بعد از ظهر امروز خبری به نقل از روابط عمومی فرودگاه امام منتشر شد که در آن از تغییر شرایط رجیستری سخن گفته و تاکید شده بود که از این پس مسافران در صورتی که بدون اظهار دستگاه برای رجیستری تلفن همراه از محوطه فرودگاه خارج شوند، دیگر امکان رجیستر ک نخواهند داشت. با اینحال بررسی‌های آی‌تی‌ایران نشان می‌دهد که این قانون پیشتر نیز وجود داشته و موضوع جدیدی نیست و تنها ممکن است از این پس در اجرای آن سختگیری بیشتری شود.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، جواد صالحی مدیرکل ارتباطات، و امور بین الملل شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) امروز در مصاحبه‌ای اعلام کرد که طبق آخرین بخشنامه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در صورتی که مسافر بدون ثبت گوشی تلفن همراه در زمان ورود به کشور از محوطه گمرک خارج شود دیگر در فرودگاه امکان ثبت گوشی برای رجیستری نخواهند داشت. این اظهارات باعث ایجاد شایبه درباره تغییر در شرایط رجیستری گوشی مسافری شد.
پس از تماس خبرنگار آی‌تی‌ایران با ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز مشخص شد که تغییری در قانون واردات مسافری گوشی اعمال نشده است. حمیدرضا دهقانی نیا، سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: قانون رجیستری تغییر نکرده است و قبلا هم مسافر بدون اظهار کالا در محوطه، نباید خارج می‌شد. وی افزود: درباره اینکه اعلام شده ضوابط رجیستری گوشی تغییر کرده و درصورت خروج مسافر از محدوده گمرک، امکان رجیستری گوشی وجود ندارد، باید یادآور شد که این تغییر تازه‌ای نیست و به بخشنامه دو سال پیش گمرک برمی‌گردد و از قبل هم امکان برگشت وجود نداشت.
گمرک: سازمان‌ها در حوزه وظایف خود اظهار نظر کنند
سازمان گمرک نیز در پاسخ به اظهارات امروز سخنگوی شهر فرودگاهی که باعث ایجاد شایعاتی مبنی بر تغییر در شرایط رجیستری گوشی‌های مسافری شد، بیانیه‌ای منتشر کرد. در این بیانیه سید روح‌اله لطیفی، سخنگوی گمرک با تاکید بر اینکه الزام رجیستر موبایل مسافری از گذشته هم قبل از خروج از گمرک بود تصریح کرد که سازمان‌ها در حوزه وظیفه خوداظهار نظرکنند.
سخنگوی گمرک گفت: لزوم رجیستر تلفن همراه قبل از خروج از گمرک مسافری برای مسافران عزیز، موضوع جدیدی نیست و قبلا هم بارها اعلام شده است. از همکارانم در سایر سازمان‌ها درخواست می‌کنم در حوزه فعالیت خود اطلاع‌رسانی کنند. وی در خصوص اعلام یکی از سازمان‌های غیرمرتبط با گمرک در خصوص رجیستری تلفن همراه مسافری اظهار داشت: براساس بخشنامه‌های ابلاغی گذشته ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مسافران در مبادی ورودی به کشور (ریلی، زمینی، دریایی و هوایی)، قبل از خروج از بخش مسافری گمرک، می‌بایست IMEI تلفن همراه خود را در کنار بررسی اسناد هویتی و به همکاران ما اعلام و ثبت کنند و بعد از خروج از محوطه مسافری گمرک، امکان رجیستر تلفن همراه با رویه مسافری میسر نبوده است.
وی افزود: این موضوع یعنی لزوم رجیستر تلفن همراه قبل از خروج از گمرک، موضوع جدیدی نیست و قبلا بارها توسط گمرک و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اطلاع رسانی شده است و مسافران و هموطنان عزیز نیز در زمان ورود به کشور این مساله را رعایت می‌کنند. لطیفی در ادامه گفت: اطلاع رسانی در خصوص هر گونه تغییر و یا موضوعات گمرکی، توسط گمرک انجام می‌شود، لذا از سایر سازمان‌ها هم انتظار داریم تمرکزشان را در حوزه ماموریت خود قرار داده تا خدای نکرده اطلاعات ناصحیح منتشر نشود.
تغییر شرایط رجیستری در سال ۹۹ اتفاق افتاد
طی توافق صورت گرفته بین دستگاه‌های ذیربط و ابلاغ گمرک ایران در سال ۱۳۹۹، از ابتدای دی ماه آن سال شرایط رجیستری تغییر کرد و همین موضوع نیز مورد تاکید قرار گرفت.
آن طور که ارونقی-معاون فنی وقت گمرک- اعلام کرده بود، طبق ضوابط تعیین شده، پس از خروج مسافر از سالن، گمرک از پذیرش هرگونه درخواست جهت ورود اطلاعات گوشی تلفن همراه مسافر خودداری خواهد کرد. وی گفته بود که دستورالعمل ابلاغی در معرض دید مسافرین ورودی قرار گرفته و به آنها اطلاع رسانی صورت می‌گیرد که قبل از اقدام برای فرایند رجیستری، از ورودی خارج نشوند.
جریان تغییر فرایند رجیستری به مکاتبه آذرماه گمرک ایران با ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بر می‌گردد؛ از ۱۲ مهر ۱۳۹۹ به گمرکات اجرایی ابلاغ شد که هرگونه ثبت غیرحضوری گوشی تلفن‌همراه و بعد از خروج از گمرکات اجرایی (مبادی ورودی) توسط مسافرین ممنوع است، براین اساس باید اظهار و ثبت گوشی همراه مسافران فقط در محل مبادی ورودی و پس از احراز هویت دقیق و تشخیص غیرتجاری بودن و طی تشریفات گمرکی در لحظه ورود به کشور انجام می‌شد. اما این، موجب ازدحام در مبادی ورودی شد که در زمان شیوع کرونا مشکلاتی ایجاد کرد. البته مسایلی دیگر مثل اقدام سودجویان با سوءاستفاده از شرایط ایجاد شده برای خرید و فروش حق رجیستری نیز مطرح بود. از این جهت معاون وقت گمرک در مکاتبه‌ای با ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اعلام تبعات این جریان، خواستار اصلاح روند شد و تاکید کرد که اجرای طرح رجیستری گوشی موبایل، به صورت غیرحضوری و پس از انجام استعلامات سیستمی از واحد گذرنامه و در مکانی غیر از مبادی ورودی گمرک، انجام شود.
بر این اساس از ابتدای دی ماه ۱۳۹۹، رجیستری غیرحضوری اجرایی و طی آن مسافر دارنده گوشی، می‌توانست در زمان محدودی نسبت به ثبت اطلاعات اقدام کند. در این فرایند گمرکات مسافری ضمن رویت گوشی تلفن همراه مسافرین ورودی مکلف شدند با استفاده از دستگاه بارکدخوان نسبت به ورود اطلاعات مربوط به کد ملی/کدفراگیر مسافر، شماره گذرنامه مسافر، شماره /شماره‌های IMEI گوشی تلفن همراه اقدام کنند و درصورت امکان شماره تلفن همراه به نام فرد متقاضی (در هنگام ورود مسافر ارائه سیمکارت بنام مسافر الزامی نیست) در سامانه merchant ثبت شود.
پس از درج اطلاعات اولیه گوشی تلفن همراه مسافر توسط گمرک، مسافران ورودی می‌توانند، سایر اطلاعات تکمیلی و پرداخت حقوق ورودی مربوطه را به صورت غیرحضوری و بدون مراجعه به گمرکات اجرایی یا دفاترستادی گمرک ایران، از طریق سامانه EPL و ظرف یک ماه از تاریخ ورود خود به کشور انجام دهند.
