دیجی‌کالا از نشان «دست مهر» با هدف حمایت از تولیدکنندگان در معرض آسیب و توان یاب در پویش «داستانِ دَستان» رونمایی کرد. هدف دیجی‌کالا از رونمایی این نشان تلاش برای بازگشت افراد تحت آسیب به یک زندگی شایسته عنوان شده است.
ناپایداری اقدامات توانمندسازی
در هر جامعه‌ای موانع زیادی وجود دارد که باعث می‌شود بعضی افراد و گروه‌ها از مشارکت فعالانه در زیست اجتماعی محروم شوند. منظور از افراد و گروه‌های در معرض آسیب، افرادی مانند زنان سرپرست خانواده، افراد دارای معلولیت، مردان یا زنان بهبودیافته از اعتیاد و افراد دارای سابقه زندان است که از فعالیت‌های سازنده اجتماعی محروم می‌مانند. برای حل این محروم ماندگی لازم است به ریشه‌های این معضل بازگردیم. بیکاری، فقر و نداشتن مهارت‌های کافی برای ایفای نقش در جامعه از عوامل مهم این محرومیت هستند؛ گروه‌های در معرض آسیب جامعه، معمولاً در مناطق محروم زیست می‌کنند؛ از سطح معیشت پایین رنج می‌برند و دچار کمبود کسب مهارت‌های مختلف در سنین نوجوانی و جوانی هستند. همچنین ناتوانی یا کم‌توانی جسمی می‌تواند به عنوان یکی دیگر از موانع حضور اجتماعی، افراد دارای معلولیت را از متن جامعه جدا و به سمت حاشیه و فراموش شدن سوق دهد.
به این منظور و در جهت برطرف کردن بخشی از نیاز گروه‌های تحت آسیب، سازمان‌های مردم نهاد و نیکوکاری با اجرای پروژه‌هایی برای توانمندسازی این افراد و کمک به کسب استقلال و مشارکت اجتماعی تلاش می‌کنند. تأمین سرپناه اولیه برای افراد در معرض آسیب، برگزاری دوره‌های آموزشی و توانمندسازی، تغییر فرهنگ اعضای درجه یک با برگزاری جلسات متعدد مددکاری و ایجاد مراکز کارآفرینی برای اشتغال این افراد از جمله اقداماتی است که سازمان‌های مردم نهاد با هدف فراهم کردن بستر بازگشت این افراد به جامعه انجام می‌دهند. با این وجود، این پرسش همچنان مطرح است که آیا همه این تلاش‌ها به نتایج مطلوب و به ویژه استقلال مالی افراد و گروه‌های در معرض آسیب می‌شود؟
تجربیات داخلی و جهانی نشان می‌دهد که فرایند توانمندسازی از سوی سازمان‌های مردم‌نهاد در بلندمدت می‌تواند به نتایج مطلوبی برسد اما در مرحله نهایی و ایجاد استقلال با مسائلی روبرو می‌شود. مهمترین علتی که باعث می‌شود افراد و گروه‌های در معرض آسیب نتوانند پس از فعالیت‌های مراکز کارآفرینی سازمان‌های مردم نهاد استقلال مالی پیدا کنند، ناتوانی یا کم‌توانی آنها در درآمدزایی است. این افراد معمولا در فروش محصولات یا خدمات‌شان، توانایی کافی را ندارند؛ عمدتا کالاهای تولید شده توسط این افراد در موسسه‌های نیکوکاری و از طریق برگزاری بازارچه‌های خیریه و با قیمت «همت عالی» (قیمت دلخواه و در توان مشتری) به فروش می‌رود . این شرایط، توان‌افزایی آنها را با ناپایداری روبرو می‌کند. علاوه بر ناپایداری این منابع مالی، نگاه خیریه‌ای به فروش کالاهای تولید شده باعث می‌شود افرادِ توانمند شده حس کنند عزت نفس‌شان زیر سوال می‌رود.
نشان «دست مهر» چه می‌کند؟
دیجی‌کالا نشان جدیدی را با عنوان «دست مهر» رونمایی کرده است تا کاربران بتوانند با تامین نیازهای خود از طریق خرید کالاهای تولید شده توسط گروه‌های در معرض آسیب و یا توان یاب در شکل‌گیری اقتصاد پایدار برای این گروه‌ها نقش داشته باشند. دیجی‌کالا تلاش می‌کند با حمایت‌های کوتاه‌مدت (۶ ماهه) که در قالب برگزاری کمپین‌های فروش کالا، تخفیف در کمیسیون فروشندگان و حمایت‌های پشتیبانی ویژه جهت آموزش این افراد انجام می‌شود، شرایط لازم برای حضور آنها در فضای دیجیتال را فراهم کند. هدف اصلی دیجی‌کالا این است که شیوه فروش محصولات این افراد، در نهایت از فروش در موسسه‌های نیکوکاری و بازارچه‌های خیریه تغییر پیدا کند و به یک شیوه مستقل و دائمی تبدیل شود؛ چرا که ماندن در چرخه بازارهای خیریه اساسا با اهداف این پروژه در تضاد است. این افراد پس از توانمند شدن کاملا مستقل می‌شوند و به این مرحله می‌رسند که در ازای سرمایه‌گذاری و تلاش خودشان به فروش خوب و سوددهی دست پیدا می‌کنند.
خدمات دیجی‌کالا در کمپین «داستان دستان»
دیجی کالا با اختصاص نشان «دست مهر» روی محصولات این گروه در پلتفرم، آنها را از بقیه متمایز و توجه ویژه مخاطبان را به این دسته جلب می‌کند؛ بدون این که هزینه‌ای بابت این تبلیغات از آنها دریافت کند. در واقع فعالان این بخش، صفحه ویژه‌ای در دیجی‌کالا دارند که علاوه بر نمایش عادی در پلتفرم با ایجاد صفحه‌ای جداگانه کاملا از بقیه بخش‌ها جدا شده است.
دیجی‌کالا برنامه‌های دیگری هم برای حمایت از این افراد دارد. مثلا اگر محصول تولیدی، دارای ویژگی خاصی است، در بخش مربوط به آن، این اطلاعات ثبت می‌شود و به آگاهی کاربران می‌رسد. در مرحله بعدی دیجی‌کالا کمپین‌هایی را به صورت مقطعی، موردی یا مناسبتی به صورت رایگان برگزار می‌کند تا این افراد چند ماه زودتر از برنامه‌ریزی اولیه به فروش طبیعی و مورد نظر برسند. در این کمپین‌‌ها آموزش‌هایی هم برای نحوه معرفی و عرضه بهتر کالا داده می‌شود.
کمک بعدی دیجی‌کالا مربوط به فرایند «تحویل کالا به مشتری» است. این افراد احتمالا تواناییِ فروشندگان عادی برای رساندن کالا به دست مشتری را ندارند. بنا به تجربه آنها یا نمی‌توانند محصول خودشان را به نزدیک‌ترین انبار دیجی‌کالا برسانند یا رساندن کالا به انبار، برایشان هزینه ایجاد می‌کند که در هر دو صورت در ابتدای فعالیت می‌تواند مانع از ادامه فعالیت فروشنده شود. چنین مشکلاتی حتی ممکن است آنها را از ادامه کار در این کمپین منصرف کند. به همین دلیل امکان استفاده از سیستم «تحویل کالای سیار» برای آنها فراهم شده است که برای همه کسب و کارهای فعال در دیجی‌کالا در دسترس نیست.
خدمت بعدی دیجی‌کالا به این دسته از افراد این است که تا ۶ ماه، حق‌الزحمه یا کمیسیون از آنها دریافت نمی‌کند. چون پیش‌بینی می‌شود این افراد بعد از ۶ ماه استفاده از خدمات سرویس «دست مهر» بتوانند به استقلال برسند.
دیجی‌کالا امیدوار است با افزایش مشارکت فعالانه سازمان‌های مردم‌نهاد در این طرح، دیجی‌کالا بتواند فرآیند بازگشت افراد در معرض آسیب را تسریع کند تا بتوانیم به ایجاد جامعه‌ای عادلانه و برابر نزدیک شویم.۱
