وزیر ارتباطات: حریم خصوصی کاربران در پلتفرم‌های داخلی خط قرمز ماست
آي تی ایران- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات امروز (۲۴ آبان‌ماه) با حضور در مجلس پاسخگوی سؤال مجتبی رضاخواه، نماینده تهران و ۷۴ نماینده دیگر در مورد وضعیت شبکه ملی اطلاعات و توسعه اینترنت ثابت در کشور بود. همچنین او در این جلسه به دفاع تمام قد از پلتفرم‌های داخلی پرداخت و در پاسخ به اینکه این پلتفرم‌ها قرار است چگونه مشکل اعتماد و امنیت اطلاعات کاربران را حل کنند اعلام کرد که حریم خصوصی کاربران خط قرمز آنهاست و دولت به زودی لایحه حفاظت از حریم خصوصی را به مجلس ارسال خواهد کرد.
چرا مردم باید از سکوهای داخلی استفاده کنند؟
مجتبی رضاخواه در یکی از سوالات خود از وزیر ارتباطات در صحن علنی مجلس در مورد مشکلات مردم به دنبال فیلتر شدن پلتفرم‌های خارجی و وضعیت پیام‌رسان‌های داخلی سوال پرسید. رضاخواه با انتقاد به ضعف در کارکرد پلتفرم‌های داخلی گفت: «در چند هفته اخیر اتفاق‌هایی در برخی شبکه‌های اجتماعی رخ داد که اگر در هر کشوری تکرار شده بود، این شبکه‌ها بسته می‌شدند. فعالیت‌هایی از قبیل فعالیت‌های تروریستی ساخت سلاح و کوکتل مولوتوف در چند هفته اخیر تبلیغ شده است.»
او ادامه داد: «در شبکه‌های اجتماعی خارجی برای ما آزادی بیان محدود می‌شود. در سال‌های اخیر شهید قاسم سلیمانی شخصیت محبوب ایرانی‌هاست؛ اما اگر تصویری از شهید قاسم سلیمانی منتشر شود، محدود و مسدود و سانسور می‌شود.»
رضاخواه با بیان اینکه فعالیت این شبکه اجتماعی محدود شده است، تکلیف مردم چیست؟ و گفت: «آیا هم‌‌اکنون شبکه‌های اجتماعی داخلی زیرساخت سرور و فضای ابری کافی دارند و آیا می‌توانند پاسخگوی نیاز مردم باشند یا خیر؟ آیا این شبکه‌های اجتماعی قابل اعتماد هستند یا خیر. اول اینکه آیا فایل‌های شخصی مردم توسط ارگانی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ آیا حریم خصوصی مردم رعایت می‌شود؟ اخیراً برخی از حساب‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی داخلی بسته می‌شود و امکان شکایت وجود ندارد. این موارد موجب بی‌اعتمادی می‌شود.»
او ادامه داد: «مردم برای راه‌اندازی کسب‌وکارها سال‌ها زحمت کشیده بودند و با صرف هزینه و وقت دنبال‌کننده جمع‌آوری کردند و نمی‌توان به آنها بگوییم یک‌شبه وارد پیام‌رسان داخلی شوید.»
به گفته رضاخواه مانند این است که فردی مغازه دونبش دارد و آن مغازه را از او می‌گیریم و می‌گوییم در یک دکه در یک بیابان به فعالیت خود ادامه دهد.
او بیان کرد: «کسب‌وکارها به پلتفرم‌های داخلی بیایند شما چگونه برای آنها مشتری ایجاد می‌کنید؟ یکی از مشکلات کسب‌وکارها این است که باید مجوزهای متعدد بگیرند. شاپرک بانک مرکزی اطلاعیه داده است که کسب‌وکارهایی که اینماد ندارند، درگاه پرداختشان قطع می‌شود. کسب‌وکارها بدون مجوز در پلتفرم خارجی کار می‌کنند و در پلتفرم داخلی برای آنها سنگ‌اندازی می‌کنید. توقع بیجایی برای اول کار کسب‌وکارها که اینماد داشته باشند و برای کسب‌‌وکار خانگی هم توقع بیجایی است.»
رضاخواه تاکید کرد که مگر پلتفرم‌های داخلی چه مزیتی دارند که مردم به شبکه اجتماعی داخلی بیایند.
نماینده تهران همچنین با بیان اینکه اخیراً یکی از سکوها به دلیل محتوای منتشر شده توسط عده‌ای از کاربران مسدود شد، گفتت: «باید بین سکو و محتوای کاربر تفاوت قائل شویم. با این رویه افراد برای سرمایه‌گذاری دلسرد می‌شوند.»
به جدیت از حریم خصوصی کاربران دفاع می‌کنیم
بعد از مطرح شدن این سوال‌ها از سوی رضاخواه، عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات پشت تریبون قرار گرفت تا به این سوال‌ها پاسخ دهد. او با دفاع همه‌جانبه از کیفیت و خدمات پلتفرم‌های داخلی اعلام کرد که این روزها بیشتر از همه از پلتفرم‌های داخلی استقبال شده است.
زارع‌پور در پاسخ به سؤالی درمورد حریم خصوصی مردم و اینکه آیا پلتفرم‌های داخلی پاسخگوی نیازهای مردم هستند، گفت: «درمورد پیام‌رسان‌های داخلی در این دوره از ابتدای فعالیت خود یک کارگروه ویژه در وزارتخانه برای توسعه خدمات پایه تشکیل دادم. به صورت هفتگی جلسه داشتیم. هدف ما این بود تا پیام‌رسان‌های داخلی را تقویت کنیم و برای آنها مزیت نسبی ایجاد کنیم تا وقتی مردم از این پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کنند، حس نکنند که با نمونه خارجی تفاوت دارد.»
او در ادامه اضافه کرد: «در این ۲ ماه جلسات این شورا روزانه شد و من هر روز پیشرفت سکوهای داخلی را رصد می‌کنم. تمام ظرفیت‌ها را به کار گرفتیم تا این پیام‌رسان‌ها را به صورتی تقویت کنیم که مردم پیام‌رسان داخلی را ترجیح دهند.»
به گفته زارع‌پور با توجه به حمایت‌هایی که صورت گرفته کاربران بسیاری به پیام‌رسان‌های داخلی اضافه شدند و ما شاهد حضور ۱۷ میلیون ایرانی در یک روز در یک پلتفرم داخلی بودیم.
وزیر ارتباطات مدعی شد که برای اولین‌بار نسبت ترافیک داخل به خارج که قبلاً ۳۰ به ۷۰ بود برعکس شده است و استفاده از ترافیک داخلی ۲ برابر و به ۶۰ درصد رسیده است.
او همچنین به مواردی که وزارت ارتباطات درمورد حمایت از کسب‌وکارها پرداخته است، اشاره کرد و گفت: «درمورد کسب‌وکارها آییننامهای در کارگروه اقتصاد دیجیتال تصویب شد که بیش از ۳۰ نوع حمایت برای کسب‌وکارها و پلتفرم‌ها در نظر گرفته شده است. دیروز فراخوان شناسایی سکوهای مشمول را منتشر کردیم. به زودی اقدامات اجرایی شروع می‌شود.»
او تأکید کرد که بحث حریم خصوصی خط قرمز آنهاست و هیچ‌کس حق دسترسی به اطلاعات مردم را ندارد، مقام معظم رهبری چند سال پیش در این زمینه فتوا دادند که دسترسی به اطلاعات مردم حرمت شرعی دارد.
زارع‌پور در صحبت‌های خود به بخشنامه قوه قضاییه اشاره کرد و گفت: «در جلسه شورای‌عالی فضای مجازی ریاست قوه قضاییه بخشنامه‌ای صادر کردند که اطلاعات مردم در پلتفرم‌های داخلی مشمول اصل ۲۵ قانون اساسی است و هیچ‌کس حق دسترسی به اطلاعات مردم را ندارد.»
وزیر ارتباطات اظهار کرد برای حفاظت از داده‌های مردم خلأ قانونی داریم و وزارت ارتباطات هم لایحه‌ای را برای حفظ حریم خصوصی و داده‌های مردم آماده کردیم و به زودی به مجلس ارسال می‌شود و انتظار داریم با حمایت نمایندگان با قید دو فوریت تصویب شود.
دو میلیون خانوار تاکنون تحت پوشش فیبر نوری
در ادامه پرسش و پاسخ مجتبی رضاخواه، نماینده تهران از وزیر ارتباطات او پیرامون فیبر نوری و رشد کم سرعت اینترنت پرسرعت ثابت در کشور پرسید. رضاخواه در این زمینه گفت: «یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های اقتصاد دیجیتال شبکه پرسرعت و باکیفیت است و برای این موضوع باید توسعه ارتباطات ثابت فیبر نوری اتفاق بیفتد. اگر اتفاق نیفتد نسل پنجم تلفن همراه هم ایجاد نخواهد شد. ما باید شبکه فیبر نوری را هم تا پای منازل و هم محل استقرار کسب‌وکارها ببریم. اما متأسفانه در طول ۱۰ سال گذشته این موضوع دچار عقب‌ماندگی شده است.»
او ادامه داد: «من دیشب اسپیدتست را برای تست اینترنت ثابت و اینترنت همراه چک می‌کردم باوجود اینکه رتبه اینترنت موبایل کشور با ۱۵ پله رشد به رتبه ۵۴ رسیده است اما همچنان در ارتباطات ثابت در رتبه ۱۴۷ هستیم. این نشان می‌دهد بیشتر اینکه اینترنت ثابت را توسعه دهیم روی اینترنت موبایل تمرکز کردیم. در صورتی که در تمام دنیا برعکس است. نیاز به سرمایه‌گذاری ویژه داریم. شما وعده دادید تا پایان دولت ۲۰ میلیون پوشش فیبر نوری داشته باشید.»
زارع‌پور در پاسخ به سؤال رضاخواه درمورد زیرساخت فیبر نوری گفت: «یکی از ۷ کلان پروژه شبکه ملی اطلاعات توسعه زیرساختی در کشور است که متأسفانه در حوزه ارتباطات ثابت ما جزو کشورهای ته جدول هستیم.
او ادامه داد: «برنامه ما این است تا پایان دولت سیزدهم ۸۰ درصد خانوارهای کشورها را به فیبر نوری متصل کنیم که سرعت در آن نامحدود است. برای این کار ۸ درصد از درآمد اپراتورهای تلفن همراه را به این کار اختصاص داده است. یک‌سوم از سرمایه لازم برای انجام این کار را فراهم کردیم. زیرساخت حقوقی را فراهم کرده است و بسته حمایتی ویژه هم در نظر گرفتیم.»
به گفته زارع‌پور کار در این زمینه در ۵۱ شهر و ۱۲ استان شروع شده و به زودی در سراسر کشور آغاز شده است و در چند ماه اخیر ۲ میلیون خانواده تحت پوشش قرار گرفتند.
زارع‌پور وعده داد که سال آینده هدف‌گذاری شده است که تا پایان سال آینده ۷ میلیون خانواده تحت پوشش قرار بگیرند و تا پایان سال دولت ۸ میلیون خانوار تحت پوشش قرار می‌گیرند و به این صورت مردم طعم شیرین سرعت‌های چند صد مگابیت بر ثانیه تا پایان دولت سیزدهم بچشند.
پیشرفت ۹۵ درصدی شبکه ملی اطلاعات
وزیر ارتباطات در این جلسه درمورد «اقدام وزارت ارتباطات برای توسعه شبکه ملی اطلاعات» هم توضیحاتی ارائه داد. او در این مورد گفت: «تحقق شبکه ملی اطلاعات در صدر برنامه‌های وزارت ارتباطات است و بنده برای اینکه این طرح محقق شود، تمام منابع وزارتخانه را بسیج کردم و اولویت شماره یک وزارت ارتباطات تحقق شبه ملی اطلاعات در لایه‌های مختلف است.»
او ادامه داد: «شورای راهبری توسعه شبکه ملی اطلاعات را با مسئولیت خودم تشکیل دادیم و هر هفته جلسه برگزار و پیشرفت پروژه‌ها بررسی می‌شود. معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی وزارتخانه را به عنوان دبیر این شورا منصوب کردم تا تمام منابع مالی این وزارتخانه را پای این پروژه راهبردی بیاورد.»
به گفته زارع‌پور ۷ کلان‌پروژه در ۷ بخش بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی که سال ۹۹ داشته است، در این زمینه تعریف شده است. در این طرح برای تحقق شبکه ملی اطلاعات وظایف دستگاه‌ها مشخص شده است.
او در ادامه توضیح داد: «این طرح ۵۳ بند دارد که ۳۷ بند آن به صورت مستقیم وظایف وزارت ارتباطات است. ما برای تحقق این ۳۷ بند، بیش از ۲۰۰ پروژه تعریف کردیم که در جلسات شورای راهبری میزان پیشرفت این پروژه‌ها پیگیری می‌شود.»
زارع‌پور با بیان اینکه شاخص‌هایی برای نحوه توسعه شبکه ملی اطلاعات با مرکز ملی فضای مجازی تعریف کردند، گفت: «یکی از مشکلاتی که در گذشته داشتیم این بود که وزارت ارتباطات اعلام می‌کرد که شبکه ملی اطلاعات ۷۰ درصد پیشرفت داشته است و مرکز ملی فضای مجازی به عنوان ناظر قانونی این طرح اعلام می‌کرد پیشرفت ۲۰ درصد است. ما اولین کاری که کردیم با مرکز ملی فضای مجازی به یک ادبیات مشترک رسیدیم. بیش از ۱۰۰ شاخص و نشانگر در جلسات با مرکز ملی فضای مجازی تعریف کردیم.»
او ادامه داد: «بر اساس آخرین سنجشی که صورت گرفته در ابتدای دولت سیزدهم با وجود اینکه قریب به ۱۰ سال است که بحث شبکه ملی اطلاعات به عنوان خواسته ملی مطرح است، این طرح تنها ۳۰ درصد پیشرفت داشت امروز با تلاش شبانه‌روزی بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات و همکاران داشتند این طرح ۵۹ درصد پیشرفت داشته است. ما قصد داریم ظرف یک سال و نیم آینده حداکثر تا ۱۴۰۳ این طرح را به سرانجام برسانیم. البته این طرح پویا و دائمی است و با فناوری‌های روز دنیا تغییر می‌کند.»
در نهایت مجتبی رضاخواه، نماینده تهران به شرط اینکه وزیر ارتباطات در عرض ۳ ماه شرایطی فراهم کند که موانع پیش روی کسب‌وکارها برداشته شود و امکان فعالیت کسب‌و‌کارهای داخلی در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های داخلی تسهیل شود، از پاسخ‌های وزیر قانع شد.
استفاده از سکوهای داخلی دستوری نمی‌شود
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس هم در پایان این جلسه با اشاره به اینکه امروز مردم، مجلس و دولت مهم‌ترین خواسته و توقع آنها این است که یک پلتفرم در حوزه شبکه‌های اجتماعی داشته باشیم که پرسرعت و ارزان‌قیمت و باکیفیت باشد، گفت: «بحث هزینه اینترنت حائز اهمیت است. امروز در حوزه شبکه داخلی گاهی قیمت‌ها سؤال‌برانگیز است. ما باید مزیت‌هایی را ایجاد کنیم که کسب‌وکارها تشویق به حضور در پلتفرم‌های داخلی شود.»
او در ادامه بیان کرد: «از سوی دیگر تضمین امنیت کاربران بسیار مهم است. اخیراً رئیس قوه قضاییه آییننامهای را بر اساس فتوای مقام معظم رهبری در خصوص صیانت از اطلاعات کاربران به همه دستگاه‌های نظارتی ابلاغ کرده است.»
به اعتقاد قالیباف انتقال از یک پلتفرم خارجی به داخلی با کار دستوری امکان‌پذیر نیست بلکه باید یکسری تسهیلگری و انگیزه‌ای را برای انتقال کاربران و کسب‌وکارها به پلتفرم‌های داخلی فراهم شود.
به گفته رئیس مجلس، اگر پلتفرم داخلی با سرعت و با امنیت باشد قطعاً همه ترجیح می‌دهند از پلتفرم داخلی استفاده کنند.
او همچنین به دسترسی خارجی پیام‌رسان‌های داخلی اشاره و بیان کرد: «از سویی دیگر در حوزه پیام‌رسان‌ها دسترسی به بخش خارجی حائز اهمیت است. امروز سؤال آقای رضاخواه و بیش از ۷۰ نفر از نمایندگان این بود که می‌خواهیم پلتفرم‌های داخلی ارتقا یافته و انگیزه لازم برای انتقال کاربران به آنها فراهم شود.»
