متناسب با لنزهای آن تغییر دهید. بعضی از لنزهای متغیر به صورت موتورایز هستند. این لنزها را می‌توان به به صورت خودکار یا از طریق منو تنظیم یا زوم کرد.
لنز ثابت (Fixed)
این دوربین‌ها قابلیت تنظیم میدان دید را ندارند و فاصله‌ی کانونی آن‌ها ثبات است. به عنوان مثال، دوربین با لنز 2.8mm زاویه‌ی دیدی حدود ۹۰ درجه دارد و نمی‌تواند زاویه‌ی دید ۶۰ یا ۱۸۰ را ارائه دهد.
اندازه‌ی تصویر
در اکثر مواقع مشتریان دوربین مداربسته به اولین چیزی که دقت می‌کنند، کیفیت تصویر است. در واقع کیفیت تصویر ساده‌ترین و روتین‌ترین پارامتر دوربین‌ها به نظر می‌رسد. هرچند عوامل مختلفی در کیفیت تصویر دوربین مداربسته نقش دارند، یکی از بارزترین عوامل، رزولوشن و وضوح تصویر است. در قسمت مشخصات دوربین مداربسته رزولوشن تصویر را به صورت یک عدد در کنار MP (مگاپیکسل) می‌توانید ببینید. این عدد به تعداد پیکسل‌های تصویر دوربین اشاره دارد. هر چقدر این عدد بزرگ‌تر باشد، یعنی تعداد پیکسل‌های تصویر بیشتر و جزئیات در آن مشخص‌تر است. رزولوشن دوربین‌های مداربسته‌ی موجود در بازار ۱.۲، ۳.۴، ۵.۶، ۸ و ۱۲ مگاپیکسل است.
کیفیت دوربین‌های مداربسته
رزولوشن‌های موجود در بازار بدین قرار است:
۱ مگاپیکسل (۷۲۰*۱۲۸۰) یا اچ‌دی (HD)
۲ مگاپیکسل (۱۰۸۰*۱۹۲۰) یا فول اچ‌دی (Full HD)
۳ مگاپیکسل (۲۰۴۸*۱۵۳۶)
۴ مگاپیکسل (۲۵۶۰*۱۴۴۰)
۵ مگاپیکسل (۲۵۳۶*۱۹۲۰)
۸ مگاپیکسل (۳۸۴۰*۲۱۶۰) یا فور کی (4K)
تکنولوژی‌های خاص
انواع دوربین مداربسته، فارغ از ویژگی‌هایی که تا اینجای مقاله شمردیم، تکنولوژی‌های منحصربه‌فردی دارند. قابلیت‌هایی مثل دید در شب، انتقال تصویر به شبکه، ثبت و بررسی پلاک خودروها و… برخی از ویژگی‌هایی هستند که در دوربین‌های مداربسته‌ی امروزی به کار گرفته می‌شوند.
آنالوگ یا آی‌پی
شاید این مهم‌ترین ویژگی فناورانه‌ی دوربین‌های مداربسته است. اینکه پایه‌ی عملکرد دوربین دیجیتال است یا آنالوگ، بنیادی‌ترین ویژگی سخت‌افزاری آن محسوب می‌شود. در حال حاضر دوربین‌های مداربسته موجود در بازار در دو تکنولوژی متفاوت آنالوگ اچ‌دی (HD) و دیجیتال یا تحت شبکه (IP) عرضه می‌شوند. این دو تکنولوژی علاوه بر تفاوت در ظاهر، در راه‌اندازی و نصب هم تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.
دوربین مداربسته‌ی آی‌پی
به دوربین مداربسته‌ی تحت شبکه دوربین تحت شبکه (IP) هم می‌گویند. کیفیت تصاویر در این سری از دوربین‌ها، به‌مراتب بالاتر و بهتر است. ضمن اینکه در دوربین‌های تحت شبکه قابلیت پردازش تصویر به طور گسترده‌تری در دسترس است. نسل جدید این دوربین‌ها به قابلیت‌های هوش مصنوعی مجهز شده‌اند و پردازش‌هایی انجام می‌دهند که به‌شکل قابل توجهی کارایی نظارت تصویری را بالا می‌برند.
قابلیت‌های جدید این دوربین‌ها بسیاری از نیازهای خانه‌ها، ساختمان‌ها و شهرهای هوشمند را پاسخ می‌دهند. هرچند این قابلیت‌های هوشمند باعث بالا رفتن قیمت این مدل‌ها شده است، ولی بعضاً جمع شدن چند قابلیت و بهره‌وری از هوش مصنوعی در نهایت موجب شده است که این دوربین‌ها نسبت به قابلیت‌هایی که دارند، به‌صرفه و اقتصادی باشند. دیگر لازم نیست چند دستگاه مختلف برای امنیت محیطی تهیه کنید، همه‌ی آن‌ها با کمک هوش مصنوعی در این مدل از دوربین‌ها به کار گرفته شده‌اند و در دسترس شما قرار دارند.
دوربین مداربسته‌ی آنالوگ اچ‌دی
در ابتدا دوربین‌های مداربسته فقط با تکنولوژی آنالوگ طراحی و تولید می‌شدند. هرچند این سیستم‌ها نیازهای اولیه‌ی بازار را برطرف می‌کرد، اما با گذشت زمان چالش‌های جدیدی به وجود آمد که موجب شد تا دوربین‌های تحت شبکه (IP) طراحی و معرفی شوند. دوربین‌های آی‌پی بسیار بهتر بودند، ولی قیمت بالای آن‌ها موجب شد شرکت‌های سازنده‌ی دوربین مداربسته دست به نوآوری بزنند و دوربین مداربسته‌ی آنالوگ اچ‌دی (HD) را روانه‌ی بازار کنند.
دوربین مداربسته با تکنولوژی آنالوگ موجود در بازار با نام‌های دوربین توربو اچ‌دی، HDCVI، HDTVI و AHD وجود دارند. این نام‌ها را شرکت سازنده روی مدل‌های مختلف تولیدی خود گذاشته‌اند و در واقع همه‌ی آن‌ها از سیستم آنالوگ HD پشتیبانی می‌کنند. دوربین اچ‌دی یا همان دوربین مداربسته‌ی آنالوگ کم‌کم در بین خریداران دوربین مداربسته محبوبیت پیدا کرد، چون هم مقرون‌به‌صرفه است و هم کیفیت مناسبی ارائه می‌کند.
دید در شب رنگی و سیاه‌وسفید
یکی از جدیدترین تکنولوژی‌هایی که در دوربین‌های مداربسته به کار رفته و کارایی آن‌ها را چند برابر کرده، تکنولوژی دید در شب است. قاعدتاً کارکرد اصلی دوربین مداربسته نظارت تصویری و ایجاد امنیت است و تاریکی و شب از کلیدی‌ترین موقعیت‌ها و لحظاتی است که حفظ امنیت در آن‌ها اهمیت دارد.
در مجموع دید در شب دوربین‌های مداربسته به دو صورت سیاه‌وسفید و رنگی است. دوربین‌هایی که به تکنولوژی دید در شب سیاه‌وسفید مجهز هستند، ممکن است از فناوری IR یا Exir استفاده کنند. هر دو این تکنولوژی‌ها از اشعه‌ی مادون قرمز بهره می‌برند، اما کیفیت تصویر اکسیر (Exir) به‌مراتب از آی‌آر (IR) بهتر است.
اما نوع دیگری از دوربین‌ها به تکنولوژی دید در شب رنگی مجهز هستند. با کمک این قابلیت تصاویر در محیط‌های کم‌نور و در تاریکی شب، مانند روز به‌صورت رنگی ثبت می‌شوند. وجود رنگ در تصویر دوربین‌ها اهمیت زیادی دارد، چون بخشی از جزئیات صحنه را به نمایش می‌گذارد. بنابراین در کاربری‌های حساس و موقعیت‌های مهم که به جزئیات بالایی از تصویر ثبت‌شده نیاز داریم، این قابلیت بسیار مفید است. در بین انواع مختلف دوربین دید در شب رنگی می‌توان به دوربین‌های کالرویو (ColorVu)، وارم‌لایت (Warmlight)، استارلایت (Starlight) و اسپات‌لایت (Spotlight) اشاره کرد.
